Piemoncie, w Lugdunie w Bugej, w Zurych, we Francyj, we Włoszech, w Szwajcaryj, w Prowincjach Holenderskich etc. Wszystkie góry Alpes, i góra Sura od dna, aż do wierzchołku wzruszone były.
9 Grudnia o 3 z południa trzecie trzęsienie w Nestembach.
W Morat igiełka kompasowa nakłoniła się ku zachodowi 25 minutami pod czas trzęsienia 9 Grudnia. Na granicy Szwajcaryj opiłki żelaza, które brzegami tylko trzymały się, przykleiły się do magnesu, i znowu do pierwszego swego ułożenia powróciły. W Hohen Ems nad jeziorem Konstancieńskim magnes 12 ½ uncyj ważący, a na sznurze na 12 calów długim wiszący obrócił się ku południowi, i podniósłszy się z
Piemoncie, w Lugdunie w Bugey, w Zurich, we Francyi, we Włoszech, w Szwaycariy, w Prowinciach Holenderskich etc. Wszystkie gory Alpes, y gora Sura od dna, aż do wierzchołku wzruszone były.
9 Grudnia o 3 z południa trzecie trzęsienie w Nestembach.
W Morat igiełka kompasowa nakłoniła się ku zachodowi 25 minutami pod czas trzęsienia 9 Grudnia. Na granicy Szwaycariy opiłki żelaza, ktore brzegami tylko trzymały się, przykleiły się do magnesu, y znowu do pierwszego swego ułożenia powrociły. W Hohen Ems nad jeziorem Konstancieńskim magnes 12 ½ uncyi ważący, á na sznurze na 12 calow długim wiszący obrocił się ku południowi, y podniosłszy się z
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 212
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
dies jako młodzik nastał, i jako wielki młody Księżyc, tak też i pełnią
consequenter. Potym godziny, kwadranse i minuty, tak iż łacno combinationem uczynić, quot annus habeat menses, haebdomadas, dies, horas et minuta, i literę niedzieli, która jest w kalendarzu.
Gdy tedy ma być godzina, wprzód minutami trzema kur, który na wierzchu stoi tego zegara, skrzydłami zatrzepietawszy, trzykroć zaśpiewa, potym Anioł Gabriel do Naświętszej Panny siedzącej nad księgą przychodzi, drzwiczki sobie otwierając i po odejśćiu za sobą zawierając, któremu Naświętsza Panna uczyni rewerencją. A podczas bytności anioła, z góry sją spuszcza Duch Święty aż
dies jako młodzik nastał, i jako wielki młody Księżyc, tak też i pełnią
consequenter. Potym godziny, kwadranse i minuty, tak iż łacno combinationem uczynić, quot annus habeat menses, haebdomadas, dies, horas et minuta, i literę niedzieli, która jest w kalendarzu.
Gdy tedy ma być godzina, wprzód minutami trzema kur, który na wierzchu stoi tego zegara, skrzydłami zatrzepietawszy, trzykroć zaśpiewa, potym Anioł Gabriel do Naświętszej Panny siedzącej nad księgą przychodzi, drzwiczki sobie otwierając i po odejściu za sobą zawierając, któremu Naświętsza Panna uczyni rewerencją. A podczas bytności anioła, z góry się spuszcza Duch Święty aż
Skrót tekstu: BillTDiar
Strona: 282
Tytuł:
Diariusz peregrynacji po Europie
Autor:
Teodor Billewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy podróży, pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1677 a 1678
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1678
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Marek Kunicki-Goldfinger
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Biblioteka Narodowa
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
2004
Klucze, Krzyż. Laska. Kielich, Włócznia, i Kij szczery, Krzyż, Noź, Halabart, Piła, Pałka i Siekiry.
Circuli Maximi Terraquaei, albo Kuli ziemiowodnej dzielą się na Gradusy u Astronomów W Cyrkule jednym jest 360 Części albo Gradusów. Jeden Gradus bierze w siebie mil Niemieckich 15 Włoskich 60 które tu minutami zowią: gdyż Włoska mila a mille pasibus; od tysiąca kroków nazwana, ma kroków tysiąc tylko: co tysiąc bowiem kroków. Rzymianie słupy od Rzymu zacząwszy stawiali, i tak rachowali odległość od Rzymu Primo ab Urbe Lapide, secundo, albo tertio ab urbe Lapide, to jest za mile od Rzymu za dwie, albo
Klucze, Krzyż. Laska. Kielich, Włocznia, y Kiy szczery, Krzyż, Noź, Hálabárt, Piła, Pałka y Siekiry.
Circuli Maximi Terraquaei, álbo Kuli ziemiowodney dzielą się na Gradusy u Astronomow W Cyrkule iednym iest 360 Cźęści albo Gradusow. Ieden Gradus bierze w siebie mil Niemieckich 15 Włoskich 60 ktore tu minutami zowią: gdyż Włoska mila a mille passibus; od tysiąca krokow nazwána, ma krokow tysiąc tylko: co tysiąc bowiem krokow. Rzymianie słupy od Rzymu zacząwszy stáwiali, y tak rachowali odległość od Rzymu Primo ab Urbe Lapide, secundo, albo tertio ab urbe Lapide, to iest za mile od Rzymu za dwie, albo
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 167
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
szerokości Komety (obacz wykład słów i rzeczy pod liczbą 12. i 13) którą miałaby gdyby tą drogą Paraboliczną, ledwo co od Elipsy różniącą się, i tu na figurze wyrażoną w samej rzeczy biegała, i znalazłem, iż te odległości nie różniły się od odległości obserwowanych, jak tylko połową gradusu albo 30 minutami najwięcej: tej zaś różnicy może przyczyną jest niedoskonałość obserwacyj, w której błąd popełnić łacno mogłem tyleż wynoszący, to jest 30 minutom równający się. Niemając bowiem ani narzędzia Astronomicznego, ani miejsca wygodnego, musiałem z miejsca na miejsce przenosić się, raz z wieży, drugi raz z okien dachowych szukając Komety,
szerokości Komety (obacz wykład słow y rzeczy pod liczbą 12. y 13) ktorą miałaby gdyby tą drogą Paraboliczną, ledwo co od Ellipsy różniącą się, y tu na figurze wyrażoną w samey rzeczy biegała, y znalazłem, iż te odległości nie rożniły się od odległości obserwowanych, iak tylko połową gradusu albo 30 minutami naywięcey: tey zaś rożnicy może przyczyną iest niedoskonałość obserwacyi, w ktorey błąd popełnić łacno mogłem tyleż wynoszący, to iest 30 minutom rownaiący się. Niemaiąc bowiem ani narzędzia Astronomicznego, ani mieysca wygodnego, musiałem z mieysca na mieysce przenosić się, raz z wieży, drugi raz z okien dachowych szukaiąc Komety,
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 143
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
a ci wzajemnie consumendo ich robotę per honestam vitam, pieniądze za towary nazad im oddawają. I coś się z nimi podobnego dzieje, jako z owym punktualnym zegarkiem, który ma w sobie jedno koło największe, co wszystkich pomniejszych kołek i wielkiego perpendykułu cursum et motum moderuje, pięknie dzień, godzinami, godziny kwadransami, kwadranse minutami dystungwuje, albo jak się dzieje z morskiemi Oceanami, w które, lubo wszystkie zrzodła, rzeki, i strumiki całego świata wypadają, lecz one z niego znowu nazad wracają, aby z większym wód szafunkiem, znowu do morza płynęły, Chłopska kondycja jest dla agrykultury postanowiona od Pana BOGA, i do wszalkich robot ciężkich,
á ci wzaiemnie consumendo ich robotę per honestam vitam, pieniądze za towary nazad im oddawaią. Y coś się z nimi podobnego dzieie, iako z owym punktuálnym zegarkiem, ktory ma w sobie iedno koło naywiększe, co wszystkich pomnieyszych kołek y wielkiego perpendikułu cursum et motum moderuie, pięknie dzień, godzinami, godziny kwadransami, kwadranse minutami dystungwuie, álbo iak sie dzieie z morskiemi Oceanami, w ktore, lubo wszystkie zrzodła, rzeki, y strumiki całego świata wypadaią, lecz one z niego znowu nazad wracaią, aby z większym wod szafunkiem, znowu do morza płynęły, Chłopska kondycya iest dla agrikultury postanowiona od Pána BOGA, y do wszalkich robot ciężkich,
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 114
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
Królowa im. lekarstwo brała lekkie. Po obiedzie król im. z ks. Wotą i posłem francuskim z teologijej dysputował, rzucając obiema trudne do solwowania kwestyje. Potem w wieczór kazał przy sobie królewnie im. z królewiczami ichm. karty grać, którym się przypatrując rozkazał dumy sobie kozackie na bandurach grać i one śpiewać; minutami zasypiał na krześle. Po stronach zaś gracze różni grali szachy, warcaby. Die 19 ejusdem
Dzisiejsza noc także jako i wczorajsza była zła na króla im., ile kiedy kaszel przymieszał się, którego przez kilka dni nie było, dlaczego na łóżku cały dzień wczasował się przy niedobrej dyspozycyjej zdrowia. Obiad jadł na łóżku,
Królowa jm. lekarstwo brała lekkie. Po obiedzie król jm. z ks. Votą i posłem francuskim z teologijej dysputował, rzucając obiema trudne do solwowania kwestyje. Potem w wieczór kazał przy sobie królewnie jm. z królewicami ichm. karty grać, którym się przypatrując rozkazał dumy sobie kozackie na bandurach grać i one śpiewać; minutami zasypiał na krześle. Po stronach zaś gracze różni grali szachy, warcaby. Die 19 eiusdem
Dzisiejsza noc także jako i wczorajsza była zła na króla jm., ile kiedy kaszel przymieszał się, którego przez kilka dni nie było, dlaczego na łóżku cały dzień wczasował się przy niedobrej dyspozycyjej zdrowia. Obiad jadł na łóżku,
Skrót tekstu: SarPam
Strona: 75
Tytuł:
Pamiętnik z czasów Jana Sobieskiego
Autor:
Kazimierz Sarnecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1690 a 1696
Data wydania (nie wcześniej niż):
1690
Data wydania (nie później niż):
1696
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Woliński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1958
Iż ten tekst jest napisany głupie: albowiem situacja Prowincyj i Miast respektem Znaków Niebieskich; nie powinna się brać à Polis Mundi; albowiem Zodiacus utrinq; aequaliter inter jacet Polos Zodiaci: Polos autem Mundi non aequaliter; quia utrinq; cum declinatione graduum 23. m. 30. ab Eccliptica, tyle albowiem gradusami i minutami mają odległości miedzy sobą Poli Mundi et Poli Zodiaci, czego świadkiem Clavius ex Soc: Iesu loc: cit: i wszyscy Astronomowie. Kto by tedy per elevationem Poli Mundi, miarkował situacją Państw i Prowincyj respektem Zodiaku i Znaków jego, omyliłby się milami 352. i połową jednej: jako tu od swojego cylu uchybił
Iż ten text iest napisany głupie: álbowiem situacya Prowincyi y Miást respektem Znakow Niebieskich; nie powinna się bráć à Polis Mundi; álbowiem Zodiacus utrinq; aequaliter inter jacet Polos Zodiaci: Polos autem Mundi non aequaliter; quia utrinq; cum declinatione graduum 23. m. 30. ab Eccliptica, tyle álbowiem gradusámi y minutámi máią odległośći miedzy sobą Poli Mundi et Poli Zodiaci, czego świadkiem Clavius ex Soc: Iesu loc: cit: y wszyscy Astronomowie. Kto by tedy per elevationem Poli Mundi, miarkował situacyą Panstw y Prowincyi respektem Zodiaku y Znakow iego, omyliłby się milámi 352. y połową iedney: iáko tu od swoiego cylu uchybił
Skrót tekstu: DuńKal
Strona: Lv
Tytuł:
Kalendarz polski i ruski na rok pański 1741
Autor:
Stanisław Duńczewski
Drukarnia:
Paweł Józef Golczewski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
kalendarze
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1741
Data wydania (nie wcześniej niż):
1741
Data wydania (nie później niż):
1741
obrotu? ten według eksperiencyj oka, jest figury spirałowej. Bo co dzień Księżyc odmienia miejsce wschodu swego i zachodu, i miejsce południa; raz bardziej zbliżając się ku pułnocy, a odchodząc od południa, drugi przychodząc do południa, a usuwając od pułnocy. Ten obrót od wschodu ku zachodowi Księżyca codniowy jest leniwszy nad słońce minutami 43. A nad firmamentowe gwiazdy opieszalszy minutami 47. Bo przez obserwacje doszli Matematycy iż Księżyc jeżeli dziś wznidzie o godzinie 7. słonecznej, już jutro nie o siódmej samej, ale później trzema blisko kwaterami na ośmą wznidzie, to jest o minucie 43. na ośmą. J jeżeli dziś Księżyc z którą gwiazdą razem przechodzi
obrotu? ten według experyencyi oka, iest figury spirałowey. Bo co dzień Xiężyc odmienia mieysce wschodu swego y zachodu, y mieysce południa; raz bardziey zbliżaiąc się ku pułnocy, á odchodząc od południa, drugi przychodząc do południa, á usuwaiąc od pułnocy. Ten obrot od wschodu ku zachodowi Xiężyca codniowy iest leniwszy nad słońce minutámi 43. A nad firmamentowe gwiazdy opieszalszy minutami 47. Bo przez obserwacye doszli Matematycy iż Xiężyc ieżeli dziś wznidzie o godzinie 7. słoneczney, iuż iutro nie o siodmey samey, ále poźniey trzema blisko kwaterami ná osmą wznidzie, to iest o minucie 43. ná osmą. J ieżeli dziś Xiężyc z ktorą gwiazdą razem przechodzi
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K4
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
figury spirałowej. Bo co dzień Księżyc odmienia miejsce wschodu swego i zachodu, i miejsce południa; raz bardziej zbliżając się ku pułnocy, a odchodząc od południa, drugi przychodząc do południa, a usuwając od pułnocy. Ten obrót od wschodu ku zachodowi Księżyca codniowy jest leniwszy nad słońce minutami 43. A nad firmamentowe gwiazdy opieszalszy minutami 47. Bo przez obserwacje doszli Matematycy iż Księżyc jeżeli dziś wznidzie o godzinie 7. słonecznej, już jutro nie o siódmej samej, ale później trzema blisko kwaterami na ośmą wznidzie, to jest o minucie 43. na ośmą. J jeżeli dziś Księżyc z którą gwiazdą razem przechodzi cyrkuł południowy jakiego choryzontu; już jutro gdy
figury spirałowey. Bo co dzień Xiężyc odmienia mieysce wschodu swego y zachodu, y mieysce południa; raz bardziey zbliżaiąc się ku pułnocy, á odchodząc od południa, drugi przychodząc do południa, á usuwaiąc od pułnocy. Ten obrot od wschodu ku zachodowi Xiężyca codniowy iest leniwszy nad słońce minutámi 43. A nad firmamentowe gwiazdy opieszalszy minutami 47. Bo przez obserwacye doszli Matematycy iż Xiężyc ieżeli dziś wznidzie o godzinie 7. słoneczney, iuż iutro nie o siodmey samey, ále poźniey trzema blisko kwaterami ná osmą wznidzie, to iest o minucie 43. ná osmą. J ieżeli dziś Xiężyc z ktorą gwiazdą razem przechodzi cyrkuł południowy iákiego choryzontu; iuż iutro gdy
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K4
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
od wschodu ku zachodowi czyni rewolucją. Sobie zaś własnym obrotem pierwszemu przeciwnym, iż od zachodu ku wschodowi krąży, przez 24. godzin, 13. gradusów swego cyrkułu ubiegając: które 13. gradusów korespondują 47. minutom godzinnym. Z tych tedy dwóch przeciwnych sobie, jeden złożony wynika spiralny obrót leniwszy nad obrót gwiazd, minutami 47. a nad obrót słońca minutami 43. Oprócz tego obrotu spiralnego jeszcze znajduje się w Księżyca obrocie ta własność: iż raz się zbliża ku ziemi, i zowie się to zbliżenie Perigaeum. Drugi raz oddala się od ziemi ku firmamentowi, i zowie się to oddalenie Apogaeum. Czego z trojakiej eksperiencjidoszli Astronomowie. Pierwszej:
od wschodu ku zachodowi czyni rewolucyą. Sobie zaś własnym obrotem pierwszemu przeciwnym, iż od zachodu ku wschodowi krąży, przez 24. godzin, 13. gradusow swego cyrkułu ubiegáiąc: ktore 13. gradusow korresponduią 47. minutom godzinnym. Z tych tedy dwoch przeciwnych sobie, ieden złożony wynika spiralny obrot leniwszy nad obrot gwiazd, minutámi 47. á nad obrot słońca minutámi 43. Oprocz tego obrotu spiralnego ieszcze znayduie się w Xiężyca obrocie ta włásność: iż raz się zbliża ku ziemi, y zowie się to zbliżenie Perigaeum. Drugi raz oddala sie od ziemi ku firmamentowi, y zowie się to oddalenie Apogaeum. Czego z troiakiey experyencyidoszli Astronomowie. Pierwszey:
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K4v
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
