od Elipsy różniącą się, i tu na figurze wyrażoną w samej rzeczy biegała, i znalazłem, iż te odległości nie różniły się od odległości obserwowanych, jak tylko połową gradusu albo 30 minutami najwięcej: tej zaś różnicy może przyczyną jest niedoskonałość obserwacyj, w której błąd popełnić łacno mogłem tyleż wynoszący, to jest 30 minutom równający się. Niemając bowiem ani narzędzia Astronomicznego, ani miejsca wygodnego, musiałem z miejsca na miejsce przenosić się, raz z wieży, drugi raz z okien dachowych szukając Komety, a zawsze stojąc na deskach chwiejących się, które mnie upominały, abym patrząc w Niebo, lepsze miał oko na ziemię. Z
od Ellipsy różniącą się, y tu na figurze wyrażoną w samey rzeczy biegała, y znalazłem, iż te odległości nie rożniły się od odległości obserwowanych, iak tylko połową gradusu albo 30 minutami naywięcey: tey zaś rożnicy może przyczyną iest niedoskonałość obserwacyi, w ktorey błąd popełnić łacno mogłem tyleż wynoszący, to iest 30 minutom rownaiący się. Niemaiąc bowiem ani narzędzia Astronomicznego, ani mieysca wygodnego, musiałem z mieysca na mieysce przenosić się, raz z wieży, drugi raz z okien dachowych szukaiąc Komety, a zawsze stoiąc na deskach chwieiących się, które mnie upominały, abym patrząc w Niebo, lepsze miał oko na ziemię. Z
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 143
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
i impetem najwyższego nieba, które primum mobile nazywają, jako wszystkie gwiazdy, i planety, tak i Księżyc od wschodu ku zachodowi czyni rewolucją. Sobie zaś własnym obrotem pierwszemu przeciwnym, iż od zachodu ku wschodowi krąży, przez 24. godzin, 13. gradusów swego cyrkułu ubiegając: które 13. gradusów korespondują 47. minutom godzinnym. Z tych tedy dwóch przeciwnych sobie, jeden złożony wynika spiralny obrót leniwszy nad obrót gwiazd, minutami 47. a nad obrót słońca minutami 43. Oprócz tego obrotu spiralnego jeszcze znajduje się w Księżyca obrocie ta własność: iż raz się zbliża ku ziemi, i zowie się to zbliżenie Perigaeum. Drugi raz oddala się
y impetem naywyższego nieba, ktore primum mobile názywáią, iáko wszystkie gwiazdy, y planety, ták y Xiężyc od wschodu ku zachodowi czyni rewolucyą. Sobie zaś własnym obrotem pierwszemu przeciwnym, iż od zachodu ku wschodowi krąży, przez 24. godzin, 13. gradusow swego cyrkułu ubiegáiąc: ktore 13. gradusow korresponduią 47. minutom godzinnym. Z tych tedy dwoch przeciwnych sobie, ieden złożony wynika spiralny obrot leniwszy nad obrot gwiazd, minutámi 47. á nad obrot słońca minutámi 43. Oprocz tego obrotu spiralnego ieszcze znayduie się w Xiężyca obrocie ta włásność: iż raz się zbliża ku ziemi, y zowie się to zbliżenie Perigaeum. Drugi raz oddala sie
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: K4v
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
okrąża ziemię, lubo leniwiej 4. minutami nad obrót wszystkim luminarzom imaginaryinie pospolity? Czyli, jako, supponują Astronomowie, jednym od wschodu ku zachodowi, drugim przeciwnym od zachodu ku wschodowi sobie własnym obrotem po swojej ekliptyce, to jest drogi swojej cyrkule dążąc, przez 24. godzin przepędza blisko jeden gradus, korespondujący 4. minutom godzinnym. Z których dwóch przeciwnych obrotów, jeden się spiralny składa? mniej to do wyrozumienia tego obrotu słonecznego służy, lubo do kalkulacyj Astronomicznych ta suppozycja sposobniejsza. Już tedy dwoisty mamy obrót słońca: jeden codzienny którym pędzi od wschodu ku zachodowi. Drugi co pułroczni, którym od południa ku pułnocy przez sześć miesięcy, zacząwszy
okrąża ziemię, lubo leniwiey 4. minutami nad obrot wszystkim luminarzom imaginaryinie pospolity? Czyli, iáko, supponuią Astronomowie, iednym od wschodu ku zachodowi, drugim przeciwnym od záchodu ku wschodowi sobie własnym obrotem po swoiey ekliptyce, to iest drogi swoiey cyrkule dążąc, przez 24. godzin przepędza blisko ieden gradus, korresponduiący 4. minutom godzinnym. Z ktorych dwoch przeciwnych obrotow, ieden się spiralny skłáda? mniey to do wyrozumienia tego obrotu słonecznego służy, lubo do kalkulacyi Astronomicznych ta suppozycya sposobnieysza. Już tedy dwoisty mamy obrot słońca: ieden codzienny ktorym pędzi od wschodu ku zachodowi. Drugi co pułroczni, ktorym od południa ku pułnocy przez sześć miesięcy, zacząwszy
Skrót tekstu: BystrzInfAstron
Strona: L2
Tytuł:
Informacja Astronomiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
, część wydzielić, któraby zniosła nakazaną liczbę gradusów, i Minut. Danym Promieniem LC, zatocz wbród Lunetę CH, mniejszą albo większą, według mniejszej, albo większej liczby nakazanych gradusów. Gdy na tej lunecie CH, wydzielisz według Nauki 103. Liczbę nakazaną gradusoów, i onym przydasz cząsteczkę następującego gradusa, należytą minutom nakazanym; Połowicę naprzykład, za minut 30: część trzecią, za minut 20: część czwartą, za minut 15: etc. będziesz miał lunetę zrysowaną, która zniesie nakazaną liczbę gradusów i minut. W tenże sposób wydzielisz z Cyrkułu nie podzielonego na gradusy, część jego, któraby zniosła nakazaną liczbę gradusów
, część wydźielić, ktoraby zniosłá nákazáną liczbę gradusow, y Minut. Danym Promieniem LC, zátocz wbrod Lunetę CH, mnieyszą álbo większą, według mnieyszey, álbo większey liczby nákázánych gradusow. Gdy ná tey lunećie CH, wydżielisz według Náuki 103. Liczbę nákázáną gradusoow, y onym przydasz cząsteczkę nástępuiącego gradusá, należytą minutom nákazánym; Połowicę náprzykład, zá minut 30: część trzećią, zá minut 20: część czwartą, zá minut 15: etc. będźiesz miał lunetę zrysowáną, ktora znieśie nákazáną liczbę gradusow y minut. W tenże sposob wydźielisz z Cyrkułu nie podźielonego ná gradusy, część iego, ktoraby zniosłá nákazáną liczbę gradusow
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 93
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
) na 60 części równych, dzieląc CV, naprzód na pół: potym jednę połowicę, (zostawiwszy drugą bez podziału) na trzy części: i jednę trzecią na 5: i jednę piątą, na 2. aby ta ostatnia połowiczka, była część sześćdziesiąta lunety CV. A jedna sześćdziesiąta cząstka, pokaże część gradusa przyzwoitą minutom 57. Clauius Astrolabii lib. 1. lemmate 3 Tejże Nauki drugie dwa sposoby łatwiejsze, z których pierwszy słyży i kilka minutom, nie tylko kilkadziesiąt, masz niżej w Nauce 20, Zabawy 3. Nauka CVI. W kwadransie Cyrkuła (BCD) równoodległa (LT) ścianie kwadransowej (BC) tak przedzielić proporcjonalnie
) ná 60 częśći rownych, dźieląc CV, naprzod ná poł: potym iednę połowicę, (zostáwiwszy drugą bez podżiału) ná trzy częśći: y iednę trzećią ná 5: y iednę piątą, ná 2. áby tá ostátnia połowiczká, byłá część sześćdżieśiąta lunety CV. A iedná sześćdżieśiąta cząstká, pokaże część gradusá przyzwoitą minutom 57. Clauius Astrolabii lib. 1. lemmate 3 Teyże Náuki drugie dwá sposoby łátwieysze, z ktorych pierwszy słyży y kilká minutom, nie tylko kilkádźieśiąt, masz niżey w Náuce 20, Zábáwy 3. NAVKA CVI. W kwádránśie Cyrkułá (BCD) rownoodległa (LT) śćiánie kwádránsowey (BC) ták przedźielić proporcyonálnie
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 94
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
części: i jednę trzecią na 5: i jednę piątą, na 2. aby ta ostatnia połowiczka, była część sześćdziesiąta lunety CV. A jedna sześćdziesiąta cząstka, pokaże część gradusa przyzwoitą minutom 57. Clauius Astrolabii lib. 1. lemmate 3 Tejże Nauki drugie dwa sposoby łatwiejsze, z których pierwszy słyży i kilka minutom, nie tylko kilkadziesiąt, masz niżej w Nauce 20, Zabawy 3. Nauka CVI. W kwadransie Cyrkuła (BCD) równoodległa (LT) ścianie kwadransowej (BC) tak przedzielić proporcjonalnie, jako jest przedzielona ściana. Figura 6. Tabl: 1. Karta 65 Fgura 6. Tabl: 1. Karta 65 o
częśći: y iednę trzećią ná 5: y iednę piątą, ná 2. áby tá ostátnia połowiczká, byłá część sześćdżieśiąta lunety CV. A iedná sześćdżieśiąta cząstká, pokaże część gradusá przyzwoitą minutom 57. Clauius Astrolabii lib. 1. lemmate 3 Teyże Náuki drugie dwá sposoby łátwieysze, z ktorych pierwszy słyży y kilká minutom, nie tylko kilkádźieśiąt, masz niżey w Náuce 20, Zábáwy 3. NAVKA CVI. W kwádránśie Cyrkułá (BCD) rownoodległa (LT) śćiánie kwádránsowey (BC) ták przedźielić proporcyonálnie, iáko iest przedźielona śćiáná. Figurá 6. Tabl: 1. Kárta 65 Fgurá 6. Tabl: 1. Karta 65 o
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 94
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
., tak luneta równa jednej części sześćdziesiąty, do lunety 1. gradusa. Gdy tedy luneta 55 gradusów zamyka, w sobie 55. sześćdziesiątnych części lunety 60 gradusów; i luneta równa jednej części sześćdziesiątej, zamykać będzie części 55 sześćdziesiątnych części lunety jednego gradusa: to jest 55 minut I gradusa. Co i inszym wszytkim minutom służy. Ij.SPOSÓB. Niech będzie potrzeba Angułu zawierającego gradusów 60. minut 30. Na cyrkule LNMG, (figury 6. Tablice 1. przy Karcie 65.) upatrz gradus 60. h. Toż od h, do centrum b, przeciągni nieznaczną linią bh; i promieniem upodobanym, zatocz lunetę cdr:
., ták lunetá rowna iedney częśći sześćdźieśiąty, do lunety 1. gradusá. Gdy tedy lunetá 55 gradusow zámyka, w sobie 55. sześćdżieśiątnych częśći lunety 60 gradusow; y lunetá rowna iedney częśći sześćdźieśiątey, zámykáć będźie częśći 55 sześćdżieśiątnych częśći lunety iednego gradusá: to iest 55 minut I gradusá. Co y inszym wszytkim minutom służy. II.SPOSOB. Niech będźie potrzebá Angułu záwieráiącego gradusow 60. minut 30. Ná cyrkule LNMG, (figury 6. Tablice 1. przy Karcie 65.) vpátrz gradus 60. h. Toż od h, do centrum b, przećiągni nieznáczną liniią bh; y promieniem vpodobánym, zátocz lunetę cdr:
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 105
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
cyrkule LNMG, (figury 6. Tablice 1. przy Karcie 65.) upatrz gradus 60. h. Toż od h, do centrum b, przeciągni nieznaczną linią bh; i promieniem upodobanym, zatocz lunetę cdr: będzie ta, która zamknie anguł gradusów 60. całych. Którym cząstkę z sześćdziesiątego wtórego, przyzwoitą minutom 30, tak przydasz. Odlicz na Lunecie minutowej EG, minuty nakazane (30,) i przystaw minutę (30,) do gradusa 30, cyrkułu LNMG. Apoczątek E, Lunety Minutowej EG, oddzieli z gradusa sześćdziesiątego pierwszego, na cyrkule LNMG, część gradusa przyzwoitą minutom 30: to jest połowicę gradusa.
cyrkule LNMG, (figury 6. Tablice 1. przy Karcie 65.) vpátrz gradus 60. h. Toż od h, do centrum b, przećiągni nieznáczną liniią bh; y promieniem vpodobánym, zátocz lunetę cdr: będźie tá, ktora zámknie ánguł gradusow 60. cáłych. Ktorym cząstkę z sześćdżieśiątego wtorego, przyzwoitą minutom 30, ták przydasz. Odlicz ná Lunećie minutowey EG, minuty nákazáne (30,) y przystaw minutę (30,) do gradusá 30, cyrkułu LNMG. Apoczątek E, Lunety Minutowey EG, oddżieli z gradusá sześćdźieśiątego pierwszego, ná cyrkule LNMG, część gradusá przyzwoitą minutom 30: to iest połowicę gradusá.
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 105
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
Którym cząstkę z sześćdziesiątego wtórego, przyzwoitą minutom 30, tak przydasz. Odlicz na Lunecie minutowej EG, minuty nakazane (30,) i przystaw minutę (30,) do gradusa 30, cyrkułu LNMG. Apoczątek E, Lunety Minutowej EG, oddzieli z gradusa sześćdziesiątego pierwszego, na cyrkule LNMG, część gradusa przyzwoitą minutom 30: to jest połowicę gradusa.
DEMONSTRACJA. LUnety minutowej EG, każda cząstka, zamyka w sobie jeden cały gradus cyrkułu LNMG, i minutę jednę, (z samego rysowania, jako masz w Nauce 104 tej Zabawy, i w Nauce 10. Zabawy 7) Zaczym cząstek jej 30, na Cyrkule LNMG, zabierze
Ktorym cząstkę z sześćdżieśiątego wtorego, przyzwoitą minutom 30, ták przydasz. Odlicz ná Lunećie minutowey EG, minuty nákazáne (30,) y przystaw minutę (30,) do gradusá 30, cyrkułu LNMG. Apoczątek E, Lunety Minutowey EG, oddżieli z gradusá sześćdźieśiątego pierwszego, ná cyrkule LNMG, część gradusá przyzwoitą minutom 30: to iest połowicę gradusá.
DEMONSTRACYA. LVnety minutowey EG, káżda cząstká, zámyka w sobie ieden cáły gradus cyrkułu LNMG, y minutę iednę, (z sámego rysowánia, iáko masz w Nauce 104 tey Zábáwy, y w Náuce 10. Zábáwy 7) Záczym cząstek iey 30, ná Cyrkule LNMG, zábierze
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 105
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
