/ albo we wtórym na początku: a zwłaszcza pierwszy/ który roście na skałach. Moc i skutki Piersiom białogłowskim.
Bywa Olejek z mniejszego Kosacu Leśnego od niektórych/ ile z kwiecia czyniony/ barzo użyteczny/ przeciwko nabrznieniu białogłowskych Piersi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyciąga/ nim namazując. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ i
Z Jądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyciąga. O innych Kosacach Dzikich. Kosaciec poziemny abo naniższy dziki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele się innych znajduje Kosaców dzikich/ tak brónatnych/ jako kwiatu żółtego: ale mało nie wszytkie są jednakich skutków
/ álbo we wtorym ná początku: á zwłasczá pierwszy/ ktory rośćie ná skáłách. Moc y skutki Pierśiom białogłowskim.
Bywa Oleiek z mnieyszego Kosacu Leśnego od niektorych/ ile z kwiećia czyniony/ bárzo vżyteczny/ przećiwko nábrznieniu białogłowskych Pierśi/ po porodzeniu/ przymiot ognisty z nich wyćiąga/ nim námázuiąc. Mosznom opuchłym.
Z Moszen/ y
Z Iądr Męskich puchlinę/ z prymiotem ognistym wyćiąga. O innych Kosacách Dźikich. Kosaćiec poźiemny abo naniższy dźiki.
Iris Syluestris pumilla. Aliis Chamaeiris dicta An Iris Astragalitis. Klein blaw Wasser schwertel.
WIele śie inych znáyduie Kosacow dźikich/ ták brónatnych/ iáko kwiátu żółtego: áłe máło nie wszytkie są iednákich skutkow
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 14
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
się zdadzą. Co pospolicie bywa ze mdłości wzroku Toż przerzeczone lekarstwo barzo jest użyteczne. Pęcherzowi
Pęcherzowe choroby/ i dolegliwości wszelakie/ Sok pijąc z korzenia Tatarskiego ziela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokrajawszy/ a moczony w piwie. Abowiem zaziębienie Pęcherza rozgrzewa/ trunkiem piwa tego używając. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypędza/ warząc/ i co nacieplej plastrując. Twardości rozpędza.
Twardość i ociekłość wszelaką na ciele/ ż zimnych wilgotności zgromadzoną rozpędza/ jucha jego ciepło naparzając/ chustami albo płaty pilsnianym w niej moczonymi przykładając. Urazom
Urazom/ potłuceniu/ proch Korzenia jego/ co ćwierć łota zaważy/ z kwaterką miodu pitego używany
sie zdádzą. Co pospolićie bywa ze mdłośći wzroku Toż przerzeczone lekárstwo bárzo iest vżyteczne. Pęchyrzowi
Pęcherzowe choroby/ y dolegliwośći wszelákie/ Sok piiąc z korzenia Tátárskiego źiela leczy. Toż czyni/ w węzełku drobno go pokráiawszy/ á moczony w piwie. Abowiem zaźiębienie Pęchyrzá rozgrzewa/ trunkiem piwá tego vżywáiąc. Mosznom
Z moszen męskich puchlinę wypądza/ wárząc/ y co naćiepley plastruiąc. Twárdośći rozpędza.
Twárdość y oćiekłość wszeláką ná ćiele/ ż źimnych wilgotnosći zgromádzoną rospądza/ iucha iego ćiepło náparzáiąc/ chustámi álbo płáty pilsniánym w niey moczonymi przykłádáiąc. Vrázom
Vrázom/ potłuceniu/ proch Korzenia iego/ co czwierć łotá záważy/ z kwáterką miodu pitego vżywány
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 21
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wolnym ogniu węglistym tak długo powoli warzyć/ aż woda wszytka się strawi. Toż w prasie co nalepiej wyprasować/ a po łocie/ rano i na noc/ z trochą piwa ciepło używać. Księgi Pierwsze.
Zwierzchu też/ tąż maścią ciepło miejsca bolace mazać/ bole układa. Przepuklinie w której wnętrzności do Moszen wypadają
Przepukłym/ którymby wnętrzności w Moszną wpadały/ jest wielkim lekarstwem: Wziąwszy Soku z Zanklu cztery uncyje/ to jest/ ośm łotów/ Soku ogródnej Ruty/ Soku Podróżnikowego ziela/ Rozchodnikowego Soku/ Wroniego masła/ albo Bobownikowego soku/ po cztery łoty. Te Soki wespół warzyć/ i odszymować/ a przecedziwszy chędogo
wolnym ogniu węglistym ták długo powoli wárzyć/ áż wodá wszytká sie strawi. Toż w práśie co nálepiey wyprásowáć/ á po łoćie/ ráno y ná noc/ z trochą piwá ćiepło vżywáć. Kśięgi Pierwsze.
Zwierzchu też/ tąż máśćią ćiepło mieyscá bolace mázáć/ bole vkłádá. Przepuklinie w ktorej wnętrznośći do Moszen wjpádáją
Przepukłym/ ktorymby wnętrznośći w Moszną wpadáły/ iest wielkim lekárstwem: Wźiąwszy Soku z Zánklu cztyry vncyie/ to iest/ ośm łotow/ Soku ogrodney Ruty/ Soku Podrożnikowego źiela/ Rozchodnikowego Soku/ Wroniego másłá/ álbo Bobownikowego soku/ po cztyry łoty. Te Soki wespoł wárzyć/ y odszymowáć/ á przecedźiwszy chędogo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 248
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
, i trochę Hałunu, zmieszaj z konfektem Różowym, dawaj na każdy raz jak Kasztan, obsypawszy Cukrem. Sposoby leczenia
Item weźmi Kolofonij, Kadzidła, Gumi Arabicum, utrzyj na proszek, zmieszaj z jajem miekko uwa[...] zonym, daj, czyn to codzień, ustanie.
Item In Gonorhaea Virulenta, przydaje się podczas zapalenie moszen, na co rzecz pewna.
Weźmi Ruty i liścia Hebdowego, ususz, utrzyj na proszek, warz w occie i okładaj, często odnawiając.
Jeżeli pochodzi z wielkiej gorącości, dobra rzecz kłaść na krzyże blachę ołowianą, i zażywać tego.
Weźmi soku ziela Roschodniku, Psinkowego, Portulaki, Sałacianego, każdego po kwaterce,
, y troche Háłunu, zmieszay z konfektem Rożowym, daway ná káżdy raz iák Kásztan, obsypawszy Cukrem. Sposoby leczenia
Item weźmi Kolofonij, Kádźidłá, Gumi Arabicum, utrzyi ná proszek, zmieszay z jáiem miekko uwa[...] zonym, day, czyn to codźień, ustánie.
Item In Gonorhaea Virulenta, przydáie się podczás zápálenie moszen, ná co rzecz pewna.
Weźmi Ruty y liśćia Hebdowego, ususz, utrzyi ná proszek, warz w octćie y okłáday, często odnawiáiąc.
Ieżeli pochodźi z wielkiey gorącośći, dobra rzecz kłaść ná krzyże bláchę ołowianą, y záżywáć tego.
Weźmi soku ziela Roschodniku, Psinkowego, Portulaki, Sáłaćiánego, káżdego po kwáterce,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 144
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Item rozwierć siemie Konopne, przelej wodą, w którejby wrzało korzenie Slazowe, przecedź i daj pić.
Item członek bolejący mocz w mleku, albo okładaj Lac Virginum. O Rupturach.
RUptur rodzaj jest kilkoraki, Pierwszy nazywa się Intestinalis, to jest kiedy kiszki za gwałtowną jaką przyczyną pierwej do słabizn, a potym do moszen wpadają.
Druga nazywa się Omentális, ta jest kiedy Omentum, to jest błonka tak zwana z góry na dół opadnie, co się dzieciom i tym którzy dźwigają, albo z spadku z wysoka najczęściej przydaje.
Trzecia nazywa się Ventosa, to jest wietrzna, kiedy wiatry z kiszek do słabizn wpadają i ból wielki sprawują,
Item rozwierć siemie Konopne, przeley wodą, w ktoreyby wrzało korzenie Slazowe, przecedź y day pić.
Item członek boleiący mocz w mleku, álbo okłáday Lac Virginum. O Rupturách.
RUptur rodzay iest kilkoráki, Pierwszy názywa się Intestinalis, to iest kiedy kiszki zá gwałtowną iáką przyczyną pierwey do słábizn, á potym do moszen wpádáią.
Druga názywa się Omentális, ta iest kiedy Omentum, to iest błonká ták zwáná z gory ná doł opádnie, co się dźieciom y tym którzy dźwigáią, álbo z spadku z wysoká nayczęśćiey przydáie.
Trzećia názywa się Ventosa, to iest wietrzna, kiedy wiátry z kiszek do słábizn wpádáią y bol wielki sprawuią,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 145
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
co się dzieciom i tym którzy dźwigają, albo z spadku z wysoka najczęściej przydaje.
Trzecia nazywa się Ventosa, to jest wietrzna, kiedy wiatry z kiszek do słabizn wpadają i ból wielki sprawują, gdy guz nabieży, czemu gdy się zawczasu nie zabieży a często tego będzie bywało, przerywa się Peritoneum, i kiszki do moszen wpadają.
Czwarta nazywa się Aquosa, to jest wodnista, kiedy zbytnia wilgotność z ciała ściąga się do moszen, z czego nabrzmiewają, co się pospolicie w puchlinie wodnistej przydaje, lecz i oprócz niej trafia się.
Piąta nazywa się Carnosa, to jest kiedy moszna spuchłe za czasem tak stwardnieją, że prawie jako mięso twarde
co się dźieciom y tym którzy dźwigáią, álbo z spadku z wysoká nayczęśćiey przydáie.
Trzećia názywa się Ventosa, to iest wietrzna, kiedy wiátry z kiszek do słábizn wpádáią y bol wielki sprawuią, gdy guz nabieży, czemu gdy się zawczásu nie zábieży á często tego będzie bywało, przerywa się Peritoneum, y kiszki do moszen wpádáią.
Czwarta názywa się Aquosa, to iest wodnista, kiedy zbytnia wilgotność z ćiáłá śćiąga śię do moszen, z czego nábrzmiewáią, co się pospolićie w puchlinie wodnistey przydáie, lecz y oprocz niey tráfia się.
Piąta názywa się Carnosa, to iest kiedy moszná spuchłe zá czásem ták stwárdnieią, że práwie iáko mięso twárde
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 145
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, to jest wietrzna, kiedy wiatry z kiszek do słabizn wpadają i ból wielki sprawują, gdy guz nabieży, czemu gdy się zawczasu nie zabieży a często tego będzie bywało, przerywa się Peritoneum, i kiszki do moszen wpadają.
Czwarta nazywa się Aquosa, to jest wodnista, kiedy zbytnia wilgotność z ciała ściąga się do moszen, z czego nabrzmiewają, co się pospolicie w puchlinie wodnistej przydaje, lecz i oprócz niej trafia się.
Piąta nazywa się Carnosa, to jest kiedy moszna spuchłe za czasem tak stwardnieją, że prawie jako mięso twarde będą i wielkie. Sposoby lecznia
Należy do tego i ruptura pępka, o której niżej będzie. Sposoby różne
, to iest wietrzna, kiedy wiátry z kiszek do słábizn wpádáią y bol wielki sprawuią, gdy guz nabieży, czemu gdy się zawczásu nie zábieży á często tego będzie bywało, przerywa się Peritoneum, y kiszki do moszen wpádáią.
Czwarta názywa się Aquosa, to iest wodnista, kiedy zbytnia wilgotność z ćiáłá śćiąga śię do moszen, z czego nábrzmiewáią, co się pospolićie w puchlinie wodnistey przydáie, lecz y oprocz niey tráfia się.
Piąta názywa się Carnosa, to iest kiedy moszná spuchłe zá czásem ták stwárdnieią, że práwie iáko mięso twárde będą y wielkie. Sposoby lecznia
Náleży do tego y rupturá pępka, o ktorey niżey będźie. Sposoby rozne
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 145
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
niektórzy za osobliwy sekret dawać serca kretowe suszone i na proszek utarte, w Maju zbierane, co też służy i na kaduk.
Na wodnistą puchline w mosznach prócz puchliny. Weźmi łajna krowiego lub wołowego świeżego, przydaj ługu, Mydła i Saletry, przysmarz i okładaj ciepło, dwa razy na dzień.
Item na spuchnienie moszen: weźmi popiołu Dębowego, przesiej, rozmąć octem, przywarz i okładaj, jest rzecz prosta a pewna, osobliwie gdy się przyda z spadku albo z zerwania.
Item weźmi Glejty funt, Hałunu trzy łoty, Saletry trzy łoty, utrzyj wszystko na proch, zalej octem, przywarz, przylej wody wapiennej i gorzałki, zamieszaj
niektorzy zá osobliwy sekret dawáć sercá kretowe suszone y ná proszek utárte, w Maiu zbieráne, co tesz służy y ná káduk.
Ná wodnistą puchline w mosznách procz puchliny. Weźmi łáyná krowiego lub wołowego świeżego, przyday ługu, Mydłá y Sáletry, przysmárz y okłáday ćiepło, dwá rázy ná dźień.
Item ná spuchnienie moszen: weźmi popiołu Dębowego, prześiey, rozmąć octem, przywarz y okłáday, iest rzecz prosta á pewna, osobliwie gdy się przydá z spadku álbo z zerwánia.
Item weźmi Gleyty funt, Háłunu trzy łoty, Sáletry trzy łoty, utrzyi wszystko ná proch, záley octem, przywárz, przyley wody wapienney y gorzałki, zámieszay
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 147
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Kamień cierpiącym, także białogłowom, które po porodzeniu nie dobrze wyczyszczone bywają, i tym które nie są sposobne ad concipiendum et retinendum semen.
Żyły zostające nad kostkami w nogach Sapheny zwane, otwierane bywają na ból w krzyżach, na Scjatykę, na szaeństwo, na dychwice, na zatrzymaną chorobę miesięczną, na zapalenie albo nabrzmiałość moszen.
Żyły w obudwu nogach zostające pod wielkim palcem, otwierane bywają na różne afekcje Oczu, także na pomienione w zwyż defekta, albowiem miasto Safenny, gdy jej nie znać sposobnie otworzona być może.
Żyły w nogach zostające pod małemi palcami, otwierane bywają na koliczne afekcje nie bez wielkiego skutku. Obserwacje tak koloru, jako
Kámień ćierpiącym, tákże białogłowom, ktore po porodzeniu nie dobrze wyczyszczone bywáią, y tym ktore nie są sposobne ad concipiendum et retinendum semen.
Zyły zostáiące nád kostkámi w nogách Sapheny zwáne, otwieráne bywáią ná bol w krzyżach, ná Scyátykę, ná szaeństwo, ná dychwice, ná zátrzymaną chorobę mieśięczną, ná zápálenie álbo nábrzmiałość moszen.
Zyły w obudwu nogách zostáiące pod wielkim palcem, otwieráne bywáią ná rożne áfekkcye Oczu, tákże ná pomienione w zwyż defektá, álbowiem miásto Saphenny, gdy iey nie znáć sposobnie otworzoná bydź może.
Zyły w nogách zostáiące pod máłemi pálcámi, otwieráne bywáią ná koliczne áfekkcye nie bez wielkiego skutku. Obserwacye ták koloru, iáko
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 258
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
