a żeby się z tymi pieniędzmi nie liczył/ rachuje sobie tak: Pierwszego razu włożyłem 4 Drugiego także 4 Trzeciego także 4 i znalazł Summę zł. 12. Tu uważaj/ iż gdyby było więcej dni/ musiałby jedno po drugim zawsze 4 pisać/ Przetoż zabiegając dowcip ludzki takiej fatydze/ wynalazł ten sposób Multiplikacjej/ iż nie trzeba pisać tak wiele razów/ jako tu widzisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ a te 3 dni 3 pod czterema/ i jedno przez drugie multiplikując uczyni toż/ co gdy i ten chłop rachował/ pisąc tak wiele razów. I.A jakoż się to multiplikuje? A. Pomnieć te
á żeby się z tymi pieniądzmi nie liczył/ ráchuie sobie ták: Pierwszego rázu włożyłem 4 Drugiego tákże 4 Trzećiego tákże 4 y ználazł Summę zł. 12. Tu vważay/ iż gdyby było więcey dni/ muśiałby iedno po drugim záwsze 4 pisać/ Przetoż zábiegáiąc dowćip ludzki tákiey fátydze/ wynálazł ten sposob Multiplikácyey/ iż nie trzebá pisáć ták wiele rázow/ iáko tu widźisz 4 bo tylko położywszy raz 4/ á te 3 dni 3 pod czteremá/ y iedno przez drugie multiplikuiąc vczyni toż/ co gdy y ten chłop ráchował/ pisąc ták wiele rázow. I.A iákoż się to multiplikuie? A. Pomnieć te
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 22
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
. 100 Pikienierów/ tym płaci po zł: 12. Draganów 50/ każdemu po 24. zł. Chcę tedy wiedzieć wiele przez rok uczyni? Dla subtrakcjej możesz rachować wiele który oułk więcej na rok bierze: rachując 12. miesięcy w rok/ uczyni 64800. I.To więcej nic nie trzeba pomnieć co do multiplikacjej należy? A. Jest fortelów więcej/ iż się zda że kroczej ten rachuje/ ale że mylne i trudne do pamiętania/ a co więcej iż ich nie zażywają/ przetoż też ich nie pokażę. I.Ale jest też na tę multiplikacją jaka proba? A. Jest Diuizja/ przez którą trzeba coś
. 100 Pikienierow/ tym płáći po zł: 12. Drágánow 50/ káżdemu po 24. zł. Chcę tedy wiedźieć wiele przez rok vczyni? Dla subtrákcyey możesz ráchowáć wiele ktory oułk więcey ná rok bierze: ráchuiąc 12. mieśięcy w rok/ vczyni 64800. I.To więcey nic nie trzebá pomnieć co do multiplikácyey należy? A. Iest fortelow więcey/ iż się zda że kroczey ten ráchuie/ ále że mylne y trudne do pámiętánia/ á co więcey iż ich nie záżywáią/ przetoż też ich nie pokażę. I.Ale iest też ná tę multiplikácyą iáka probá? A. Iest Diuizya/ przez ktorą trzebá coś
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 30
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
potym tymiż słowy) diuidował/ a oamiętaj jako się tu Numery mieszają. Naprzód mówię 3 w 19/ mam 6 razy/ które 6 piszę na quotiencie/ i multiplikuję nazad tym quotientem 6 te obadwa Numery dzielnika tak/ mówiąc: 6 razy 2/ uczynią 12/ iż dwa numery/ a według Punktu piątego Multiplikacjej/ piszę 2 pod 6/ a 1 w pamięci dla drugiej chowam. Potym mówię tymże quotientem 6 razy 3/ uczynią 18/ i z tą co w pamięci będzie/ 19/ a ponieważ nie masz już więcej post dzielnika/ napiszę tedy obadwa Numery tak: o całej Liczbie
Subtrachuję potym/ tymi pod dzielnikiem
potym tymiż słowy) diuidował/ á oámiętay iako się tu Numery mieszáią. Naprzod mowię 3 w 19/ mam 6 rázy/ ktore 6 piszę ná quotienćie/ y multiplikuię názad tym quotientem 6 te obádwá Numery dźielniká ták/ mowiąc: 6 rázy 2/ vczynią 12/ iż dwá numery/ á według Punktu piątego Multiplikácyey/ piszę 2 pod 6/ á 1 w pámięći dla drugiey chowam. Potym mowię tymże quotientem 6 rázy 3/ vczynią 18/ y z tą co w pámięći będźie/ 19/ á ponieważ nie masz iuż więcey post dźielniká/ nápiszę tedy obádwá Numery ták: o cáłey Liczbie
Subtráchuię potym/ tymi pod dźielnikiem
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 38
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
/ i będziesz miał taki quotient.
Kiedy zaś w posrzodku nulla/ to tak wiele waży jako w multiplikacjej/ o czym naukę miej w punkcie szóstym i ośmym/ i przykład tego. Pomniej i to/ iż 1nie diuiduje/ a pomniąc te wszytkie punkta/ będziesz mógł diuizją uczynić/ przez którą probę multiplikacjej wynajdują/ bo uczyniwszy z mnożyciela dzielnika/ pokażeć na quotiencie takoważ wielość/ jako tu widzisz. o całej Liczbie.
Diuiziej zaś proba taka/ uczynić z dzielnika mnożyciela/ i multiplikować quotient/ po której multiplikacjej będziesz miał produkt w takichże Numerach jakie mnóstwa ryga w diuizjej miała/ jako tu widzisz ryga mnóstwa
Produkt
/ y będźiesz miał táki quotient.
Kiedy záś w posrzodku nullá/ to ták wiele waży iáko w multiplikácyey/ o czym náukę miey w punkćie szostym y osmym/ y przykład tego. Pomniey y to/ iż 1nie diuiduye/ á pomniąc te wszytkie punktá/ będźiesz mogł diuizyą vczynić/ przez ktorą probę multiplikácyey wynáyduią/ bo vczyniwszy z mnożyćielá dźielniká/ pokażeć ná quotienćie tákoważ wielość/ iáko tu widźisz. o cáłey Liczbie.
Diuiziey záś probá táka/ vczynić z dźielniká mnożyćielá/ y multiplikowáć quotient/ po ktorey multiplikácyey będźiesz miał produkt w tákichże Numerách iákie mnostwá rygá w diuizyey miałá/ iáko tu widźisz rygá mnostwá
Produkt
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 40
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
umiał/ a mało czynił/ przetoż umyślnie opuszczam/ abyś się tylko w jednym ćwiczył/ który nalepszy sposób i nałatwiejszy/ bo jeżeli i ten będziesz dobrze umiał/ to ja tak conkluduję/ że i innych łatwiusieńko się nauczysz. Egzempla Reguły Detri. W tych przykładziech potrzeba tu roztropności twojej/ gdyż nie tylko multiplikacjej/ i diuizjej prosto potrzebują/ ale i subtrakcjej tak w łamanej jako i w całej liczbie. Cztery szkuty zbożem trzymają/ pierwsza 27 Lasztów i 14 korcy. Druga 32 Lasztów 38 korcy. Trzecia 29 Lasztów 49 korcy. Czwarta 35 Lasztów 17 korcy. Rachując jeden Laszt po zł. 95 gr. 20/ także
vmiał/ á máło czynił/ przetoż vmyślnie opuszczam/ ábyś się tylko w iednym ćwiczył/ ktory nalepszy sposob y nałátwieyszy/ bo ieżeli y ten będźiesz dobrze vmiał/ to ia ták conkluduię/ że y innych łátwiuśieńko się náuczysz. Exemplá Reguły Detri. W tych przykłádźiech potrzebá tu rostropnośći twoiey/ gdyż nie tylko multiplikácyey/ y diuizyey prosto potrzebuią/ ále y subtrákcyey ták w łamáney iáko y w cáłey liczbie. Cztery szkuty zbożem trzymáią/ pierwsza 27 Lásztow y 14 korcy. Druga 32 Lásztow 38 korcy. Trzećia 29 Lásztow 49 korcy. Czwarta 35 Lásztow 17 korcy. Ráchuiąc ieden Lászt po zł. 95 gr. 20/ tákże
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 101
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
