tedy nic nie pisz jako tu widzisz/ bowiem już i tej posty produkt ginie.
Dziewiąty, A jeżeli będzie na której kolwiek rydze 1/ wiedz/ iż ta jedna nie multiplikuje/ i nie będzie inakszy produkt tylko taka liczba/ jaka na wierzchu abo spodku jest/ jako tu widzisz: Część Pierwsza
Dla praktyki w multiplikacjej/ miej takie Egzempla: Pierwszy. Mam 100 Talerów/ chcę wiedzieć wiele w nich Ortów/ po gr. 18/ facit 500/ w tych Ortach znowu chcę wiedzieć wiele groszów? Chcę też wiedzieć wiele w tych Talerach szelągów? Znajdziesz rachując w talerach groszów 9000/ Ortów 500/ szelągów 27000. Drugi. Panie
tedy nic nie pisz iáko tu widźisz/ bowiem iuż y tey posty produkt ginie.
Dźiewiąty, A ieżeli będźie ná ktorey kolwiek rydze 1/ wiedz/ iż tá iedná nie multiplikuie/ y nie będźie inákszy produkt tylko táka liczbá/ iáka ná wierzchu ábo spodku iest/ iáko tu widźisz: Część Pierwsza
Dla práktyki w multiplikácyey/ miey tákie Exemplá: Pierwszy. Mam 100 Tálerow/ chcę wiedźieć wiele w nich Ortow/ po gr. 18/ facit 500/ w tych Ortách znowu chcę wiedźieć wiele groszow? Chcę też wiedźieć wiele w tych Tálerách szelągow? Znáydźiesz ráchuiąc w tálerách groszow 9000/ Ortow 500/ szelągow 27000. Drugi. Panie
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 30
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
ale ich mas zód końca postawić/ na tyle post ile ich będzie/ jako tu widzisz.
67200
ty ich tak
6
7
2
0
0
300
postaw
3
0
0
Tak tedy tylko przez 3 prosto diuiduj/ i będziesz miał taki quotient.
Kiedy zaś w posrzodku nulla/ to tak wiele waży jako w multiplikacjej/ o czym naukę miej w punkcie szóstym i ośmym/ i przykład tego. Pomniej i to/ iż 1nie diuiduje/ a pomniąc te wszytkie punkta/ będziesz mógł diuizją uczynić/ przez którą probę multiplikacjej wynajdują/ bo uczyniwszy z mnożyciela dzielnika/ pokażeć na quotiencie takoważ wielość/ jako tu widzisz. o
ále ich mas zod końcá postáwić/ ná tyle post ile ich będźie/ iáko tu widźisz.
67200
ty ich ták
6
7
2
0
0
300
postaw
3
0
0
Ták tedy tylko przez 3 prosto diuiduy/ y będźiesz miał táki quotient.
Kiedy záś w posrzodku nullá/ to ták wiele waży iáko w multiplikácyey/ o czym náukę miey w punkćie szostym y osmym/ y przykład tego. Pomniey y to/ iż 1nie diuiduye/ á pomniąc te wszytkie punktá/ będźiesz mogł diuizyą vczynić/ przez ktorą probę multiplikácyey wynáyduią/ bo vczyniwszy z mnożyćielá dźielniká/ pokażeć ná quotienćie tákoważ wielość/ iáko tu widźisz. o
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 40
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
to/ iż 1nie diuiduje/ a pomniąc te wszytkie punkta/ będziesz mógł diuizją uczynić/ przez którą probę multiplikacjej wynajdują/ bo uczyniwszy z mnożyciela dzielnika/ pokażeć na quotiencie takoważ wielość/ jako tu widzisz. o całej Liczbie.
Diuiziej zaś proba taka/ uczynić z dzielnika mnożyciela/ i multiplikować quotient/ po której multiplikacjej będziesz miał produkt w takichże Numerach jakie mnóstwa ryga w diuizjej miała/ jako tu widzisz ryga mnóstwa
Produkt
Dla Praktyki przerachuj te Egzempla. Pierwszy. Było na jednym posiedzeniu w kompanijej 8 person/ narachowano im co zasiądzieli/ 6 garncy wina Węgierskiego i pół garnca/ garniec po 80 gr. Ryńskiego 6 garncy/
to/ iż 1nie diuiduye/ á pomniąc te wszytkie punktá/ będźiesz mogł diuizyą vczynić/ przez ktorą probę multiplikácyey wynáyduią/ bo vczyniwszy z mnożyćielá dźielniká/ pokażeć ná quotienćie tákoważ wielość/ iáko tu widźisz. o cáłey Liczbie.
Diuiziey záś probá táka/ vczynić z dźielniká mnożyćielá/ y multiplikowáć quotient/ po ktorey multiplikácyey będźiesz miał produkt w tákichże Numerách iákie mnostwá rygá w diuizyey miałá/ iáko tu widźisz rygá mnostwá
Produkt
Dla Práktyki przeráchuy te Exemplá. Pierwszy. Było ná iednym pośiedzeniu w kompániey 8 person/ nárachowano im co záśiedźieli/ 6 gárncy winá Węgierskiego y puł gárncá/ gárniec po 80 gr. Ryńskiego 6 gárncy/
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 41
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
i 5/5 czyni 6/5 Inny przykład. 12 6/8 od 30 1/3 i 3/3 czynią 4/3 przemię: 18/24 od 32/24 Resta. 14/24 i tak zostaną 17 7/12 Część Druga o łamanej Liczbie. ROZDZIAŁ VI. O Multiplikacjej w łamanej Liczbie.
A. W tym sposobie trzeba pomnieć te cztery Punkta: Pierwszy, Iż także dwie Sorcie mają być/ gdy kto chcee multiplilkować w łamanej/ i jeżeli równe abo nierówne Namieniacze/ już nie potrzeba upatrować. Drugi, Kiedyć przyjdzie multiplikować/ tedy masz licznika przez licznika/ namieniacza przez namieniacza mnożyć
y 5/5 czyni 6/5 Inny przykład. 12 6/8 od 30 1/3 y 3/3 czynią 4/3 przemię: 18/24 od 32/24 Restá. 14/24 y ták zostáną 17 7/12 Część Druga o łamáney Liczbie. ROZDZIAŁ VI. O Multiplikácyey w łamáney Liczbie.
A. W tym sposobie trzebá pomnieć te cztery Punktá: Pierwszy, Iż tákże dwie Sorćie máią bydź/ gdy kto chcee multiplilkowáć w łamáney/ y ieżeli rowne ábo nierowne Námięniácze/ iuż nie potrzebá vpátrowáć. Drugi, Kiedyć przyidźie multiplikowáć/ tedy masz liczniká przez liczniká/ námięniáczá przez námięniáczá mnożyć
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 67
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
jest pierwszą sortę/ uczyni 80. Stąd tedy możesz wyrozumieć/ i pojąć co jest wynaleźć proporcią/ gdyż widzisz oczywiście jako się 40 mają przeciwko dwiema funtom tak 80 przeciwko czterem funtom. Piąty. Jeśli na pierwszej sorcie Quoty/ nie będzie tylko 1/ przez którą niemożesz diuidować/ przetoż pamiętaj/ iż po multiplikacjej ten produkt jest proporcią/ jako tu widzisz. o Regule Detri w całej liczbie.
łb.
gr.
łb.
1
10
6
10/60 gr.
Szósty. Będzieli zaś w posrzodku na sorcie ceny 1/ tedy nie przenoś próżno tej liczby z trzeciej sorty/ ale niech tak na miejscu zostaje/ bo
iest pierwszą sortę/ vczyni 80. Ztąd tedy możesz wyrozumieć/ y poiąć co iest wynáleść proporcią/ gdyż widźisz oczywiśćie iáko się 40 máią przećiwko dwiemá funtom ták 80 przećiwko czterem funtom. Piąty. Ieśli ná pierwszey sorćie Quoty/ nie będźie tylko 1/ przez ktorą niemożesz diuidowáć/ przetoż pámiętay/ iż po multiplikácyey ten produkt iest proporcią/ iáko tu widźisz. o Regule Detri w cáłey liczbie.
łb.
gr.
łb.
1
10
6
10/60 gr.
Szosty. Będźieli záś w posrzodku ná sorćie ceny 1/ tedy nie przenoś prożno tey liczby z trzećiey sorty/ ále niech ták ná mieyscu zostáie/ bo
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 81
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
i 12/ także i 3/8 multiplikując w przód 24 przez licznika 3/ który produkt diuidując przez namieniacza 8/ pokażeć 9 quotient jako wyżej widzisz/ i znaczą się te liczby iż są licznikami/ które sumując będziesz miał dla reguły quotę wszytkich/ (jednoż to uczyni/ gdybyś według punktu czwartego o multiplikacjej w łamanej liczbie/ multiplikował) którą to summę na przodku postaw jako niżej/ a w posrzodku unkoszty/ tak
¼ jest 6
6 F. 213 ½
1/6 jest 4
unkoszt
4 F. 142 1/3
1/8 jest 3
24__854
3 F. 106 ¾ Część Czwarta
3/8 jest
y 12/ tákże y 3/8 multiplikuiąc w przod 24 przez liczniká 3/ ktory produkt diuiduiąc przez námięniáczá 8/ pokażeć 9 quotient iáko wyżey widźisz/ y znáczą się te liczby iż są licznikámi/ ktore sumuiąc będźiesz miał dla reguły quotę wszytkich/ (iednoż to vczyni/ gdybyś według punktu czwartego o multiplikácyey w łamáney liczbie/ multiplikował) ktorą to summę ná przodku postaw iáko niżey/ á w posrzodku vnkoszty/ ták
¼ iest 6
6 F. 213 ½
1/6 iest 4
vnkoszt
4 F. 142 1/3
1/8 iest 3
24__854
3 F. 106 ¾ Część Czwarta
3/8 iest
Skrót tekstu: GorAryt
Strona: 161
Tytuł:
Nowy sposób arytmetyki
Autor:
Jan Aleksander Gorczyn
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1647
Data wydania (nie wcześniej niż):
1647
Data wydania (nie później niż):
1647
