HIPIATRIA abo O KONIACH, Księgi Trzecie. Przedmowa. Rozdz: 1.
O Którejkolwiek sprawie abo rzeczy mówić pisaćli zaczynamy/ abo o niej ogółem/ abo mianowicie rozbierać zawsze nam przychodzi. Tak też wstępując i w ten traktat teraźniejszy o Munsztukach/ dla łacniejszego sposobu pojęcia/ na dwoję też on rozdzielić musiemy. A przysiadszy się zarazem do pierwszej części/ i w rozbieranie onej ogółem wkroczywszy/ a sposoby przybierania Munsztuków objaśniwszy/ w drugiej mianowicie Munsztuki zwyczajne do naprawy i postanowienia jakiejkolwiek gęby potrzebne/ nie na wielką liczbę ale na przebraną się sadząc/ ręką mą własną
HIPPIATRIA ábo O KONIACH, Kśięgi Trzećie. Przedmowá. Rozdz: 1.
O Ktoreykolwiek spráwie ábo rzeczy mowić pisáćli záczynamy/ ábo o niey ogułem/ ábo miánowićie rozbieráć záwsze nam przychodźi. Ták też wstępuiąc y w ten tráktat teráznieyszy o Munsztukách/ dla łácnieyszego sposobu poięćia/ ná dwoię też on rozdźielić muśiemy. A przyśiadszy się zárázem do pierwszey częśći/ y w rozbieránie oney ogułem wkroczywszy/ á sposoby przybieránia Munsztukow obiáśniwszy/ w drugiey miánowićie Munsztuki zwyczáyne do napráwy y postánowienia iákieykolwiek gęby potrzebne/ nie ná wielką liczbę ále ná przebráną się sádząc/ ręką mą własną
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: A
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
okrągłe oba/ nie mniej nad palec wzdłuż urobione/ aby i podbrodek w miarę swą był/ i w zadzierżywaniu warga się nie szczypała ani rozkrwawiała/ co więc oboje owe krótkie haczki zwykły działać/ wielką przeszkodę i samemu Munsztukowi we własnej jego władzy czyniąc/ który kształt tak haczków jako i łancuszków niżej też obmalowany i przy Munsztukach położony jest/ insze się jako nie potrzebne i szkodliwe opuściły. Trzecie. O istności gęby Końskiej, i zrozumieniu onej. Rozd: 6.
JAko by namędrszy Lekarz nie zrozumiawszy bólu/ choroby i przyczyny onej/ strudna przynależnemi lekarstwy szafować i przystojnego ratunku choremu sposób trafić może: tak też by się nadłużej bajało i nawięcej
okrągłe obá/ nie mniey nád pálec wzdłuż vrobione/ áby y podbrodek w miárę swą był/ y w zádźierżywániu wárgá się nie szczypáłá áni roskrwáwiáłá/ co więc oboie owe krotkie haczki zwykły dźiáłáć/ wielką przeszkodę y sámemu Munsztukowi we własney iego władzy czyniąc/ ktory kształt ták haczkow iáko y łáncuszkow niżey też obmálowány y przy Munsztukách położony iest/ insze się iáko nie potrzebne y szkodliwe opuśćiły. Trzećie. O istnośći gęby Końskiey, y zrozumieniu oney. Rozd: 6.
IAko by namędrszy Lekarz nie zrozumiawszy bolu/ choroby y przyczyny oney/ strudná przynależnemi lekárstwy száfowáć y przystoynego rátunku choremu sposob tráfić może: ták też by się nadłużey báiáło y nawięcey
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Aijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
dwie poślednie/ nie żadnym Munsztukiem/ lecz samą umiejętnością tylko a cierpliwością jeźdźca dobrego uleczone bywają. O czym iż przy każdym Munsztuku (według z jakich sztuk złożony/ według tego takie wady pomienione w gębie końskiej odejmuje) opisano dokładnie niżej najdziesz/ przeto cię też dla wyrozumienia doskonalszego tam na ten czas odsyłam. O Różnych Munsztukach i o Wędzidłach a mianowicie o każdym z osobna. Rozd: 7.
JAkom obiecał pierwej/ iż po opisaniu ogółem a Munsztukach/ o Czankach/ o Wędzidłach/ o Podbrodku abo o Lancuszku/ mianowicie do malowanych Munsztuków i Wędzidł/ także i od opisania władzy każdego z nich przystąpić się miało/ tak teraz w
dwie poślednie/ nie żadnym Munsztukiem/ lecz sámą vmieiętnośćią tylko á ćierpliwośćią ieźdźcá dobrego vleczone bywáią. O czym iż przy kożdym Munsztuku (według z iákich sztuk złożony/ według tego tákie wády pomienione w gębie końskiey odeymuie) opisano dokłádnie niżey naydźiesz/ przeto ćię też dla wyrozumienia doskonálszego tám ná ten czás odsyłam. O Rożnych Munsztukách y o Wędzidłách á miánowićie o káżdym z osobná. Rozd: 7.
IAkom obiecał pierwey/ iż po opisániu ogułem a Munsztukách/ o Czánkách/ o Wędźidłách/ o Podbrodku ábo o Láncuszku/ miánowićie do málowánych Munsztukow y Wędźidł/ tákże y od opisánia władzy káżdego z nich przystąpić się miáło/ ták teraz w
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Aiij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
według z jakich sztuk złożony/ według tego takie wady pomienione w gębie końskiej odejmuje) opisano dokładnie niżej najdziesz/ przeto cię też dla wyrozumienia doskonalszego tam na ten czas odsyłam. O Różnych Munsztukach i o Wędzidłach a mianowicie o każdym z osobna. Rozd: 7.
JAkom obiecał pierwej/ iż po opisaniu ogółem a Munsztukach/ o Czankach/ o Wędzidłach/ o Podbrodku abo o Lancuszku/ mianowicie do malowanych Munsztuków i Wędzidł/ także i od opisania władzy każdego z nich przystąpić się miało/ tak teraz w słowie chcąc się viścić/ one doskonale wyrysowane i w druku wyrażone/ i naprzeciwko każdemu władzą i istność jego opisaną pokadam. Przy których
według z iákich sztuk złożony/ według tego tákie wády pomienione w gębie końskiey odeymuie) opisano dokłádnie niżey naydźiesz/ przeto ćię też dla wyrozumienia doskonálszego tám ná ten czás odsyłam. O Rożnych Munsztukách y o Wędzidłách á miánowićie o káżdym z osobná. Rozd: 7.
IAkom obiecał pierwey/ iż po opisániu ogułem a Munsztukách/ o Czánkách/ o Wędźidłách/ o Podbrodku ábo o Láncuszku/ miánowićie do málowánych Munsztukow y Wędźidł/ tákże y od opisánia władzy káżdego z nich przystąpić się miáło/ ták teraz w słowie chcąc się viśćić/ one doskonále wyrysowáne y w druku wyráżone/ y náprzećiwko káżdemu władzą y istność iego opisáną pokádam. Przy ktorych
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Aiij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
tych takowa/ z których każdy w malowaniu na karcie więtszą poda oczom uciechę/ a niż w rzeczy samej dogodzenie potrzebne przyniesie. Niech się tedy skryją owi Kawalkatorowie z swojemi Munsztukami/ co je Teifelbis, to jest Czartowskie Wędzidła nazywają/ gęby szkapom rozpierające/ bo tacy jako w literach malowanych/ tak się też i w Munsztukach barziej robotą ozdobnych/ i wykrętnych a niżli pożytecznych kochać umieją. Ty łaskawy Czytelniku na tych zemną przestawaj/ a maszli tyle dowcipu/ i z tych wiele inszych/ zrozumiawszy dziwność gąb końskich/ według potrzeby snadnie złożyć i wynaleźć możesz. HIPIATRIA abo O KONIACH, Księgi Czwarte o chorobach różnych końskich. Przedmowa. Rozdz
tych tákowa/ z ktorych káżdy w málowániu ná kárćie więtszą poda oczom vćiechę/ á niż w rzeczy sámey dogodzenie potrzebne przynieśie. Niech się tedy skryią owi Káwálkatorowie z swoiemi Munsztukámi/ co ie Teifelbis, to iest Czártowskie Wędźidłá názywáią/ gęby szkápom rospieráiące/ bo tácy iáko w literách málowánych/ ták się też y w Munsztukách bárźiey robotą ozdobnych/ y wykrętnych á niżli pożytecznych kocháć vmieią. Ty łáskáwy Czytelniku ná tych zemną przestaway/ á maszli tyle dowćipu/ y z tych wiele inszych/ zrozumiawszy dźiwność gąb końskich/ według potrzeby snádnie złożyć y wynáleść możesz. HIPPIATRIA ábo O KONIACH, Kśięgi Czwarte o chorobách rożnych konskich. Przedmowa. Rozdz
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Liijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
triumf swe wojska szykuje; Asystuje mu litewska nacja, Gdy z koronnymi królestwa winszuje; A tak te w trójcy chwalebne narody Wstępują w zamek, gdzie krakowskie grody. ... 24
A wtem przepyszno królewska gwardia Nadjeżdża, którą pałacową mienią, W ceglastej barwie, by na kostkach dria Ubramowana srebrem; konie pienią W munsztukach buczno; koń za koniem mija, W uhaftowanych czapragach się mienią. Każdy z dobytą szpadą, na obronę Wjeżdżającego pana po koronę. 25
Tych poprzedzało trębaczów dwanaście, Za nimi tudzież tyło drugie trąbi, W jednakiej barwie, paziów kilkanaście, Których chorągiew złotem tkana zdobi. Kotły dwa srebrne, trąb dwoje piętnaście, Wszytko
tryumf swe wojska szykuje; Asystuje mu litewska nacyja, Gdy z koronnymi królestwa winszuje; A tak te w trójcy chwalebne narody Wstępują w zamek, gdzie krakowskie grody. ... 24
A wtem przepyszno królewska gwardyja Nadjeżdża, którą pałacową mienią, W ceglastej barwie, by na kostkach dryja Ubramowana srebrem; konie pienią W munsztukach buczno; koń za koniem mija, W uhaftowanych czapragach się mienią. Każdy z dobytą szpadą, na obronę Wjeżdżającego pana po koronę. 25
Tych poprzedzało trębaczów dwanaście, Za nimi tudzież tyło drugie trąbi, W jednakiej barwie, paziów kilkanaście, Których chorągiew złotem tkana zdobi. Kotły dwa srebrne, trąb dwoje piętnaście, Wszytko
Skrót tekstu: SchedMuzaBar_II
Strona: 377
Tytuł:
Muza z Helikonu na wieczny aplauz wjazdu i aktu koronacjej ... Augusta II
Autor:
Mikołaj Aleksander Schedel
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
panegiryki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1697
Data wydania (nie wcześniej niż):
1697
Data wydania (nie później niż):
1697
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Poeci polskiego baroku
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jadwiga Sokołowska, Kazimiera Żukowska
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1965
stroną ku oczom ludzkim obrócone będąc/ którą w sobie najcudniejszą i najprzedniejszą mają/ to jest głową/ na widoku samym równo wszytkie o bok stoją. Lecz w tym się przestrogę dać godzi/ aby tak obracając nie na vździenicach konie stawiano/ bo mając wolną gębę z trudnaby go zahamować: ale mają stać abo na munsztukach swych czasem/ abo na kantarzech ustawnie/ cuglami dużymi z obu stron do tych kołek słupowych przywiązane z jednego końca/ a drugiego do uszek munsztukowych abo kantarowych/ gdyż hamulec mając w gębie/ spokojniej i posłuszniej stać musi. Do tego masztalerskiego oka pilnującego trzeba ustawnego z pogróżeniem i okrzykiem/ gdyby się koń z drugim waśnił
stroną ku oczom ludzkim obrocone będąc/ ktorą w sobie naycudnieyszą y nayprzednieyszą máią/ to iest głową/ ná widoku sámym rowno wszytkie o bok stoią. Lecz w tym się przestrogę dáć godźi/ áby ták obrácáiąc nie ná vźdźienicách konie stáwiano/ bo máiąc wolną gębę z trudnáby go záhámowáć: ále máią stać ábo ná munsztukách swych czásem/ ábo ná kántarzech vstáwnie/ cuglámi dużymi z obu stron do tych kołek słupowych przywiązáne z iednego końcá/ á drugiego do vszek munsztukowych ábo kántárowych/ gdyż hámulec máiąc w gębie/ spokoyniey y posłuszniey stać muśi. Do tego másztálerskiego oká pilnuiącego trzebá vstáwnego z pogrożeniem y okrzykiem/ gdyby się koń z drugim waśnił
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Fijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
i podbrodek miąższy i twardy/ abo że na kieł bierze: a takowego im dużej w biegu wodzami ciągniesz/ tym dalej bieży i uporzy. Jeśliże tedy gębę ma złą z przyrodzenia/ tę munsztukiem naprawić możesz/ taki mu przybierając/ jakiego okoliczność gęby jego potrzebować będzie/ o czym niżej najdziesz naukę w opisaniu o Munsztukach. Jeśli zepsowaną/ na takim koniecznie namniej nie pracować/ aż mu się do końca gęba pogoi/ kładąc nań potym nad zwyczaj wolniejszy munsztuk. Jeśliże też przyczyną jeździec będzie w ćwiczeniu swym nieopatrznym/ tenże dawszy mu wolniejszy munsztuk/ poprzestawszy prace wielkiej i karania ostrego/ niechaj go łagodnie i powoli jako znowu
y podbrodek miąższy y twárdy/ ábo że ná kieł bierze: á tákowego im dużey w biegu wodzámi ćiągniesz/ tym dáley bieży y vporzy. Iesliże tedy gębę ma złą z przyrodzenia/ tę munsztukiem nápráwić możesz/ táki mu przybieráiąc/ iákiego okoliczność gęby iego potrzebowáć będźie/ o czym niżey naydźiesz náukę w opisániu o Munsztukách. Iesli zepsowáną/ ná tákim koniecznie namniey nie prácowáć/ áż mu się do końcá gębá pogoi/ kłádąc nań potym nád zwyczay wolnieyszy munsztuk. Iesliże też przyczyną ieźdźiec będźie w ćwiczeniu swym nieopátrznym/ tenże dawszy mu wolnieyszy munsztuk/ poprzestawszy prace wielkiey y karánia ostrego/ niechay go łágodnie y powoli iáko znowu
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Iij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
w nią kamień jaki rozpalony. Abowiem z chłodnego nieopatrznego barzo trunku przypada ochwat/ zaziębienie/ kaszel/ zatwardzenie w żołądku i w jelitach/ moczy zatrzymanie/ a zatym i śmierć.
8. Aby w drodze konie zawsze statecznie jednakowo i w jednę miarę wiedzione były według potrzeby i czasu. Także aby ich nie wiedziono w munsztukach/ ale w kantarzech/ dla zepsowania nieopatrznością abo wstarganiem gęby.
9. Masztalerz aby żadnej taistry z grzebłem abo z inszemi rzeczami na powodnym koniu nie nosił. Abowiem i siodła tym się naruszają/ i podkładanie stąd krzywo leży/ i sadnią bez żadnej jazdy/ a czasem i i pleca się obrażają: ale na tym
w nię kámień iáki rospalony. Abowiem z chłodnego nieopátrznego bárzo trunku przypada ochwát/ záźiębienie/ kászel/ zátwárdzenie w żołądku y w ielitách/ moczy zátrzymánie/ á zátym y śmierć.
8. Aby w drodze konie záwsze státecznie iednákowo y w iednę miárę wiedźione były według potrzeby y czásu. Tákże áby ich nie wiedźiono w munsztukách/ ále w kántarzech/ dla zepsowánia nieopátrznośćią ábo wstárgániem gęby.
9. Másztálerz áby żadney táistry z grzebłem ábo z inszemi rzeczámi ná powodnym koniu nie nośił. Abowiem y śiodłá tym się náruszáią/ y podkłádánie stąd krzywo leży/ y sádnią bez żadney iázdy/ á czásem y y plecá się obrażáią: ále ná tym
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Iiijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
jako wjechał w bramę z swoją muzyką i trębaczami. Potem między czterma znaczniejszemi z parlamentu jechał, dawano mu też salve z dział na kilku miejscach porządnie. Przed calvacatą na pół godziny wyprawiono z rzeczami mułów kilkanaście z przykryciami jego herbów. Potem calvacata, którzy nic nie używali do konia strojów żadnych, w prostych siodłach i munsztukach, ani też piór i sam nawet w prostym munsztuku na koniu siedział, którego wszyscy aż do Pałacu prowadzili przez wszystko Miasto tuż podle kościoła Katedralnego St. Estienne. To miasto Tolosa które nazywają jedni Tholosa Sancta, drudzy zaś Tholosa docta, te się obiedwie przezwiska najdują w tem mieście które Pan Bóg obdarzył wielkiemi skarbami.
jako wjechał w bramę z swoją muzyką i trębaczami. Potem między czterma znaczniejszemi z parlamentu jechał, dawano mu też salve z dział na kilku miescach porządnie. Przed calvacatą na pół godziny wyprawiono z rzeczami mułów kilkanaście z przykryciami jego herbów. Potem calvacata, którzy nic nie używali do konia strojów żadnych, w prostych siodłach i munsztukach, ani też piór i sam nawet w prostym munsztuku na koniu siedział, którego wszyscy aż do Pałacu prowadzili przez wszystko Miasto tuż podle kościoła Kathedralnego St. Estienne. To miasto Tholosa które nazywają jedni Tholosa Sancta, drudzy zaś Tholosa docta, te się obiedwie przezwiska najdują w tem mieście które Pan Bóg obdarzył wielkiemi skarbami.
Skrót tekstu: GawarDzien
Strona: 95
Tytuł:
Dziennik podróży po Europie Jana i Marka Sobieskich
Autor:
Sebastian Gawarecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy podróży, pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1646 a 1648
Data wydania (nie wcześniej niż):
1646
Data wydania (nie później niż):
1648
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Wincenty Dawid
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Redakcja "Wędrowca"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1883
