.
I konwersując z nim doznasz jego godności, jako więcej szkodzi od drugiego muszkietu małego dla jego noszenia kule, bo jest większa i więcej operuje ciężkością, aniżeli prędkością. Potyka się nieprzyjaciel z daleka, i to siła należy, i z okazji z bliska, może się uczynić z muszkietu działo, to jest strzelając 100 muszkietyrzów, wszyscy razem, na jednym miejscu, a jeśli wszyscy nie trafią, przeć się uczyni więcej szkody w ludziach, niż jedna sama kula o 100 funtów, strzelona z działa, bo jedna sama kula dzielna zda się tylko z daleka, albo bić mury, szańce i insze rzeczy podobne. A jeśli włożysz 800 kul
.
I konwersując z nim doznasz jego godności, jako więcy szkodzi od drugiego muszkietu małego dla jego noszenia kule, bo jest większa i więcy operuje ciężkością, aniżeli prędkością. Potyka się nieprzyjaciel z daleka, i to siła należy, i z okazyjej z bliska, może się uczynić z muszkietu działo, to jest strzelając 100 muszkietyrzów, wszyscy razem, na jednym miescu, a jeśli wszyscy nie trafią, przeć się uczyni więcy szkody w ludziach, niż jedna sama kula o 100 funtów, strzelona z działa, bo jedna sama kula dzielna zda się tylko z daleka, albo bić mury, szańce i insze rzeczy podobne. A jeśli włożysz 800 kul
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 70
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
i insze rzeczy podobne. A jeśli włożysz 800 kul od muszkietu w mianowane działo, będąc daleko nieprzyjaciele, jako może strzelać muszkiet, nie dociągniesz, bo te 800 kul są wepchnione tylko o jednę moc, która nie może uczynić efektu, będąc mianowane kule rozdzielone i powietrze między nimi, ale 100 kul wystrzelonych od 100 muszkietyrzów razem uczynią efekt, będąc wystrzelone o 100 mocy w proporcyjej każda osobno. Zgoła muszkiet w ręku D, w soszce E, za parkanem F, w szańcu, do szturmów i na każdym miejscu jest potrzebny, i w wojsku bez niego z trudnością będzie mógł wojować. Rys. 17. Muszkiet. ROZDZIAŁ III O
i insze rzeczy podobne. A jeśli włożysz 800 kul od muszkietu w mianowane działo, będąc daleko nieprzyjaciele, jako może strzelać muszkiet, nie dociągniesz, bo te 800 kul są wepchnione tylko o jednę moc, która nie może uczynić efektu, będąc mianowane kule rozdzielone i powietrze między nimi, ale 100 kul wystrzelonych od 100 muszkietyrzów razem uczynią efekt, będąc wystrzelone o 100 mocy w proporcyjej każda osobno. Zgoła muszkiet w ręku D, w soszce E, za parkanem F, w szańcu, do szturmów i na każdym miescu jest potrzebny, i w wojsku bez niego z trudnością będzie mógł wojować. Rys. 17. Muszkiet. ROZDZIAŁ III O
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 70
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
— przeciwko motyce — trzeba mieć kontraskarpiją z kamieni piasczystych ruszanych barzo daleko od fortecy i dział po dostatku dla bicia częstym strzelaniem z kawalera i z inszych miejsc, aby nieprzyjaciel nie przybliżał się tak prędko z motyką. Drugie remedium — przeciwko baterii — trzeba z kawalerów od boków bronić rowu i bić często przeciwko baterii i siła muszkietyrzów do obronienia parapetów, aby szkodzili kontraskarpii, zasłonieniu i galeryjej nieprzyjacielski. Trzecie remedium — przeciwko długiemu oblężeniu — trzeba mieć municyjej dostatek, a starać się o posiłek, a nieprzyjacielowi nie zostawić żadnej commoditatem do żywności dostania dla jego ludzi ani dla koni. Czwarte remedium — przeciwko zdradzie — rządzić z miłością, strażą dobrą i
— przeciwko motyce — trzeba mieć kontraskarpiją z kamieni piasczystych ruszanych barzo daleko od fortecy i dział po dostatku dla bicia częstym strzelaniem z kawalera i z inszych miesc, aby nieprzyjacil nie przybliżał się tak prędko z motyką. Drugie remedium — przeciwko bateryi — trzeba z kawalerów od boków bronić rowu i bić często przeciwko bateryi i siła muszkietyrzów do obronienia parapetów, aby szkodzili kontraskarpii, zasłonieniu i galeryjej nieprzyjacielski. Trzecie remedium — przeciwko długiemu oblężeniu — trzeba mieć municyjej dostatek, a starać się o posiłek, a nieprzyjacielowi nie zostawić żadnej commoditatem do żywności dostania dla jego ludzi ani dla koni. Czwarte remedium — przeciwko zdradzie — rządzić z miłością, strażą dobrą i
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 232
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
kule, włożysz w nie 20 kul funtowych, że uczyni dziwny efekt w zatrzymaniu nieprzyjaciela. I częstokroć rodzą się konfederacyje, choroby, zimno tęgie, że muszą porzucić zaczętą sprawę i podczas gdy nieprzyjaciel osłabi się, nie tylko może się rekuperować anguł C, ale i wygnanym być nieprzyjaciel miawszy municyją częstego strzelania od retyraty tak muszkietyrzów, jako też dział i na inszych miejscach fortecy i znowu zaprawić kontraskarpiją FG i przeciwnie szańcami HIKLMNO uczynić czoło nieprzyjacielowi, aby się zarobiła ziemia C i aby rozdzielił się anguł od kontraskarpii, jako był pirwy, bo takim, jako jest, ani boki, ani droga nakryta PQR swojej powinności uczynić nie mogą, ale taka
kule, włożysz w nie 20 kul funtowych, że uczyni dziwny efekt w zatrzymaniu nieprzyjaciela. I częstokroć rodzą się konfederacyje, choroby, zimno tęgie, że muszą porzucić zaczętą sprawę i podczas gdy nieprzyjacil osłabi się, nie tylko może się rekuperować anguł C, ale i wygnanym być nieprzyjacil miawszy municyją częstego strzelania od retyraty tak muszkietyrzów, jako też dział i na inszych miescach fortecy i znowu zaprawić kontraskarpiją FG i przeciwnie szańcami HIKLMNO uczynić czoło nieprzyjacielowi, aby się zarobiła ziemia C i aby rozdzielił się anguł od kontraskarpii, jako był pirwy, bo takim, jako jest, ani boki, ani droga nakryta PQR swojej powinności uczynić nie mogą, ale taka
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 232
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
bo wierzch od ziemie do baszty albo kołtryny, albo gdzie by była jaka dziura nie zarobiona murem i nie zasypana ziemią, może się prędko zaprawić koszem, kiedy będzie suspicja o nieprzyjacielu. Co należy do ich formacyjej, mają być 4 łokcie in diametro, a 4 ku górze, aby nakryły działa dobrze, puszkarzów i muszkietyrzów, którzy strzegą ich. A przeto każesz nagotować dostatkiem palów dębowych, jeśli być mogą, albo też z inszego drzewa podobnego i trwałego, a nie gnijącego w ziemi. Każesz potym przysposobić chrustu albo gałązi z drzewa, albo inszych rzeczy takowych, bo w niedostatku wszystko się zejdzie. Każesz tedy przebić gwóźdź albo kół ku
bo wierzch od ziemie do baszty albo kołtryny, albo gdzie by była jaka dziura nie zarobiona murem i nie zasypana ziemią, może się prędko zaprawić koszem, kiedy będzie suspicyja o nieprzyjacielu. Co należy do ich formacyjej, mają być 4 łokcie in diametro, a 4 ku górze, aby nakryły działa dobrze, puszkarzów i muszkietyrzów, którzy strzegą ich. A przeto każesz nagotować dostatkiem palów dębowych, jeśli być mogą, albo też z inszego drzewa podobnego i trwałego, a nie gnijącego w ziemi. Każesz potym przysposobić chrustu albo gałązi z drzewa, albo inszych rzeczy takowych, bo w niedostatku wszystko się zejdzie. Każesz tedy przebić gwóźdź albo kół ku
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 240
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
częstokroć dla długiego wojowania, broniąc fortecy, przyniesie tak wiele szturmów i ruin, iż się zstąpi i ściaśnieje plac w basztach, a dla małości placu sypanie ziemie dla wielki skarpii, którą z natury ma mieć, nie służy do zasłonienia, bo kanonery byłyby tak barzo szerokie i ziemią nie mogłyby się formować dla muszkietyrzów dziury. Przeto worki płótniane, napełnione czarną ziemią albo gliną, tak wielkie, jakoby je dwoje ludzi nosić mogło łacnie. I nakładać w takiej sposób właśnie, jako mularze czynią z cegły, którzy wiążą przez długość i szerokość, aby stały wiązane pospołu, jako pokazują worki A, które będą prawie dobre, ale kiedy
częstokroć dla długiego wojowania, broniąc fortecy, przyniesie tak wiele szturmów i ruin, iż się zstąpi i ściaśnieje plac w basztach, a dla małości placu sypanie ziemie dla wielki skarpii, którą z natury ma mieć, nie służy do zasłonienia, bo kanonery byłyby tak barzo szerokie i ziemią nie mogłyby się formować dla muszkietyrzów dziury. Przeto worki płótniane, napełnione czarną ziemią albo gliną, tak wielkie, jakoby je dwoje ludzi nosić mogło łacnie. I nakładać w takiej sposób właśnie, jako mularze czynią z cegły, którzy wiążą przez długość i szerokość, aby stały wiązane pospołu, jako pokazują worki A, które będą prawie dobre, ale kiedy
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 242
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
się tknie rozdzielenia potęgi jednego obozu naprzeciw fortecy niektóry mały, ta od wielki barzo różna jest, bo u wielki obrony są długoboki otworzone i szerokie, może się też w niej więcej mieć placu w kontraskarpii dla wsczepienia baterii na wierzch, nadto spuścić do rowu drugą bateryją i tą sposobnością ziemią formować szańce i galery dla postawienia muszkietyrzów, lecz do fortecy mały te commoditates skąpe są. Przeto, kto chce postępować porządnie, kiedy wojuje przeciw wielkim fortecom, nigdy małych nie weźmie łacno. Widzimy na przykład, że dla bicia boku A nie mogą stać więcej nad te 2 działa B, a kiedy by forteca była wielka, mogłyby stać jeszcze i
się tknie rozdzielenia potęgi jednego obozu naprzeciw fortecy niektóry mały, ta od wielki barzo różna jest, bo u wielki obrony są długoboki otworzone i szerokie, może się też w niej więcy mieć placu w kontraskarpii dla wsczepienia bateryi na wierzch, nadto spuścić do rowu drugą bateryją i tą sposobnością ziemią formować szańce i galery dla postawienia muszkietyrzów, lecz do fortecy mały te commoditates skąpe są. Przeto, kto chce postępować porządnie, kiedy wojuje przeciw wielkim fortecom, nigdy małych nie weźmie łacno. Widzimy na przykład, że dla bicia boku A nie mogą stać więcy nad te 2 działa B, a kiedy by forteca była wielka, mogłyby stać jescze i
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 244
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
, CO JEST LEPSZEGO W ZAMKU ALBO W FORTECY, CZY PARAPETY, CZY DZIURY DO STRZELANIA, TAKŻE O SKOCZENIU, KTÓRE ZWYKŁY CZYNIĆ KULE STRZELANE Z GÓRY KU DOŁU, NADTO, KTÓRE STRZELANIE WIĘKSZY UCZYNI EFEKT W MURZE, CZY OD GÓRY KU DOŁU, CZY ŚREDNIE, CZY NIECO WYSOKIE
Trzy są sposoby zwyczajne dla nakrycia muszkietyrzów w zamku albo w fortecy. Pierwszy parapet prosty A, drugi dziura otworzona z dworu B, także dziura otworzona więcej wewnątrz niż z dworu C, to jest, gdzie się tylko robi z muru albo drzewa. Uczyń tedy elekcyją, który jest napewniejszy sposób, co by też więcej nakrył i mocniej. Co należy do
, CO JEST LEPSZEGO W ZAMKU ALBO W FORTECY, CZY PARAPETY, CZY DZIURY DO STRZELANIA, TAKŻE O SKOCZENIU, KTÓRE ZWYKŁY CZYNIĆ KULE STRZELANE Z GÓRY KU DOŁU, NADTO, KTÓRE STRZELANIE WIĘKSZY UCZYNI EFEKT W MURZE, CZY OD GÓRY KU DOŁU, CZY ŚREDNIE, CZY NIECO WYSOKIE
Trzy są sposoby zwyczajne dla nakrycia muszkietyrzów w zamku albo w fortecy. Pierwszy parapet prosty A, drugi dziura otworzona z dworu B, także dziura otworzona więcy wewnątrz niż z dworu C, to jest, gdzie się tylko robi z muru albo drzewa. Uczyń tedy elekcyją, który jest napewniejszy sposób, co by też więcy nakrył i mocniej. Co należy do
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 248
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
em, jakim sposobem może się obronić w fortecy tym zgoła, i o przybliżeniu się do drogi nakryty w kontraskarpii, jako się też obronić od kawalerów i boków, albo jako mianowane kawalery nakryją obronę od kołtryny, teraz zaś pokażę sposób formowania mianowany galerii ABCD, barzo sposobny na obronienie fortecy, bo nieprzyjaciel takimi galeriami nakryje muszkietyrzów i będzie strzelał do parapetu EFG, a nie dopuści nikomu, aby ukazał głowę nie tylko dla obrażenia i przeszkodzenia, ale ani dla podkopania H i równania rowu idąc poprzek fosy, ni inszy sprawy nieprzyjacielski, i aby nie wpuścili kanona w I, i nie wsczepili baterii, i bili bok i uszy KL. Do
em, jakim sposobem może się obronić w fortecy tym zgoła, i o przybliżeniu się do drogi nakryty w kontraskarpii, jako się też obronić od kawalerów i boków, albo jako mianowane kawalery nakryją obronę od kołtryny, teraz zaś pokażę sposób formowania mianowany galeryi ABCD, barzo sposobny na obronienie fortecy, bo nieprzyjacil takimi galeryjami nakryje muszkietyrzów i będzie strzelał do parapetu EFG, a nie dopuści nikomu, aby ukazał głowę nie tylko dla obrażenia i przeszkodzenia, ale ani dla podkopania H i równania rowu idąc poprzek fosy, ni inszy sprawy nieprzyjacielski, i aby nie wpuścili kanona w I, i nie wsczepili bateryi, i bili bok i uszy KL. Do
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 254
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
, w których się instrumenta noszą, ale dobrze będzie, żebyś się ty uczył przynamniej P zasłonienia działa i z okazji uczynił fortecę wtenczas, kiedy wojsko już utraci nadzieję zwycięstwa, abyś ich mógł zachować i obronić, a i nie tylko abyś obronił dział, ale i siebie, i drugich puszkarzów, i muszkietyrzów, którzy strzegą, aby potym spólnym sercem ważyli się rekuperować sławy, którą odjęła fortuna temu panu. Kiedy będzie dobrze nakryta jaka forteca albo szańca, którąś ty sam kazał robić, jako na przykład pokazują fortece OPQ, i ostatek wojska pod tą fortecą mogłoby nastawić czoła i po wtóre poratować się, a kiedy by
, w których się instrumenta noszą, ale dobrze będzie, żebyś się ty uczył przynamniej P zasłonienia działa i z okazyjej uczynił fortecę wtenczas, kiedy wojsko już utraci nadzieję zwycięstwa, abyś ich mógł zachować i obronić, a i nie tylko abyś obronił dział, ale i siebie, i drugich puszkarzów, i muszkietyrzów, którzy strzegą, aby potym spólnym sercem ważyli się rekuperować sławy, którą odjęła fortuna temu panu. Kiedy będzie dobrze nakryta jaka forteca albo szańca, którąś ty sam kazał robić, jako na przykład pokazują fortece OPQ, i ostatek wojska pod tą fortecą mogłoby nastawić czoła i po wtóre poratować się, a kiedy by
Skrót tekstu: AquaPrax
Strona: 256
Tytuł:
Praxis ręczna działa
Autor:
Andrzej Dell'Aqua
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1624 a 1639
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1639
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Tadeusz Nowak
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1969
