; której lata lub choroby wadzą. Przyznąm się mnim oto dbał/ choć tego masz siła/ Cnota Magnes/ do ciebie ta mię powabiła. Teraz plac/ teraz masz czas/ płacić mi nie chęci: Odległego w miłości mający w pamięci. Jeśli przykra tęsknica zafrasujeć głowę: Masz w ręku Gospodarskie zabawki domowe: Możesz nabiałów dojrzeć. Lecz iż lzejsza pono Cienkim wartkie osnujesz Jedwabiem wrzeciono. Lub Pacierz który miłszy Bogu przy kądzieli Zmowisz; niż maloważny odprawiać w pościeli. Na cóż słowa: Już wdrogę nieodmienną jadę/ W ręce Boskie wraz z tobą/ wszytko dobro kładę. Tym się ciesz/ iże wojna dokończyć się może/ Prędko w
; ktorey láta lub choroby wádzą. Przyznąm się mnim oto dbał/ choć tego masz śiłá/ Cnotá Mágnes/ do ciebie tá mię powabiłá. Teraz plác/ teraz mász czás/ płáćić mi nie chęći: Odległego w miłośći máiący w pámięći. Ieśli przykra tęsknica záfrásuieć głowę: Masz w ręku Gospodárskie zabawki domowe: Możesz nabiałow doyrzeć. Lecz iż lzeysza pono Cienkim wartkie osnuiesz Iedwabiem wrzećiono. Lub Paćierz ktory miłszy Bogu przy kądźieli Zmowisz; niż máłoważny odprawiać w pośćieli. Ná cosz słowá: Iuż wdrogę nieodmięnną iádę/ W ręce Boskie wraz z tobą/ wszytko dobro kłádę. Tym się ćiesz/ iże woyná dokończyć się może/ Prędko w
Skrót tekstu: KochProżnLir
Strona: 183
Tytuł:
Liryka polskie
Autor:
Wespazjan Kochowski
Drukarnia:
Wojciech Górecki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1674
Data wydania (nie wcześniej niż):
1674
Data wydania (nie później niż):
1674
? z tego. Jeżeli tych słów albo jakichkolwiek cerymonii ktokolwiek zażywając, tych że skutków doznaje. Jeżeli te słowa, akcje, i którychże kolwiek rzeczy zażywanie żadnej naturalnej koneksyj nie mają, i proporcyj do tychże skutków. Jakie częstokroć bywają zabobony, uroków zmawianie: chorób różnych odżegnawanie: rusznić zamawianie albo odmawianie: nabiałów psucie: Amorów niepodczciwych utrzymywanie: złodziejstw i złodziejów przez sita, klucze dochodzenie. etc. J takie zabobony czyli to na szkodę bliźniemu, czyli na pomoc sobie albo drugiemu czynione, są grzechem ciężkim śmiertelnym: chyba żeby kiedy niewiadomość od ciężkościgrzechu kogo uwolniła. J w najcięższej potrzebie czynić się ich, albo kogo
? z tego. Jeżeli tych słow álbo iákichkolwiek cerymonii ktokolwiek zażywáiąc, tych że skutkow doznáie. Jeżeli te słowa, ákcye, y ktorychże kolwiek rzeczy záżywánie żadney náturalney konnexyi nie máią, y proporcyi do tychże skutkow. Jákie częstokroć bywaią zabobony, urokow zmawiánie: chorob rożnych odżegnawanie: rusznić zamawianie álbo odmawiánie: nábiáłow psucie: Amorow niepodczciwych utrzymywánie: złodzieystw y złodzieiow przez sita, klucze dochodzenie. etc. J tákie zabobony czyli to ná szkodę bliźniemu, czyli ná pomoc sobie álbo drugiemu czynione, są grzechem cięszkim śmiertelnym: chyba żeby kiedy niewiádomość od cięszkościgrzechu kogo uwolniłá. J w naycięższey potrzebie czynić się ich, álbo kogo
Skrót tekstu: BystrzInfAstrol
Strona: 3
Tytuł:
Informacja astrologiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Pańskich przy śmierci pokazał: albo że godzinę śmierci wiedzieć będzie daleko przed śmiercią. Pasem, albo, nicią mierzyć głowę dla uspokojenia bólu. Na rozstajnych drogach przybijać chustkę jaką, albo nią obwiązywać Bożą mękę, aby wielka albo inna choroba ustała. Nie do pary kłaść jaja pod kurę, aby się prędzej wylęgły. Około nabiałów, przychowków, pszczół rojenia, uroków zmawiania, chorób leczenia, gospodarskich obrządków sukcesu, zażywać szeptów, żegnania, kreślenia, albo jakichkolwiek ceremonii cale niesłużących, i naturalnej racyj nie mających etc. Podobne są obserwacje płonne Dam o swoim postanowieniu. O przyszłych wojnach, ogniu, głodzie, powietrzu, etc: wieśniacze ilacje z
Pańskich przy śmierci pokazał: álbo że godzinę śmierci wiedzieć będzie dáleko przed śmiercią. Pasem, álbo, nicią mierzyć głowę dla uspokoienia bolu. Ná rozstaynych drogách przybiiáć chustkę iáką, álbo nią obwiązywáć Bożą mękę, áby wielka álbo inna chorobá ustałá. Nie do pary kłaść iaia pod kurę, áby się prędzey wylęgły. Około nabiáłow, przychowkow, pszczoł roienia, urokow zmáwiania, chorob leczenia, gospodarskich obrządkow sukcesu, záżywáć szeptow, żegnánia, kreślenia, álbo iákichkolwiek ceremonii cále niesłużących, y náturalney racyi nie máiących etc. Podobne są obserwacye płonne Dam o swoim postánowieniu. O przyszłych woynach, ogniu, głodzie, powietrzu, etc: wieśniácze illacye z
Skrót tekstu: BystrzInfAstrol
Strona: 3
Tytuł:
Informacja astrologiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astrologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przy dojeniu pod czas Zimy słusznie zagrzało, w niej aby za jednym paleniem były na Cielęta przegrodki, i dla innego wychowania Drobiazgu, wtejże Piekarni, aby był Piec Piekarski, i Kominek na światło. Komory dla schowania różnego Gospodarskiego naczynia, aby zawfze było w zawarciu, mieć porząnne. Loch także słuszny, dla Nabiałów tak na Zimę, jako i na Lato, tylko aby był w cieniu, a nie na całym zbudowany słońcu, tak dla lepszego chłodu, jako też aby od zbytniego gorąca niepsowały się Nabiały. Sernik na ustroniu, albo na śród podwórza, na słupach ma być postanowiony, tak dla spokojnego miejsca, aby tam
przy doięniu pod czás Zimy słusznie zágrzało, w niey áby zá iednym paleniem były ná Cielętá przegrodki, y dla innego wychowánia Drobiazgu, wteyże Piekárni, áby był Piec Piekárski, y Kominek ná świátło. Komory dla schowánia rożnego Gospodárskiego naczynia, áby záwfze było w zawárćiu, mieć porząnne. Loch tákże słuszny, dla Nabiałow ták ná Zimę, iáko y ná Láto, tylko áby był w ćieniu, á nie ná cáłym zbudowány słońcu, tak dla lepszego chłodu, iáko teź áby od zbytniego gorącá niepsowáły się Nabiáły. Sernik ná vstroniu, álbo ná srzod podworzá, ná słupách ma bydź postánowiony, ták dla spokoynego mieyscá, áby tám
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 23
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
sposobna, trwała, i spora do poszywania strzech i okołów, które aby zawsze były zupełna koło obor poszyte przykazać, na zimę zaś wszelkiemu bydłu wkoło chrostem, albo choiną, porząnnie ociszyć trzeba oborę. BYDŁA ROGATE. BYDłA przy Folwarku Rogatego tyle chować, ile dla dwojakiego może pożytku karmia i Pasza wystarczyć, tak dla nabiałów jako i dla nawozów przysposobienia na Role. Bydła nie zachudzać osobliwie koło Adwentu, bo na ten czas zachudżywszy, mały na lato uczyni pożytek. Siana i karmi udzielać ostróżnie aby tego do Paszy przez zimę stawało, Siano jednak z Słomami różnemi, i grochowinami, różnemu przymieszywać bydłu, sieczki jako najwięcej rzezać. Jęczmienną Słomę
sposobna, trwáła, y spora do poszywánia strzech y okołow, ktore áby záwsze były zupełná koło obor poszyte przykazáć, ná źimę záś wszelkiemu bydłu wkoło chrostem, álbo choiną, porząnnie oćiszyć trzebá oborę. BYDŁA ROGATE. BYDłA przy Folwárku Rogátego tyle chowáć, ile dla dwoiákiego może pozytku karmia y Pasza wystárczyc, ták dla nabiałow iáko y dla nawozow przysposobienia ná Role. Bydłá nie záchudzáć osobliwie koło Adwentu, bo ná tęn czás záchudżiwszy, mały ná láto vczyni pożytek. Siáná y karmi vdźieláć ostrożnie áby tego do Paszy przez źimę stawáło, Siáno iednák z Słomámi rożnemi, y grochoẃinámi, rożnemu przymieszywáć bydłu, śieczki iáko naywięcey rzezáć. Ięczmienną Słomę
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 27
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
doiwa dojrzeć, aby dobrze wydajano, tak Krowy, jako i Owce. Mleko z wydojenia; aby z czystych skopków w czyste naczynie, przez gęstą chustę przeprawiano, i w przykryciu aby zawsze było. Tego też przestrzegać, nim doić poczną, aby w przód wymiąna wodą czystą obmyli, i wszelkiego innego ochędostwa, koło nabiałów przestrzegali. Gdy koło Nabiałów robią, aby z dobrą wyprawą osobliwie Masło, aby z serwatki i maślonki do czystej płukali wody, chędogą potym i białą solą, według samej zasalać i dobrze ubić potrzeby, i dychtownie według zwyczajny pomierzany w faski nałozono. Sery także z serwatki dobrze wyciskać, a w miejscu chłodnym, i
doiwá doyrzeć, áby dobrze wydaiáno, ták Krowy, iáko y Owce. Mleko z wydoienia; áby z czystych skopkow w czyste naczynie, przez gęstą chustę przeprawiáno, y w przykryćiu áby záwsze było. Tego też przestrzegáć, nim doić poczną, áby w przod wymiąná wodą czystą obmyli, y wszelkiego innego ochędostwá, koło nabiáłow przestrzegáli. Gdy koło Nabiáłow robią, áby z dobrą wypráwą osobliwie Másło, áby z serwatki y máślonki do czystey płukáli wody, chędogą potym y białą solą, według samey zásaláć y dobrze vbić potrzeby, y dychtownie według zwyczáyny pomierzány w faski náłozono. Sery tákże z serwatki dobrze wyćiskáć, á w mieyscu chłodnym, y
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 32
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
wydajano, tak Krowy, jako i Owce. Mleko z wydojenia; aby z czystych skopków w czyste naczynie, przez gęstą chustę przeprawiano, i w przykryciu aby zawsze było. Tego też przestrzegać, nim doić poczną, aby w przód wymiąna wodą czystą obmyli, i wszelkiego innego ochędostwa, koło nabiałów przestrzegali. Gdy koło Nabiałów robią, aby z dobrą wyprawą osobliwie Masło, aby z serwatki i maślonki do czystej płukali wody, chędogą potym i białą solą, według samej zasalać i dobrze ubić potrzeby, i dychtownie według zwyczajny pomierzany w faski nałozono. Sery także z serwatki dobrze wyciskać, a w miejscu chłodnym, i suchym, gdy ser z
wydaiáno, ták Krowy, iáko y Owce. Mleko z wydoienia; áby z czystych skopkow w czyste naczynie, przez gęstą chustę przeprawiáno, y w przykryćiu áby záwsze było. Tego też przestrzegáć, nim doić poczną, áby w przod wymiąná wodą czystą obmyli, y wszelkiego innego ochędostwá, koło nabiáłow przestrzegáli. Gdy koło Nabiáłow robią, áby z dobrą wypráwą osobliwie Másło, áby z serwatki y máślonki do czystey płukáli wody, chędogą potym y białą solą, według samey zásaláć y dobrze vbić potrzeby, y dychtownie według zwyczáyny pomierzány w faski náłozono. Sery tákże z serwatki dobrze wyćiskáć, á w mieyscu chłodnym, y suchym, gdy ser z
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 32
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
aby w gorącą nie wchodziła Serwatkę, a tak ser musiałby być jałowy. Sery zrobione mieć trzeba ze trzy albo ze cztery dni w rosole, aby Ser we srzodku i po wierzchu nie pleśniał, aby według samej zasłoniał potrzeby, tak gdy sobie postąpisz, żółtego, tłustego, i smacznego zażyjesz Sera. Naczynia do Nabiałów, faski, pułfaski, tworzydła, aby były za pomierzeniem cechowanę, i w nich słuszne na faskę zwyczajną znajdowały się kwarty. Nabiały nie zbyt w chłodnym mieć miejscu, osobliwie Masła nie chować w piwnicy ani w wilgotności boby gorzśniało, i pleśniało, ale w suchych sklepach, albo gmachach, niech będzie chowane.
áby w gorącą nie wchodźiłá Serwatkę, á ták ser muśiałby być iałowy. Sery zrobione mieć trzebá ze trzy álbo ze cztery dni w rosole, áby Ser we srzodku y po wierzchu nie pleśniał, áby według sámey zásłoniał potrzeby, ták gdy sobie postąpisz, zołtego, tłustego, y smácznego záżyiesz Será. Naczynia do Nabiałow, fáski, pułfaski, tworzydłá, áby były zá pomierzeniem cechowánę, y w nich słuszne na fáskę zwyczáyną znáydowáły się kwarty. Nabiáły nie zbyt w chłodnym mieć mieyscu, osobliwie Másłá nie chowáć w piwnicy áni w wilgotnośći boby gorzśniáło, y pleśniáło, ále w suchych sklepách, álbo gmachach, niech będźie chowáne.
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 33
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
się kwarty. Nabiały nie zbyt w chłodnym mieć miejscu, osobliwie Masła nie chować w piwnicy ani w wilgotności boby gorzśniało, i pleśniało, ale w suchych sklepach, albo gmachach, niech będzie chowane. Serwatki, Maślonki, nie tylko na Folwarczną ale też i na Dworską Czeladź, powinna Dworka dla ochrony omasty z Nabiałów dawać. Krowom dojnym, dla sporszego Mleka, między różnemi chwastami, pokrzywy zrzynać, i przy doiwie co tylko zjedzą dawać. Sekret na wygubienie Much. Ponieważ muchy koło nabiałów, i wszędzie podczas lata naprzykrzonemi są gośćmi, Nabiał i Naczynia szpecąc: na wygubienie tych, dostać Bzowego, Kminowego, i Czambrowego liścia,
się kwarty. Nabiáły nie zbyt w chłodnym mieć mieyscu, osobliwie Másłá nie chowáć w piwnicy áni w wilgotnośći boby gorzśniáło, y pleśniáło, ále w suchych sklepách, álbo gmachach, niech będźie chowáne. Serwatki, Máślonki, nie tylko ná Folwárczną ále teź y ná Dworską Czeladz, powinná Dworká dla ochrony omásty z Nabiáłow dawáć. Krowom doynym, dla sporszego Mleká, między rożnemi chwastámi, pokrzywy zrzynáć, y przy doiwie co tylko ziedzą dawáć. Sekret ná wygubienie Much. POniewasz muchy koło nabiáłow, y wszędżie podczás látá náprzykrzonemi są gośćmi, Nabiał y Naczynia szpecąc: ná wygubienie tych, dostáć Bzowego, Kminowego, y Czambrowego liśćia,
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 33
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
gmachach, niech będzie chowane. Serwatki, Maślonki, nie tylko na Folwarczną ale też i na Dworską Czeladź, powinna Dworka dla ochrony omasty z Nabiałów dawać. Krowom dojnym, dla sporszego Mleka, między różnemi chwastami, pokrzywy zrzynać, i przy doiwie co tylko zjedzą dawać. Sekret na wygubienie Much. Ponieważ muchy koło nabiałów, i wszędzie podczas lata naprzykrzonemi są gośćmi, Nabiał i Naczynia szpecąc: na wygubienie tych, dostać Bzowego, Kminowego, i Czambrowego liścia, każdego z nich ile potrzeba wziąć, dobrze sspołem uwarzyć, potym je gdzię są kropić, tedy jedne zdychac, drugie z mięszkania ustępować muszą. Drugi sposób. Mieć na Folwarku
gmachach, niech będźie chowáne. Serwatki, Máślonki, nie tylko ná Folwárczną ále teź y ná Dworską Czeladz, powinná Dworká dla ochrony omásty z Nabiáłow dawáć. Krowom doynym, dla sporszego Mleká, między rożnemi chwastámi, pokrzywy zrzynáć, y przy doiwie co tylko ziedzą dawáć. Sekret ná wygubienie Much. POniewasz muchy koło nabiáłow, y wszędżie podczás látá náprzykrzonemi są gośćmi, Nabiał y Naczynia szpecąc: ná wygubienie tych, dostáć Bzowego, Kminowego, y Czambrowego liśćia, kázdego z nich ile potrzebá wżiąć, dobrze sspołem vwárzyć, potym ie gdźię są kropić, tedy iedne zdychác, drugie z mięszkánia vstępowáć muszą. Drugi sposob. Mieć ńá Folwárku
Skrót tekstu: HaurEk
Strona: 33
Tytuł:
OEkonomika ziemiańska
Autor:
Jakub Kazimierz Haur
Drukarnia:
Krzysztof Schedel
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
