, PO NIEJ DĘBIŃSKIEJ, A TERAZ LIPSKIEJ, BEZDZIECKIEGO MAŁŻONKA
Pięćdziesiąt lat, mój zacny Abrahamie, jużem Gospodarzem, a jeszcze jarzyny z tak dużem Nie widziałem korzeniem; lecz któż go obaczy, Kiedy ziemią przykryty? Z nacią, rzekę, raczej. Wielki byl korzonek ma, bulwa pod nim; lichy Garść naci chrzan, jako drąg korzeń na trzy sztychy.
Ale diabełże po nim: choć będzie dorodny, Wykopawszy, wyrzucić precz, kiedy niepłodny. Choć go w inszej jarzynie, choć w dębie, choć w lipie Naszczepisz, nigdzież z siebie nasienia nie sypie. Przecie ty nie desperuj, zacny mój chorąży: Blisko
, PO NIEJ DĘBIŃSKIEJ, A TERAZ LIPSKIEJ, BEZDZIECKIEGO MAŁŻONKA
Pięćdziesiąt lat, mój zacny Abrahamie, jużem Gospodarzem, a jeszcze jarzyny z tak dużem Nie widziałem korzeniem; lecz któż go obaczy, Kiedy ziemią przykryty? Z nacią, rzekę, raczej. Wielki byl korzonek ma, bulwa pod nim; lichy Garść naci chrzan, jako drąg korzeń na trzy sztychy.
Ale diabołże po nim: choć będzie dorodny, Wykopawszy, wyrzucić precz, kiedy niepłodny. Choć go w inszej jarzynie, choć w dębie, choć w lipie Naszczepisz, nigdzież z siebie nasienia nie sypie. Przecie ty nie desperuj, zacny mój chorąży: Blisko
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 44
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
czasach przygamać. Bywa to, że pastuch, krowy przystępnę doi, mleko wypija, lub sobie mleczną gotuje kaszę. Zaczym nie zawadzi i tego dociec, dobrze ukarać, odsadzić kotka od mleka. Trafiają się szpetne historie, że bestialiter còęunt pastusi, dla tego zo- O Ekonomice, o Folwarku, Figurze, nawozie.
naci, podeszli niechaj na te funkcję wysadzeni bywają i w wielkie Święta do Kościoła compellantur, zostawiwszy substytuta na swoim miejscu. Mają wiele pasłusi i czarów, za co dworska karność może ich i powinna uchłostać.
Figura, Krzyż: ex pio et antiquo Katolików usu przy drogach bywa erygowany, w krajach katolickich, przypominający nam
czasach przygamać. Bywa to, że pastuch, krowy przystępnę doi, mleko wypiia, lub sobie mleczną gotuie kaszę. Zaczym nie zawadzi y tego dociec, dobrze ukaráć, odsadzić kotka od mleka. Trafiaią się szpetne historye, że bestialiter còęunt pastusi, dla tego zo- O Ekonomice, o Folwarku, Figurze, nawozie.
naci, podeszli niechay na te funkcyę wysadzeni bywaią y w wielkie Swięta do Kościoła compellantur, zostawiwszy substytuta na swoim mieyscu. Maią wiele pasłusi y czarow, za co dworska karność może ich y powinna uchłostać.
Figura, Krzyż: ex pio et antiquo Katolikow usu przy drogach bywa erygowany, w kraiach katolickich, przypominaiący nam
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 414
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
gmachy, rozpędzisz. Item warz wodę z gorczycznym nasieniem, z płochownikiem, i domostwo tym likworem skrapiaj. Item weź wapna nie gaszonego, utłucz na mąkę, nim zamiotłszy jezbę, posypuj wszędy. Item weź piołunu ruty Bożego drzewka, kobylej mięty, cząbru, liścia orzecha włoskiego, paproci, lawendy, czarnuszki, kolendrowej naci, psiego lnu, palniku. Te wszytkie species, albo nie które O Ekonomi: o szaranczy, kretach, molach, żabach.
podłoż pod pościel, albo uwarz w otcie morskiej cebuli, i pokrapiaj miejsca. Item krwie nalej, jakiej świżej w płytkie naczynie, postaw koło łóżka, z lecą się wytopią,
gmachy, rozpędzisz. Item warz wodę z gorczycznym nasieniem, z płochownikiem, y domostwo tym likworem skrapiay. Item weź wapna nie gaszonego, utłucz na mąkę, nim zamiotłszy iezbę, posypuy wszędy. Item weź piołunu ruty Bożego drzewka, kobyley mięty, cząbru, liścia orzecha włoskiego, paproci, lawendy, czarnuszki, kolendrowey naci, psiego lnu, palniku. Te wszytkie species, albo nie ktore O Ekonomi: o szaranczy, kretach, molach, żabach.
podłoż pod pościel, albo uwarz w otcie morskiey cebuli, y pokrapiay mieysca. Item krwie naley, iakiey swiżey w płytkie naczynie, postaw koło łożka, z lecą się wytopią,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 461
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Pieprzu/ Kwiatu/ albo Gałki/ Możesz tak i z Oliwą dać. XXXIX. Potrawa z Rakami, z Botwiną.
WEźmij Kapłona/ albo Gołembi/ albo Cieleciny/ rozbierz/ odwarz/ włóż w naczynie piekne/ ż odwarzonych Raków/ odbierz bigosek/ włóz pospołu i masła dobrego; Weźmij Botwin/ to jest naci Ćwiklanej/ wkraj drobno/ wlej trochę Rosołu/ przewarz to wlej potym śmietanej gęstej/ i masła przydaj płokanego/ Kwiatu/ pieprzu/ przywarz/ a daj ciepło. Toż rożumiej o samym Bigosku Rakowym. XL. Raki z Botwiną.
WEźmij Raki/ wstaw w piwie/ przewarz/ usiekanej Botwiny/ wloż Śmietanej gęstej
Pieprzu/ Kwiátu/ álbo Gáłki/ Możesz ták y z Oliwą dáć. XXXIX. Potráwá z Rakámi, z Botwiną.
WEźmiy Kápłoná/ álbo Gołęmbi/ álbo Cieleciny/ rozbierz/ odwarz/ włoż w naczynie piekne/ ż odwárzonych Rakow/ odbierz bigosek/ włoz pospołu y masłá dobrego; Weźmiy Botwin/ to iest naći Cwikláney/ wkray drobno/ wley trochę Rosołu/ przewarz to wley potym śmietaney gęstey/ y másłá przyday płokanego/ Kwiátu/ pieprzu/ przywarz/ á day ćiepło. Toż rożumiey o sámym Bigosku Rákowym. XL. Ráki z Botwiną.
WEźmiy Ráki/ wstaw w piwie/ przewarz/ vśiekáney Botwiny/ wloż Smietáney gęstey
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 24
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ przywarz/ a daj gorąco na Stół. Możesz też Cytrynę wycisnąć jeżeli chcesz/ XCIV. Potrawa Włoska.
Weźmij Cielęciny/ albo Kurczę/ albo Kapłona gotuj na kształt rosołu/ lubo całkiem/ lubo rozbierany/ jako chcesz? a odebrawszy nalej rosołem/ i masła włóż/ usiekaj Szczawiu/ albo Szpinaku/ albo Ćwiklanej naci/ i pietruszki włóż/ a warz/ a a gdy masz dawać urób Ciasto zarobione, Jajem twarde/ rozstocz usiekaj drobno/ albo skraj w kostkę/ i nerkęCielecą z tłustością także usiekaj drobno warzoną/ odwarz to Ciasto/ włóż w rosół to wszytko/ przywarz/ przydawszy Pieprzu/ i kwiatu/ a jeżeli chcesz
/ przywarz/ á dáy gorąco ná Stoł. Możesz też Cytrynę wyćisnąć ieżeli chcesz/ XCIV. Potráwá Włoská.
Weźmiy Cielęćiny/ albo Kurczę/ álbo Kápłoná gotuy ná kształt rosołu/ lubo całkiem/ lubo rozbierány/ iako chcesz? á odebrawszy naley rosołem/ y masła włoż/ uśiekay Szczawiu/ albo Szpinaku/ albo Cwiklaney náći/ y pietruszki włoż/ á warz/ á á gdy masz dáwáć vrob Ciasto zárobione, Iáiem twárde/ rozstocz uśiekay drobno/ albo skray w kostkę/ y nerkęCielecą z tłustośćią także vśiekay drobno warzoną/ odwarz to Ciasto/ włoż w rosoł to wszytko/ przywarz/ przydawszy Pieprzu/ y kwiátu/ á ieżeli chcesz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 35
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Karbunkuł/ i morowy jad wyciąga z ciała. Ranom ciętym/ sztychowym.
Rany cięte/ sztychowe/ i postrzały/ w którychby żelesca/ albo kule tkwiały/ wyciąga i leczy/ maczając w soku tego ziela Flajtuch/ i w rany kładąc/ a utłukszy korzeń/ miasto plastru zwierzchu przykładać. Albo też wziąć naci świeżego Kozłku ze czterdzieści łótów/ Zanklu świeżego zielonego funt/ wieprzowego sadła świeżego/ łoju Jeleniego/ po trzydziestu i po dwu łotów: Zioła drobno pokrajać/ i utłuc/ a z tłustościami pomienionemi na wolnym ogniu węglistym smażyć/ mieszając ustawicznie/ żeby nie przygorzało. Potym gdy wszystka wodność z ziół wywre/ przecedzić/ i
Kárbunkuł/ y morowy iad wyćiąga z ćiáłá. Ránom ćiętym/ sztychowym.
Rány ćięte/ sztychowe/ y postrzáły/ w ktorychby żelescá/ álbo kule tkwiáły/ wyćiąga y leczy/ maczáiąc w soku tego źiela Fláytuch/ y w rány kłádąc/ á vtłukszy korzeń/ miásto plástru zwiérzchu przykłádáć. Albo też wźiąć naći świéżego Kozłku ze czterdźieśći łótow/ Zánklu świéżeg^o^ źieloneg^o^ funt/ wieprzowé^o^ sádłá świéżeg^o^/ łoiu Ieleniego/ po trzydźiestu y po dwu łotow: Ziołá drobno pokráiáć/ y vtłuc/ á z tłustośćiámi pomienionemi ná wolnym ogniu węglistym smáżyc/ mieszáiąc vstáwicznie/ żeby nie przygorzáło. Potym gdy wszystká wodność z źiół wywre/ przecedźić/ y
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wzrok posila. Także Oczom ciekącym
Oczy z zbytniej wilgotności w głowie płynące wysusza/ każdego dnia kilka kroć po trzy albo cztery kropki w nie puszczając. Wyciągnienie istności z Kozłku. Extract.
Bywa z Kozłku/ od umiejętnych i pilnych Lekarzów istność/ jako z innych ziół wyciągniona w Maju/ z korzenia jego suchego i z naci/ tym sposobem/ jako i z Piołynu. Ta Ocznym chorobom wszelakim Item.
Nad wszystkie inne lekarstwa/ chorobom wszelakim ocznym/ jest użyteczna.
Oczom zaszłym błonką/ albo wrzedzienicom na bielmie oka/ i na zrzenicy zasiadłem/ wielkiem jest lekarstwem. Omdlewaniu.
Także mdłemu i ciemnemu wzroku/ znamienitem jest ratunkiem/ biorąc
wzrok pośila. Tákże Oczom ćiekącym
Oczy z zbytniey wilgotnośći w głowie płynące wysusza/ káżdego dniá kilká kroć po trzy álbo cztery kropki w nie pusczáiąc. Wyciągnienie istnośći z Kozłku. Extract.
Bywa z Kozłku/ od vmieiętnych y pilnych Lekárzow istność/ iáko z inych źioł wyćiągniona w Máiu/ z korzenia iego suchego y z naći/ tym sposobem/ iáko y z Piołynu. Tá Ocznym chorobom wszelákim Item.
Nád wszystkie ine lekárstwá/ chorobom wszelákim ocznym/ iest vżyteczna.
Oczom zászłym błonką/ álbo wrzedźienicom ná bielmie oká/ y ná zrzenicy záśiádłem/ wielkiem iest lekárstwem. Omdlewániu.
Tákże mdłemu y ćiemnemu wzroku/ známienitem iest rátunkiem/ biorąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 55
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
na górach/ na pagórkach/ na miedzach/ na Ląkach/ i na sprawionych ziemiach/ a zwłaszcza bywa więtszy znajdowany. Puszcza się z ziemie na przodku Księżyca Maja: kwitnąć poczyna z Lata/ aż do Jesieni. Zaś mniejszy/ albo średni/ w Gajach/ i w miejscach cienistych. Czas kopania Korzenia/ zbierania Naci jego i Nasienia.
KOrzenie Biedrzencowe ma być kopane dnia dwunastego/ trzynastego/ i czternastego/ w Księżycu Lipcu. Zaś z liściem i z kłączem jego/ szóstego/ siódmego/ i ósmego dnia Sierpnia/ gdy Słońce w szóstym a dwudziestym/ w siódmym i ośmym a dwudziestym stopniu Lwa przebywa/ a Miesiąc w domu
ná gorách/ ná págorkách/ ná miedzách/ ná Ląkách/ y ná spráwionych źiemiách/ á zwłasczá bywa więtszy znáydowány. Puscza sie z źiemie ná przodku Kśiężycá Máiá: kwitnąć poczyna z Látá/ áż do Ieśieni. Záś mnieyszy/ álbo średni/ w Gáiách/ y w mieyscách ćienistych. Czás kopánia Korzenia/ zbieránia Naći iego y Naśienia.
KOrzenie Biedrzencowe ma być kopáne dniá dwunastego/ trzynastego/ y czternastego/ w Kśiężycu Lipcu. Záś z liśćiem y z kłącżem iego/ szostego/ śiodmego/ y osmego dniá Sierpniá/ gdy Słonce w szostym á dwudźiestym/ w śiodmym y osmym á dwudźiestym stopniu Lwá przebywa/ á Mieśiąc w domu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 63
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
go też w Cyliciej Pietruszką nazywają. Jednak w rozgrzewaniu cieplejszy/ niżli Opich/ a słabszy niżli Pietruszka. Owa rozgrzewa i wysusza w trzecim stopniu/ scieńca/ rozpędza/ otwiera/ wywodzi: Także nasienie jego. Smyrnium. Petroselium Cylicium. Smirnenkrant. Myrrhenkrant. Moc i skutki. Potrawą używany Żywot zatwirdza.
Ziela albo naci/ niekiedy używają miasto jarzyny za potrawę jako i Giru/ Ale ta potrawa żywot zatwirdza: Także nasienie jego w trunku używane. (Plin.) Przysmak
Liście też jego niegdzie kwaszą/ jako kopru Włoskiego/ do przysmaków stołowych. (Dios.) Od gadziny ukąszonym.
Od Gadziny uszczknionym jest ratunkiem/ Korzeń jego z
go też w Cyliciey Pietruszką názywáią. Iednák w rozgrzewániu ćiepleyszy/ niżli Opich/ á słábszy niżli Pietruszká. Owa rozgrzewá y wysusza w trzećim stopniu/ zćieńca/ rospądza/ otwiera/ wywodźi: Tákże naśienie iego. Smyrnium. Petroselium Cylicium. Smirnenkrant. Myrrhenkrant. Moc y skutki. Potráwą vżywány Zywot zátwirdza.
Ziela álbo náći/ niekiedy vżywáią miásto iárzyny zá potráwę iáko y Giru/ Ale tá potráwá żywot zátwirdza: Tákże naśienie ie^o^ w trunku vżywáne. (Plin.) Przysmák
Liśćie też iego niegdźie kwászą/ iáko kopru Włoskieg^o^/ do przysmákow stołowych. (Dios.) Od gádźiny vkąszonym.
Od Gádźiny vsczknionym iest rátunkiem/ Korzeń iego z
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 100
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
onego Soku wlać dwa funty Spisglasu dostatecznie skalcinowanego albo spalonego/ Hałunu także palonego/ Smaragdu prawego/ albo Esencji jego/ Siarki sublimatum albo Olejku z niej dystylowanego/ po czterech a dwadzieścia łotów: to wszystko wespół złożywszy dystylować/ a tym nogi podagryczne namazować/ pierwej je chustami rozgrzawszy. Item.
Sok z nasienia/ z naci/ i z korzenia wyżęty/ i z wodą lodową z dawnych czasów zmarzłą na pył zmieszany: Okrutne bole Podagryczne uśmierza tym mażąc: Podagrze Chiragrze Scjatyce Artetyce jest wielkim i doświadczonym lekarstwem proch z korzenia tego ziela/ z małmazją szczerą/ a nie machlowaną plastrowany/ pierwej go w niej przez dziewięć dni mocząc. Ciężkie boleści
onego Soku wlać dwá funty Spisglásu dostátecznie skálcinowánego álbo spalonego/ Háłunu tákże palonego/ Smárágdu práwego/ álbo Essentiey iego/ Siárki sublimatum álbo Oleyku z niey dystyllowáneg^o^/ po czterech á dwádźieśćiá łotow: to wszystko wespoł złożywszy dystyllowáć/ á tym nogi podágryczne námázowáć/ pierwey ie chustámi rozgrzawszy. Item.
Sok z naśienia/ z náći/ y z korzeniá wyżęty/ y z wodą lodową z dawnych czasow zmárzłą ná pył zmieszány: Okrutne bole Podágryczne vśmierza tym máżąc: Podágrze Chirágrze Scyátyce Artetyce iest wielkim y doświádczonym lekárstwem proch z korzeniá teg^o^ źielá/ z máłmázyą sczerą/ á nie máchlowáną plastrowány/ pierwey go w niey przez dźiewięć dni mocząc. Ciężkie boleśći
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 104
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
