leczy, serce mdłe posila, poty wzbudza, Piekielny Ogień gasi.
KOFE vulgo KAFE albo Kawa jest pewna Species Bobu w Egipcie i Arabii, którą Arabowie Bon nazywają. Podobną kafę ma teraz Holandia, pewnie z Egiptu i Arabii sposób jej siania przejąwszy i przewiosłszy do siebie. Piją ten trunek prawie wszystkie Orientalne i Europejskie nacje. Skutek tego Napoju, że głowę wolną czyni od waporów żołądkowych, sen odbiera, wiatry rozpędza, w żołądku sprawuje konkokcją ex mente Szentywaniego i innych.
TE Herba jest z Drzewa, które opisałem między Drzewami.
TIUTIUN po Łacinie Tabacum inaczej Herba Nicotiana, jest także wszędzie in usu, który potrzeba siać jak rosadę
leczy, serce mdłe posila, poty wzbudza, Piekielny Ogień gasi.
KOFFE vulgo KAFFE albo Kawa iest pewna Species Bobu w Egypcie y Arabii, ktorą Arabowie Bon nazywaią. Podobną kaffę ma teraz Hollandia, pewnie z Egyptu y Arábii sposob iey siania przeiąwszy y przewiosłszy do siebie. Piią ten trunek prawie wszystkie Orientalne y Europeyskie nacye. Skutek tego Napoiu, że głowę wolną czyni od waporow zołądkowych, sen odbiera, wiatry rospędza, w żołądku sprawuie konkokcyą ex mente Szentywaniego y innych.
THE Herba iest z Drzewa, ktore opisałem między Drzewami.
TIUTIUN po Łacinie Tabacum inaczey Herba Nicotiana, iest także wszędzie in usu, ktory potrzebá siać iak rosadę
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 646
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
w Psalmie 65. Posuisti homines super capita nostra, tojest super nos; to Metonimii, kładąc locum pro locato, vg Samarie za Samarytanów, Templum pro Sacerdotibus; to Antonomazii, kładąc appellativum pro proprio nomine, vg. Flumen pro Euphrate: to Metafory, kładąc Lupos, serpentes, Dracones, Leones za dzikie okrutne Nacje. 15mo. Często kładą dwa razy jedno słowo powtórzone, raz in participio, drugi raz in indicativo, vel alio modo, czyniąc eksageracja; jakoto w Psalmie 117 w. 18. Castigans castigavit me Dominus, tojest barbzo mię uchłostał. Podobne teksty są: Plorans ploravit, Veniens veniet, Vitá vivet, co
w Psalmie 65. Posuisti homines super capita nostra, toiest super nos; to Metonimii, kładąc locum pro locato, vg Samarie za Samaritanow, Templum pro Sacerdotibus; to Antonomazii, kładąc appellativum pro proprio nomine, vg. Flumen pro Euphrate: to Metaphory, kładąc Lupos, serpentes, Dracones, Leones za dzikie okrutne Nacye. 15mo. Często kładą dwa razy iedno słowo powtorzone, raz in participio, drugi raz in indicativo, vel alio modo, czyniąc exageracya; iakoto w Psalmie 117 w. 18. Castigans castigavit me Dominus, toiest barbzo mię uchłostał. Podobne texty są: Plorans ploravit, Veniens veniet, Vitá vivet, co
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 599
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
. Odtąd widząc ten Cud Z: Chryzostom, postanowił napotym, aby razem mieszać species Sakramentu tego, i tak dawać z kielicha, jako posze Arcudius lib: 3. c: 53 i Goar Autorowie. O Cmentarzach u Łacinników i Greków.
Było to Prawo Narodów, zmarłych ciała jak ziemię oddawać ziemi, wyjąwszy grube Nacje. Stąd Teodorowi Filozofowi zaruwno czy nad ziemią, czyli w ziemi doczekać się zgnilizny. Najbardziej to obserwowano po przegranych bataliach, aby po Łupach pomyśleć o trupach, ziemią ich przysypując. Ciała nie pochowane przynosiły zdrowym ciężką zarazę. Partów okrutnych taka była ku umarłym nie ludzkość: iż ptastwu, psom wyrzucano umarłych: a w
. Odtąd widząc ten Cud S: Chryzostom, postanowił napotym, aby razem mieszać species Sakramentu tego, y tak dawać z kielicha, iako posze Arcudius lib: 3. c: 53 y Goar Autorowie. O Cmentarzach u Łacinnikow y Grekow.
Było to Prawo Narodow, zmarłych ciała iak ziemię oddawać ziemi, wyiąwszy grube Nacye. Ztąd Teodorowi Filozofowi zaruwno czy nad ziemią, czyli w ziemi doczekać się zgnilizny. Naybardziey to obserwowano po przegranych bataliach, aby po Łupach pomyśleć o trupach, ziemią ich przysypuiąc. Ciała nie pochowane przynosiły zdrowym cięszką zarazę. Partow okrutnych taka była ku umarłym nie ludzkość: iż ptastwu, psom wyrzucano umarłych: á w
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 60
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
, już o nich dosyć po pisawszy w Części II. Aten, to tylko przydając, iż o nich jest przysłowie umądrych Grecary, to jest, jeść, pić, gdyż się i tym bawili. Drugie proverhium: Grecissare, tojest Greków w czym naśladować. Trzecie: Greca fide, tojest nie pewnie.
GERMANÓW, Nacje określiłem ale tu o nich trochę clarius pomówię z dystynkcją Narodów dzisiejszych. GERMANI według Pliniusza naturalisty lib: 4 Natur: Histor: cap. 14. a według Hartnocha eksplikacyj zawierali wsobie pięć znacznych Narodów. Pierwszy WINDELIKÓW, albo WINDALÓW, albo WANDALÓW, pod któremi te pomniejsze mieścili się Populi 1. BURGUNDIONES,
, iuż o nich dosyć po pisawszy w Części II. Aten, to tylko przydaiąc, iż o nich iest przysłowie umądrych Graecari, to iest, ieść, pić, gdyż się y tym bawili. Drugie proverhium: Grecissare, toiest Grekow w czym naśladować. Trzecie: Graeca fide, toiest nie pewnie.
GERMANOW, Nacye okryśliłem ále tu o nich trochę clarius pomowię z distinkcyą Narodow dzisieyszych. GERMANI według Pliniusza naturalisty lib: 4 Natur: Histor: cap. 14. á według Harthnocha explikacyi zawierali wsobie pięć znacznych Narodow. Pierwszy WINDELIKOW, álbo WINDALOW, albo WANDALOW, pod ktoremi te pomnieysze mieścili się Populi 1. BURGUNDIONES,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 138
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Elbą i Wiadrem rzekami Swewowie, potym nad Dunajem. Na miejsca ich nastąpili Wenedowie, a natych miejsce Slawowie. Svevi tedy z swego namienionego ruszywszy się gniazda, opa- Series różnych w Świecie Narodów
nowali Rzymskie na on czas Prowincje, Recje i Windelicię. Pod Swewów obszernych imieniem Tacitus i Ptolemeusz Autorowie Kładą te Następujące mniejsze Nacje, tojest Sennonów, Longobardów, Ruginów, Awionów, Anglów, Warynów, Eudosów, Swardonów, Świtonów, Hermundurów, Narysków, Markomannów, Kwadów, Ligiów, Ariow,Helwikonów, Maninów, Alisiów, albo Ilingów, Naharwalow,Guttonów, Rugiów, Lemowiow,Swionów, Estionów, Sitonów. Nawiedzili Swewowie i Hiszpanię
Elbą y Wiadrem rzekami Swewowie, potym nád Dunaiem. Na mieysca ich nástąpili Wenedowie, a natych mieysce Slawowie. Svevi tedy z swego namienionego ruszywszy się gniazda, opa- Series rożnych w Swiecie Narodow
nowali Rzymskie na on czas Prowincye, Recye y Windelicię. Pod Swewow obszernych imieniem Tacitus y Ptolemeusz Autorowie Kładą te Następuiące mnieysze Nacye, toiest Sennonow, Longobardow, Ruginow, Awionow, Anglow, Warinow, Eudosow, Swardonow, Switonow, Hermundurow, Nariskow, Markomannow, Kwadow, Ligiow, Ariow,Helwikonow, Maninow, Alisiow, albo Ilingow, Naharwalow,Guttonow, Rugiow, Lemowiow,Swionow, Estionow, Sitonow. Nawiedzili Swewowie y Hiszpanię
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 161
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Rzymianów 50. tysięcy, i Chorągwie z Orłami Rzymskiemi, aż August w żalu wielkim zawołał: Vare redde mihi legioues. Atminiusowi Wodzowi swemu Niemcy Statuę wystawili Irmensul zwaną i mianą za Boga, który Karol Wielki Niemców i zabobonów triumphator obalił. Piszą Duchowni, jako to Naztanzenus i świeccy, Autorowie że Celte i Cimbri Niemieckie Nacje Dzieci na Świat wydane, przyuczając do niewygód, wzimną wodę zanurzali: na co Sidonius
Excipit hic natos glacies, et Matris ab alvo Artus infantum molles, nix Cimbrica durat .
Co samo Nazianżenus i Claudianus
Et quos nascentes explorat gurgite Rhenus.
Przed Karola Wielkiego panowaniem podnieśli byli Głowę Frankowie w imieniu swoim inkludowanej (Franc)
Rzymianow 50. tysięcy, y Chorągwie z Orłami Rzymskiemi, aż August w żalu wielkim zawołał: Vare redde mihi legioues. Atminiusowi Wodzowi swemu Niemcy Statuę wystawili Irmensul zwaną y mianą za Boga, ktory Karol Wielki Niemcow y zabobonow triumphator obalił. Piszą Duchowni, iako to Naztanzenus y swieccy, Autorowie że Celtae y Cimbri Niemieckie Nacye Dzieci na Swiat wydane, przyuczaiąc do niewygod, wzimną wodę zanurzali: na co Sidonius
Excipit hic natos glacies, et Matris ab alvo Artus infantum molles, nix Cimbrica durat .
Co samo Nazianźenus y Claudianus
Et quos nascentes explorat gurgite Rhenus.
Przed Karola Wielkiego panowaniem podnieśli byli Głowę Frankowie w imieniu swoim inkludowaney (Franc)
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 255
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Stoi nad rzeką Tisindon.
Najznaczniejsza i najobszerniejsza Persji Prowincja jest ARACK, albo JERACK, aliàs część starej Partii, w której inkluduje się i Balck Prowincja, część druga tejże Partii. W której obojej części latè wziętej, mieszkali Partowie, obszernie olim panujący, Rzymskiego imienia główni nieprzyjaciele, strzałą i łukiem nad inne wtedy Nacje więcej dokazujący. Oni to Crasum z całym wojskiem Rzymskim znieśli ad internecionem, stąd de Imperio cum Romanis contendebant. Byli bardzo surowi, wojenni, fatygi znoszący. Król tej Nacyj był najpierwszy Arsaces wielki wojownik, na którego wieczną pamięć, wszystkich Królów jego Sukcesorów Partowie zwali Arsacidas. Ostatni Arsacides imieniem Artabanus zabity, przez Artakserksesa
Stoi nad rzeką Tisindon.
Nayznacznieysza y nayobszernieysza Persii Prowincya iest ARACK, albo IERACK, aliàs część starey Parthii, w którey inkluduie się y Balck Prowincya, część druga teyże Parthii. W ktorey oboiey części latè wziętey, mieszkali Partowie, obszernie olim panuiący, Rzymskiego imienia główni nieprzyiaciele, strzałą y łukiem nad inne wtedy Nacye więcey dokázuiący. Oni to Crasum z całym woyskiem Rzymskim znieśli ad internecionem, ztąd de Imperio cum Romanis contendebant. Byli bardzo surowi, woienni, fatygi znoszący. Król tey Nácyi był naypierwszy Arsaces wielki woiownik, na którego wieczną pamięć, wszystkich Królów iego Sukcessorów Partowie zwali Arsacidas. Ostatni Arsacides imieniem Artabanus zabity, przez Artaxerxesa
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 525
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Tu się urodził i Ktezybiusz Inwentor organów wodnych. Oprócz tej najsławniejszej Aleksandryj wiele jest innych, tegoż imienia, jedna in statu Mediolanu nad rzeką Tanarus założona, od Mediolanczyków, od Placentynów i Kremończyków, według Blonda: jest Biskupie Roku 1707 ufortyfikowane. Druga Aleksandria pod górą Kaukazem od Aleksandra Wielkiego założona, gdy tameczne pokonał Nacje. Trzecia Aleksandria w Karamannii blisko Boetium, Plinius lib: 6. Czwarta w Cilicyj koło Kaspijskiego morza eôdem teste. Piąta Aleksandria w Indyj. Szósta Aleksandria Margiana tamże. Siódma nad rzeką Tygrys, ośma w Troadzie, Plinius. Stefan Autor piszący de Urbibus ośmnaście Aleksandryj Miast liczy. Aleksandropolis Miasto w Partyj, od Wielkiego
Tu się urodził y Ktezybiusz Inwentor organów wodnych. Oprócz tey naysławnieyszey Alexandryi wiele iest innych, tegoż imienia, iedna in statu Mediolanu nad rzeką Tanarus założona, od Medyolanczyków, od Placentynów y Kremończyków, według Blonda: iest Biskupie Roku 1707 ufortyfikowane. Druga Alexandrya pod górą Kaukazem od Alexandra Wielkiego założona, gdy tameczne pokonał Nacye. Trzecia Alexándrya w Karamannii blisko Bòétium, Plinius lib: 6. Czwarta w Cilicyi koło Kaspiyskiego morza eôdem teste. Piąta Alexandrya w Indyi. Szosta Alexandrya Margiana támże. Siodma nad rzeką Tygrys, osma w Troadzie, Plinius. Stefan Autor piszący de Urbibus ośmnaście Alexandryi Miast liczy. Alexandropolis Miasto w Partyi, od Wielkiego
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 558
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
. Mocno to trzymali, osobliwie Perwańczykowie, w tymże Nowym Świecie, że Chrześcijanie z piany morskiej urodzili się, i dają im imię Viracoche, to jest z piany morskiej, iż jako morze wielkie szkody i zalania swemi sprawuje falami, tak Chrześcijanie potencją, aliansami, mocą swego BOGA, Państwa ich invadunt, znoszą Nacje, złote wymulają z ziemi mineraly. Geografia Generalna i partykularna
Z tej racyj oni okrutnie przeklinali morze, że tak okrutny płód Chrześcijan z siebie wydało. Ciż Perwańczykowie BOGA czcili in confuso, prawdziwego zowiąc go, to Viracocha, to Pachamack, czyli Pachajachachik, co się wykłada Creator Caeli et terrae, to Usapu
. Mocno to trzymali, osobliwie Perwańczykowie, w tymże Nowym Swiecie, że Chrześcianie z piany morskiey urodzili się, y daią im imie Viracoche, to iest z piany morskiey, iż iako morze wielkie szkody y zalania swemi sprawuie falami, tak Chrześcianie potencyą, alliansami, mocą swego BOGA, Państwa ich invadunt, znoszą Nacye, złote wymuláią z ziemi mineraly. Geografia Generalna y partykularna
Z tey racyi oni okrutnie przeklinali morze, że tak okrutny płód Chrześcian z siebie wydało. Ciż Perwańczykowie BOGA czcili in confuso, prawdziwego zowiąc go, to Viracocha, to Pachamack, czyli Pachayachachik, co się wykłada Creator Caeli et terrae, to Usapu
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 576
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
notantur? Zgoła masz się sprawić w lustrowaniu Cudzych Krajów według wierszów następujących, badając się jakie tam. INSTRUKCJA PEREGRYNANTA
Nomen, Fama, Situs, longa, lata altaque Zona, Fines, Regna, Urbes, Mare, et Insula, Montes, Mores, Lingua, Fides; memoratu caetera digna.
TAk należy postronne lustrować Nacje, żeby Peregrynantowi nie dano przymowki: Ut fuit hic asinus, non ibi factus equus. Nie przejechać przez Prowincją, Miasta, widząc tylko mury i krzyże, albo wietrzniki na wieżach, basztach, ale fundamentalnie, najmniejszą rzecz spenetrować, konotując omnia visa, audita, facta, bo pamięć, co raz novas species mając
notantur? Zgoła masz się spráwić w lustrowániu Cudzych Kráiow według wierszow nástępuiących, badaiąc się iakie tam. INSTRUKCYA PEREGRYNANTA
Nomen, Fama, Situs, longa, lata altaque Zona, Fines, Regna, Urbes, Mare, et Insula, Montes, Mores, Lingua, Fides; memoratu caetera digna.
TAk náleży postronne lustrowáć Nácye, żeby Peregrynantowi nie dano przymowki: Ut fuit hic asinus, non ibi factus equus. Nie przeiechać przez Prowincyą, Miasta, widząc tylko mury y krzyże, albo wietrzniki ná wieżach, basztach, ale fundamentalnie, naymnieyszą rzecż spenetrować, konnotuiąc omnia visa, audita, facta, bo pamięć, co ráz novas species maiąc
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 5
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
