, i Chiny. Od południa Państwo Mogola i Persja. Od zachodu morże Czarne, morże Kaspijskie: rzeki Tanais, Wolga, Tobol i Oby. Część północa Tartaryj należy do Państwa Moskiewskiego. Część około morza Kaspijskiego i Czarnego należy do Tureckiego państwa. Część do Persyj. Jakoż w Roku 1740. świeżo Szach Nadyr Król Perski we 40. tysięcy wojska w kroczył był do wielkiej Bucharyj na Tatarów Usbeckich: których 80. tysięcy najprzód nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara atakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. I już całą Bucharią na 150. mil długą, szeroką na 140. podbili
, y Chiny. Od południa Páństwo Mogolá y Persyá. Od zachodu morże Czarne, morże Kaspiyskie: rzeki Tanais, Wolgá, Tobol y Oby. Część pułnocna Tartaryi należy do Państwa Moskiewskiego. Część około morzá Kaspiyskiego y Czarnego należy do Tureckiego państwa. Część do Persyi. Iakoż w Roku 1740. świeżo Szach Nadyr Krol Perski we 40. tysięcy woyska w kroczył był do wielkiey Bucharyi ná Tatárow Usbeckich: ktorych 80. tysięcy nayprzod nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara attakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. Y iuż całą Bucharyą na 150. mil długą, szeroką ná 140. podbili
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
1626. Od Indu zaś i Gangesu rzek gdzie w morza wpadają wyżej ku Tartaryj ciągnie się Państwo Mogola wielkiego na wiele obszernych, obfitych w złoto, urodzaje i ludzie Prowincyj podzielone. Tak, że z jednego miasta Agry, albo Delly może wojska w pole wyprowadzić na 200000. Atoli w roku 1740. gdy Szach Nadyr Kulikan Król Perski wkroczył w państwo Moguła mając jazdy 80000. Piechoty 20000. Armat 250. w Prowincjach Indostańskich odebrał miasta Candahar, Cabul Lachor, Jalou, i Królem się Indostanu proklamował. Zebrał był w prędce Moguł w Delly mięszkający jazdy 200000. Piechoty 500000. Słoniów 5000. Armat 8000. Ale w tej liczbie wojska
1626. Od Indu zas y Gangesu rzek gdzie w morza wpadaią wyżey ku Tártaryi ciągnie się Państwo Mogola wielkiego ná wiele obszernych, obfitych w złoto, urodzaie y ludzie Prowincyi podzielone. Ták, że z iednego miasta Agry, álbo Delly może woyska w pole wyprowadzić na 200000. Atoli w roku 1740. gdy Szach Nadyr Kulikan Krol Perski wkroczył w państwo Moguła maiąc iazdy 80000. Piechoty 20000. Armát 250. w Prowincyach Indostańskich odebrał miasta Candahar, Cabul Lachor, Jalou, y Krolem się Indostanu proklamował. Zebrał był w prędce Moguł w Delly mięszkaiący iazdy 200000. Piechoty 500000. Słoniow 5000. Armat 8000. Ale w tey liczbie woyska
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D3
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
ROZDZIAŁ II. O Trojakim Ułożeniu Sfery.
P. Co to jest trojakie ułożenie Sfery, i jak się rozumieć powinno? O. Jedno ułożenie nazywa się proste, drugie Równoodległe, a trzecie z ukosa nachylone. Proste, jest to, kiedy obydwa bieguny świata, wspierają się na Horyzoncie, a punkta Zenit i Nadyr, przypadają z Equatorem. W takim ułożeniu Sfery zostający mieszkańcy, mają ustawicznie porównanie dnia z nocą. A to dla tego, iż ponieważ według wielkości albo szczupłości powszechnego Horyzontu dzieje się, iż dni i nocy raz krótsze drugi raz dłuższe stają się, to jest jak które Kraje albo odleglejsze, albo bliższe są Horyzontu powszechnego
ROZDZIAŁ II. O Troiakim Ułożeniu Sfery.
P. Co to iest troiakie ułożenie Sfery, y iak się rozumieć powinno? O. Jedno ułożenie nazywa się proste, drugie Rownoodległe, a trzecie z ukosa nachylone. Proste, iest to, kiedy obydwa bieguny świata, wspieraią się na Horyzoncie, a punkta Zenit i Nadyr, przypadaią z Equatorem. W takim ułożeniu Sfery zostaiący mieszkańcy, maią ustawicznie porownanie dnia z nocą. A to dla tego, iż ponieważ według wielkości albo szczupłości powszechnego Horyzontu dzieie się, iż dni y nocy raz krotsze drugi raz dłuższe staią się, to iest iak ktore Kraie albo odlegleysze, albo bliższe są Horyzontu powszechnego
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 262
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
mieszkańcom trafia się i to jeszcze, iż dwa razy na rok Słońce po wierzchu głowy ich przechodzi, to jest wtedy, gdy w samę linią Equatora wpada. A jako się rzekło, że ci ludzie mają swoje Zenit i Nadyr w Equatorze, tak za tym idzie, że Słońce dwakroć na rok przez ich Zenit i Nadyr przechodzi. Takowi ludzie mają i to dla siebie osobliwszego, iż wszystkie gwiazdy i wszystkie części świata za porządnym obrotem niebios widzieć mogą.
SFERA RównOODLEGŁA wtedy się nazywa, kiedy Horyzon w równi jest z Equatorem, a bieguny świata nic się nie różnią od Zenit i Nadyr. W takiej pozycyj mieszkający ludzie, mają pół roku
mieszkańcom trafia się y to ieszcze, iż dwa razy na rok Słońce po wierzchu głowy ich przechodzi, to iest wtedy, gdy w samę linią Equatora wpada. A iako się rzekło, że ci ludzie maią swoie Zenit y Nadyr w Equatorze, tak za tym idzie, że Słońce dwakroć na rok przez ich Zenit i Nadyr przechodzi. Takowi ludzie maią y to dla siebie osobliwszego, iż wszystkie gwiazdy i wszystkie części świata za porządnym obrotem niebios widzieć mogą.
SFERA ROWNOODLEGŁA wtedy się nazywa, kiedy Horyzon w rowni iest z Equatorem, a bieguny świata nic się nie rożnią od Zenit y Nadyr. W takiey pozycyi mieszkaiący ludzie, maią poł roku
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 263
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
dłuższe Crepuscula zmroki i świtania stają się. Polarni jeszcze ludzie mają i to, że nie widzą wszystkich gwiazd, te jeno tylko które ich Horyzontowi przeciwstoją: druga połowa nieba naprzeciw drugiemu Horyzontowi wcale im jest niewidoma. NAUKA O SFERZE.
Sfera z ukosa nachylona, ta się nazywa, która sprawuje, że Zenit i Nadyr ani z Biegunami ani z Horyzontem nie schodzi się, i że Polus partykularny Krajowy oddalając się od Polów czyli Biegunów świata, pomyka się na Horyzont: a za tym pod spodem Polus Krajowy drugi przeciwstojący swemu zwierzchniemu odmienia pozycją od Biegunów świata, i Horyzontu świata. Taką Sferę z ukosa nachyloną wszyscy Ci mają, którzy
dłuższe Crepuscula zmroki y świtania stayą się. Polarni ieszcze ludzie maią y to, że nie widzą wszystkich gwiazd, te ieno tylko ktore ich Horyzontowi przeciwstoią: druga połowa nieba naprzeciw drugiemu Horyzontowi wcale im iest niewidoma. NAUKA O SFERZE.
Sfera z ukosa nachylona, ta się nazywa, ktora sprawuje, że Zenit y Nadyr ani z Biegunami ani z Horyzontem nie schodzi się, y że Polus partykularny Kraiowy oddalaiąc się od Polow czyli Biegunow świata, pomyka się na Horyzont: a za tym pod spodem Polus Kraiowy drugi przeciwstoiący swemu zwierzchniemu odmienia pozycyą od Biegunow świata, y Horyzontu świata. Taką Sferę z ukosa nachyloną wszyscy Ci maią, ktorzy
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 264
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
dawać tytuły : Pius Castrorum Filius, Exercituum Pater, Optimus Maximusq; Caesar. KOMMODUS Cesarz, kontentował się temi kompellacjami : Amazonius, Invictus, Feliks, Pius, Herculeus, Superans. etc. Król Perski Szach-Nadyr Kutikan, za świeżej pamięci koło Roku 1740. pokonawszy Mogola, bić kazał monetę z temi słowy : Szach Nadyr urodził się na to; aby był Królem świata. Mogol też zwyciężony, dał mu tytuł : Szach-Nadyr Król Królów, Król czasu, ucieczka Mahometanów, Modelusz Bohatyrów Następca Aleksandra.
PRAWODAWCY ZNACZNI.
Mojżesz Prawodawca Ludu Bożego, Ceres Bogini jak orania, tak życia wydała Prawa według Owidiusza : Prima dedit leges, etc. Włochów
dáwać tytuły : Pius Castrorum Filius, Exercituum Pater, Optimus Maximusq; Caesar. KOMMODUS Cesarz, kontentował się temi kompellacyami : Amazonius, Invictus, Felix, Pius, Herculeus, Superans. etc. Krol Perski Szach-Nadyr Kutikan, zá świeżey pamięci koło Roku 1740. pokonawszy Mogola, bic kázał monetę z temi słowy : Szach Nadyr urodził się ná to; aby był Krolem świata. Mogol też zwyciężony, dał mu tytuł : Szach-Nadyr Krol Krolow, Krol czasu, ucieczka Machometanow, Modelusz Bohatyrow Następca Alexandra.
PRAWODAWCY ZNACZNI.
MOYZESZ Prawodawca Ludu Bożego, Ceres Bogini iák oránia, ták życia wydała Práwa według Owidiusza : Prima dedit leges, etc. Włochow
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 975
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755