albo bronatny, do Apopleksyj. Item. Zawrót głowy ćmiący w gorączce, złym znakiem jest. Traktat Pierwszy. O Zawrócie Głowy. Traktat Pierwszy Sposoby do lecznia.
NAprzód Enemy przymocnieszje są potrzebne. Także krwie puszczenie, osobliwie gdy jej pełność będzie, i z powtórzeniem, jeżeliby tego była potrzeba. Purganse także są najpotrzebniejsze, lubo w Pigułkach, lubo w trunkach, także womitoria, osobliwie gdy spełności humorów w żołądku zostających pochodzi. Haemorhodów też otwarcie jest potrzebne, przytym Wezyktatoria, Banki, Kauterie, Czapki z ziół posilających, zażywanie Kawy, Kąpiel. Item. Kauteria nawierzchu głowy, nad futurą uczyniona. stary Wrzost głowy leczy
álbo bronatny, do Apoplexyi. Item. Zawrot głowy ćmiący w gorączce, złym znákiem iest. Tráktát Pierwszy. O Zawroćie Głowy. Tráktát Pierwszy Sposoby do leczniá.
NAprzod Enemy przymocnieszye są potrzebne. Tákże krwie pusczenie, osobliwie gdy iey pełność będzie, y z powtorzeniem, ieżeliby tego byłá potrzebá. Purgánse tákże są naypotrzebnieysze, lubo w Pigułkách, lubo w trunkách, tákże womitorya, osobliwie gdy zpełności humorow w zołądku zostáiących pochodźi. Haemorhodow też otwárćie iest potrzebne, przytym Wezyktátorya, Bánki, Káuterye, Czapki z źioł posiláiących, záżywánie Káwy, Kąpiel. Item. Káuterya náwierzchu głowy, nád futurą uczyniona. stáry Wrzost głowy leczy
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 104
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
krew z nosa[...] ści, albo Haemorli[...] Miesięczna choroba, albo wrzody oko[...] lubo na inszych miejscach ciała, i gdy się[...] brze zbiorą, że z nich doskonale materia odejdzie; znaki są pierwszego zdrowia. Traktat Wtóry O Pleurze. Traktat Wtóry O Pleurze. Sposoby do uleczenia Pleury
NAprzód krwie puszczenie (zaraz na początku choroby) najpotrzebniejsze, z żyły Bazyliki, z tej strony z który ból dokucza, i z otworzeniem, jeżeliby tego była potrzeba, do tego jeżeli siły i lata, i insze okoliczności pozwolą, wprzód jednak wziąć Enemę. Jeżeli zaś przez kaszel wolnie materia odchodzi, na ten czas zatrzymać się ze krwią. Womitorium jest bardzo skuteczne
krew z nosa[...] śći, álbo Haemorli[...] Miesięczna chorobá, álbo wrzody oko[...] lubo ná inszych mieyscách ciáłá, y gdy się[...] brze zbiorą, że z nich doskonále máterya odeydzie; znáki są pierwszego zdrowia. Tráktát Wtory O Pleurze. Tráktát Wtory O Pleurze. Sposoby do uleczenia Pleury
NAprzod krwie pusczenie (záraz ná początku choroby) naypotrzebnieysze, z żyły Bázyliki, z tey strony z ktory bol dokucza, y z otworzeniem, ieżeliby tego byłá potrzebá, do tego ieżeli śiły y látá, y insze okolicznośći pozwolą, wprzod iednák wziąć Enemę. Ieżeli záś przez kászel wolnie máterya odchodzi, ná ten czás zátrzymáć się ze krwią. Womitorium iest bárdzo skuteczne
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 163
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
. Jeżeli boleści nagle ustaną, znak jest Gangreny; jeżeli gorączka nastąpi wielka, są znaki śmierci, O Iliace. Traktat Trzeci. O Iliace. Sposoby do Leczenia
JEżeli z obstrukcyj wielkich; albo flegmy gęstej; zatkanie kiszek pochodzi; odmiękczające rozwalniające lekarstwa tak wewnątrz, jako i powierzchownie aplikować potrzeba. A naprzód Enemy są najpotrzebniejsze, które są wzwyż opisane w Kolce, jakoż ta choroba podobnemi (jako i kolka) leczy się sposobami. Oprócz tego, jeżeli pochodzi z zapalenia kiszek; na ten czas trzeba krew raz i drugi i trzeci puścić z ręki i z nogi. Służą przytym różne materace naparzenia. Kataplasmy, których masz dość
. Ieżeli boleśći nagle ustáną, znák iest Gángreny; ieżeli gorączká nástąpi wielka, są znáki śmierći, O Iliáce. Tráktat Trzeći. O Iliace. Sposoby do Leczenia
IEżeli z obstrukcyi wielkich; álbo flegmy gęstey; zátkánie kiszek pochodźi; odmiękczáiące rozwalniáiące lekárstwá ták wewnątrz, iáko y powierzchownie ápplikowáć potrzebá. A náprzod Enemy są naypotrzebnieysze, ktore są wzwyż opisáne w Kolce, iákoż tá chorobá podobnemi (iáko y kolká) leczy się sposobámi. Oprocz tego, ieżeli pochodźi z zápalenia kiszek; ná ten czás trzebá krew raz y drugi y trzeci puścić z ręki y z nogi. Służą przytym rozne máterace nápárzenia. Kátáplásmy, ktorych masz dość
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 215
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
są. Gdy bowiem żywe wychodzą, znak jest wielkiej surowości, i pomieszania humorów, gdy zaś nieżywe wychodzą, znak jest wielkiej zgniłości, a zatym wnętrznej Maligny z której pożdychały. Item. Gdy się Glisty pokazą z ekskrementami w chorobie już opuszczającej: dobrym znakiem są O Glistach. Traktat Trzeci Sposoby do Leczenia.
Najpotrzebniejsze na Glisty są Purganse, które one oraz i morzą, i wyprowadzają z materią z której się rodzą; Najlepsze jest Rhabarbarum z Cytwarowym nasieniem, albo weś Rhabarbar. dr. 1. nalej wodką z trawy, namocz przez noc, nazajutrz przygrzej dobrze, żeby wezwrzało; przecedź, przydaj Rhabárbarum w proszku; także
są. Gdy bowiem żywe wychodzą, znák iest wielkiey surowośći, y pomieszánia humorow, gdy záś nieżywe wychodzą, znák iest wielkiey zgniłośći, á zátym wnętrzney Máligny z ktorey pożdycháły. Item. Gdy się Glisty pokazą z exkrementámi w chorobie iuż opusczáiącey: dobrym znákiem są O Glistách. Tráktat Trzeći Sposoby do Leczenia.
Náypotrzebnieysze ná Glisty są Purganse, ktore one oraz y morzą, y wyprowadzáią z máteryą z ktorey się rodzą; Naylepsze iest Rhabarbarum z Cytwarowym naśieniem, álbo weś Rhabarbar. dr. 1. náley wodką z trawy, námocz przez noc, názáiutrz przygrzey dobrze, żeby wezwrzało; przecedź, przyday Rhabárbarum w proszku; także
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 252
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
warz dobrze, przecedź, przydaj saletry, albo gdy jej nie masz, soli łyżkę, oliwy dwie łyżki, masła trochę, żółtek od jaja, umięszaj przywarz ochłodziwszy daj letnio.
Lekarstwa na wymioty ostroźnie mają być dawane, chybaby natura sama pokazała drogę przez ustawiczne ckliwości i skłonności do nich. Sposoby leczenia
Nadewszystko najpotrzebniejsze są lekarstwa poty pobudzające, o których będzię niżej.
Zwyczaj jest pospolity w gorączkach zaraz udawać się do krwi upuszczenia co nie od rzeczy, zwłaszcza zaraz na początku choroby. Jednak gdy chory będzie słaby puls mający subtelny, albo gdy będą petoci po ciele, na ten czas wstrzymać się od niej należy.
Także gdy w
warz dobrze, przecedź, przyday sáletry, álbo gdy iey nie masz, soli łyszkę, oliwy dwie łyżki, másłá trochę, żółtek od iáiá, umięszay przywarz ochłodźiwszy day letnio.
Lekárstwá ná wymioty ostroźnie máią bydź dawáne, chybáby náturá sámá pokazáłá drogę przez ustáwiczne ckliwośći y skłonności do nich. Sposoby leczenia
Nádewszystko naypotrzebnieysze są lekarstwá poty pobudzáiące, o ktorych będźię niżey.
Zwyczáy iest pospolity w gorączkách záraz udawáć się do krwi upuszczenia co nie od rzeczy, zwłaszczá záraz ná początku choroby. Iednák gdy chory będźie słáby puls máiący subtelny, álbo gdy będą petoći po ćiele, ná ten czás wstrzymáć się od niey náleży.
Tákże gdy w
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 12
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
talarki pokrajaną, Cynamonu łot, postaw w ciepłym popiole, to jest prysku nakrywszy, niech pre godzinę i drugą, przecedziwszy dawaj tego likworu często choremu po kieliszku, jeżeli zechcesz, możesz przylać trochę octu winnego, aby troszkę kwaskowato było, albo kto ma kwaśną wodkę, jeszcze lepiej. Sposoby leczenia
Na poty które są najpotrzebniejsze w gorączkach, te rzeczy dawać możesz, , weźmi rogu leleniego świeżego, uskrób z końca żeby było znaparztek, przydaj Rakowych oczek tyleż, Kamfory gran dwie albo trzy, zmięszaj, daj w ciepłym trunku lubo wzwyż położonym lubo w Winnym lubo w wódce Cardui Benedicti, albo w Kawie, tak się chory zapoci, kto
talárki pokráiáną, Cynámonu łot, postáw w ćiepłym popiole, to iest prysku nákrywszy, niech pre godzinę y drugą, przecedźiwszy daway tego likworu często choremu po kieliszku, ieżeli zechcesz, możesz przyláć trochę octu winnego, áby troszkę kwaskowáto było, álbo kto ma kwáśną wodkę, ieszcze lepiey. Sposoby leczenia
Ná poty ktore są naypotrzebnieysze w gorączkách, te rzeczy dawáć mozesz, , weźmi rogu leleniego świeżego, uskrob z końcá żeby było znapárztek, przyday Rákowych oczek tyleż, Kámfory grán dwie álbo trzy, zmięszay, day w ćiepłym trunku lubo wzwyż położonym lubo w Winnym lubo w wodce Cardui Benedicti, álbo w Káwie, ták się chory zápoći, kto
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 14
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
odchodzenie uryny, które Medycy nazywają Diabetes. O Kolkach. różnych chorób.
KOliczna afekcja nie tylko się rodzi z wiatrów, ale też i z pełności humorów, gdy się ich wiele do kiszek naściąga, jako jest cholera, flegma, melancholia, trafia się i z glist.
Z jakiejkolwiek przyczyny przyda się koliczna choroba, najpotrzebniejsze są Enemy, także krwi upuczszenie, zwłaszcza na ten czas, kiedy gwałtownie podpiera pod piersi, albo w boku zbyt dokucza, także ogrzewania bardzo znaczną folgę czynią, lubo to kamieniem rozgrzanym, lubo talerzami, lubo workami, lubo materacami z różnemi ziołami, także purganse są pożyteczne, ale nie w samym parciu. Enema
odchodzenie uryny, ktore Medycy názywáią Diabetes. O Kolkách. rożnych chorob.
KOliczná áffekcya nie tylko się rodźi z wiátrow, ále też y z pełnośći humorow, gdy się ich wiele do kiszek náśćiąga, iáko iest cholerá, flegmá, meláncholia, tráfia się y z glist.
Z iákieykolwiek przyczyny przydá się koliczná chorobá, naypotrzebnieysze są Enemy, tákże krwi upuczszenie, zwłaszczá ná ten czás, kiedy gwałtownie podpiera pod pierśi, álbo w boku zbyt dokucza, tákże ogrzewánia bárdzo znáczną folgę czynią, lubo to kámieniem rozgrzanym, lubo tálerzami, lubo workámi, lubo máteracámi z rożnemi źiołámi, tákże purgánse są pożyteczne, ále nie w sámym párćiu. Enemá
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 67
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
lecz ostróżności potrzeba, aby większego humoru nie przyciągnęło się za aplikaciją pijawek.
Jeżeliby puchlina była twarda w ktrym miejscu, albo ból uparty: Weźmi smoły szewskiej kawalec, rozpuść nad ogniem, przydaj siarki utartej z Gryszpanu ileć się zda, włóż kawałek wosku, zrób plaster, który przykładaj.
Item w takich chorobach najpotrzebniejsze są poty, na których pobudzenie, masz sposoby w zwyż opisane, także krwi upuszczenie bywa pomocne, i lekarstwa wolno purgujące. O różnych wrzodach, Dymienicach, Bolączkach i krostach.
GDy się na którym miejscu ciała Apostema, to jest wrzód prosty zaczyna robić co poznasz po zapaleniu tejże części, na spuchnieniu, boleniu
lecz ostrożnośći potrzebá, áby większego humoru nie przyćiągnęło się zá ápplikaciią pijawek.
Ieżeliby puchliná byłá twárda w ktrym mieyscu, álbo bol upárty: Weźmi smoły szewskiey káwalec, rospuść nád ogniem, przyday śiarki utártey z Gryszpanu ileć się zda, włoż káwałek wosku, zrob plaster, ktory przykłáday.
Item w tákich chorobách naypotrzebnieysze są poty, ná ktorych pobudzenie, masz sposoby w zwyż opisane, tákże krwi upuszczenie bywa pomocne, y lekárstwá wolno purguiące. O rożnych wrzodách, Dymienicách, Bolączkách y krostách.
GDy się ná którym mieyscu ćiáłá Apostema, to iest wrzod prosty zaczyná robić co poznász po zápáleniu teyże częśći, ná zpuchnieniu, boleniu
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 179
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
i sam przejezdżywając/ a także łagodnie zadzierżywając równym zupełnym ciałem i cofać ucząc/ nie obracając jednak czwałem żadnym/ ale także jako i pierwej kłusem tylko w kole/ raz na prawą/ drugi na lewą stronę. A w tym ćwiczeniu też cały miesiąc z cierpliwością zadzierżeć się trzeba/ gdyż to są właśnie nawiętsze i najpotrzebniejsze początki/ a zgoła naważniejsze/ z których dobrze i cierpliwie wyuczonych snadniejszy do dalszego ćwiczenia sposób się otwiera. Munsztuk każdemu młodemu koniowi ma być przybierany/ Kanon aboli dęty nazwany z równemi długiemi i dużemi czankami/ z podbrodkiem okrągłym. Także i kaweczon postronkowy powolniejszemu/ abo z łancuszkiem kwadratowym uporniejszemu/ i to skorą abo
y sám przeiezdżywáiąc/ á tákże łágodnie zádźierżywáiąc rownym zupełnym ćiáłem y cofáć vcząc/ nie obracáiąc iednák czwałem żadnym/ ále tákże iáko y pierwey kłusem tylko w kole/ raz ná práwą/ drugi ná lewą stronę. A w tym ćwiczeniu też cáły mieśiąc z ćierpliwośćią zádźierżeć się trzebá/ gdyż to są własnie nawiętsze y naypotrzebnieysze początki/ á zgołá naważnieysze/ z ktorych dobrze y ćierpliwie wyuczonych snádnieyszy do dálszego ćwiczenia sposob się otwiera. Munsztuk káżdemu młodemu koniowi ma być przybierány/ Kanon áboli dęty názwány z rownemi długiemi y dużemi czánkámi/ z podbrodkiem okrągłym. Tákże y káweczon postronkowy powolnieyszemu/ ábo z łáncuszkiem kwádratowym vpornieyszemu/ y to skorą ábo
Skrót tekstu: DorHip_I
Strona: Gijv
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_I
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
. Bo jako dobrego zdrowia i długiego życia niemal najprzedniejszą sprawicielką jest wątroba zdrowa/ matka krwi i wszytkich nią żyjących członków/ tak zepsowana napojami najbarziej się oświadczy: Kiedy niektórym/ z gorących trunków trąd na twarz/ innym z zimnych i zbytecznych wodę i puchlinę wydaje. Stąd do zdrowia i życia długiego/ Doktorowie cztery rzeczy najpotrzebniejsze być rozumieją. Naprzód/ dobre przyrodzenie i kompleksią od rodziców daną. Drugą/ rozum i umiejętność życia: aby nie do czego gęba ani żądza kogo wiedzie/ do tego się miał/ ale umiał się w pożądliwościach swych rozumem powściągać i miarkować. Trzecią/ mieszkanie przy wodzie i powietrzu zdrowym. Czwartą/ owoce/ jarzyny
. Bo iáko dobrego zdrowia y długiego życia niemal nayprzednieyszą spráwićielką iest wątrobá zdrowa/ mátká krwi y wszytkich nią żyiących członkow/ tak zepsowána napoiámi naybárźiey się oświadczy: Kiedy niektorym/ z gorących trunkow trąd ná twarz/ innym z źimnych y zbytecznych wodę y puchlinę wydáie. Stąd do zdrowia y żyćia długiego/ Doktorowie cztery rzeczy naypotrzebnieysze bydź rozumieią. Naprzod/ dobre przyrodzenie y komplexią od rodźicow dáną. Drugą/ rozum y vmieiętność żyćia: aby nie do czego gębá áni żądza kogo wiedźie/ do tego się miał/ ale vmiał się w pożądliwośćiách swych rozumem powściągáć y miárkowáć. Trzećią/ mieszkánie przy wodźie y powietrzu zdrowym. Czwartą/ owoce/ iarzyny
Skrót tekstu: PetrJWod
Strona: 2
Tytuł:
O wodach w Drużbaku i Łęckowej
Autor:
Jan Innocenty Petrycy
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1635
Data wydania (nie wcześniej niż):
1635
Data wydania (nie później niż):
1635
