Małżeńskie Śluby Królowi się sprzykrzyły, więc przy Sejmu potwierdzeniu postanowił łatwy tam rozwód, gdzie się Osoby Malżeńskie cieleśnie nie poznają. Wstydzilisię Heretycy bardzo potym tego Małżeństwa, aż go po śmierci Henryka znieśli. Wiele Kromwel których nie lubił gubił, więził, udając do Króla Katolików. Gdy Książę Saskie i Komes Hasyj z innemi Panami Niemieckiemi na Cesarza Karola V. się porwali, i w Smalkadzie z sobą Ligę uczynili, i do swej strony Henryka Króla Anglii namawiali; Henryk od Cesarza przestrzeżony, tego nie uczynił. Więc Kromwel Niemców, jako sekty jednej z niemi przychylny, tę ligę sam podpisał bez konsensu Króla, imienie jego Cesarz to Henrykowi eksprobrował,
Máłżeńskie Sluby Krolowi się sprzykrzyły, więc przy Seymu potwierdzeniu postanowił łatwy tam rozwod, gdzie się Osoby Malżeńskie cieleśnie nie poznaią. Wstydzilisię Heretycy bardzo potym tego Małżeństwa, aż go po śmierci Henryka znieśli. Wiele Kromwel ktorych nie lubił gubił, więził, udaiąc do Krola Kátolikow. Gdy Xiąże Saskie y Komes Hasyi z innemi Panami Niemieckiemi na Cesarza Karola V. się porwali, y w Smálkadzie z sobą Ligę uczynili, y do swey strony Henryka Krola Anglii namawiali; Henryk od Cesarza przestrzeżony, tego nie uczynił. Więc Kromwel Niemcow, iako sekty iedney z niemi przychylny, tę ligę sam podpisał bez konsensu Krola, imienie iego Cesarz to Henrykowi exprobrowáł,
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 100
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
et tristo dixi: Vale Spira, pro me ad IESUM suspira .
Tu Księstwo jest Bipontskie, Sarbrucheńskie Grafostwo, Margrabstwo Badeńskie i Durlaceńskie Księstwo i Grafostwo Nassaw, Bardzo rozrodzona na różne linie Książąt i Hrabiów te Państwo Stolica Nastaw, albo Nassavia z Zamkiem. Grafowie tutejsi od samego Cesarza dependują ; mają najpierwsze między Grafami Niemieckiemi, miejsce i Ius cudendae monetae, są Catholici, i Acatholici. Całego Świata, praecipue o NIEMCZECH
Czwarta Prowincja w Wyższej GERMANII w tymże cyrkule niższego Renu jest Arcybiskupstwo Mogunckie i Elektorat. Stolica jego MOGUNCIA, vulgo Majnz, dobrze ufortyfikowana z Kasztelem i Zamkiem, Akademią nad rzekami Maenus i Renus. Tu most jest
et tristo dixi: Vale Spira, pro me ad IESUM suspira .
Tu Xięstwo iest Bipontskie, Sarbrucheńskie Graffostwo, Margrabstwo Badeńskie y Durláceńskie Xięstwo y Graffostwo Nassaw, Bardzo rozrodzona na rożne linie Xiążąt y Hrabiow te Państwo Stolica Nastaw, álbo Nassavia z Zamkiem. Graffowie tuteysi od samego Cesarza dependuią ; maią naypierwsze między Graffami Niemieckiemi, mieysce y Ius cudendae monetae, są Catholici, y Acatholici. Całego Swiata, praecipuè o NIEMCZECH
Czwarta Prowincya w WYZSZEY GERMANII w tymże cyrkule niższego Renu iest Arcybiskupstwo Mogunckie y Elektorat. Stolica iego MOGUNCIA, vulgo Maynz, dobrze ufortyfikowaná z Kasztelem y Zamkiem, Akádemią nad rzekami Maenus y Rhenus. Tu most iest
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 257
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
David kochanek, Betsabeę Studnia przysięgi, etc.
A nie tylko Łaciny wybornej in copia zażywają do Ojczystego języka Polacy, ale też Niemieckiego, częścią dla nie dostatku słów Polskich, częścią dla sąsiedzkiej przyjaźni i bliskości, częścią dla commercia, które z niemi największe zawsze są i były: częścią dla skolligowanej nie raz Polski z Niemieckiemi wielkiemi Familiantami. Na starość moję chcąc prodesse Lectori musiałem się Niemieckich uczyć wokabuł, nie całego, języka bo już nie rychło, i tego dosyć na mnie Eremitę Lasów Firlejowskich; które to wokabuły iż są właśnie in usu w Polskim języku, i już wzięły naturam Polszczyzny, tu je porządkiem Alfabetu kladę, milion
David kochanek, Bethsabeę Studnia przysięgi, etc.
A nie tylko Łaciny wyborney in copia zażywaią do Oyczystego ięzyka Polacy, ale też Niemieckiego, częścią dla nie dostátku słow Polskich, częścią dla sąsiedzkiey przyiaźni y bliskości, częścią dla commercia, ktore z niemi naywiększe zawsze są y były: częścią dla skolligowaney nie raz Polski z Niemieckiemi wielkiemi Familiantami. Na starość moię chcąc prodesse Lectori musiałem się Niemieckich uczyć wokabuł, nie całego, ięzyka bo iuż nie rychło, y tego dosyć na mnie Eremitę Lasow Firleiowskich; ktore to wokabuły iż są własnie in usu w Polskim ięzyku, y iuż wzięły naturam Polszczyzny, tu ie porządkiem Alfabetu kladę, milion
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 381
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
zaprawiać korzeniem: akomodować się naprzód smakowi Pana swego, który smak, Kuchmistrz ma rozumieć, znać, na gościach się też znać, którym do smaku zaprawy akomodować. Miejsce bankietu znać, i czas, jeżeli zimie, albo Lecie; na Wiosnę, albo Jesień, naprzykład: Posłów Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskiemi, Polskich Polskimi nasycając Potrawami, a tam kędy Potajziów albo Zup, nie znają, Polskimi, Szafrannemi, Pieprznemi cieszyć Potrawami, III. Powinien tez Kuchmistrz wiedzieć czas, o której godzinie ma być dawany Bankiet, i o to się bardzo pytać, bo należy żeby Kucharze potraw dogotowali, albo nie
zápráwiáć korzeniem: ákkomodowáć się náprzod smákowi Páná swego, ktory smák, Kuchmistrz ma rozumieć, znáć, ná gośćiách się też znáć, ktorym do smaku zapráwy ákkomodowáć. Mieysce bankietu znáć, y czas, ieżeli źimie, álbo Lecie; ná Wiosnę, álbo Ieśień, náprzykład: Posłow Francuskich, Francuskiemi, Niemieckich, Niemieckiemi, Włoskich, Włoskiemi, Polskich Polskimi násycáiąc Potráwámi, á tám kędy Potayźiow albo Zup, nie znáią, Polskimi, Száfrannemi, Pieprznemi ćieszyć Potrawámi, III. Powinien tez Kuchmistrz wiedźieć czás, o ktorey godźinie ma bydź dáwany Bánkiet, y o to się bárdzo pytáć, bo nalezy żeby Kuchárze potraw dogotowáli, álbo nie
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 9
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
. OBFITOŚĆ tego Królestwa czyni Mnóstwo Zwierza, Ryb, Wina najlepszego w Europie, Kruszców przednich, Jeleniów, Bazantów, Kuropatw, Zboża, osobliwie Pszenicy. Samych Wołów na 80. tysięcy co rok przez Austrią idzie do Niemieckich Krajów. EUROPA. O Węgierskim Królestwie
KrólÓW Węgierskich z Austriakami, którzy oraz byli Cesarzami Rzymsko-Niemieckiemi było koło 45.
Było to przedtym REGNUM ELECTIVUM, tandem Roku 1687. na Sejmie w Posonium vulgò w Presburgu mianym, Domowi Austriackiemu à Statibus Regni hereditarium deklarowane. Dzieli się całe Królestwo teraz na 47. Comitatus albo Ispan, to jest Prowincyj; przedtym się dzieliło na 50. Każdy Comitatus ma swego Rządcę Są tam
. OBFITOŚĆ tego Krolestwá czyni Mnostwo Zwierzá, Ryb, Winá naylepszego w Europie, Kruszczow przednich, Ieleniow, Bazántow, Kuropatw, Zbożá, osobliwie Pszenicy. Samych Wołow ná 80. tysięcy co rok przez Austryą idźie do Niemieckich Kráiow. EUROPA. O Węgierskim Krolestwie
KROLOW Węgierskich z Austryakámi, ktorzy oráz byli Cesarzámi Rzymsko-Niemieckiemi było koło 45.
Było to przedtym REGNUM ELECTIVUM, tandem Roku 1687. ná Seymie w Posonium vulgò w Presburgu miánym, Domowi Austryáckiemu à Statibus Regni hereditarium deklárowáne. Dzieli się cáłe Krolestwo teráz ná 47. Comitatus álbo Ispan, to iest Prowincyi; przedtym się dzieliło ná 50. Káżdy Comitatus ma swego Rządcę Są tám
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 430
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
rozumieją/ iż są poddanymi ich/ że im za robotę płacić nie powinni. Jeśli w tej mierze dobrze czynią/ nie ja/ ale jeden znamienity Teolog (M.CREIDIUS in Jacobs-Schasz Conc. V. sup. 5. Cap. Jacób. p. m. 964. seqq.) o tym judykuje/ Niemieckiemi tak mówiąc słowy:
Uważaj to Ty Pańskiego (Szlacheckiego) stanu człowiecze/ kiedy potym staniesz przed sądem Bożym/ staną też łzy uciśnionych/ ukrzywdzonych/ ogołoconych/ zbitych i zdespektowanych Chłopków twoich/ jaki strach/ jaka bojaźń na cię przydzie/ gdy poczną skargę przedkładać przed Bogiem mówiąc: Misericordiam non fecerunt: Ci Panowie miłosierdzia
rozumieią/ iż są poddánymi ich/ że im zá robotę płáćić nie powinni. Ieśli w tey mierze dobrze czynią/ nie ia/ ále ieden známienity Teolog (M.CREIDIUS in Iacobs-Schasz Conc. V. sup. 5. Cap. Iacob. p. m. 964. seqq.) o tym iudykuie/ Niemieckiemi ták mowiąc słowy:
Uważay to Ty Páńskiego (Szlácheckiego) stanu człowiecze/ kiedy potym stániesz przed sądem Bożym/ stáną też łzy ućiśnionych/ ukrzywdzonych/ ogołoconych/ zbitych y zdespektowánych Chłopkow twoich/ iáki strách/ iáka boiaźń ná ćię przydźie/ gdy poczną skárgę przedkładáć przed Bogiem mowiąc: Misericordiam non fecerunt: Ci Pánowie miłosierdźia
Skrót tekstu: GdacPan
Strona: Iiiii
Tytuł:
O pańskim i szlacheckim [...] stanie dyszkurs
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1679
Data wydania (nie wcześniej niż):
1679
Data wydania (nie później niż):
1679
. par. 9.
Na słowa Apostołskie wzwyż przytoczone wzgląd mając D. Botsaccus tak pisze:
tak rzecz prowadzi:
Tych używa słów:
Powiada:
tak słowa Apostołskie objaśnia:
I przywodzi przez wszystkie litery Obiecadłowe wiele przykładów ludzi stanu Pańskiego i Szlacheckiego/ których Bóg wezwał i obrał/ tak znowu/ p. 58. Niemieckiemi pisząc słowy:
taki ma Dyskurs:
Bracia moi/ nie miejcie z brakowaniem Osób wiary Pana naszego Jezusa Krystusa/ który chwalebny jest. Abowiem gdyby wszedł do zgromadzenia waszego Mąż mając pierścień złoty w szacie świetnej/ a wszedłby też Ubogi w podłym odzieniu. I wejrzelibyście na tego/ co ma świetną szatę/
. par. 9.
Ná słowá Apostolskie wzwyż przytoczone wzgląd máiąc D. Botsaccus ták pisze:
ták rzecz prowádźi:
Tych używa słow:
Powiáda:
ták słowá Apostolskie obiáśnia:
Y przywodźi przez wszystkie litery Obiecádłowe wiele przykłádow ludźi stanu Páńskiego y Szlácheckiego/ ktorych Bog wezwał y obrał/ ták znowu/ p. 58. Niemieckiemi pisząc słowy:
táki ma Dyszkurs:
Bráćia moi/ nie mieyćie z brákowániem Osob wiáry Páná nászego Iezusá Krystusá/ ktory chwalebny iest. Abowiem gdyby wszedł do zgromádzenia wászego Mąż máiąc pierścień złoty w száćie świetney/ á wszedłby też Ubogi w podłym odźieniu. Y weyrzelibyśćie ná tego/ co ma świetną szátę/
Skrót tekstu: GdacPan
Strona: Sii
Tytuł:
O pańskim i szlacheckim [...] stanie dyszkurs
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1679
Data wydania (nie wcześniej niż):
1679
Data wydania (nie później niż):
1679
. Cyrkumicis. Vid. Stifl. in L. T. H. p. m. 75. COl .3. V. 17. ImKiregs-Belialoder Goldaten Teufel/ p. m. 141. seq.
D. Mengeryng pisze o niektórych Żołdakach i Szlachcicach/ że częściej Diabla/ niż Jezusa wspominają: Tak bowiem Niemieckiemi mówi słowy:
Jest to tedy rzecz opłakana/ że niektóre Pańskie i Szlacheckie Osoby barzo rady Diabła wspominają/ i do siebie wołają. Piszą o jednym Szlachcicu Śląskim/ który sprawiwszy bankiet zacny Przyjaciół i Sąsiad swoich nań zaprosił. A gdy ich czekał/ a wszyscy się jednostajnie wymawiając przyść nie chcieli: Ali zajuszywszy i
. Circumicis. Vid. Stiffl. in L. T. H. p. m. 75. COl .3. V. 17. ImKiregs-Belialoder Goldaten Teuffel/ p. m. 141. seq.
D. Mengering pisze o niektorych Zołdakách y Szláchćicách/ że częściey Dyiablá/ niż Iezusá wspomináią: Ták bowiem Niemieckiemi mowi słowy:
Iest to tedy rzecz opłákána/ że niektore Páńskie y Szlácheckie Osoby bárzo rády Dyiabłá wspomináią/ y do śiebie wołáią. Piszą o iednym Szláchcicu Sląskim/ ktory spráwiwszy bánkiet zacny Przyiaćioł y Sąśiad swoich náń záprośił. A gdy ich czekał/ á wszyscy śię iednostáynie wymawiáiąc przyść nie chćieli: Ali záiuszywszy y
Skrót tekstu: GdacPan
Strona: Bbii
Tytuł:
O pańskim i szlacheckim [...] stanie dyszkurs
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1679
Data wydania (nie wcześniej niż):
1679
Data wydania (nie później niż):
1679
to nas przecie cieszyło że wiatr był w bok trochę i tak nam przecię pomagał do lądu nie od lądu a sternik tez bardzo umiejętnie podawał z Miasta nas widzą. Patrzą co takiego od Nieprzyjacielskiej strony idzie dopieroż kiedy się już woda poruszy dopiero kiedy weznie ciskac bardzo przeciez jedni robią pojazdami drudzy wodę wylewają już i kapeluszami Niemieckiemi czym kto miał bo niebyło tylko jedno naczynie do wylewania wody. do wylewania wody co przypadnie wał to i nas i Barkę przykryje co ten ustąpi człowiek trochę ochłodnie spojzysz aż cię taki drugi dogonia to jakoby cię znowu nowy Nieprzyjaciel i ostatnia zguba potykała ten minie inszy zaraz następuje Barka trzeszczy co ją przełąmują wały wołają Lutrzy
to nas przecie cieszyło że wiatr był w bok trochę y tak nąm przecię pomagał do lądu nie od lądu a sternik tez bardzo umieietnie podawał z Miasta nas widzą. Patrzą co takiego od Nieprzyiacielskiey strony idzie dopierosz kiedy się iuz woda poruszy dopiero kiedy weznie ciskac bardzo przeciez iedni robią poiazdami drudzy wodę wylewaią iuz y kapeluszami Niemieckiemi czym kto miał bo niebyło tylko iedno naczynie do wylewania wody. do wylewania wody co przypadnie wał to y nas y Barkę przykryie co tęn ustąpi człowiek trochę ochłodnie spoyzysz asz cię taki drugi dogonia to iakoby cię znowu nowy Nieprzyiaciel y ostatnia zguba potykała tęn minie inszy zaraz następuie Barka trzeszczy co ią przełąmuią wały wołaią Lutrzy
Skrót tekstu: PasPam
Strona: 66v
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Jan Chryzostom Pasek
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1656 a 1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1656
Data wydania (nie później niż):
1688
(: jak owo zwyczajnie o Żołnierzach powiedają :) jako sierpem cisnął ale magnis itineribus. Tym traktem na Łowicz na Warszawę z podziwieniem wszystkich. Niespodziewali się tak ochotnej po nas obedyencyjej. Do króla Żołnierze wstępowali in veste peregrina postroiwszy się ładnie zupan z drelichu kontusz także z drelichu. Jubka z Rajtarskiego koletu sztywle z Niemieckiemi cholewami prawie do pasa. kontusz po kolana i stąd to był nastał ten strój krótki i boty z bodwiąskami. który strój nazywali Czerkieskiem strojem niesłusznie. Bo to właśnie my musieli czynić ex necessitate, zes my w tam tych krajach krótko się nosili co musiało być dla samych cholew które tak są długie i szerokie,
(: iak owo zwyczaynie o Zołnierzach powiedaią :) iako sierpem cisnął ale magnis itineribus. Tym traktem na Łowicz na Warszawę z podziwieniem wszystkich. Niespodziewali się tak ochotney po nas obedyencyiey. Do krola Zołnierze wstępowali in veste peregrina postroiwszy się ładnie zupan z drelichu kontusz także z drelichu. Iubka z Raytarskiego koletu sztywle z Niemieckiemi cholewami prawie do pasa. kontusz po kolana y ztąd to był nastał ten stroy krotki y boty z bodwiąskami. ktory stroy nazywali Czerkieskiem stroiem niesłusznie. Bo to własnie my musieli czynic ex necessitate, zes my w tam tych krajach krotko się nosili co musiało bydz dla samych cholew ktore tak są długie y szerokie,
Skrót tekstu: PasPam
Strona: 79
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Jan Chryzostom Pasek
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1656 a 1688
Data wydania (nie wcześniej niż):
1656
Data wydania (nie później niż):
1688
