tym go zbędzie, nie tym fortuna honorem. Mitrą gardzą Polacy, niemiecka to buta; Dość, gdy w ręku mądrego pana dystrybuta. 182. POD OBRAZ JEGOMOŚCI PANA ELIASZA ŁĄCKIEGO, PUŁKOWNIKA J.K. MCI, KOMENDANTA NA LWOWIE
Co to za Niemiec? Łącki. Omyłka w tej mierze, Chyba że po niemiecku Polak się ubierze. Nowa w Polsce nastała moda z nowym światem: Konnego kawalerem, pieszych zwać żołdatem. Za przezwiskiem strój idzie. Trzeba w pludrach chodzić, Kto chce być kapitanem, kto chce rotę wodzić. Każdy włosy zapuści, po niemiecku gada, U boku już nie szabla. Pytasz mnie, co? Szpada
tym go zbędzie, nie tym fortuna honorem. Mitrą gardzą Polacy, niemiecka to buta; Dość, gdy w ręku mądrego pana dystrybuta. 182. POD OBRAZ JEGOMOŚCI PANA ELIASZA ŁĄCKIEGO, PUŁKOWNIKA J.K. MCI, KOMENDANTA NA LWOWIE
Co to za Niemiec? Łącki. Omyłka w tej mierze, Chyba że po niemiecku Polak się ubierze. Nowa w Polszczę nastała moda z nowym światem: Konnego kawalerem, pieszych zwać żołdatem. Za przezwiskiem strój idzie. Trzeba w pludrach chodzić, Kto chce być kapitanem, kto chce rotę wodzić. Każdy włosy zapuści, po niemiecku gada, U boku już nie szabla. Pytasz mnie, co? Szpada
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 85
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
to za Niemiec? Łącki. Omyłka w tej mierze, Chyba że po niemiecku Polak się ubierze. Nowa w Polsce nastała moda z nowym światem: Konnego kawalerem, pieszych zwać żołdatem. Za przezwiskiem strój idzie. Trzeba w pludrach chodzić, Kto chce być kapitanem, kto chce rotę wodzić. Każdy włosy zapuści, po niemiecku gada, U boku już nie szabla. Pytasz mnie, co? Szpada. Pomożeż to co w boju? Wżdy widzimy skutkiem, Z pociechą nieprzyjaciół naszych, z swoim smutkiem. Jeżeli też kto w Polsce co dobrego zrobi, Nie Polaków, nie, ale cudzoziemców zdobi. Tym się Kapłan u Porty snadź wymierza basza
to za Niemiec? Łącki. Omyłka w tej mierze, Chyba że po niemiecku Polak się ubierze. Nowa w Polszczę nastała moda z nowym światem: Konnego kawalerem, pieszych zwać żołdatem. Za przezwiskiem strój idzie. Trzeba w pludrach chodzić, Kto chce być kapitanem, kto chce rotę wodzić. Każdy włosy zapuści, po niemiecku gada, U boku już nie szabla. Pytasz mnie, co? Szpada. Pomożeż to co w boju? Wżdy widzimy skutkiem, Z pociechą nieprzyjaciół naszych, z swoim smutkiem. Jeżeli też kto w Polszczę co dobrego zrobi, Nie Polaków, nie, ale cudzoziemców zdobi. Tym się Kapłan u Porty snadź wymierza basza
Skrót tekstu: PotFrasz1Kuk_II
Strona: 85
Tytuł:
Ogród nie plewiony
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1677
Data wydania (nie wcześniej niż):
1677
Data wydania (nie później niż):
1677
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
nazywa się Ussarowie abo Pancerni: każdy z Ussarów bierze żołdu 448. Złło: a Pancerny 372. Złło: nazywa się Towarzyż, i ma każdy range Oficera.
Chorągwie letkie abo Szwadrony Tatarów i Kozaków są wojska letkie podobne do Ułanów.
Regimenta Zagraniczne są złożone z piechoty i Dragonii, noszą mundur Niemiecki i munstr po Niemiecku odprawują.
Wojska Ojczyste dzielą się na Pułki abo brygady, a zagraniczne na Regimenty. Wojska Ojczyste Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarów, z których jedna Pułkownicza od 100. ludzi Inne od 55. Towarzystwa. Summa Ussarów 265. ludzi. 20. Chorągwi Pancernych, z których jedna, Pułkownicza od
nazywá śię Ussarowie abo Pancerni: każdy z Ussarów bierze żołdu 448. Złło: a Pancerny 372. Złło: nazywa śię Towarzyż, i ma każdy range Officera.
Chorągwie letkie abo Szwadrony Tatarow i Kozakow są woyska letkie podobne do Ułanów.
Regimenta Zagraniczne są złożone z piechoty i Dragonii, noszą mundur Niemiecki i munstr po Niemiecku odprawują.
Woyska Oyczyste dźielą śię na Pułki abo brygady, a zagránicżne na Regimenty. Woyska Oyczyste Pierwszy Pułk jest Królewski źłożony ze 4. Kompanij Ussarow, z których jedna Pułkownicza od 100. ludźi Inne od 55. Towarzystwa. Summa Ussarów 265. ludźi. 20. Chorągwi Pancernych, z których jedna, Pułkownicza od
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 267
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
Filipi. Dukaty. Cekiny. Solidus Jest to miedziana moneta, waży Wenecki jeden szeląg, naszych połczwarta szeląga.
Markietti albo Mezo Solido, jest pół solida Weneckiego.
Solidus ma w sobie pół Bajoka Rzymskiego. Solidy 10. czynią Baików 5. albo pół Juliusza to jest nasz szóstak bity.
Lira albo Libra, po Niemiecku Funt, ma w sobie Juliusz jeden, albo dwa szóstaki bite.
Filipus ma w sobie Juliuszów 10. W tej cenie tylko się udaje in statu Veneto, około Miranduli i Mantui. Jn statu zaś Papali tylko czyni Juliuszów 9.
Dukat jest srebrna moneta jak nasz talar bity. Ma w sobie Liras albo Libras 6
Philippi. Dukaty. Cekiny. Solidus Jest to miedziana moneta, waży Wenecki ieden szeląg, nászych połczwarta szeląga.
Markietti álbo Mezo Solido, iest poł solida Weneckiego.
Solidus ma w sobie poł Baioka Rzymskiego. Solidi 10. czynią Baikow 5. álbo poł Juliusza to iest nász szostak bity.
Lyra álbo Libra, po Niemiecku Funt, ma w sobie Juliusz ieden, álbo dwa szostaki bite.
Philippus ma w sobie Juliuszow 10. W tey cenie tylko się udaie in statu Veneto, około Miranduli y Mantui. Jn statu zaś Papali tylko czyni Juliuszow 9.
Dukat iest srebrna moneta iak nász talar bity. Ma w sobie Liras álbo Libras 6
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Aav
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
2.
5to. Herb tego Województwa jest Orzeł biały w czerwonym Polu na szyj mający Koronę, i zbrojne ramie trzymające miecz goły na cięcie zamierzony, Senatorów ma 3. większych: Biskupa, Wojewodę, i Kasztelana Chełmińskiego. Miasta znaczniejsze w tym Województwie są te: pod num. 6.
Toruń po łacinie Torunum po Niemiecku Torn nad Wisłą, murem w około opasane, i zmocnione wałami i fosami, w wesołej pozycyj, przyozdobione pięknemi Kościołami i Kamienicami, a osobliwie Ratuszem wspaniałym, który między najznakomitszemi w Europie liczyć się może. To miasto Stołecznym Prowincyj Pruskiej nazwać się powinno, jako mające pierwszeństwo między wszystkiemi miastami Prus Polskich, mocno jednak nadwerężone
2.
5to. Herb tego Woiewodztwa iest Orzeł biały w czerwonym Polu na szyi maiący Koronę, y zbroyne ramie trzymające miecz goły na cięcie zamierzony, Senatorow ma 3. większych: Biskupa, Woiewodę, y Kasztelana Chełmińskiego. Miasta znacznieysze w tym Woiewodztwie są te: pod num. 6.
Toruń po łacinie Thorunum po Niemiecku Thorn nad Wisłą, murem w około opasane, y zmocnione wałami y fossami, w wesołey pozycyi, przyozdobione pięknemi Kościołami y Kamienicami, a osobliwie Ratuszem wspaniałym, ktory między nayznakomitszemi w Europie liczyć się może. To miasto Stołecznym Prowincyi Pruskiey nazwać się powinno, iako maiące pierwszeństwo między wszystkiemi miastami Prus Polskich, mocno iednak nadwerężone
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 145
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
wielkim sumptem czyszczone i utrzymywane od Gdańskczanów, ciągnie się powoli do morza, i dla tego nazywa się Leniwką pod znaczkami 1. o. Sama także Hafa b. to jest Odnoga morska należy do Województwa Malborskiego.
2do. Stołeczne miasto tego Województwa pod numer. 3 nad Nogatem Malbork, po łacinie Mariaeburgum, po Niemiecku Marienburg, fundowane wraz z Zamkiem od Krzyżaków, których Mistrzowie mieli tu Stolicę Rezydencjalną. Tu Generał Pruski, kolejno z Grudziądzem, odprawuje się. W okolicy tego miasta są Zuławy czyli Kępy i Niziny przy Nogacie i Wiśle z strony wschodniej, bardzo żyzne, które się aż ku Gdańskowi ciągną, gdzie wiele wsi porządnych
wielkim sumptem czyszczone y utrzymywane od Gdańskczanow, ciągnie się powoli do morza, y dla tego nazywa się Leniwką pod znaczkami 1. o. Sama także Hafa b. to iest Odnoga morska należy do Woiewodztwa Malborskiego.
2do. Stołeczne miasto tego Woiewodztwa pod numer. 3 nad Nogatem Malborg, po łacinie Mariaeburgum, po Niemiecku Marienburg, fundowane wraz z Zamkiem od Krzyżakow, ktorych Mistrzowie mieli tu Stolicę Rezydencyalną. Tu Generał Pruski, koleyno z Grudziądzem, odprawuie się. W okolicy tego miasta są Zuławy czyli Kępy y Niziny przy Nogacie y Wiśle z strony wschodniey, bardzo żyzne, ktore się aż ku Gdańskowi ciągną, gdzie wiele wsi porządnych
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 147
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
5to. Herb tego Województwa jest Orzeł czerwony , w złotym polu, na szyj mający Koronę, obok skrzydła jest zbrojna ręka, trzymająca miecz wymierzony na cięcie. Senatorów większych ma 3, Biskupa Warmińlkiego, Wojewodę Malborskiego, i Kasztelana Elblągskiego. Oprócz Stołecznego miasta Malborka znaczniejsze są te: pod numer. 4 Elbląg, po Niemiecku Elbing po łacinie Elbinga. Z trzech największych miast Pruskich drugie w porządku: ma prawo wysyłać delegowanych na Generał Pruski, i do Rady Ziem Pruskich i wszelkich publicznych czynności tyczących się tej Prowincyj wchodzić. Jest ufortyfikowane, handlowne, dosyć bogate, i pięknemi przyozdobione fabrykami. Okolica Elbląga czyli klucz do miasta Elbląga należący zastawiła
5to. Herb tego Woiewodztwa iest Orzeł czerwony , w złotym polu, na szyi maiący Koronę, obok skrzydła iest zbroyna ręka, trzymaiąca miecz wymierzony na cięcie. Senatorow większych ma 3, Biskupa Warmińlkiego, Woiewodę Malborskiego, y Kasztelana Elblągskiego. Oprocz Stołecznego miasta Malborga znacznieysze są te: pod numer. 4 Elbląg, po Niemiecku Elbing po łacinie Elbinga. Z trzech naywiększych miast Pruskich drugie w porządku: ma prawo wysyłać delegowanych na Generał Pruski, y do Rady Ziem Pruskich y wszelkich publicznych czynności tyczących się tey Prowincyi wchodzić. Jest ufortyfikowane, handlowne, dosyć bogate, y pięknemi przyozdobione fabrykami. Okolica Elbląga czyli klucz do miasta Elbląga należący zastawiła
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 149
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
nie na zasługach jakich, ale na samej złości ugruntowani, którzy życzyli sobie niemało królewszczyzny osieść wołali: »Wiele cudzoziemców obojej płci na dworze swym chowa i onych bogaci, a o nas nie dba, Polaki«. A książęta albo przełożeni rokoszowi, potwarzając króla przed starszemi ludu rokoszowego, mówili: »Chce nam po niemiecku panować i o tym ustawicznie myśli, i dla tego o inszym królu co rychlej trzeba obmyślawać, a tego z Korony wygnać abo zabić«. Wiele ich tedy tak senatorskiego, jak rycerskiego stanu mężowie, prawdziwi miłośnicy ojczyzny i pokoju pospolitego, rzekli do króla: »Nic na to nie odpowiadasz, coć ci zadają
nie na zasługach jakich, ale na samej złości ugruntowani, którzy życzyli sobie niemało królewszczyzny osieść wołali: »Wiele cudzoziemców obojej płci na dworze swym chowa i onych bogaci, a o nas nie dba, Polaki«. A książęta albo przełożeni rokoszowi, potwarzając króla przed starszemi ludu rokoszowego, mówili: »Chce nam po niemiecku panować i o tym ustawicznie myśli, i dla tego o inszym królu co rychlej trzeba obmyślawać, a tego z Korony wygnać abo zabić«. Wiele ich tedy tak senatorskiego, jak rycerskiego stanu mężowie, prawdziwi miłośnicy ojczyzny i pokoju pospolitego, rzekli do króla: »Nic na to nie odpowiadasz, coć ci zadają
Skrót tekstu: KrysPasCz_II
Strona: 53
Tytuł:
Passya pana naszego Zygmunta Trzeciego, króla polskiego, podług jego sługi i wiernego poddanego, z panem swym spółcierpiącego.
Autor:
Szczęsny Kryski
Miejsce wydania:
Janowiec
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
albo Stanowisk mający Komendę: General Wacht Meister nad Szylwachami, Wartami Przełożony: General Proviant-Meister, nad Prowiantami Komendant, etc. WOJNIE SŁUZĄCUCH
Żołnierze mają denominacje. 1 Kawaleria: 2 Kirysierowie, po łacinie Katafracti: 3. Dragonia, po łacinie Desultoryj Milites, nie Dragani, jak ich Studenci zowią 4. Rajtar, po Niemiecku Reuter: 5. Piechota Ordynaryna, albo Węgierska, Peditatus, Gregaryj Milites, vulgo Gemeine Soldaten. Regiment zowie się Regimen, albo Regimentum po łacinie Janczarowie, Janizary.
Moderunek i Terminy, Kawalerskiego, albo Konnego Regimentu te są Sztandar, tojest Chorągiew, która u Rajtaryj zowie się Kornet: Karabin, Ładownica, Flintpas
albo Stanowisk maiący Kommendę: General Wacht Meister nad Szylwachami, Wartami Przełożony: General Proviant-Meister, nad Prowiantami Kommendant, etc. WOYNIE SŁUZĄCVCH
Zołnierze maią denominacye. 1 Kawalerya: 2 Kirysierowie, po łacinie Cataphracti: 3. Dragonia, po łacinie Desultorii Milites, nie Dragani, iak ich Studenci zowią 4. Raytar, po Niemiecku Reuter: 5. Piechota Ordynarina, albo Węgierska, Peditatus, Gregarii Milites, vulgo Gemeine Soldáten. Regiment zowie się Regimen, albo Regimentum po łacinie Ianczarowie, Ianizari.
Moderunek y Terminy, Kawalerskiego, albo Konnego Regimentu te są Sztandar, toiest Chorągiew, ktora u Raytaryi zowie się Kornet: Karabin, Ładownica, Flintpas
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 84
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Węgierska, Peditatus, Gregaryj Milites, vulgo Gemeine Soldaten. Regiment zowie się Regimen, albo Regimentum po łacinie Janczarowie, Janizary.
Moderunek i Terminy, Kawalerskiego, albo Konnego Regimentu te są Sztandar, tojest Chorągiew, która u Rajtaryj zowie się Kornet: Karabin, Ładownica, Flintpas, Rapier, Pendent, Kotły, po Niemiecku Paucken, Dobosz Pauckeger: Trębacz Trommeter, Sztybel, tojest bot Niemiecki: Sporn, albo Sporen Ostrogi.
Moderunek i Terminy Pieszego Regimentu Ludziom służące są nastąpujące: Chorągiew, Szpada, Bagnet, Flinta; Patrontas, tojest Ładownica, Pulwer, Proch, Pendent: U Oficjerów Piki, Oboistowie; na piszczałkach grający zowią się
Węgierska, Peditatus, Gregarii Milites, vulgo Gemeine Soldáten. Regiment zowie się Regimen, albo Regimentum po łacinie Ianczarowie, Ianizari.
Moderunek y Terminy, Kawalerskiego, albo Konnego Regimentu te są Sztandar, toiest Chorągiew, ktora u Raytaryi zowie się Kornet: Karabin, Ładownica, Flintpas, Rapier, Pendent, Kotły, po Niemiecku Paucken, Dobosz Pauckeger: Trębacz Trommeter, Sztybel, toiest bot Niemiecki: Sporn, albo Sporen Ostrogi.
Moderunek y Terminy Pieszego Regimentu Ludziom służące są nastąpuiące: Chorągiew, Szpada, Bagnet, Flinta; Patrontas, toiest Ładownica, Pulwer, Proch, Pendent: U Officyerow Piki, Oboistowie; na piszczałkach graiący zowią się
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 84
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755