bok na ziemi, i onę po prostu mierzy według Nauki poprzedzającej XII. miarą pięć łokciową, albo dziesięćłokciową. Potym na Instrumencie (Tablicy naprzykład Mierniczej) bierze dwie miary, sposobem jaki się na swym miejscu opisze w następujących Naukach. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
Toż dopiero ztych trzech miar wiadomych, dochodzi niewiadomej miary, danej Odległości. A to z tego fundamentu. Ze dwa trianguły (DCE, DBG) jednakowych angułów (C, i B, krzyżowych; zaczym równych, według prawdy 12. w Zabawie 1. w Części 3) BGD, i CED: z Własn: 7. także równych: a D,
bok ná żięmi, y onę po prostu mierzy według Náuki poprzedzaiącey XII. miárą pięć łokćiową, álbo dźieśięćłokćiową. Potym ná Instrumenćie (Tablicy náprzykład Mierniczey) bierze dwie miáry, sposobem iáki się ná swym mieyscu opisze w nástępuiących Náukách. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
Toż dopiero ztych trzech miar wiádomych, dochodźi niewiádomey miáry, dáney Odległośći. A to z tego fundámentu. Ze dwá tryánguły (DCE, DBG) iednákowych ángułow (C, y B, krzyżowych; záczym rownych, według prawdy 12. w Zábawie 1. w Częśći 3) BGD, y CED: z Własn: 7. tákże rownych: á D,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 13
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Więc Geometra używa dwóch triangułów jednokątnych, z których jeden mały (DCE) bierze z Instrumentu, a drugi wielki (DBG,) formuje na ziemi, albo na powietrzu, i tak miawszy wiadome na Instrumencie ściany dwie (DC, CE.) a trzecią (DB) na ziemi, dochodzi czwartej (BG) niewiadomej. Naprzykład: Chcąc wiedzieć Geometra Odległość DB, od B, nie rpzystępując do D: odmierzy BG na ziemi łokci 50. Zabawa VII. Rozdział II.
Potym z punktu G, Instrumentem i okiem prowadzi linią pomyślną GD, i zawiera pomyślny trianguł wielki GBD, którego ściana GB, jest zmierzona. A oraz
Więc Geometrá vżywa dwoch tryángułow iednokątnych, z ktorych ieden máły (DCE) bierze z Instrumentu, á drugi wielki (DBG,) formuie ná źiemi, álbo ná powietrzu, y ták miawszy wiádome ná Instrumenćie śćiány dwie (DC, CE.) á trzećią (DB) ná żiemi, dochodźi czwartey (BG) niewiádomey. Náprzykład: Chcąc wiedżieć Geometrá Odległość DB, od B, nie rpzystępuiąc do D: odmierzy BG ná źięmi łokći 50. Zábáwá VII. Rozdźiał II.
Potym z punktu G, Instrumentem y okiem prowádźi liniią pomyślną GD, y záwiera pomyślny tryánguł wielki GBD, ktorego śćiáná GB, iest zmierzona. A oraz
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Instrumentu, i z częścią ce, drugiego boku, triangulik ecd. Którego tak ściana cała dc, 100. naprzykład części, jako i ce 50. części, są wiadome. Toż z tych trzech rzeczy wiadomych ec, cząstek 50: cd, cząstek 100: GB, łokci 50. dochodzi czwartej BD niewiadomej, łokci 100. Ponieważ jeżeli tyle ma łokci GB, wiele cząstek ec; tyle też będzie miała łokci BD, wiele części cd. Drugi przykład: Chcąc wiedzieć Geometra wysokość BG; odmierzy po prostu na ziemi odległość DB, od D do B, spodu wysokości, 100 naprzykład łokci. Potym z punktu D
Instrumentu, y z częśćią ce, drugiego boku, tryángulik ecd. Ktorego ták śćiáná cáła dc, 100. náprzykład częśći, iáko y ce 50. częśći, są wiádome. Toż z tych trzech rzeczy wiádomych ec, cząstek 50: cd, cząstek 100: GB, łokći 50. dochodźi czwartey BD niewiádomey, łokći 100. Ponieważ ieżeli tyle ma łokći GB, wiele cząstek ec; tyle też będżie miáłá łokći BD, wiele częśći cd. Drugi przykład: Chcąc wiedźieć Geometrá wysokość BG; odmierzy po prostu ná źiemi odległość DB, od D do B, spodu wysokośći, 100 náprzykład łokći. Potym z punktu D
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
BG 50. wysokości przed tym niewiadomy. Ten tedy przemysł dobrze pojąwszy, żadnej trudności mieć nie możesz w następujących Naukach. Nauka XIV. Odległość Poziomną niedostępną przemierzać przez Tablicę Mierniczą, takiemu Mierniczemu który nie umie z Arytmetyki Auream Regulam: to jest Liczby Złoty abo Trzech: przez którą ze trzech liczb wiadomych, dochodzimy czwartej niewiadomej. NIech będzie Odległość MN niedostępna, dla rzeki, błot, abo strzelby: którą trzeba przemierzać Mierniczemu poczynającemu, który nie wie ci to Aurea regula: to jest Liczba złota, abo Trzech: przez którąby ze trzech rzeczy wiadomych mógł wyrachować czwartą niewiadomą. Niech tedy naprzód w bok, obierze albo naznaczy znak C
BG 50. wysokośći przed tym niewiádomy. Ten tedy przemysł dobrze poiąwszy, żadney trudnośći mieć nie możesz w nástępuiących Náukách. NAVKA XIV. Odległość Poźiomną niedostępną przemierzáć przez Tablicę Mierniczą, tákiemu Mierniczemu ktory nie vmie z Arythmetyki Auream Regulam: to iest Liczby Złoty ábo Trzech: przez ktorą ze trzech liczb wiádomych, dochodźimy czwartey niewiádomey. NIech będźie Odległość MN niedostępna, dla rzeki, błot, ábo strzelby: ktorą trzebá przemierzáć Mierniczemu poczynáiącemu, ktory nie wie ci to Aurea regula: to iest Liczbá złota, ábo Trzech: przez ktorąby zé trzech rzeczy wiádomych mogł wyráchowáć czwartą niewiádomą. Niech tedy naprzod w bok, obierze álbo náznáczy znák C
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. łokci, tylko na 5 cząsteczek, jakich w jednym łokciu jest 1000, to jest, w jednej dwochsetnej części jednego łokcia. A gdyby odstąpił na 5000 łokci, od tejże wysokości, jużby w jednej cząstecce omyłką, przydał pięć łokci wysokości, nad prawdziwą. 9.Odmierzanie proste jakiej długości dla czwartej niewiadomej, ma być odprawione zwielką pilnością po sznurze prosto, nie wężykiem. Nauka XXXVII. Daną Wysokość (VC) przystępną uspodu (C,) przemierzać Tablicą Mierniczą. NIech będzie wysokość VC, którą trzeba pomierzać w łokciach. Odmierzywszy wprost od C, do T, na ziemi, po prostu, łokci naprzykład
. łokći, tylko ná 5 cząsteczek, iákich w iednym łokćiu iest 1000, to iest, w iedney dwochsetney części iednego łokciá. A gdyby odstąpił ná 5000 łokci, od teyże ẃysokości, iużby w iedney cząstecce omyłką, przydał pięc łokci wysokości, nád praẃdźiwą. 9.Odmierzánie proste iákiey długości dla czwartey niewiádomey, ma bydź odpráwione zwielką pilnością po sznurze prosto, nie wężykiem. NAVKA XXXVII. Dáną Wysokość (VC) przystępną vspodu (C,) przemierzáć Tablicą Mierniczą. NIech będźie wysokość VC, ktorą trzebá pomierzáć w łokćiách. Odmierzywszy wprost od C, do T, ná źiemi, po prostu, łokći náprzykład
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 36
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. tej Części 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrkla i skale i skale podziałów, wydzielonych na linii z Celami. Do pierwszego sposobu: to jest z pomocą Węgielnice, nie potrzeba ani inszej karty na Tablicy, ani cyrkla, ani skale podziałów, na linii z celami, ani wyrachowania czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. Tak iż od naprostszych ludzi praktykować się może z wielkim ich podziwieniem. Jakoś czytał w Naukach 29. 31. 32. 33. 34. 36. i 37. Wtóry sposób: to jest z pomocą skale i cyrkla, służy wszytkim wysokościom tak Dostępnym jako i Niedostępnym; i to
. tey Częśći 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrklá y skále y skále podźiałow, wydźielonych ná linii z Celámi. Do pierwszego sposobu: to iest z pomocą Węgielnice, nie potrzebá áni inszey karty ná Tablicy, áni cyrkla, áni skále podźiałow, ná linii z celámi, áni wyráchowánia czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. Tak iż od naprostszych ludźi práktykowáć się może z wielkim ich podźiwięniem. Iákoś czytał w Náukách 29. 31. 32. 33. 34. 36. y 37. Wtory sposob: to iest z pomocą skále y cyrklá, służy wszytkim wysokośćiom ták Dostępnym iáko y Niedostępnym; y to
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
iż od naprostszych ludzi praktykować się może z wielkim ich podziwieniem. Jakoś czytał w Naukach 29. 31. 32. 33. 34. 36. i 37. Wtóry sposób: to jest z pomocą skale i cyrkla, służy wszytkim wysokościom tak Dostępnym jako i Niedostępnym; i to, abo bez wyrachowania czwartej liczby niewiadomej ze trzech wiadomych, według Sposobu Nauki następującej 37. Abo z wyrachowaniem zwyczajnym inszym Geometrom, jednak doskonalszym: jako w Nauce 39. Nauka XXXVIII. Drugi sposób wymierzania Tablicą Mierniczą wysokości dostępnej przy spodzie. NIech będzie wysokość MZ: i odległość od niej NM, łokci naprzykład 50, wymierzona po prostu: Tedy naprzód
iż od naprostszych ludźi práktykowáć się może z wielkim ich podźiwięniem. Iákoś czytał w Náukách 29. 31. 32. 33. 34. 36. y 37. Wtory sposob: to iest z pomocą skále y cyrklá, służy wszytkim wysokośćiom ták Dostępnym iáko y Niedostępnym; y to, abo bez wyráchowánia czwartey liczby niewiádomey ze trzech wiadomych, według Sposobu Náuki następuiącey 37. Abo z wyráchowaniem zwyczaynym inszym Geometrom, iednák doskonálszym: iáko w Náuce 39. NAVKA XXXVIII. Drugi sposob wymierzánia Tablicą Mierniczą wysokośći dostępney przy spodźie. NIech będźie wysokość MZ: y odległość od niey NM, łokći náprzykład 50, wymierzona po prostu: Tedy naprzod
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 38
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
masz w figurze 2. Tablice 4. przeciwko karcie 9. W której figurze, gdyby linia z Celami przypadła na e, linii NK; uczyniłbyś: Jako HN 500 części (połowica całej HG 1000.) do Nie: tak LM, w tej tu figurze odległość wiadoma od łokci, do MD wysokości niewiadomej. Gdyby zaś padła linia z celami na b punkt, linii ZO: w tamtej figurze 2. Tablice 4, masz uczynić: Jako HZ 250. części (część czwarta całej HG 1000) do Zb: tak wtej tu figurze odległość LM, do MD, wysokości. Nauka XL. Wysokość dostępną u spodu
masz w figurze 2. Tablice 4. przećiwko kárćie 9. W ktorey figurze, gdyby liniia z Celami przypádłá ná e, linii NK; vczyniłbyś: Iáko HN 500 części (połowicá cáłey HG 1000.) do Ne: ták LM, w tey tu figurze odległośc wiádoma od łokći, do MD wysokosći nieẃiádomey. Gdyby záś pádła liniia z celámi ná b punkt, linii ZO: w támtey figurze 2. Tablice 4, masz vczynić: Iáko HZ 250. części (część czwarta cáłey HG 1000) do Zb: ták wtey tu figurze odległość LM, do MD, wysokości. NAVKA XL. Wysokość dostępną v spodu
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 39
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Głębokość Góry zmierzać. ZMierz wysokość Góry, według Nauki 48. 49. 50. 51. abo 52. będziesz miał wiadomą Głębokość góry. Nauka LVIII. Zebranie krociusińkie nałatwiejszego Rozmierzania Odległości, Wysokości, i Głębokości, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowania jakiej figury abo linii: i bez umiejętności Arytmetyki na wyrachowanie czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. §. I. Wygotowanie Tablice Mierniczej. TAblica Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzód: Igiełkę M, wysoką na miąszość palca wtórego, wbitą we srzodku nad rękojeścią spodnią która rękojeść nakształt wałeczka otoczona, na długość palca wtórego, powinna wchodzić w dziurę wierzchnią Pachołka WZ, przy mierzaniu Odległości
Głębokość Gory zmierzáć. ZMierz wysokość Gory, według Náuki 48. 49. 50. 51. ábo 52. będźiesz miał wiádomą Głębokość gory. NAVKA LVIII. Zebránie kroćiuśińkie nałátwieyszego Rozmierzánia Odległośći, Wysokośći, y Głębokośći, przez Tablicę Mierniczą: bez rysowánia iákiey figury ábo linii: y bez vmieiętnosći Arythmetyki ná wyráchowánie czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. §. I. Wygotowánie Tablicé Mierniczey. TAblicá Miernicza prosta FGHL, niech ma naprzod: Igiełkę M, wysoką ná miąszość pálcá wtorego, wbitą we srzodku nád rękoieśćią spodnią ktora rękoieść nákształt wałeczká otoczona, ná długość pálcá wtorego, powinná wchodźić w dźiurę wierzchnią Páchołká WZ, przy mierzániu Odległośći
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 52
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, Kwadratów, i inszych Figur Wielościennych; tak Doskonałych jako i Niedoskonałych, bez Synusów, Tangensów, Sekansów, bez Arytmetycznych Kwadratów i Ścian; tak doskonale, jako i inszym Geometrycznym trybem pracowitszym. Nauka I Miarę i Proporcją Ścian wszelkiego Triangułu znaleźć. NIech będą trzy ściany CN, NL, LC, triangułu CNL, niewiadomej proporcyj, i miary. Weźmi każdą z osobna ścianę w cyrkiel, i zmierz ją na skali, wydzielonej na 1000. części wNauce 99 Zabawy 2. Znajdziesz CN, 500. NL, 250: LC, 559: i będziesz wiedżyał. Ze jako 500: do 250, abo do 559. Tak CL
, Kwádratow, y inszych Figur Wielośćiennych; ták Doskonáłych iáko y Niedoskonáłych, bez Synusow, Tángensow, Sekánsow, bez Arythmetycznych Kwádratow y Sćian; ták doskonále, iáko y inszym Geometrycznym trybem prácowitszym. NAVKA I Miárę y Proporcyą Sćian wszelkiego Tryángułu ználeść. NIech będą trzy śćiány CN, NL, LC, tryángułu CNL, niewiádomey proporcyi, y miáry. Weźmi káżdą z osobná śćiánę w cyrkiel, i zmierz ią ná skáli, wydżieloney ná 1000. częśći wNáuce 99 Zábáwy 2. Znaydźiesz CN, 500. NL, 250: LC, 559: y będźiesz wiedżiał. Ze iáko 500: do 250, ábo do 559. Ták CL
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 63
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
