Województwa Malborskiego.
2do. Stołeczne miasto tego Województwa pod numer. 3 nad Nogatem Malbork, po łacinie Mariaeburgum, po Niemiecku Marienburg, fundowane wraz z Zamkiem od Krzyżaków, których Mistrzowie mieli tu Stolicę Rezydencjalną. Tu Generał Pruski, kolejno z Grudziądzem, odprawuje się. W okolicy tego miasta są Zuławy czyli Kępy i Niziny przy Nogacie i Wiśle z strony wschodniej, bardzo żyzne, które się aż ku Gdańskowi ciągną, gdzie wiele wsi porządnych Holendrami osadzonych znajduje się. ATLAS DZIECINNY.
Zuławy te są większe i łączą się z Zuławami mniejszemi. Zuławy Malborskie są na kształt wyspy, bo ze dwóch stron w klin Nogatem i Wisłą oblane są,
Woiewodztwa Malborskiego.
2do. Stołeczne miasto tego Woiewodztwa pod numer. 3 nad Nogatem Malborg, po łacinie Mariaeburgum, po Niemiecku Marienburg, fundowane wraz z Zamkiem od Krzyżakow, ktorych Mistrzowie mieli tu Stolicę Rezydencyalną. Tu Generał Pruski, koleyno z Grudziądzem, odprawuie się. W okolicy tego miasta są Zuławy czyli Kępy y Niziny przy Nogacie y Wiśle z strony wschodniey, bardzo żyzne, ktore się aż ku Gdańskowi ciągną, gdzie wiele wsi porządnych Hollendrami osadzonych znayduie się. ATLAS DZIECINNY.
Zuławy te są większe y łączą się z Zuławami mnieyszemi. Zuławy Malborskie są na kształt wyspy, bo ze dwoch stron w klin Nogatem y Wisłą oblane są,
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 147
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
na wyśmienite idzie sukna; dlatego aby szorstkiej nie było wełny i grubej, rankiem i wieczorem je paść najlepiej. Owczarnia ma być, podługowatej formy jak stajnia nisko budowana, w zaciszu przegrody na jałowe, jagnięta, i barany mająca. Siana im potrzeba dobierać, dopieroż pastwisk, które im najzdrowsze na pagórkach; co niziny, mokre miejsca, owsiska szkodzą im. Owce od zarazy ochronić się mogą jako też i kozy, jeźli bociana żołądek zwodą utłuczony po łyżce jednej każdej wlejesz w gardło. Cárdanus zaś Naturalista i Medyk O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
radzi żołądek barana w winie i wodzie uwarzywszy, dawać owcom, będą od wszelkich
na wyśmienite idzie sukna; dlatego aby szorstkiey nie było wełny y grubey, rankiem y wieczorem ie paść naylepiey. Owczarnia ma bydz, podługowatey formy iak staynia nisko budowana, w zaciszu przegrody na iałowe, iagnięta, y barany maiąca. Siana im potrzeba dobierać, dopieroż pastwisk, ktore im nayzdrowsze na pagorkach; co niziny, mokre mieysca, owsiska szkodzą im. Owce od zarazy ochronić się mogą iako też y kozy, ieźli bociana żołądek zwodą utłuczony po łyszce iedney każdey wleiesz w gardło. Cárdanus zaś Naturalista y Medyk O Ekonomice, mianowicie o Folwarku.
radzi żołądek barana w winie y wodzie uwarzywszy, dawać owcom, będą od wszelkich
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 404
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ich Szatery, albo chaty z wici robione i z łozy jak wieżyczki kończate, obręczami wewnątrz rozpięte. Bejus od Hana obrany między niemi jest najpierwszy Urzędnik: Chleba, wina, miodu, nie mają: Woły, Ptastwo, Owce, mnożą: mlekiem i prosem zabełtanym żyją, Zerbą, albo Zerbą zowiąc, dlatego wszystkie niziny po nad rzeki prosem zasiewają. Konia starego, albo do pracy niezgodnego jedząmiędzy przyjaciół popajowawszy. Mleko jakimsi sposobem zasuszają, i te w pragnieniu z wodą rozpuściwszy piją. Ziołek sałaty, ogródniny nie zażywają, bydlęcym to zowiąc pokarmem wszyscy Tatarowie. We czterech, albo w sześciu tysiącach Hanowi asystować powinni, a w wielkiej potrzebie
ich Szatery, albo chaty z wici robione y z łozy iak wieżyczki kończate, obręczami wewnątrz rozpięte. Beius od Hana obrany między niemi iest naypierwszy Urzędnik: Chleba, wina, miodu, nie maią: Woły, Ptastwo, Owce, mnożą: mlekiem y prosem zabełtanym żyią, Zerbą, albo Zerbą zowiąc, dlatego wszystkie niziny po nad rzeki prosem zasiewaią. Konia starego, albo do pracy niezgodnego iedząmiędzy przyiacioł popaiowawszy. Mleko iakimsi sposobem zasuszaią, y te w pragnieniu z wodą rospuściwszy piią. Ziołek sałaty, ogrodniny nie zażywaią, bydlęcym to zowiąc pokarmem wszyscy Tatarowie. We czterech, albo w sześciu tysiącach Hanowi asystować powinni, a w wielkiey potrzebie
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 424
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Cingę/ z zachodu góry Moncato/ i Molinę (sławne dla kruszców żelaznych) z pułnocy rzekę Ebro/ z południa ma górę Brabantską. Po więtszej części jest ziemia ostra/ i sucha/ a zwłaszcza ku górom Pireńskim/ kędy czasem pójdziesz cały dzień/ a nie znajdziesz żadnego mieszkania. Jednak przecię znajdują się tam niektóre niziny barzo urodzajne/ w których się rodzi dobra pszenica/ i wszelakie owoce: a woda tam wszędzie/ kędy jedno przychodzi/ czyni wielkie pożytki. W tych dolinach są miasta te. Jaca/ Huesca/ Venasca/ i rozmaite osady długie: są też i rzeki/ acz nie gęste. Jakby we śrzodku jest miasto Moson
Cingę/ z zachodu gory Moncáto/ y Molinę (sławne dla kruszcow żeláznych) z pułnocy rzekę Ebro/ z południá ma gorę Brábántską. Po więtszey częśći iest źiemiá ostrá/ y sucha/ á zwłasczá ku gorom Pireńskim/ kędy czásem poydźiesz cáły dźień/ á nie znaydźiesz żadnego mieszkánia. Iednák przećię znáyduią się tám niektore niźiny bárzo vrodzáyne/ w ktorych się rodźi dobra pszenicá/ y wszelákie owoce: á wodá tám wszędźie/ kędy iedno przychodźi/ czyni wielkie pożytki. W tych dolinách są miástá te. Iácá/ Huescá/ Venáscá/ y rozmáite osády długie: są też y rzeki/ ácz nie gęste. Iákby we śrzodku iest miásto Moson
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 8
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
