wydany, Że od wszytkich widziany i mógł być słyszany, Tak mówił: „Macie za co dziękować wiecznemu, Że was tu przyprowadził, Twórcy niebieskiemu, Co wam śle za mały trud tak wielkie nagrody: Sławę i cześć nad wszytkie na świecie narody.
XXXIII.
Wy dziś wielkich monarchów dwu wyswobodzicie, Jeśli to z obleżenia miasto wyzwolicie: Naprzód króla waszego; temu do wolności I do swobody pomóc macie z powinności; Więc cesarza, którego między co lepszemi Kłaść może, co kiedy rząd czynili na ziemi, I z niemi insze króle i wielkie książęta, Rycerze z różnych krajów i przednie panięta.
XXXIV.
Nie tylko dobrodziejstwo samem Paryżanom,
wydany, Że od wszytkich widziany i mógł być słyszany, Tak mówił: „Macie za co dziękować wiecznemu, Że was tu przyprowadził, Twórcy niebieskiemu, Co wam śle za mały trud tak wielkie nagrody: Sławę i cześć nad wszytkie na świecie narody.
XXXIII.
Wy dziś wielkich monarchów dwu wyswobodzicie, Jeśli to z obleżenia miasto wyzwolicie: Naprzód króla waszego; temu do wolności I do swobody pomódz macie z powinności; Więc cesarza, którego między co lepszemi Kłaść może, co kiedy rząd czynili na ziemi, I z niemi insze króle i wielkie książęta, Rycerze z różnych krajów i przednie panięta.
XXXIV.
Nie tylko dobrodziejstwo samem Paryżanom,
Skrót tekstu: ArKochOrlCz_I
Strona: 365
Tytuł:
Orland Szalony, cz. 1
Autor:
Ludovico Ariosto
Tłumacz:
Piotr Kochanowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1620
Data wydania (nie wcześniej niż):
1620
Data wydania (nie później niż):
1620
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1905
potedze? że policzonego Z Hordą Wojska, po trzykroć miał tu sto tysięcy, Oprócz Chłopst wa i onych bowadów co więcej: Ciężko rozpierający ów tam pogrzebiony Obóz nasz pod Zbarażem. A zaś z drugiej strony, Było to przed oczyma jeżliby i temu, (Na co się już zaniosło) Wojsku tu drugiemu Przyszło do obleżenia, ani miejsca, ani Podobieństwa żadnego, (kiedy tam Hetmani, Tu Król wszytek zamkniony z-pierwszymi Wodzami) Do obrony nie było. Nawet się z-wozami Rozstawszy za przeprawą, których w-tej ciasności Większa cześć zrabowana, mieli od żywności Odpaść prędko. Zaczymby jako będąc w-matni, Przyjść do desperacji
potedze? że policzonego Z Hordą Woyská, po trzykroć miał tu sto tysiecy, Oprocz Chlopst wá i onych bowádow co wiecy: Cieszko rozpieraiący ow tam pogrzebiony Oboz nász pod Zbáráżem. A zaś z drugiey strony, Bylo to przed oczyma ieżliby i temu, (Na co sie iuż zániosło) Woysku tu drugiemu Przyszło do obleżenia, áni mieysca, áni Podobieństwá żadnego, (kiedy tam Hetmani, Tu Krol wszytek zámkniony z-pierwszymi Wodzámi) Do obrony nie było. Náwet sie z-wozámi Rozstawszy zá przeprawą, ktorych w-tey ćiasnośći Wieksza cześć zrabowána, mieli od żywnośći Odpaść pretko. Záczymby iako bedąc w-matni, Przyyść do desperacyey
Skrót tekstu: TwarSWoj
Strona: 87
Tytuł:
Wojna domowa z Kozaki i z Tatary
Autor:
Samuel Twardowski
Drukarnia:
Collegium Calissiensis Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
epika
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
naszej zginęło, na zajutrz także dwie min nieprzyjaciel zapalił; z których jedna znacznej nie uczyniła szkody z drugą kilka ludzi okaleczyła. Tegoż dnia przyszła wiadomość od Ksścia Jego Mści Lotaryńskiego/ że prędki w ośmiu dni miał być succurs. która Nowina cały Wjeden rozweseliła/ bo już byli zdesperowali: gdyż przez cały czas obleżenia już im było cztery tysiące ludu zginęło. i dla tego ostatni szturm tylko wytrzymac postanowili: na który raz/ różne wynaidowali kunszty: miedzy któremi kazał też Jego Mść. Pan Komendant Parkan żelazny na kształt muru wygotować/ który postanowiono na kolach które długiemi ostremi włóczniami żelaznemi osadził. Obwołano też/ ażeby każdy gospodarz pod gardłem
nászey zginęło, ná záiutrz tákże dwie min nieprzyiaćiel zápalił; z ktorych iedná znácżney nie vcżyniłá szkody z drugą kilká ludźi okálecżyłá. Tegoż dniá przyszłá wiádomość od Xśćiá Iego Mśći Lotárynskiego/ że prętki w ośmiu dni miał być succurs. ktora Nowiná cáły Wieden rozweseliłá/ bo iuż byli zdesperowáli: gdyż przez cáły cżás obleżeniá iuż im było cżtyry tyśiące ludu zginęło. y dla tego ostátni szturm tylko wytrzymác postánowili: ná ktory raz/ rożne wynáidowáli kunszty: miedzy ktoremi kazał też Iego Mść. Pan Commendánt Párkan żelázny ná kształt muru wygotowáć/ ktory postánowiono ná kolách ktore długiemi ostremi włocżniámi żeláznemi osádźił. Obwołano też/ áżeby káżdy gospodárz pod gárdłem
Skrót tekstu: DiarWied
Strona: Bv
Tytuł:
Diariusz całego obleżenia wiedeńskiego od Turków
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
historia, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
Stefana/ wielki zgiełk ludzi cisnął się do pocałowania zwycięskiej ręki: który aki/ z radości płaczący lud odprawował/ inni nie tylko rękę/ ale też na ziemię padając/ nogi/ i szatę całowali/ a oraz hojnemi łzami skrapiali. potym zlustrowawszy wszytko Król Jego mść/ w pogoń udał się za nieprzyjacielem. Pod czas obleżenia w Mieście raniono naszych ośm tysięcy/ a umarło czternaście tysięcy/ najwięcej dysenterią. Dnia czternastego Cesarz jego Mość zlustrowawszy ruiny za Miastem/ i Tureckie Aproszy/ wjechał do Wiednia/ w którym Te Deum laudamus śpiewać kazał. niewymowną radość w Wiedniu była/ kiedy ludzie od nieprzyjacielskiej zachowani ręki/ na miłego swego poglądali Pana.
Stepháná/ wielki zgiełk ludźi ćisnął się do pocáłowánia zwyćięskiey ręki: ktory áki/ z rádośći płácżący lud odpráwował/ inni nie tylko rękę/ ále też ná źiemię pádáiąc/ nogi/ y szátę cáłowáli/ á oraz hoynemi łzámi skrapiáli. potym zlustrowawszy wszytko Krol Iego mść/ w pogoń vdał się zá nieprzyiaćielem. Pod cżás obleżenia w Mieśćie rániono nászych ośm tyśięcy/ á vmarło cżternaście tyśięcy/ naywięcey dissenteryą. Dniá cżternastego Cesarz iego Mość zlustrowawszy ruiny zá Miástem/ y Tureckie Aproszy/ wiáchał do Wiedniá/ w ktorym Te Deum laudamus śpiewać kazał. niewymowną radosć w Wiedniu była/ kiedy ludźie od nieprzyiaćielskiey záchowáni ręki/ ná miłego swego poglądáli Páná.
Skrót tekstu: DiarWied
Strona: B4v
Tytuł:
Diariusz całego obleżenia wiedeńskiego od Turków
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
historia, wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
INFORMACJA POLEMICZNA. O dobywaniu i bronieniu fortec. Polemica jest nauka wojenna podająca sposoby jako dobywać fortec i miejsc obronnych Nieprzyjacielskich. J jako własnych fortec przeciwko atakującemu Nieprzyjacielowi bronic. Dobywanie fortec zawisło na porządnym oblężeniu fortecy, i skutecznym jej tak bombardowaniu, jako i ataku albo szturmie. Obrona fortec zawisła na wytrzymaniu tak obleżenia, choć przydłuższego, jako też szturmu najsilniejszego. INFORMACJA I. O obleżeniu i atakowaniu fortec.
I. Krótki kontekst i proceder formalnego obleżenia jakiej fortecy, i jej ataku, jest ten zwyczajny wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności miejsca jak najbliżej fortecy podsuwa się wojsko oblegające. Tak przecię, aby działa
INFORMACYA POLEMICZNA. O dobywaniu y bronieniu fortec. Polemica iest náuka woienna podáiąca sposoby iáko dobywáć fortec y mieysc obronnych Nieprzyiacielskich. J iáko własnych fortec przeciwko attákuiącemu Nieprzyiacielowi bronic. Dobywanie fortec záwisło ná porządnym oblężeniu fortecy, y skutecznym iey ták bombardowaniu, iáko y attáku álbo szturmie. Obrona fortec záwisła ná wytrzymániu ták obleżenia, choć przydłuższego, iáko też szturmu naysilnieyszego. INFORMACYA I. O obleżeniu y attakowaniu fortec.
I. Krotki kontext y proceder formalnego obleżenia iákiey fortecy, y iey attaku, iest ten zwyczainy wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności mieysca iák naybliżey fortecy podsuwa się woysko oblegáiące. Ták przecię, áby działá
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jako własnych fortec przeciwko atakującemu Nieprzyjacielowi bronic. Dobywanie fortec zawisło na porządnym oblężeniu fortecy, i skutecznym jej tak bombardowaniu, jako i ataku albo szturmie. Obrona fortec zawisła na wytrzymaniu tak obleżenia, choć przydłuższego, jako też szturmu najsilniejszego. INFORMACJA I. O obleżeniu i atakowaniu fortec.
I. Krótki kontekst i proceder formalnego obleżenia jakiej fortecy, i jej ataku, jest ten zwyczajny wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności miejsca jak najbliżej fortecy podsuwa się wojsko oblegające. Tak przecię, aby działa z fortecy szkodzić mu niemogły. 2do. Jak najprędzej stawa cyrkumwallacja całego obozu że wszystkich stron. Aby wojsko oblegające dostatecznie mogło się bronić
iáko własnych fortec przeciwko attákuiącemu Nieprzyiacielowi bronic. Dobywanie fortec záwisło ná porządnym oblężeniu fortecy, y skutecznym iey ták bombardowaniu, iáko y attáku álbo szturmie. Obrona fortec záwisła ná wytrzymániu ták obleżenia, choć przydłuższego, iáko też szturmu naysilnieyszego. INFORMACYA I. O obleżeniu y attakowaniu fortec.
I. Krotki kontext y proceder formalnego obleżenia iákiey fortecy, y iey attaku, iest ten zwyczainy wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności mieysca iák naybliżey fortecy podsuwa się woysko oblegáiące. Ták przecię, áby działá z fortecy szkodzić mu niemogły. 2do. Ják nayprędzey stawa circumwallacya całego obozu że wszystkich stron. Aby woysko oblegáiące dostatecznie mogło się bronić
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
jej tak bombardowaniu, jako i ataku albo szturmie. Obrona fortec zawisła na wytrzymaniu tak obleżenia, choć przydłuższego, jako też szturmu najsilniejszego. INFORMACJA I. O obleżeniu i atakowaniu fortec.
I. Krótki kontekst i proceder formalnego obleżenia jakiej fortecy, i jej ataku, jest ten zwyczajny wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności miejsca jak najbliżej fortecy podsuwa się wojsko oblegające. Tak przecię, aby działa z fortecy szkodzić mu niemogły. 2do. Jak najprędzej stawa cyrkumwallacja całego obozu że wszystkich stron. Aby wojsko oblegające dostatecznie mogło się bronić czyli obleżonym, gdyby niespodzianą wycieczką z fortecy chcieli atakować oblegających, Czyli z któryzkolwiek strony dającym
iey ták bombardowaniu, iáko y attáku álbo szturmie. Obrona fortec záwisła ná wytrzymániu ták obleżenia, choć przydłuższego, iáko też szturmu naysilnieyszego. INFORMACYA I. O obleżeniu y attakowaniu fortec.
I. Krotki kontext y proceder formalnego obleżenia iákiey fortecy, y iey attaku, iest ten zwyczainy wielkim Wodzom. 1mo. Z początku obleżenia według sposobności mieysca iák naybliżey fortecy podsuwa się woysko oblegáiące. Ták przecię, áby działá z fortecy szkodzić mu niemogły. 2do. Ják nayprędzey stawa circumwallacya całego obozu że wszystkich stron. Aby woysko oblegáiące dostatecznie mogło się bronić czyli obleżonym, gdyby niespodzianą wycieczką z fortecy chcieli attákowáć oblegaiących, Czyli z ktoryzkolwiek strony dáiącym
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
przez rozwaliny mocą cisnąć do fortecy jednym gdy drudzy z bateryj i ręcznej strzelby odstrzelają. Ten jest formalnego dobywania fortec tryb wojenny. Atoli nie tak uniwersalny, aby wiele innych fortelów wojennych i inwencyj niebyło, któraby nie przymusiła fortecy albo się do poddania: albo do skutecznego w nią wkroczenia. Reguły uniwersalne do porządnego obleżenia fortec służące.
II. Kto chce porządnie innego atakować, pierwszy ma mieć wzgląd na swoje bezpieczeństwo. Aby w ten dół sam niewpadł, który drugiemu kopie. Najpierwszy tedy fundament jako wojny zaczynania, tak atakowania cudzej potencyj fortec: jest wojny sprawiedliwość. Bo jeżeli jednego mężoboistwa, cudzego złupienia dobra, samo natury prawo
przez rozwaliny mocą cisnąć do fortecy iednym gdy drudzy z bateryi y ręczney strzelby odstrzelaią. Ten iest formalnego dobywania fortec tryb woienny. Atoli nie ták uniwersalny, áby wiele innych fortelow woiennych y inwencyi niebyło, ktoraby nie przymusiłá fortecy álbo się do poddania: álbo do skutecznego w nię wkroczęnia. Reguły uniwersalne do porządnego obleżenia fortec służące.
II. Kto chce porządnie innego attákowáć, pierwszy ma mieć wzgląd ná swoie bezpieczeństwo. Aby w ten doł sam niewpadł, ktory drugiemu kopie. Naypierwszy tedy fundament iáko woiny záczynania, ták attakowania cudzey potencyi fortec: iest woiny sprawiedliwość. Bo ieżeli iednego mężoboistwa, cudzego złupienia dobra, samo nátury prawo
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: Kv
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
. Ta zaś strona wału która zasłania obóz od pola, zowie się wał zewnętrzny, wał kontynuacyj: który tym większy i tym mocniej ufortyfikowany być powinien, im silniejsza odsiecz jest w nadziei oblężonych.
Części składające wał cyrkumwallacyj też są, co i szańców samych fortec. Wymiar zaś tych części biorą teraźniejszych wieków Wojennicy z sławnego obleżenia Sylvaduku albo Bolauku, a z Niemiecka Hertogenbosch w Brabancyj leżącego. Z Francuska Bois-Le-Duc, od Batawów. Którego cyrkumwallacja ten miała wymiar.
Szerokość dolna wału albo szańcu była stop 7. i pół. Szerokość górna stop 4. Wysokość wewnętrzna stop 6. Wysokość zewnętrzna stop 5. Spadzistość zewnętrzna stop 3. Spadzistość wewnętrzna stopa
. Ta zaś strona wału ktora zasłania oboz od pola, zowie się wał zewnętrzny, wał contynuacyi: ktory tym większy y tym mocniey ufortyfikowany być powinien, im silnieysza odsiecz iest w nadziei oblężonych.
Części składaiące wał circumwallacyi też są, co y szańcow samych fortec. Wymiar zas tych części biorą teraźnieyszych wiekow Woiennicy z sławnego obleżenia Sylvaduku álbo Bolauku, á z Niemiecka Hertogenbosch w Brabancyi leżącego. Z Francuska Bois-Le-Duc, od Batawow. Ktorego circumwallacya ten miała wymiar.
Szerokość dolna wału álbo szańcu byłá stop 7. y poł. Szerokość gorna stop 4. Wysokość wewnętrzna stop 6. Wysokość zewnętrzna stop 5. Spadzistość zewnętrzna stop 3. Spadzistość wewnętrzna stopa
Skrót tekstu: BystrzInfPolem
Strona: K2
Tytuł:
Informacja polemiczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
mężów rebelizanci zażywali. Zginęło tam przez te dni/ Kozaków i Tatarów więcej nad sześćdziesiąt tysięcy/ a z naszych ledwie dwa tysiąca/ i to tych co więcej głodem i chorobami są zamorzeni. I teraz to przyznać trzeba/ do takiego głodu wojsko Królewskie już przyszło było/ że nad sześć dni/ abo i mniej wytrzymać obleżenia jużby nie mogło było. Co wszytko dzielnością wytrzymali ci wszyscy co w obleżeniu byli/ ale nawięcej walecznego i nigdy niezrownanego wodwadze męża/ i Hetmana/ Jaśnie Oświeconego X. Michała Hieremiego Korybuta Wiśniowieckiego zatrzymała/ i niechaj dank ten bierze sławy pierwszej/ gdyż i doświadczeniem w boju i statecznością przodkował/ dla czego
mężow rebellizánći záżywáli. Zginęło tám przez te dni/ Kozakow y Tátárow więcey nád sześćdźieśiąt tyśięcy/ á z nászych ledwie dwá tyśiącá/ y to tych co więcey głodem y chorobámi są zámorzeni. Y teraz to przyznáć trzebá/ do tákiego głodu woysko Krolewskie iuż przyszło było/ że nád sześć dni/ ábo y mniey wytrzymáć obleżenia iużby nie mogło było. Co wszytko dźielnośćią wytrzymáli ći wszyscy co w obleżeniu byli/ ále nawięcey walecżnego y nigdy niezrownáneg^o^ wodwadze mężá/ y Hetmáná/ Iáśnie Oświeconego X. Micháłá Hieremiego Korybutá Wisniowieckiego zátrzymáłá/ y niechay dánk ten bierze sławy pierwszey/ gdyż y doświádcżeniem w boiu y státecżnośćią przodkował/ dla cżego
Skrót tekstu: PastRel
Strona: C4v
Tytuł:
Relacja chwalebnej expedycjej
Autor:
J. Pastorius
Tłumacz:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Gatunek:
relacje
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1650
Data wydania (nie później niż):
1650
