. W złoto, srebro, perły, różnego rodzaju ptastwo, bydła obfituje. Jeden z obywatelów w dobrach swoich liczy na 40. tysięcy samych wołów. Klasztorami i Kościołami niemniej zagęszczone, jak które Europejskie państwo. Stołeczne miasto jest Meksico, stolica Proreja Hiszpańskiego i Arcybiskupa Meksykańskiego, do którego należy 10. Biskupów, z obszernemi dość Diecezjami.
LII. Do Ameryki wiele należy insuł w okolicy na Oceanie położonych. Pryncypalniejsze są: Hispaniola, Cuba, Jamaica, między południową i północą Ameryką położone: w zdłuż i wszerz po kilkadziesiąt mil rachują. Między Virginią i nową Francją, jest insuła nazwana Nowa Ziemia. Cała Ameryka jest prawie w mocy i
. W złoto, srebro, perły, rożnego rodzaiu ptástwo, bydła obfituie. Ieden z obywátelow w dobrach swoich liczy ná 40. tysięcy sámych wołow. Klásztorámi y Kościołámi niemniey zágęszczone, iák ktore Europeyskie páństwo. Stołeczne miásto iest Mexico, stolicá Proreiá Hiszpańskiego y Arcybiskupá Mexykáńskiego, do ktorego náleży 10. Biskupow, z obszernemi dość Dyecezyámi.
LII. Do Ameryki wiele náleży insuł w okolicy ná Oceánie położonych. Pryncypálnieysze są: Hispaniola, Cuba, Jamaica, między południową y pułnocną Ameryką położone: w zdłuż y wszerz po kilkádziesiąt mil ráchuią. Między Virginią y nową Fráncyą, iest insułá názwáná Nowá Ziemiá. Cáłá Ameryka iest práwie w mocy y
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: E2
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Województwa Ruskie, Belskie, i Wołyńskie, zowie się Ruś Czerwona. Miała niegdyś swoich udzielnych Książąt, z któremi ustawiczne wojny Polacy prowadzili. Na koniec Kazimierz W. przymusił ich do posłuszeństwa, i przyłączywszy Ruś do Polski na Województwa ją podzielił. Kraj Województwa Ruskiego jest w Gruntach żyznych, oblany rzekami, jeziorami, stawami obszernemi: ma także wiele wód słonych, z których sól wyrabiają. W Starostwie Jaworowskim we wsi Skło są wody bardzo zdrowe, i na różne defekta bardzo pomocne. Herb Województwa Ruskiego jest Lew złoty w polu błękitnym. Senatorów większych ma 4. Arcy-Biskupa Lwowskiego, Biskupa Przemyskiego, Wojewodę Ruskiego , i Kasztelana Lwowikiego. Mniejszych 2
Woiewodztwa Ruskie, Belskie, y Wołyńskie, zowie się Ruś Czerwona. Miała niegdyś swoich udzielnych Xiążąt, z ktoremi ustawiczne woyny Polacy prowadzili. Na koniec Kazimierz W. przymusił ich do posłuszeństwa, y przyłączywszy Ruś do Polski na Woiewodztwa ią podzielił. Kray Woiewodztwa Ruskiego iest w Gruntach żyznych, oblany rzekami, ieziorami, stawami obszernemi: ma także wiele wod słonych, z ktorych sol wyrabiaią. W Starostwie Jaworowskim we wsi Skło są wody bardzo zdrowe, y na rożne defekta bardzo pomocne. Herb Woiewodztwa Ruskiego iest Lew złoty w polu błękitnym. Senatorow większych ma 4. Arcy-Biskupa Lwowskiego, Biskupa Przemyskiego, Woiewodę Ruskiego , y Kasztelana Lwowikiego. Mnieyszych 2
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 176
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
. Budowiesz, Oskalczyca, Uszacza, etc. także jezioro obszerne Hieszczerda, i wiele innych bagnistych niedostępnych dla wód i błota miejsc.
2do. Miasto Stołeczne Połock nad rzeczką Połotą, która pod tymże miastem wpada w Dźwinę. Ma swego Arcy-Biskupa Ritus Greci Uniti. XX. Jezuici mają tu wspaniały Kościół i Klasztor z obszernemi majętnościami od Stefana Batorego nadanemi. Cerkiew Bazylianów Unitów slawna grobem Z. Jozafata Arcy-Biskupa Połockiego. KARTA XVII.
3tio. Nie dzieli się na żadne Powiaty.
4to. Sejmikuje w Połocku, obiera dwóch Poslów, i dwóch Deputatów, jednego na Kadencją Wileńską, a drugiego na Kadencją Ruską.
5to, Ma za Herb:
. Budowiesz, Oskalczyca, Uszacza, etc. także iezioro obszerne Hieszczerda, y wiele innych bagnistych niedostępnych dla wod y błota mieysc.
2do. Miasto Stołeczne Połock nad rzeczką Połotą, ktora pod tymże miastem wpada w Dźwinę. Ma swego Arcy-Biskupa Ritûs Graeci Uniti. XX. Jezuici maią tu wspaniały Kościoł y Klasztor z obszernemi maiętnościami od Stefana Batorego nadanemi. Cerkiew Bazylianow Unitow slawna grobem S. Jozafata Arcy-Biskupa Połockiego. KARTA XVII.
3tio. Nie dzieli się na żadne Powiaty.
4to. Seymikuie w Połocku, obiera dwoch Poslow, y dwoch Deputatow, iednego na Kadencyą Wileńską, a drugiego na Kadencyą Ruską.
5to, Ma za Herb:
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 204
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
skie, Flandryj Hrabstwo, Tetrarchia Brukselejska, Kasztelania Gandaweńska, vulgo Quartier von Gent, etc.
Trzeci CIRCULUS ELECTORALIS nad Renem rzeką, nazwany ELECTORALIS, że wszyscy trzej Duchowni Elektorowie, tam mają swoje Arcy Biskupstwa i Elektorstwa, a czwarty Świecki Książę Elektor Palatinus; tojest Moguncki, Trewirski; Kolonieński Arcy Biskupi Elektorowie z swemi obszernemi Arcy Diecezjami, Księstwami i Miastami, tam dominantur Tego Cyrkułu są Dyrektórami Arcy Biskup Moguncki, i Palatinus Elektorowie. o Imperium Rzymsko Niemieckim i Cyrkułach jego
Czwarty CIRCULUS BAVARICUS, zostający pod dyrekcją Książęcia Bawarskiego i Arcy-Biskupa Salisburskiego. Inkluduje ten Cyrkuł w sobie 20 Członków, tojest Arcy Biskupa Salisburskiego,Biskupów 4. Opatów 5.
skie, Flandryi Hrabstwo, Tetrarchia Bruxeleyska, Kasztellania Gandaweńska, vulgo Quartier von Gent, etc.
Trzeci CIRCULUS ELECTORALIS nad Renem rzeką, nazwany ELECTORALIS, że wszyscy trzey Duchowni Elektorowie, tam maią swoie Arcy Biskupstwa y Elektorstwa, a czwarty Swiecki Xiąże Elektor Palatinus; toiest Moguncki, Trewirski; Kolonieński Arcy Biskupi Elektorowie z swemi obszernemi Arcy Dyecezyami, Xięstwami y Miastami, tam dominantur Tego Cyrkułu są Dyrektorami Arcy Biskup Moguncki, y Palatinus Elektorowie. o Imperium Rzymsko Niemieckim y Cyrkułach iego
Czwarty CIRCULUS BAVARICUS, zostaiący pod dyrekcyą Xiążęcia Bawarskiego y Arcy-Biskupa Salisburskiego. Inkluduie ten Cyrkuł w sobie 20 Członkow, toiest Arcy Biskupa Salisburskiego,Biskupow 4. Opatow 5.
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 508
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
zaczęta Roku 1340. Hildeschemieńska albo Hildeziańska Wieża w niższej Saksonii jest złotem szczerym pokryta. Wenecka przy Kościele Z Marka na stop 260 wysoka, teste Baronio. W Mieście Marocie w Afryce jest wieża Królewskiej fundacyj; u dołu gruba na stop 200, wyższa na stop 200, ma na sobie 7 Sal, do których chodzą obszernemi gradusami. Na samym wierzchu jest osobliwe Dzieła w Świecie i Mirabilia
równina, na której stoi Piramida od ziemi gruba na stop 50, wysoka na stop 30, na samym Piramidy zawierszeniu na żelaznym sztybrze jak na różnie potężne Sfery, albo gałki trzy srebrne. Leonius in rebus Africanis. DALSZE JESZCZE MIRABILIA z HISTORYKÓW
Złoty Homera
zaczęta Roku 1340. Hildeschemieńska albo Hildeziańska Wieża w niższey Saxonii iest złotem szczerym pokryta. Wenecka przy Kościele S Marka na stop 260 wysoka, teste Baronio. W Mieście Marocie w Afryce iest wieża Krolewskiey fundacyi; u dołu gruba na stop 200, wyższa na stop 200, ma na sobie 7 Sal, do ktorych chodzą obszernemi gradusami. Na samym wierzchu iest osobliwe Dzieła w Swiecie y Mirabilia
rownina, na ktorey stoi Pyramidá od ziemi gruba na stop 50, wysoka na stop 30, na samym Pyramidy zawierszeniu na żelaznym sztybrze iak na rożnie potężne Sfery, albo gałki trzy srebrne. Leonius in rebus Africanis. DALSZE IESZCZE MIRABILIA z HISTORYKOW
Złoty Homera
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 678
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
nie co innego jest, tylko olim wsławione miejsce, przez Galla Szlachcica Szkockiego, Roku 630, tu na puszczę zaszłego: którego wiele osób tu naśladowało, aż Dagobertus Król Avstrazyj nadał mu wiele Dóbr, i Klasztor fundował, a po lat 100. Królowie Francuscy fundowali tu Opactwo od tego Z. Galla nazwane, z obszernemi posessjami. Przy tym Klasztorze jest Miasto Z. Gallus piękne i ludne, połową do Opata, a połową do Rzeczypospolitej należy. Opactwo te jest Reguły Z. Benedykta: Opat brzydząc się mnóstwem wtym Mieście, ma swą rezydencją w Wyle. Jest Printeps Z. R. J. Do Helweckich Kantonów skonfederowanych to amore libertatis
nie co innego iest, tylko olim wsławione mieysce, przez Galla Szlachcica Szkockiego, Roku 630, tu ná puszczę zaszłego: ktorego wiele osob tu naśladowało, aż Dagobertus Krol Avstrazyi nadał mu wiele Dobr, y Klasztor fundował, á po lat 100. Krolowie Francuscy fundowali tu Opactwo od tego S. Galla nazwane, z obszernemi possessyami. Przy tym Klasztorze iest Miasto S. Gallus piękne y ludne, połową do Opatá, a połową do Rzeczypospolitey należy. Opactwo te iest Reguły S. Benedykta: Opat brzydząc się mnostwem wtym Mieście, ma swą rezydencyą w Wyle. Iest Printeps S. R. J. Do Helweckich Kantonow skonfederowanych to amore libertatis
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 251
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Ferdynadowi także Cesarzowi. Tuż Rottemburg Miasto tak zwane od dachowek, i wież czerwonych, jest formą założone Miasta Jerozolimskiego, jest wolne Imperialne, dlatego swawolne, osobliwie w Damach, skąd na swawolne Damy przysłowie: Ze musiała być w Rottemburgu; stoi nad Tubarem rzeką.
Ośmnaste Państwo w Niemczech Wyższych jest Księstwo obszerne SWEWII z obszernemi Dycjami, i Księstwo WIRTEMBERSKIE in Circulo Svevico.
SVEVIA, u Łacinników u Patriotów i Cudzoziemców SZWABSKA Ziemia, niegdy mieszkana od Swewów, zdawna Królów, potym Książąt, mająca. Jest dwojaka, jedna Svevia, albo Szwabia Górna, albo Alemannia; to Austriacka, maiąca ditiones Domus Austriacae; to Imperialna, tojest inkludująca
Ferdynadowi tákże Cesarzowi. Tuż Rottemburg Miasto tak zwane od dachowek, y wież czerwonych, iest formą założone Miasta Ierozolimskiego, iest wolne Imperialne, dlatego swawolne, osobliwie w Damach, zkąd na swawolne Damy przysłowie: Ze musiała bydz w Rottemburgu; stoi nad Tubarem rzeką.
Osmnaste Państwo w Niemczech Wyższych iest Xięstwo obszerne SWEWII z obszernemi Dycyami, y Xięstwo WIRTEMBERSKIE in Circulo Svevico.
SVEVIA, u Łacinnikow u Patriotow y Cudzoziemcow SZWABSKA Ziemia, niegdy mieszkana od Swewow, zdawna Krolow, potym Xiążąt, maiąca. Jest dwoiaka, iedna Svevia, albo Szwabia Gorna, albo Alemannia; to Austryacka, maiąca ditiones Domus Austriacae; to Imperialna, toiest inkluduiąca
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 266
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
za Króla, musi Dom ten admonere, że nie Sukcesją, ale wolną Elekcją, obierany Król Polski zostaje. TRZECIA
2do Ze Ojciec Królując lat kilkanaście, albo kilkadziesiąt, niepodobna, aby niemiał różne, i wielkie familie sobie wybrać, i najpotężniejszych Sago et Toga ludzi w nich , przyjaźnią swoją honorare, i łaskami obszernemi devinctos zostawić, którzy obranemu Sukcesorowi jego, dobrodziejstwa Ojcowskie odwdzięczając, i odsługiuąc, uczyniliby go tak potężnym, że validis ich podparty auxiliis, łatwo by mógł i moderatae ambitioni suae, na szkodę swobód, i Praw Polskich sobie posłużyć, przyczyniając zwłaszcza do faworów Ojcowskich i swoje, nowemi by ich trzymał przy sobie obowiązkami
zá Krolá, muśi Dom ten admonere, że nie sukcessyą, ále wolną Elekcyą, obierany Krol Polski zostáie. TRZECIA
2dó Ze Oyćiec Kroluiąc lat kilkanaśćie, álbo kilkadźiesiąt, niepodobna, áby niemiał rożne, y wielkie familie sobie wybrać, y naypotężnieyszych Sago et Toga ludźi w nich , przyiaźnią swoią honorare, y łaskami obszernemi devinctos zostawić, którzy obranemu Sukcessorowi iego, dobrodźieystwá Oycowskie odwdźięczaiąc, y odsługiuąc, uczyniliby go ták potężnym, że validis ich podparty auxiliis, łatwo by mogł y moderatae ambitioni suae, ná szkodę swobod, y Praw Polskich sobie posłużyć, przyczyniaiąc zwłaszcza do faworow Oycowskich y swoie, nowemi by ich trzymał przy sobie obowiązkami
Skrót tekstu: RadzKwest
Strona: 43
Tytuł:
Kwestie polityczne
Autor:
Franciszek Radzewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
położona. Racjocynują Architekci, że fundament tej wieży perpendiculariter koresponduje z wierzchołkiem tej wieży, to jest, że tak szeroko jest murowany w ziemi fundament, w tę stronę w którą się wieża nachyliła, jak szeroko by sznor z kulą od gałki jej puszczony wziął placu na ziemi; a tak wsparta mocno i dziwnie głębokiemi i obszernemi fundamentami mocno stoi. Kościół tenże w Cyrkumferencyj wieży ma kroków 540. Który jako i Pałac Arcybiskupi wystawili Pisani z Łupów Saraceńskich, pod Panormem Miastem Syciliskim zniesionych. Przytym Kościele jest Cmentarz osobliwy Campo Sancto nazwany; a ten jest adinstar Korabiu Noego murowany, we wnątrz długi na 484. stop szeroki na 160.
położona. Racyocynuią Architekci, że fundament tey wieży perpendiculariter korresponduie z wierzchołkiem tey wieży, to iest, że tak szeroko iest murowany w zięmi fundament, w tę stronę w ktorą się wieża náchyliła, iak szeroko by sznor z kulą od gałki iey puszczony wźiął placu ná ziemi; á ták wsparta mocno y dźiwnie głębokiemi y obszernemi fundamentami mocno stoi. Kościoł tenże w Cyrkumferencyi wieży ma krokow 540. Ktory iako y Pałac Arcybiskupi wystawili Pisani z Łupow Saráceńskich, pod Panormem Miastem Sycilyskim zniesionych. Przytym Kościele iest Cmentarz osobliwy Campo Sancto názwany; á ten iest adinstar Korabiu Nòégo murowány, we wnątrz długi ná 484. stop szeroki ná 160.
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 177
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
na piasku i słońcu, drugi mumią zaprawny: skora z całego człeka. Jest tam Theatrum Comicum dla reprezentowania komedii, albo Scen Duchownych i Świeckich. Niedaleko Pałacu jest Sphaeristerium, aliàs Gra kul, albo gałek, kręgli, dla eksercitacyj młodzi. Tuż jest Domus Iaculatoria, aliàs Celstad, strzelnica. Pałac dla Myśliwych z obszernemi dziedzińcami, izbami. Tam pótężna Sala do traktamentów służąca: klatki dla różnych zwierząt, w których też actu są zwierzęta.
W tymże Saskim Elektoracie jest Miasto WITTEMBERG Stolica Księstwa Saskiego nad Elbą rzeką; gdzie Jan Fryderyk Elektor Saski fundował wspaniały Konwent OO. Augustynianów, który potym dostał się tamecznej Akademii, i do niej
ná piasku y słońcu, drugi mumią záprawny: skorá z całego człeka. Iest tam Theatrum Comicum dla reprezentowánia komedii, albo Scen Duchownych y Swieckich. Niedaleko Pałácu iest Sphaeristerium, aliàs Gra kul, albo gałek, kręgli, dla exercitacyi młodźi. Tuż iest Domus Iaculatoria, aliàs Celstad, strzelnica. Pałac dla Myśliwych z obszernemi dźiedźińcami, izbami. Tam pótężná Sala do tráktamentow służąca: klatki dla rożnych zwierząt, w ktorych też actu są zwierzęta.
W tymże Sáskim Elektorácie iest Miasto WITTEMBERG Stolica Xięstwá Saskiego nad Elbą rzeką; gdźie Ian Fryderik Elektor Saski fundował wspaniáły Konwent OO. Augustynianow, ktory potym dostáł się tameczney Akademii, y do niey
Skrót tekstu: ChmielAteny_II
Strona: 241
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 2
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1746
Data wydania (nie wcześniej niż):
1746
Data wydania (nie później niż):
1746
