stawać w szyj dżyuerawej Pachołka wyżej opisanego, gdy tego potrzebować będzie Geometra do rozmierzania Pol, i Granic. Na tej desce ma być zrysowanych spięć cyrkułów, jako chcesz odległych, między którymi ze dwa pola powinny być odmienną farbą zmalowane glinką i kredą, albo inszymi farbami do upodobania; którychby oko dojźrzeć mogło w znacznej odległości. Nauka X. O Mierze Wysokości dziennej i nocnej. MIarę Wysokości dzienną i nocną nazywam Instrument nowy, służący do mierzenia cieniem Słonecznym albo Księżycowym wszelkich Wysokości, mających spód dostępny. Ten tedy tak zrobisz. Zabawa VII. Rozdżyał II.
Na blasze CDEF, szerokiej na palec, długiej na 3, albo na 4
stawáć w szyi dżiueráwey Páchołká wyżey opisánego, gdy tego potrzebowáć będżie Geometrá do rozmierzánia Pol, y Gránic. Ná tey desce ma bydż zrysowánych zpięć cyrkułow, iáko chcesz odległych, między ktorymi ze dwá polá powinny bydź odmienną fárbą zmálowáne glinką y kredą, álbo inszymi fárbámi do vpodobánia; ktorychby oko doyżrzeć mogło w znáczney odległośći. NAVKA X. O Mierze Wysokośći dźienney y nocney. MIárę Wysokośći dżienną y nocną náżywam Instrument nowy, służący do mierzenia ćieniem Słonecznym álbo Xiężycowym wszelkich Wysokośći, máiących spod dostępny. Ten tedy ták zrobisz. Zábáwá VII. Rozdżiał II.
Ná blásze CDEF, szerokiey ná pálec, długiey ná 3, álbo ná 4
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 12
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
linią krzyżową na łoci trzy. NIech będzie dana do pomierzenia odległość niedostępna D, z punktu B, kościół jaki naprzykład, i ustęp w bok linią krzyżową BE, od BD na 3. łokcie. Naprzód: Obrawszy drugie miejsce abo stacją C, bliższą samego D, daleką od B łokci 15, na samej odległości DB stojącą: wyciągnij przez te dwie stacje B, C, sznur UCBL, na 19, abo 20 łokci długi, na kołkach V, L, nad linią DCB, na łokieć abo na dwa wysoko od ziemie, tak żebyś po nim rozciągnionym mógł z punktu B, widzieć D. Potym. Przez punkta
liniią krzyżową ná łoći trzy. NIech będźie dána do pomierzenia odległość niedostępna D, z punktu B, kośćioł iáki náprzykład, y vstęp w bok liniią krzyżową BE, od BD ná 3. łokćie. Náprzod: Obrawszy drugie mieysce ábo stácyą C, bliższą sámego D, dáleką od B łokći 15, ná sámey odległośći DB stoiącą: wyćiągniy przez te dwie stácye B, C, sznur VCBL, ná 19, ábo 20 łokći długi, ná kołkách V, L, nád liniią DCB, ná łokieć ábo ná dwá wysoko od żiemie, ták żebyś po nim rośćiągnionym mogł z punktu B, widźieć D. Potym. Przez punktá
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 21
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
ku tobie, prowadży po linii db, póki nie napadnie na linią wzrokową eQ. w punkcie q. O czym przestrzeżony pomocnik niech zpilnością nanotuje subtelny punkcik q, na linii db. Nakoniec. Przemierz linią dq, częściami samej de: A będziesz wiedżyał Odległość DQ w łokciach. Ponieważ tyle łokci będzie wodległości DQ, ile części zabiera dq, takich jakie ma de. Dla proporcjonalnych ścian ed, i ED; dq, i DQ w triangułach równokątnych edq, i EDQ. według Nauki 13. tej Zabawy. o Rozmierzaniu Odległości poziomej. Figura następująca. Zabawa VII. Rozdżyał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB,
ku tobie, prowádżi po linii db, poki nie nápádnie ná liniią wzrokową eQ. w punkćie q. O czym przestrzeżony pomocnik niech zpilnośćią nánotuie subtelny punktćik q, ná linii db. Nákoniec. Przemierz liniią dq, częśćiámi sámey de: A będżiesz wiedżiał Odległość DQ w łokćiach. Ponieważ tyle łokći będżie wodległośći DQ, ile częśći zábiera dq, tákich iákie ma de. Dla proporcyonálnych śćián ed, y ED; dq, y DQ w tryángułách rownokątnych edq, y EDQ. według Nauki 13. tey Zabáwy. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney. Figurá nástępuiąca. Zábáwá VII. Rozdżiał II.
PRZESTROGA 1. Ilekroć odległość DB,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 24
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, (1200;) ostatek, EC (1000,) z pilnością nanotujesz, i na E, kołek zatkniesz:) o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
(3. Ze trzech liczb wiadomych DC 1200: DE 200: DB 1100, znajdziesz czwartą 183. i 1. ze 3: którą odmierzysz po prostu na Odległości DB, od D, aż do F, na którym F, kołek wbijesz.) (4. Odległość FE, przemierzysz po prostu, której niech będzie naprzykład łokci 116.) (5. Ze trzech liczb DE 200: FE 116: DC 1200, wiadomych wynajdziesz czwartą 6960. Będzie tedy Odległość Kościołów
, (1200;) ostátek, EC (1000,) z pilnośćią nánotuiesz, y ná E, kołek zátkniesz:) o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
(3. Ze trzech liczb wiádomych DC 1200: DE 200: DB 1100, znaydźiesz czwartą 183. y 1. ze 3: ktorą odmierzysz po prostu ná Odległośći DB, od D, áż do F, ná ktorym F, kołek wbiiesz.) (4. Odległość FE, przemierzysz po prostu, ktorey niech będźie náprzykład łokći 116.) (5. Ze trzech liczb DE 200: FE 116: DC 1200, wiádomych wynaydźiesz czwartą 6960. Będźie tedy Odległość Kośćiołow
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 31
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, pod linią SC z Celami, postawioną na punkcie Z i C, ile odmierzono łokci na MZ, po ziemi. Figura 2. Tabl. 4. przy Karcie 9.
Po trzecie: Odlicz na brzegu spodnim Węgielnice cmn, części qc, przypadające na C. A wiele ich wyliczysz, tyleż łokci opowieź w odległości MN na ziemi. Co prędzej odprawisz węgielnicą pomykalną po DC, jako w wyższej figurze po mc. Geometry Część 2. E Nauka XXXII. Ułatwienie Nauki 15. na karcie 18. JAko Nauka piętnasta podobna jest Nauce czternastej ile do samej istotej wymierzania, tak toż jej służy ułatwienie, które masz w Nauce 29.
, pod liniią SC z Celámi, postáwioną ná punktćie S y C, ile odmierzono łokći ná MZ, po źiemi. Figurá 2. Tabl. 4. przy Kárćie 9.
Po trzećie: Odlicz ná brzegu spodnim Węgielnice cmn, częśći qc, przypadáiące ná C. A wiele ich wyliczysz, tyleż łokći opowieź w odległośći MN ná żiemi. Co prędzey odpráwisz węgielnicą pomykálną po DC, iako w wyszszey figurze po mc. Geometry Część 2. E NAVKA XXXII. Vłátwienie Náuki 15. ná kárćie 18. IAko Nauká piętnasta podobna iest Náuce czternastey ile do sámey istotey wymierzánia, ták toż iey służy vłátwienie, ktore masz w Náuce 29.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 33
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
oka CZ w punkcie Z. O czym upomniony, niech naznaczy punkt Z, na linii BBD. Toż zrysowawszy na desce linią CS, abyś miał trianguł CDS; przemierz poprostu odległość NM, (która niech będzie naprzykład łokci 60) i linią CD, podziel na tyleż części równych, ileś łokci znalazł w odległości NM, to jest na 60. A gdy z ściany BD, część odciętą DS, obejmiesz cyrklem, i przystawisz cyrkiel do CD rozmierzonej, poznasz, wiele rachuje łokci wysokość PZ. Gdyż wiele części z linii CD, zabierze SD, tyle PZ zamyka łokci. Przydawszy zaś PM, to jest NC, do PZ
oká CZ w punktćie S. O czym vpomniony, niech náznáczy punkt S, ná linii BBD. Toż zrysowáwszy ná desce liniią CS, ábyś miał tryánguł CDS; przemierz poprostu odległość NM, (ktora niech będźie náprzykład łokći 60) y liniią CD, podźiel ná tyleż częśći rownych, ileś łokći ználazł w odległośći NM, to iest ná 60. A gdy z śćiány BD, część odćiętą DS, obeymiesz cyrklem, y przystáwisz cyrkiel do CD rozmierzoney, poznasz, wiele ráchuie łokći wysokość PZ. Gdyż wiele częśći z linii CD, zábierze SD, tyle PZ zámyka łokći. Przydawszy záś PM, to iest NC, do PZ
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 39
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
przydasz MC, to jest IL łokci 2. Wynajydziesz całą wysokość CD, łokci 20. DEMONSTRACJA. tego sposobu jednaż z poprzedzającym. Nauka XLV. Dostępną Wysokość wymierzać przez laskę prostą. NIech będzie Wysokość CB, dostępna od E, z którego ją masz mierzać.
Na D, punkcie do upodobania obranym na samej odległości EC, utknij laskę DH, długą na łokci 2; rozdartą u wierzchu H, z linią GM, abo z guntem subtelnym wprawionym w rozdarcie H. Potym przystawiwszy oko do G, poty zniżaj abo wynoś koniec G guntu GM, póki po jego grzbiecie GM, nie oglądasz wierzchu B, wysokości. Toż nie
przydasz MC, to iest IL łokći 2. Wynayydźiesz cáłą wysokość CD, łokći 20. DEMONSTRACYA. tego sposobu iednáż z poprzedzáiącym. NAVKA XLV. Dostępną Wysokość wymierzáć przez laskę prostą. NIech będźie Wysokość CB, dostępna od E, z ktorego ią masz mierzáć.
Ná D, punktćie do vpodobánia obránym ná sámey odległośći EC, vtkniy laskę DH, długą ná łokći 2; rozdártą v wierzchu H, z liniią GM, ábo z guntem subtelnym wpráwionym w rozdárćie H. Potym przystáwiwszy oko do G, poty zniżay ábo wynoś koniec G guntu GM, poki po iego grzbiećie GM, nie oglądasz wierzchu B, wysokośći. Toż nie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 44
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
odmierzono między M, i B:) i postawiwszy na tym podziale trzydziestym szpilkę, abo koniec noża, a przy nim linią z Celami (nie przy igiełce w centrum wbitej) upatrz niedostępnej Odległości termin N. A na boku mc Węgielnice nmc, liczba części, na której stanie linia z Celami pokaże liczbę łokci w Odległości niedostępnej MN, na ziemi: wktórej pomierzeniu był ustęp wlewo. Demonstracja taż, która i w ustępie w prawo, dla równokątnych triangułów na Węgielnicy, i na ziemi. PRZESTROGA 2. Ilekroć trafi się Odległość niedostępna MN, znacznie wielka względem ustępu MB, w bok na krzyż, naprzykład ze 20,
odmierzono między M, y B:) y postáwiwszy ná tym podźiale trzydźiestym szpilkę, ábo koniec nożá, a przy nim liniią z Celami (nie przy igiełce w centrum wbitey) vpátrz niedostępney Odległości termin N. A ná boku mc Węgielnice nmc, liczbá części, ná ktorey stánie liniia z Celámi pokaże liczbę łokci w Odległości niedostępney MN, ná źiemi: wktorey pomierzeniu był vstęp wlewo. Demonstrácya táż, ktora y w vstępie w práwo, dla rownokątnych tryángułow ná Węgielnicy, y ná źiemi. PRZESTROGA 2. Ilekroć tráfi się Odległość niedostępna MN, znácznie wielka względem vstępu MB, w bok ná krzyż, náprzykład ze 20,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 54
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
) (1. nie upatruj Igiełki magnesowej zboku, ale patrz na nią przez całą jej długość aż do koniuszka ostrego. Gdyż jak namniej pojrzysz na nią zboku, omylnieć pokaże linią południową A jej ustęp na włosek jeden (jakich 300 okryją długość cala jednego) jeżeli acus tylko dwa cala jest długa, czyni omyłki w odległości na 1000 łokci, łokcie 3. i calów 8.) (2. Jeżeli igiełkę we srzodku Tablice Mierniczej będziesz miał żelazną: wyjmi ją wprzód, niż zechcesz użyć Igiełki magnesowej, ani żelaza inszego nie miej przy sobie, jako pektóralika, faftki, szable: bo ją wnet zbeztwią od pwawwdżywej linii południowej.)
) (1. nie vpatruy Igiełki mágnesowey zboku, ále pátrz ná nię przez całą iey długość áż do koniuszka ostrego. Gdyż iák namniey poyrzysz ná nię zboku, omylnieć pokaże liniią południową A iey vstęp ná włosek ieden (iakich 300 okryią długość cala iednego) ieżeli acus tylko dwá cala iest długa, czyni omyłki w odległośći ná 1000 łokći, łokćie 3. y calow 8.) (2. Ieżeli igiełkę we srzodku Tablice Mierniczey będźiesz miał żelazną: wyymi ią wprzod, niż zechcesz vżyć Igiełki mágnesowey, áni żeláza inszego nie miey przy sobie, iáko pektoraliká, fáftki, száble: bo ią wnet zbestwią od pwawwdżiwey linii południowey.)
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 98
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
. łokci 300 czastek 291. łokci 200 cząstek 190. 5.Vczyń: Jako 300 łokci dają cząstek 291. Tak łokci 200 dadzą cząstek 194. Więc że ich niemasz wypisanych tylko 190: będziesz pewny że ujął Geometra łokci 4. zodległości DE. Gdy tedy postrzeżesz błędu w Węgle D: abo wodległości DE: abo wobojgu; a zechcesz błędy dalsze upatrować: zrysuj Mapę twoim trybem, od D, przez kopce E, F, G, H, L, C, a ona zrysowana pokażeć omyłki znaczne Mapy, inakszym instrumentem wystawionej. Wszakze wtakich okazjach, chroń się ruinować kogo, i szczerym sercem podejmuj się takiej
. łokći 300 czastek 291. łokći 200 cząstek 190. 5.Vczyń: Iáko 300 łokći dáią cząstek 291. Ták łokći 200 dádzą cząstek 194. Więc że ich niemasz wypisánych tylko 190: będźiesz pewny że viął Geometrá łokći 4. zodległośći DE. Gdy tedy postrzeżesz błędu w Węgle D: ábo wodległośći DE: ábo woboygu; á zechcesz błędy dálsze vpátrowáć: zrysuy Máppę twoim trybem, od D, przez kopce E, F, G, H, L, C, á oná zrysowána pokażeć omyłki znáczne Máppy, inákszym instrumentem wystáwioney. Wszákze wtákich okázyách, chroń się ruinowáć kogo, y szczerym sercem podeymuy się tákiey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 101
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
