trudne jej odejście, w piersiach, i żyle urynnej bole (mimo tego, że pod brzuchem, i koło sedesu niższej części, zmiękczające, i ból uśmierzające były czynione aplikacje materacyków) jednostajnie trwały; nawet w nocy czasem tak wielki ból czuł w części nazwanej prostata, która nad odbytową kiszką leży, i otacza szyję pęcherza, że krwi sobie upuścić musiał kazać.
III. Co postrzegłszy, i przypomniawszy sobie przestrogi uczonego Bagliwii, który w pierwszej księdze praktyki lekarskiej; §. de lue venerea mówi: Ból ustawiczny we śrzodku piersi długo trwający z uprzykrzeniem bez kaszlu; znakiem jest choroby nazwanej (lues gallica) utajonej, której chory przed wielo
trudne iey odeyście, w piersiach, y żyle urynney bole (mimo tego, że pod brzuchem, y koło sedesu niższey części, zmiękczaiące, y bol uśmierzaiące były czynione aplikacye materacykow) iednostaynie trwały; nawet w nocy czasem tak wielki bol czuł w części nazwaney prostata, ktora nad odbytową kiszką leży, y otacza szyię pęcherza, że krwi sobie upuścić musiał kazać.
III. Co postrzegłszy, y przypomniawszy sobie przestrogi uczonego Bagliwii, ktory w pierwszey księdze praktyki lekarskiey; §. de lue venerea mowi: Bol ustawiczny we śrzodku piersi długo trwaiący z uprzykrzeniem bez kaszlu; znakiem iest choroby nazwaney (lues gallica) utaioney, ktorey chory przed wielo
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 3
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
ex sarsaparillia, china, ligno guayaco, radicibus altheae, eringii z mlekiem kozim dwa razy na dzień pić kazałem funt jeden; czym nie tylko się choroba nie uśmierzała, ale się uporczywszą być zdawała: bowiem w żyle urynnej między jej bulbum, to jest gdzie część gębkowata zaczyna się, dziury porobiła i z szjiką pęcherza, ściekając między muskułami sam i tam zastanowiona, nieznośnych bólów, i trzech guzów zapalonych stała się przyczyną; z których dwa (po jednym z jednej stronie) pod muskułem nazwanym gluteum maximum, który jest w udach, podnosiły się, trzeci między stolcem, i kością na której pacierze utrzymują się pod skorą wydawał się,
ex sarsaparillia, china, ligno guayaco, radicibus altheae, eringii z mlekiem kozim dwa razy na dzień pić kazałem funt ieden; czym nie tylko się choroba nie uśmierzała, ale się uporczywszą być zdawała: bowiem w żyle urynney między iey bulbum, to iest gdzie część gębkowata zaczyna się, dziury porobiła y z szyiką pęcherza, ściekaiąc między muskułami sam y tam zastanowiona, nieznośnych bolow, y trzech guzow zapalonych stała się przyczyną; z ktorych dwa (po iednym z iedney stronie) pod muskułem nazwanym gluteum maximum, ktory iest w udach, podnosiły się, trzeci między stolcem, y kością na ktorey pacierze utrzymuią się pod skorą wydawał się,
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 6
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
materyj zostało w stanie przyrodzonym. Już tedy mięsa i innych delikatnych potraw używa.
XVI. Gdyby się zaś rana w urynnej żyle przez gryzącą materią uczyniona, i incyzja między muskułem otaczającym otwarcie sedesu, i kością pacierze utrzymującą dana, były zupełnie spojone, krzywą rurkę, (którą zowią kateter) miałem w myśli do pęcherza wprowadzić, ażeby przez nią uryna odchodziła, potym pasem umyślnie na to zrobionym przerzeczoną incyzją naciskając przeciwko kiszce dolnej odbytowej, pierwej starym cienkim płótnem wypchanej, ażeby ona, lub też części bliskie ranę żyły urynnej ściskały, i jej brzegi, ile można, trzymały, tudzież z godnemi do tego balsamami do śrzodka wprowadzonemi naturze do
materyi zostało w stanie przyrodzonym. Już tedy mięsa y innych delikatnych potraw używa.
XVI. Gdyby się zaś rana w urynney żyle przez gryzącą materyą uczyniona, y incyzya między muskułem otaczaiącym otwarcie sedesu, y kością pacierze utrzymuiącą dana, były zupełnie spoione, krzywą rurkę, (ktorą zowią kateter) miałem w myśli do pęcherza wprowadzić, ażeby przez nią uryna odchodziła, potym pasem umyślnie na to zrobionym przerzeczoną incyzyą naciskaiąc przeciwko kiszce dolney odbytowey, pierwey starym cieńkim płotnem wypchaney, ażeby ona, lub też części bliskie ranę żyły urynney ściskały, y iey brzegi, ile można, trzymały, tudzież z godnemi do tego balsamami do śrzodka wprowadzonemi naturze do
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 12
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
żyły urynnej ściskały, i jej brzegi, ile można, trzymały, tudzież z godnemi do tego balsamami do śrzodka wprowadzonemi naturze dopomoc miałem przedsięwzięcie. Co gdyby się stało, najprzód pręciki ołowiane różnej wielkości, knoty z płótna ordynaryjnego, i woskowanego etc. według sztuki sporządzone, takoż katater zgięty srebny probowałem do pęcherza wepchać przez Felszera; tym sposobem przebywszy trzy zawa- dy, z których pierwsza przeciwko największemu kanałowi żyły urynnej od Morgana opisana, w notatach mających tytuł Adversaria 1ma. kateterowi opiera się: dwie drugie, (blisko po sobie) około dwóch linii oddalone są od otwarcia początkowego żyły urynnej; dalej zaś nie można katetera wepchać:
żyły urynney ściskały, y iey brzegi, ile można, trzymały, tudzież z godnemi do tego balsamami do śrzodka wprowadzonemi naturze dopomoc miałem przedsięwzięcie. Co gdyby się stało, nayprzod pręciki ołowiane rożney wielkości, knoty z płotna ordynaryinego, y woskowanego etc. według sztuki sporządzone, takoż katater zgięty srebny probowałem do pęcherza wepchać przez Felszera; tym sposobem przebywszy trzy zawa- dy, z ktorych pierwsza przeciwko naywiększemu kanałowi żyły urynney od Morgana opisana, w notatach maiących tytuł Adversaria 1ma. kateterowi opiera się: dwie drugie, (blisko po sobie) około dwoch linii oddalone są od otwarcia początkowego żyły urynney; daley zaś nie można katetera wepchać:
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 12
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
przywięzującym łący się żyła urynna, katekter ma zawadę nie przebytą; które przeszkody ponieważ bez pracy, i bólu przekonane być nie mogą przewlokłem do sposobniejszego czasu operacją, osobliwie do tego, kiedyby chory miał większe siły. Jeżeliby ten sposób nie udał się, użyje innego, który uczony Water w Dysertacyj: o szyj pęcherza męskiego, o kateterze, i smarowaniach tam mających się czynić, rozumnie podaje.
XVII. Jak trudna jest kuracja narości, lub jakichkolwiek zawad w żyle urynnej, osobliwie jeżeli te zawady zbyteczne są w kanale z plewki ukształconym, który jest między końcem szyj pęcherza, i początkiem gębkowatym żyły urynnej, sławni Morgani, Boerrhave,
przywięzuiącym łączy się żyła urynna, katekter ma zawadę nie przebytą; ktore przeszkody ponieważ bez pracy, y bolu przekonane być nie mogą przewlokłem do sposobnieyszego czasu operacyą, osobliwie do tego, kiedyby chory miał większe siły. Jeżeliby ten sposob nie udał się, użyie innego, ktory uczony Wather w Dyssertacyi: o szyi pęcherza męskiego, o kateterze, y smarowaniach tam maiących się czynić, rozumnie podaie.
XVII. Jak trudna iest kuracya narości, lub iakichkolwiek zawad w żyle urynney, osobliwie ieżeli te zawady zbyteczne są w kanale z plewki ukształconym, ktory iest między końcem szyi pęcherza, y początkiem gębkowatym żyły urynney, sławni Morgani, Boerrhave,
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 13
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
, użyje innego, który uczony Water w Dysertacyj: o szyj pęcherza męskiego, o kateterze, i smarowaniach tam mających się czynić, rozumnie podaje.
XVII. Jak trudna jest kuracja narości, lub jakichkolwiek zawad w żyle urynnej, osobliwie jeżeli te zawady zbyteczne są w kanale z plewki ukształconym, który jest między końcem szyj pęcherza, i początkiem gębkowatym żyły urynnej, sławni Morgani, Boerrhave, Astruk, Water, Benevolus, Heister, i innych bardzo wielu, dostateczne świadectwo dają.
XVIII. Com w tej kuracyj czy- nił, jeżeli się z rozumem, i praktyką zgadza, niech doskonali Doktorowie osądzą, których zdaniu ochoczo poddaję to com
, użyie innego, ktory uczony Wather w Dyssertacyi: o szyi pęcherza męskiego, o kateterze, y smarowaniach tam maiących się czynić, rozumnie podaie.
XVII. Jak trudna iest kuracya narości, lub iakichkolwiek zawad w żyle urynney, osobliwie ieżeli te zawady zbyteczne są w kanale z plewki ukształconym, ktory iest między końcem szyi pęcherza, y początkiem gębkowatym żyły urynney, sławni Morgani, Boerrhave, Astruk, Wather, Benevolus, Heister, y innych bardzo wielu, dostateczne świadectwo daią.
XVIII. Com w tey kuracyi czy- nił, ieżeli się z rozumem, y praktyką zgadza, niech doskonali Doktorowie osądzą, ktorych zdaniu ochoczo poddaię to com
Skrót tekstu: ListDokt
Strona: 13
Tytuł:
List doktorski i anatomiczny o chorobie od lat czternastu do doskonałych medycyny nauczycielów
Autor:
Stefan Bisio
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
widzę, wszytko się to zrównało, co bywało w dystynkcji, jako submisyja w akcji, tak w słowach poszanowania obyczaj przechodzi miarę swoją: IMć Dobrodziej biskup, IMć Dobrodziej wojewoda, IMć Dobrodziej podstarości ich, IMć Dobrodziej burmistrz, JejMć Dobrodzika w Kiernozi albo w Kusienicach wójtowa. Monsieurszwiec, Monseigneur doktor albo podły od pęcherza galenus. Zgoła wszytko i we wszytkim nie do rzeczy, bez miary, jako toż samo króciusieńko do materii czytam: Książę JegoMość i z nim kucharz także, Dorota JejMć i Królowa, wszakże Pasztet nie placek, ani pod ogonem Paludamentu szynkwas będzie tronem. OBYCZAJ SŁUŻBY DWORSKIEJ Wincenty:
Pewnie do dworu Michałka swojego
widzę, wszytko się to zrównało, co bywało w dystynkcyi, jako submisyja w akcyi, tak w słowach poszanowania obyczaj przechodzi miarę swoją: JMć Dobrodziej biskup, JMć Dobrodziej wojewoda, JMć Dobrodziej podstarości ich, JMć Dobrodziej burmistrz, JejMć Dobrodzika w Kiernozi albo w Kusienicach wójtowa. Monsieurszwiec, Monseigneur doktór albo podły od pęchyrza galenus. Zgoła wszytko i we wszytkim nie do rzeczy, bez miary, jako toż samo króciusieńko do materyi czytam: Książę JegoMość i z nim kucharz także, Dorota JejMć i Królowa, wszakże Pasztet nie placek, ani pod ogonem Paludamentu szynkwas będzie tronem. OBYCZAJ SŁUŻBY DWORSKIEJ Wincenty:
Pewnie do dworu Michałka swojego
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 275
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
Samca snem zmorzona, na grzbiecie samca przesypia się, wzajemnie też samiec, tymże sposobem na grzbiecie samicy snu zażywa, teste Lochnero.
NIEDOPER Z jest jakieś kompositum z Ptaka, bo lata, i z zwierzęcia ziemnego, alias z myszy, do której dziwnie pyskiem, uszyma, ciałkiem podobny, skrzydła ma jak z pęcherza, a w nich nóżki, i ogon, a przy tym ma pier- o Ptactwie osobliwym
si; rodzi bowiem jako ziemne zwierzęta, nie jajca niesie, piersiami i połowem karmi, w nocy lata, na zimę zamiera. W Indyj tak są wielkie, że człeka jeden zabić może, teste Jonstono. Jest według Ezopa
Samca snem zmorzona, na grzbiecie samca przesypia się, wzaiemnie też samiec, tymże sposobem na grzbiecie samicy snu zażywa, teste Lochnero.
NIEDOPER Z iest iakieś compositum z Ptaka, bo lata, y z zwierzęcia ziemnego, alias z myszy, do ktorey dziwnie pyskiem, uszyma, ciałkiem podobny, skrzydła ma iak z pęcherzá, a w nich nożki, y ogon, a przy tym ma pier- o Ptactwie osobliwym
si; rodzi bowiem iako ziemne zwierzęta, nie iayca niesie, piersiami y połowem karmi, w nocy lata, na zimę zamiera. W Indyi tak są wielkie, że człeka ieden zabić może, teste Ionstono. Iest według Ezopa
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 612
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
z pokostem, i nim sklej Albo też klej rybi tłucz długo na kowadle, potym mocz 24 godzin w wodzie ciepłej na popiele, tłuczenie bowiem mocy i gorąca dodaje, do lepszego sklienia. Co czynić, aby jaje było jak głowa ludzka?
Oto wziąć jajec kilkanaście, osobno żółtki oddzielić i je skłociwszy, wylej do pęcherza świżego, czystego nie wielkiego, zawiąż, włóż wgorącą wodę uwarz: wyjmi spęcherza ładnie obierz, aby była owa masa okrągła: dopiero ją włóż w wielki pęcherz czysty świeży aby w pośrodku niego wisiała ona Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z jajec wlej wtenże pęcherz, z taką proporcją, żeby owa
z pokostem, y nim skley Albo też kley rybi tłucż długo na kowádle, potym mocz 24 godzin w wodzie ciepłey na popiele, tłuczenie bowiem mocy y gorąca dodaie, do lepszego sklienia. Co czynic, aby iaie było iak głowa ludzka?
Oto wziąć iaiec kilkanaście, osobno żołtki oddzielić y ie skłociwszy, wyley do pęcherza swiżego, czystego nie wielkiego, zawiąż, włoż wgorącą wodę uwarz: wyimi zpęcherza ładnie obierz, áby byłá owa masa okrągła: dopiero ią włoż w wielki pęcherz czysty swieży aby w posrodku niego wisiała ona Masa na niteczce, lub włosie, dopiero owe białki z iaiec wley wtenże pęcherz, z taką proporcyą, żeby owa
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 508
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
na stolec się nie zachciwało/ przecię długo grubego smrodu niech w sobie nie trzyma/ ale na każdy dzień wolno/ bądź przez przyrodzenie/ bądź klisterę niech się spodkiem wypróżnia/ zatrzymane bowiem bobki/ trudniej i z większym wydymaniem wychodzą. Uryny zaś zastanowienie/ gdy się czas przybliża porodzenia/ brzemienne nabarziej cierpią/ dla ściśnionego pęcherza od płodu na dół upadłego. Ta afekcia wielu leków niepotrzebuje/ abowiem mamy z wody naparzenia i ziół odwilżających/ których ostanich dni brzemienia niewiasty/ dla rozprzestrzenienia drogi do łatwiejszego wyścia płodu zwykły używać/ toż wszytko i urynę zastanowioną wywodzi. Ale potoczneć śrzodki oto napiszę/ dla odwilżenia żywota/ których każdy rozumnie zażyje:
ná stolec się nie zachćiwáło/ przećię długo grubego smrodu niech w sobie nie trzyma/ ále ná káżdy dźień wolno/ bądź przez przyrodzenie/ bądź klisterę niech się spodkiem wyprożnia/ zátrzymane bowiem bobki/ trudniey y z większym wydymániem wychodzą. Vryny záś zástánowienie/ gdy się czás przybliża porodzenia/ brzemienne nabárźiey ćierpią/ dlá śćiśnionego pęcherzá od płodu ná doł vpádłego. Tá áffekcia wielu lekow niepotrzebuie/ ábowiem mamy z wody nápárzenia y źioł odwilżáiących/ ktorych ostánich dni brzemienia niewiásty/ dla rosprzestrzenienia drogi do łátwieyszego wyśćia płodu zwykły vżywáć/ toż wszytko y vrynę zástánowioną wywodźi. Ale potoczneć śrzodki oto nápiszę/ dla odwilżenia żywotá/ ktorych káżdy rozumnie záżyie:
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
