, kiedy klin w drzewo wsadzić najlepiej, poda się samo po miazdze swojej do darcia łyko, nauczy rok szesnasty albo dalszy, czego panience do odmiany stanu potrzeba. Lepiej zatem, i tak koniecznie należy, wszystkie insze przed owym lata w surowszej do szczęśliwszego i chwalebnego pożycia układać i regulować manijerze. Niechaj się dowcip panieński trzyma nauki i bojaźni Bożej, wstydu i ostrożności oko, skromności usta, twarz ochędostwa, włos pleci i prawdziwego wieniuszka, pierś pod zakryciem krzyżyka, roboty przyzwoitej ręka, kibić brykle i ułożenia, pomiaru nóżka, myśl i serce miłości Boskiej. Ostatek, czego niepotrzebnie uczycie albo pozwalacie, przyniesie pora i potrzeba sama.
, kiedy klin w drzewo wsadzić najlepiej, poda się samo po miazdze swojej do darcia łyko, nauczy rok szesnasty albo dalszy, czego panience do odmiany stanu potrzeba. Lepiej zatem, i tak koniecznie należy, wszystkie insze przed owym lata w surowszej do szczęśliwszego i chwalebnego pożycia układać i regulować manijerze. Niechaj się dowcip panieński trzyma nauki i bojaźni Bożej, wstydu i ostrożności oko, skromności usta, twarz ochędostwa, włos pleci i prawdziwego wieniuszka, pierś pod zakryciem krzyżyka, roboty przyzwoitej ręka, kibić brykle i ułożenia, pomiaru nóżka, myśl i serce miłości Boskiej. Ostatek, czego niepotrzebnie uczycie albo pozwalacie, przyniesie pora i potrzeba sama.
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 213
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
/ aż się narodziła nam Panna Maria; przez którą gdy człowiek był zwrocony do znajomości Bożej/ wszelaka inna kreatura do stanu swego pierwszego wróciła się/ i kondycją swoję odyskała. Abowiem począł człowiek niedoyźrzanych od kreatury światowej tajemnic Boskich/ przez to co się stało/ dozierać. Wszytko to mamy przyczytać tej/ przez której żywot Panieński on przyszedł na świat. Bo acz to wszytko Chrystusowi Panu przypisujemy; ale abychmy i Bogarodzicy przypisowali/ uczą nas Ojcowie święci tego: bo onę Chrystus Pan odkupienia naszego/ za towarzyszkę i za pomocnicę chciał mieć/ która nam nie tylo urodziła/ ale i darowała Zbawiciela naszego. Śpiewajże tedy święty Biskupie; Zyszczy
/ áż się národźiłá nam Pánná Márya; przez ktorą gdy człowiek był zwrocony do znáiomośći Bożey/ wszeláka inna kreáturá do stanu swego pierwszego wroćiłá się/ y kondicyą swoię odiskáłá. Abowiem począł człowiek niedoyźrzánych od kreátury świátowey táiemnic Boskich/ przez to co się sstáło/ doźieráć. Wszytko to mamy przyczytáć tey/ przez ktorey żywot Pánieński on przyszedł ná świát. Bo ácz to wszytko Chrystusowi Pánu przypisuiemy; ále ábychmy y Bogárodźicy przypisowáli/ vczą nas Oycowie święći tego: bo onę Chrystus Pan odkupienia nászego/ zá towárzyszkę y zá pomocnicę chćiał mieć/ która nam nie tylo vrodźiłá/ ále y dárowáłá Zbáwićielá nászego. Spiewayże tedy święty Biskupie; Zyszczy
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 9
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
miała okrasę. Ma w tym Opusculum moim czego się nauczyć Ecclesiastet, Polityk, Statysta, dopieroż Studiosus; którym wszystkim to moje Promptuarium, fructum dabit absque Labore, aby po Ambonach eksedrach, in publicis rostris Sejmików i Sejmów, mieli jakiekolwiek lumen Jednym Dumom, jako też Iliteratom tu się nie przysłuże, bo nie Panieński Sejmik, nie Romanense, nie Żywory albo Przykłady piszę. Jeśli mi zaś jaki DOCZYTELNIKA
zada zoilus: że Nihil sub Sole novum; odpowiadam mu: że i Słońce jedno co dnia wschodzi, przecież ludzkie rekreuje oko: Non novus, sed noviter. Tenże dziś Rzymianin, Hiszpan, Francuz, Anglik,
miała okrasę. Má w tym Opusculum moim czego się nauczyć Ecclesiastet, Polityk, Statysta, dopieroż Studiosus; ktorym wszystkim to moie Promptuarium, fructum dabit absque Labore, aby po Ambonach exedrach, in publicis rostris Seymikow y Seymow, mieli iakiekolwiek lumen Jednym Dumom, iako też Illiteratom tu się nie przysłuźe, bo nie Panieński Seymik, nie Romanense, nie Zywory álbo Przykłády piszę. Jeśli mi zaś iaki DOCZYTELNIKA
zada zoilus: że Nihil sub Sole novum; odpowiadám mu: że y Słońce iedno co dnia wschodzi, przecież ludzkie rekreuie oko: Non novus, sed noviter. Tenże dziś Rzymianin, Hiszpan, Francuz, Anglik,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 6
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
a to dla nieznośnego zimna.
Na Wyspie Minoryce w Hiszpanii w Mieście Jamnono Żydzi nie mieszkali, iż wszystko chorowali, i Pioruny na nich bili: a węże tam beż jadu.
W Magonie zaś są węże szkodliwe i Żydzi się konserwowali, póki ich nie wygnano. Severus Episcopus.
Nie daleko Kolonii, gdzie jest Klasźtor Panieński Z. Urszuli, Cmentarz tameczny Umarłych nie przyjmuje: nawet Dzieci po chrzcie zmarłe, tam wdzień pochowane, w nocy wyrzuca z admiracją Obywatelow,y Lindana o tym piszącego. TYTUŁ DWUDZIESTY TRZECI TEJ KSIĘGI SŁONCE między UMBRAMIJASNE, LILIA między CIERNIEM, SZKOPUŁ między FLUKTAMI, albo WIARA ŚWIĘTA KATOLICKA. Między tyle Niedowiarstw i
a to dlá nieznośnego zimna.
Na Wyspie Minoryce w Hiszpanii w Mieście Iamnono Zydzi nie mieszkali, iż wszystko chorowali, y Pioruny na nich bili: a węże tam beż iadu.
W Magonie zaś są węże szkodliwe y Zydzi się konserwowali, poki ich nie wygnano. Severus Episcopus.
Nie daleko Kolonii, gdzie iest Klasźtor Panieński S. Urszuli, Cmentarz tameczny Umarłych nie przyimuie: nawet Dzieci po chrzcie zmarłe, tam wdzień pochowane, w nocy wyrzuca z admiracyą Obywatelow,y Lindana o tym piszącego. TYTUŁ DWUDZIESTY TRZECI TEY KSIĘGI SŁONCE między UMBRAMIIASNE, LILIA między CIERNIEM, SZKOPUŁ między FLUKTAMI, albo WIARA SWIĘTA KATOLICKA. Między tyle Niedowiarstw y
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1007
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Il Króla Hiszpańskiego rzeczonych, przez Magellanesa A D 1520 znalezionych, Wiara Z. kwitnie Katolicka' ale nie na wszystkich, Dziesięć tysięcy tych liczą Insuł. Ztych 50 Hiszpanom parieruje. Luzon z tych największa, kt rej Stolica Monilha, gdzie Arcy Biskup z trzema Biskupami, sześć Zakonów, Akademia, Seminarium, i Klasztor Panieński, tej Insule i Stolicy, w Wierze Świętej choć na Morzu nie dają ftuctuare et nutare. Owszem na wszystkich 50 Insułach Hiszpańskich są Augustianie, Dominikanie, Franciszkanie, Jezuici, z których samych było Misionarzów ad praedicandum Evangelium 60 Roku 1680.
Na Molukceńskich Insułach, gdy je opanowali Luzitanie i Hiszpani, Z. Franciszek Ksawery
Il Krola Hiszpańskiego rzeczonych, przez Mágellanesa A D 1520 znalezionych, Wiara S. kwitnie Katolicka' ale nie na wszystkich, Dziesięć tysięcy tych lićzą Insuł. Ztych 50 Hiszpanom parieruie. Luzon z tych naywiększa, kt rey Stolica Monilha, gdzie Arcy Biskup z trzema Biskupami, sześć Zakonow, Akademia, Seminarium, y Klasztor Panieński, tey Insule y Stolicy, w Wierze Swiętey choć na Morzu nie daią ftuctuare et nutare. Owszem na wszystkich 50 Insułach Hiszpańskich są Augustianie, Dominikanie, Franciszkanie, Iezuici, z ktorych samych było Missionarzow ad praedicandum Evangelium 60 Roku 1680.
Na Molukceńskich Insułach, gdy ie opanowali Luzitanie y Hiszpani, S. Franciszek Xawery
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1016
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
SS. Kaznodziejów/ Spowiedników/ i którzykolwiek koło dusz zbawienia pra[...] ują. Doktorom/ wszytkich niewiernych/ i prostaków; Męczennikom/ wszytkich utrapionych Wyznawcom/ wszytkich wiernych; Kapłanom świętym/ i Diakonom/ stan kapłański. Zakonnikom/ stan Zakonny. Pustelnikom/ wszytkich zapomnionych/ i opuszczonych od ludzi; Dziewicom świętym/ stan Panieński Tym którzy wstanie świętym Małżeńskim byli Stan Małżeński; Wdowom/ wszytkich wdów i osierociałych ludzi. SPOSÓB UCZTY Bliźnich naszych.
PO Świętych Bożych/ bliźnich tez naszych z któremi zawsze obcujemy/ uszanować zgoła należy; czego za łaską Ducha Z. dokazać możemy/ jeśli tego który z stąpiwszy z niebios/ wszytkim stał się wszytko.
SS. Kaznodźieiow/ Spowiednikow/ y ktorzykolwiek koło dusz zbáwienia pra[...] uią. Doktorom/ wszytkich niewiernych/ y prostakow; Męczennikom/ wszytkich vtrápionych Wyznawcom/ wszytkich wiernych; Kapłanom świętym/ y Diakonom/ stan kapłanski. Zakonnikom/ stan Zakonny. Pustelnikom/ wszytkich zapomnionych/ y opuszczonych od ludźi; Dźiewicom swiętym/ stan Panienski Tym ktorzy wstanie świętym Małżenskim byli Stan Małżenski; Wdowom/ wszytkich wdow y ośieroćiáłych ludźi. SPOSOB VCZTY Bliźnich nászych.
PO Swiętych Bożych/ bliźnich tez nászych z ktoremi zawsze obcuiemy/ vszanowáć zgołá należy; czego zá łaską Ducha S. dokázáć możemy/ ieśli tego ktory z stąpiwszy z niebios/ wszytkim stáł się wszytko.
Skrót tekstu: BanHist
Strona: 187
Tytuł:
Bankiet albo historia jako Adam bankietował
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
mieszany
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
poematy epickie
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1650
Data wydania (nie później niż):
1650
wielkie nabożeństwo ludzie obchodzić zwykli.
42. Capella Miłosierdzia Bożego na Smoleńsku nad Rudawą/ ale barzo zaniedbana i popsowana. 43. Kościół ś. Augustyna na Zwierzyńcu/ przez Jaksę z domu Gryfów 1181. zmurowany i prowentami kościoła ś. Salwatora przez Gedeona z tegoż domu Gryfów Biskupa Krakowskiego opatrzony. Przy nim jest klasztor Panieński znaczny/ zakonu Premonstatskiego/ mający swą Ksienią. Wspominają historie/ że jedna z tamtego klasztoru bogobojna zakonniczka Bronisława Jacka świętego duszę do nieba od Aniołów prowadzoną widziała/ która tamże wtym kościele odpoczywa. Są też przy tym kościele zakonnicy tegoż zakonu/ mając swego Proboszcza/ którzy farę trzymają/ i w kościele służbę Bożą odprawują
wielkie nabożeństwo ludźie obchodźić zwykli.
42. Cápellá Miłośierdźia Bożego ná Smoleńsku nád Rudáwą/ ále bárzo zániedbána y popsowána. 43. Kośćioł ś. Augustiná ná Zwierzyńcu/ przez Iáxę z domu Gryfow 1181. zmurowány y prowentámi kośćiołá ś. Sálwátorá przez Gedeoná z tegoż domu Gryfow Biskupá Krákowskiego opátrzony. Przy nim iest klasztor Pánieński znáczny/ zakonu Premonstátskiego/ máiący swą Xienią. Wspomináią historye/ że iedná z támtego klasztoru bogoboyna zakonniczká Bronisłáwá Iácká świętego duszę do niebá od Anyołow prowádzoną widziáłá/ ktora támże wtym kośćiele odpoczywa. Są też przy tym kośćiele zakonnicy tegoż zakonu/ máiąc swego Proboszczá/ ktorzy fárę trzymáią/ y w kośćiele służbę Bożą odpráwuią
Skrót tekstu: PrzewKoś
Strona: 69
Tytuł:
Przewodnik abo kościołów krakowskich [...] krótkie opisanie
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Jakub Siebeneicher
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
przewodniki
Tematyka:
architektura, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
fundował.
1380 31. Jan z Radlic z domu Korab Medyk/ za tego Kościół i Klasztor Częstochowski stanął.
1392. 32. Piotr Wisz z domu Bróg/ za którego Vinuersitas Krakowska stanęła/ i Kościół Bożego Ciała. Na Biskupstwie Poznańskim umarł.
1412. 33. Wojciech Jastrzębiec tegoż domu/ za którego Klasztor Panieński w Lublinie założony. Był potym Arcybiskupem Gnieźnieńskim.
1423. 34. Sbigniew z Oleśnice z domu Dębno Kardynał/ Księstwo Siewierskie Kościołowi Krakowsk. kupił.
1455. 35. Tomasz Strampiński z domu Prussów/ Profesor Krak. Biskup i Książę Siewierskie.
1460. 36. Jakub Sienieński z domu Dembno.
1462. 37.
fundował.
1380 31. Ian z Rádlic z domu Korab Medyk/ zá tego Kośćioł y Klasztor Częstochowski stánął.
1392. 32. Piotr Wisz z domu Brog/ zá ktorego Vinuersitas Krákowska stánęłá/ y Kośćioł Bożego Ciáłá. Ná Biskupstwie Poznáńskim umárł.
1412. 33. Woyćiech Iástrzębiec tegoż domu/ zá ktorego Klasztor Pánieński w Lublinie záłożony. Był potym Arcybiskupem Gnieznieńskim.
1423. 34. Sbigniew z Oleśnice z domu Dębno Kárdynał/ Xięstwo Siewierskie Kośćiołowi Krákowsk. kupił.
1455. 35. Thomasz Strampiński z domu Prussow/ Professor Krák. Biskup y Xiążę Siewierskie.
1460. 36. Iákub Sienieński z domu Dembno.
1462. 37.
Skrót tekstu: PrzewKoś
Strona: 79
Tytuł:
Przewodnik abo kościołów krakowskich [...] krótkie opisanie
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Jakub Siebeneicher
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
przewodniki
Tematyka:
architektura, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
Dragonii zginęło, Tatarów dwóch. Inni zaś znaczną zdobycz mają, koni po kilku i dobrych, bo pod samą Rygą uciekających do Miasta, przez pułtora dnia brali, bydła i różną zdobycz. Niemiec żaden nie zdobył, bo w Marsie przez wszytkie szedł czasy. Po południu tegoż dnia masierowało Wojsko pod Jungferhof, aliás Panieński Dwór, o milę małą od Rygi, w którym sam Król I. Mć stanął. Wojsko zaś położyło się in latenti koło niego planitie. Tej nocy Nieprzyjaciel wszytkie koło Miasta popaliwszy Młyny i ten Kwatyer usiłował spalić gdzie Król I. Mć stoi, bardzo do rezydencyj Pańskiej wygodny, wkoło wodami oblany i obronny, gdyby
Drágonii zginęło, Tátárow dwoch. Inni záś znáczną zdobycz máią, koni po kilku y dobrych, bo pod sámą Rygą vćiekaiących do Miástá, przez pułtorá dniá bráli, bydłá y rożną zdobycz. Niemiec żaden nie zdobył, bo w Marśie przez wszytkie szedł czásy. Po południu tegoż dniá máśierowáło Woysko pod Iungferhoff, aliás Pánieński Dwor, o milę máłą od Rygi, w ktorym sam Krol I. Mć stánął. Woysko záś położyło się in latenti koło niego planitie. Tey nocy Nieprzyiaćiel wszytkie koło Miástá popaliwszy Młyny y ten Kwátyer vśiłował spalić gdźie Krol I. Mć stoi, bárdzo do rezydencyi Páńskiey wygodny, wkoło wodámi oblány y obronny, gdyby
Skrót tekstu: RelWyj
Strona: 8
Tytuł:
Relacja wyjazdu jego królewskiej mości z Warszawy
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
wiadomości prasowe i druki ulotne
Gatunek:
relacje
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1700
Data wydania (nie wcześniej niż):
1700
Data wydania (nie później niż):
1700
Wiarę, nadzieję, miłosierdzie, sprawiedliwość, Które się społem ciesząc z narodzienia swego, Pana pójdą witać i do wiasłeczek Jego. Ochotę też pasterską w tymże obaczycie, Tylko w krótkim słuchaniu, proszę, nie tęsknicie. W półgodziniu i prędziej chcemy się wyprawić, A wesela dusznego wasz wszytkich nabawić. Owóż już stróż panieński czystości wychodzi, A wnet ze smutną mową serce w wasz ochłodzi. Uspokojcie się na swych miejscach tu na chwilę, Posłuchajcie spraw zacnych łaskawie i mile. AktUS PRIMUS Persone interlocutorum: Joscphus, Angelus
JÓZEF ipsemet egredietur
Więc to dobrze, że wszytkie rzeczy z Opatrzności Boskiej są i najbarziej Jego łaskawości Człowiek zażywa, będąc na
Wiarę, nadzieję, miłosierdzie, sprawiedliwość, Które się społem ciesząc z narodzienia swego, Pana pojdą witać i do wiasłeczek Jego. Ochotę też pasterską w tymże obaczycie, Telko w krótkim słuchaniu, proszę, nie tęsknicie. W półgodziniu i prędziej chcemy się wyprawić, A wesela dusznego wasz wszytkich nabawić. Owóż już stróż panieński czystości wychodzi, A wnet ze smutną mową serce w wasz ochłodzi. Uspokojcie się na swych miejscach tu na chwilę, Posłuchajcie spraw zacnych łaskawie i mile. ACTUS PRIMUS Personae interlocutorum: Joscphus, Angelus
JÓZEF ipsemet egredietur
Więc to dobrze, że wszytkie rzeczy z Opatrzności Boskiej są i najbarziej Jego łaskawości Człowiek zażywa, będąc na
Skrót tekstu: DialDzieńOkoń
Strona: 110
Tytuł:
Dialog na dzień Narodzenia
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
dramat
Gatunek:
jasełka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1641 a 1643
Data wydania (nie wcześniej niż):
1641
Data wydania (nie później niż):
1643
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Staropolskie pastorałki dramatyczne: antologia
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Okoń
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1989
