figury Rękawiastej CEFHC. Jeżeli obiedwie ścianie CE, i VX, przypadną w jednym półcyrkule SML, Pole mniejszej sztuki cyrkuła VMX, znalezione, wyjmij z pola znalezionego większej sztuki CME; ostatek będzie pole figury Rękawiastej CVKsEC. Po prostu: Użyj Sposobu 3. Nauki 8. Nauka XXII. Pole Paraboli znaleźć.
NIech będzie Parabola FEC, na bazie FC; z Osią EH. Zrysowawszy wniej trianguł FEC, mający równą bazę i wysokość z Parabolą, i pociągnąwszy bazy CF, wbród ku L, postaw EL, równą trzeciej części całej Bazy CF. Potym złącz EL, linią prostą, i triangułu CEL, znajdź pole. Będzie równe
figury Rękawiástey CEFHC. Jeżeli obiedwie śćiánie CE, y VX, przypádną w iednym połcyrkule SML, Pole mnieyszey sztuki cyrkułá VMX, ználeżione, wyimiy z polá ználezionego większey sztuki CME; ostátek będźie pole figury Rękawiástey CVXEC. Po prostu: Vżyy Sposobu 3. Náuki 8. NAVKA XXII. Pole Páráboli ználeść.
NIech będżie Párábolá FEC, ná báźie FC; z Ośią EH. Zrysowawszy wniey tryánguł FEC, máiący rowną bázę y wysokość z Párábolą, y poćiągnąwszy bázy CF, wbrod ku L, postaw EL, rowną trzećiey częśći cáłey Bázy CF. Potym złącz EL, liniią prostą, y tryángułu CEL, znaydź pole. Będżie rowne
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 88
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
? czemu równa jego część widoma jest miszkającym w tejże połowicy ziemi? czemu wszystkie Planety zdają się biegać w jednej nieba powierzchności. Jak się rzeczy nad głową leżące na nim wydają? l. 1, 2, 3, 4, 5, 6. k. 2, 3, 4, 5. P Parabola co jest? l. 15, 16. k. 28, 29, 30. Parallaksis co jest? l. 6. k. 5, 6, Plamy Planet i Słońca co są? l.18 k. 32 etc. Planety, co i wielorakie są? l. 7. k. 7
? czemu rowna iego część widoma iest miszkaiącym w teyże połowicy ziemi? czemu wszystkie Planety zdaią się biegać w iedney nieba powierzchności. Jak się rzeczy nad głową leżące na nim wydaią? l. 1, 2, 3, 4, 5, 6. k. 2, 3, 4, 5. P Parabola co iest? l. 15, 16. k. 28, 29, 30. Parallaxis co iest? l. 6. k. 5, 6, Plamy Planet y Słońca co są? l.18 k. 32 etc. Planety, co y wielorakie są? l. 7. k. 7
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 263
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
tam
dalej: i znowu znagła wtył bieg zwracać zdają się, co wszystko służy samym tylko planetom.
Popiąte. Podobne są drogami, ponieważ Astronomowie doszli, iż 51 komet, których pilniej, i według reguł bieg obserwowano, drogi są we wszystkim sobie podobne, zakrzywione, okrągło jajkowate jaka jest Elipsa i parabola albo linia, którą bomba lecąca na powietrzu wyraża, i jakimi planety znajome biegają.
Naostatek. Podobne są powrotem: ponieważ po pewnym czasu przeciągu do nas powracają i ukazują się: co wielu wprzód Astronomów twierdziło, a P. Hallej w skutku pokazał. Ten zniósłszy z sobą obserwacje dawne komet tych, które się
tam
daley: y znowu znagła wtył bieg zwracać zdaią się, co wszystko służy samym tylko planetom.
Popiąte. Podobne są drogami, ponieważ Astronomowie doszli, iż 51 komet, których pilniey, y według reguł bieg obserwowano, drogi są we wszystkim sobie podobne, zakrzywione, okrągło iaykowate iaka iest ellipsa y parabola albo linia, którą bomba lecąca na powietrzu wyraża, y iakiemi planety znaiome biegaią.
Naostatek. Podobne są powrotem: ponieważ po pewnym czasu przeciągu do nas powracaią i ukazuią się: co wielu wprzód Astronomow twierdziło, a P. Halley w skutku pokazał. Ten znioższy z sobą obserwacye dawne komet tych, które się
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 58
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
bo w samej rzeczy byłoby tam plus lanigerae quam lanae. Konsekwencyją uformował, ażeby te dyfidencyje przyszły ad combinationem et omnia sana fient.
Imp. kasztelan przemęcki Błeszyński indoluit supra casum modernum ojczyzny, że więcej interesse privatum niżeli amor publicus na teraźniejszym sejmie valuit. Tandem irrepsit in censuram mowy imp. wojewody wileńskiego, ażeby parabola słów w jej mianych elucidetur, obiecując królowi im., że ta iactantia na to wynidzie, na co sześcioletnie spiski, za które ciż ichm. ledwie nie na klęczkach majestatem w.k.m. deprecabantur. O pospolitym ruszeniu i konnym sejmie sensit, iżby był cum periculo armorum, przy tym aby były
bo w samej rzeczy byłoby tam plus lanigerae quam lanae. Konsekwencyją uformował, ażeby te dyfidencyje przyszły ad combinationem et omnia sana fient.
Jmp. kasztelan przemęcki Błeszyński indoluit supra casum modernum ojczyzny, że więcej interesse privatum niżeli amor publicus na teraźniejszym sejmie valuit. Tandem irrepsit in censuram mowy jmp. wojewody wileńskiego, ażeby parabola słów w jej mianych elucidetur, obiecując królowi jm., że ta iactantia na to wynidzie, na co sześcioletnie spiski, za które ciż ichm. ledwie nie na klęczkach majestatem w.k.m. deprecabantur. O pospolitym ruszeniu i konnym sejmie sensit, iżby był cum periculo armorum, przy tym aby były
Skrót tekstu: SarPam
Strona: 193
Tytuł:
Pamiętnik z czasów Jana Sobieskiego
Autor:
Kazimierz Sarnecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1690 a 1696
Data wydania (nie wcześniej niż):
1690
Data wydania (nie później niż):
1696
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Woliński
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1958
zostąjąc odległości, równe też wydawałyby się.
Prędkość też ich nie jest równa, ani jednostajna we wszystkich częściach dróg ich. Gdy są najbliższe słońca największą, gdy są najdalsze, najmniejszą prędkość mają. Te dwie obserwacje za fundament założywszy, dowiedli teraźniejsi Astronomowie, iż koła Planet są Elijpsy.
Elipsa zaś, jako i Parabola i Hiperboła są linie okrągło jajkowate. Najlepiej poznasz je z sposobu, którym Elipsa na karcie wyrażona być może.
W bij do papieru na stole rozciągnionego dwie szpilki, w jakiej chcesz, od siebie odległości. Zwiąż nici końce tak, aby złożona we dwoje dłuższa była od odległości szpilek od siebie. Włożywszy w pośród tej
zostąiąc odległości, rowne też wydawałyby się.
Prędkość też ich nie iest rowna, ani iednostayna we wszystkich częściach drog ich. Gdy są naybliższe słońca naywiększą, gdy są naydalsze, naymnieyszą prętkość maią. Te dwie obserwacye za fundament założywszy, dowiedli teraźnieysi Astronomowie, iż koła Planet są Eliipsy.
Elypsa zaś, iako y Parabola y Hyperboła są linie okrągło iaykowate. Naylepiey poznasz ie z sposobu, ktorym Ellipsa na karcie wyrażona być może.
W bij do papieru na stole rozciągnionego dwie szpilki, w iakiey chcesz, od siebie odległości. Zwiąż nici końce tak, aby złożona we dwoie dłuższa była od odległości szpilek od siebie. Włożywszy w posrzod tey
Skrót tekstu: BohJProg_I_Wstęp
Strona: 27
Tytuł:
Bohomolec Jan, Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770, wstęp
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
. Ostrokątny trianguł; Acutangulum. Oxygonium. Trianguł mający wszytkie trzy anguły ostre. Ostry anguł: Acutus angulus. Mniejszy od krzyżowego. Owata: Ovalis. Jajowa figura. Czytaj definicją 77. w Części 2. tejże Zabawy I. P. Palec. Digitus. Miara u Architektów na płaskość wielkiego palca. Parabola: Parabola: Linia, i figura okrągława, różna od cyrkułu, i od Owaty. Czytaj definicją 30, i 78 w Części 2. tej Zabawy I. Parallela: Parallela. Linia w jednej odległości z drugą Równoodległą. Parallelna linia: Parallela: Równoodległa. Pęłność: Solidytas; Corpus. Pełny anguł:
. Ostrokątny tryánguł; Acutangulum. Oxygonium. Tryánguł máiący wszytkie trzy ánguły ostre. Ostry ánguł: Acutus angulus. Mnieyszy od krzyżowego. Owatá: Ovalis. Iáiowa figurá. Czytay definicyą 77. w Częśći 2. teyże Zábáwy I. P. Palec. Digitus. Miárá v Architektow ná płáskość wielkiego pálcá. Párábolá: Parabola: Liniia, y figurá okrągłáwa, rożna od cyrkułu, y od Owaty. Czytay definicyą 30, y 78 w Częśći 2. tey Zábáwy I. Párallelá: Parallela. Liniia w iedney odległośći z drugą Rownoodległą. Párállelna liniia: Parallela: Rownoodległa. Pęłność: Soliditas; Corpus. Pełny anguł:
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 5
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
,) która poczynając się w jednym punkcie (M,) blisko niższej linii prostej (HL,) i
Do niej w pociągnieniu zawsze zbliżając końcami (C, P.) z nią się nigdy nie zejdzie. Czytaj Zabawy 2. naukę 63. Zabawa I. Część II. Rozdział II.
30. Parabola: jest linia krzywa, jakabyś miał KNd, przeciawszy na N, głowę cukru, albo cygę VLM, równoodległo ścianie LM. Będziesz miał jej rysowanie w Zabawie czwartej Geometry, w Nauce 83. i 84.
31. Hiperbola: jest linia krzywa, jakąbyś miał oSn, przeciąwszy na Z,
,) ktora poczynáiąc się w iednym punkćie (M,) blisko niższey linii prostey (HL,) y
Do niey w poćiągnięniu záwsze zbliżáiąc końcámi (C, P.) z nią się nigdy nie zeydźie. Czytay Zábáwy 2. náukę 63. Zábáwá I. Część II. Rozdźiał II.
30. Párábolá: iest liniia krzywa, iákabyś miał KNd, przećiáwszy ná N, głowę cukru, álbo cygę VLM, rownoodległo śćiánie LM. Będźiesz miał iey rysowánie w Zábáwie czwartey Geometry, w Náuce 83. y 84.
31. Hiperbolá: iest liniia krzywa, iákąbyś miał oSn, przećiąwszy ná S,
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 14
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
tak HBN, OCS; jako i HO, NS, są sobie równe, ale te pośledniejsze, są cyrkułów dwa razy większych obwodem, od pierwszych. Gdyż sąrysowane długością promieniów UH, IS, która jest dwakroć większa, od promieniów EC, i FB, cyrkułów OCS, i HBN, mniejszych. 78.Parabola, jest figura okrągława, jakąbyś miał, przeciąwszy głowę cukru, abo cygę VLM, równoodległo ścianie LM, na N, w pierwszej figurze ze trzech następujących. Zabawa I. Część II. Rozd: IV.
79.Hiperbola, jest figura okrągława; jakąbyś miał, przeciąwszy głowę cukru LTF,
ták HBN, OCS; iáko y HO, NS, są sobie rowne, ále te poślednieysze, są cyrkułow dwá rázy większych obwodem, od pierwszych. Gdyż sąrysowáne długośćią promieniow VH, IS, ktora iest dwákroć większa, od promieniow EC, y FB, cyrkułow OCS, y HBN, mnieyszych. 78.Párábolá, iest figurá okrągłáwa, iákąbyś miał, przećiąwszy głowę cukru, ábo cygę VLM, rownoodległo śćiánie LM, ná N, w pierwszey figurze ze trzech nástępuiących. Zábáwá I. Część II. Rozd: IV.
79.Hiperbolá, iest figurá okrągłáwa; iákąbyś miał, przećiąwszy głowę cukru LTF,
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 22
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
) (2. Zwiezchu C, triangułu ACB, spuść do bazy AB, według Nauki 66. tej Zabawy krzyżową CW, która się tu zwać będzie Osią.) (3. Długość daną BD Elipsy, wstaw wtrianguł ACB jakimkolwiek sposobem, byle nie była równoodległą ścianie CB, albo AC, jako Parabola: ani bazie AB, jako Cyrkuł: ani krzyżową Bazie, jako Hiperbola. Niech stanie tak, jako BD.) (4. Przez punkt D, (którym punktem długość BD Elipsy, kończy się na ścianie AC, triangułu ACB) przeprowadź linią DF, równoodległą samej bazie AB, która DF
) (2. Zwiezchu C, tryángułu ACB, spuść do bázy AB, według Náuki 66. tey Zábáwy krzyżową CW, ktora się tu zwáć będźie Ośią.) (3. Długość dáną BD Ellipsy, wstaw wtryánguł ACB iákimkolwiek sposobem, byle nie byłá rownoodległą śćiánie CB, álbo AC, iáko Párábolá: áni báżie AB, iáko Cyrkuł: áni krzyżową Báżie, iáko Hiperbolá. Niech stánie ták, iáko BD.) (4. Przez punkt D, (ktorym punktem długość BD Ellipsy, kończy się ná śćiánie AC, tryángułu ACB) przeprowadź liniią DF, rownoodległą sámey báźie AB, ktora DF
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 146
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
trzeciej części całej bazy FC. Toż złączywszy punkta E, L, linią prostą: będziesz miał trianguł CEL, równy Paraboli. Clauius z Archimedesa, Geometriae prácticae lib: 4. cap: 8. num: 6. Kwadrat zaś będzie równy Paraboli: Gdy Triangułowi LEC znajdziesz równy kwadrat. Inszym Wielościennym figurom będzie równa Parabola, gdy je poodmieniasz na kwadrat równy. Cyrkuł nakoniec będzie równy Paraboli: gdy Paraboli zrysujesz równy kwadrat, według tej Nauki A temu, równy cyrkuł według Nauki 61. albo 62. tej Zabawy 5. Gdyż takowy cyrkuł, będzie równy Paraboli z rysowania. Nauka CXX. Owatę przemienić wCyrkuł, w
trzećiey częśći cáłey bázy FC. Toż złączywszy punktá E, L, liniią prostą: będźiesz miał tryánguł CEL, rowny Páráboli. Clauius z Archimedesá, Geometriae prácticae lib: 4. cap: 8. num: 6. Kwádrat záś będźie rowny Páráboli: Gdy Tryángułowi LEC znaydżiesz rowny kwádrat. Inszym Wielośćiennym figurom będźie rowna Párábolá, gdy ie poodmięniasz ná kwádrat rowny. Cyrkuł nákoniec będżie rowny Páráboli: gdy Páráboli zrysuiesz rowny kwádrat, według tey Náuki A temu, rowny cyrkuł według Náuki 61. álbo 62. tey Zábáwy 5. Gdyż tákowy cyrkuł, będźie rowny Páráboli z rysowánia. NAVKA CXX. Owátę przemienić wCyrkuł, w
Skrót tekstu: SolGeom_I
Strona: 219
Tytuł:
Geometra polski cz. 1
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1683
Data wydania (nie wcześniej niż):
1683
Data wydania (nie później niż):
1683
