gorącym moknąć. Potym przez Balneum maris, albo z kotła ukropu wrzącego/ dystylować/ a wyżonowawszy ją na słońcu/ do potrzeb/ niżej pomienionych/ chować. Księgi Pierwsze. Moc i skutki. Mózg zimny rozgrzewa/ mdły posila.
Głowie albo mózgu zaziębionemu służy/ i wszystkim jego chorobom/ z tegoż pochodzącym. Paraliżowi.
Paraliżem naruszonym/ tak we wszytkim ciele/ jako w połowicy/ pić/ i nią członki nacierać dobrze. Subetu.
Od Szpiku/ albo Subetu wzbudza/ tymże sposobem używana. Pamięć przywraca.
Pamięć utraconą przywraca/ namdłoną posila i utwierdza. Zawrotu głowy.
Zawrót głowy leczy/ pijąc/ i głowę nią nacierając
gorącym moknąć. Potym przez Balneum maris, álbo z kotłá vkropu wrzącego/ dystylowáć/ á wyżonowawszy ią na słońcu/ do potrzeb/ niżey pomienionych/ chowáć. Kśięgi Pierwsze. Moc y skutki. Mozg źimny rozgrzewa/ mdły pośila.
Głowie álbo mozgu záźiębionemu służy/ y wszystkim iego chorobom/ z tegoż pochodzącym. Páráliżowi.
Páráliżem náruszonym/ ták we wszytkim ćiele/ iáko w połowicy/ pić/ y nią członki náćieráć dobrze. Subetu.
Od Szpiku/ álbo Subetu wzbudza/ tymże sposobem vżywána. Pámięć przywraca.
Pámięć vtráconą przywraca/ námdłoną pośila y vtwierdza. Zawrotu głowy.
Záwrot głowy leczy/ piiąc/ y głowę nią náćieráiąc
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 33
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
lekarstwem/ nacierając je nią/ wziąć do tego Szałwiej także wiele/ to jest pół garści/ Jałowcowych jagód sześć łotów i w winie to wszystko białym warzyć/ a ręce albo palce tym nacierać. (lod) Subetu
Od Subeta/ to jest/ od spania głębokiego/ nad przyrodzenie zbudza/ pod nosem ją trzymając. Paraliżowi.
Slakiem albo powietrzem naruszonym jest użyteczna. Mdłość serdeczną
Mdłość serdeczną odpędza/ pić ją dając/ i na pulsy przykładając. Głowę wysusza.
Flusy zbytnie w głowie wysusza i trawi/ myjąc głowę ługiem/ w którymby długo Lawenda/ Bukowica/ Bobkowe liście/ i Czarnucha moknęła. Księgi Pierwsze. Od Molów szat broni
lekárstwem/ náćieráiąc ie nią/ wźiąć do tego Szałwiey tákże wiele/ to iest puł gárśći/ Iáłowcowych iágod sześć łotow y w winie to wszystko białym wárzyć/ á ręce álbo pálce tym náćieráć. (lod) Subetu
Od Subetá/ to iest/ od spánia głębokiego/ nád przyrodzenie zbudza/ pod nosem ią trzymáiąc. Páráliżowi.
Slákiem álbo powietrzem náruszonym iest vżyteczna. Mdłość serdeczną
Mdłość serdeczną odpądza/ pić ią dáiąc/ y ná pulsy przykłádáiąc. Głowę wysusza.
Flusy zbytnie w głowie wysusza y trawi/ myiąc głowę ługiem/ w ktorymby długo Láwendá/ Bukowicá/ Bobkowe liśćie/ y Czárnuchá moknęłá. Kśięgi Pierwsze. Od Molow szat broni
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
a sokiem jego żółtym nozdrza namazać: Tak abowiem mózg wyczyści. Toż czyni Mózg wyczyścia. Item.
Korzeń w uściech żuchany. Głowy boleniu.
Bolenie głowy układa/ także go żuchając albo i Sok w nozdrza puszczając. Oddechom.
Oddechy i Sklepy w mózgu.
Sklepy w mózgu zatkane/ otwiera i wychędaża. Przeto Paraliżowi.
Paraliżem naruszonym/ albo do niego skłonnym/ jest barzo użytecznym używaniem. Chrobactwu w głowie.
Chrobactwo w mózgu zalągłe/ zapachem swym morzy i wywodzi. Wszom.
Wszy w głowie zabija i wytraca. (Turn.) Sercu smętnemu
Serce smętne/ żuchając go/ uwesela/ i w uściech długo trzymając/ a podczas
á sokiem iego żołtym nozdrzá námázáć: Ták ábowiem mozg wyczyśći. Toż czyni Mozg wyczyśćia. Item.
Korzeń w vściech żuchány. Głowy boleniu.
Bolenie głowy vkłáda/ tákże go żucháiąc álbo y Sok w nozdrzá pusczáiąc. Oddechom.
Oddechy y Sklepy w mozgu.
Sklepy w mozgu zátkáne/ otwiera y wychędaża. Przeto Páráliżowi.
Páráliżem náruszonym/ álbo do niego skłonnym/ iest bárzo vżytecznym vżywániem. Chrobáctwu w głowie.
Chrobáctwo w mozgu zálągłe/ zapáchem swym morzy y wywodźi. Wszom.
Wszy w głowie zábiia y wytráca. (Turn.) Sercu smętnemu
Serce smętne/ żucháiąc go/ vwesela/ y w vśćiech długo trzymáiąc/ á podczás
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 87
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
sześciu kropek/ z Miarzową wodką/ na schodzie/ Miesiąca/ na świtaniu/ zwłaszcza gdyby Słońce w Skopie znaku niebieskim było. Co bywa od dnia dziesiątego Marca/ aż do dwudziestego wtórego Kwietnia. Pamięci.
Pamięć nasłabiałą dziwnie posila i ostrzy/ każdego dnia/ kładąc się do łoża/ po dwanaście kropek go biorąc. Paraliżowi.
Członkom Paraliżem naruszonym/ z wielkiego oziębienia i wilgotności flegmistych/ w suche żyły pochodzące/ w których się czujność i władza zamyka/ z Cynamonową wodką także po dwanaście kropek każdego dnia pić dając/ jest wielkim a znamienitym lekarstwem. Chorobom zimnym.
Chorobom wszelakim flegmistym jest użyteczny/ pomienionym sposobem używany. Sok z Miarzu.
sześćiu kropek/ z Miarzową wodką/ ná schodźie/ Mieśiącá/ ná świtániu/ zwłasczá gdyby Słońce w Skopie znáku niebieskim było. Co bywa od dniá dźieśiątego Márcá/ áż do dwudźiestego wtorego Kwietniá. Pámięći.
Pámięć násłábiáłą dźiwnie pośila y ostrzy/ káżdego dniá/ kłádąc sie do łożá/ po dwánaśćie kropek go biorąc. Páráliżowi.
Członkom Páráliżem náruszonym/ z wielkiego oźiębienia y wilgotnośći flágmistych/ w suche żyły pochodzące/ w ktorych sie czuyność y włádza zámyka/ z Cynámonową wodką tákże po dwánaśćie kropek káżdego dniá pić dáiąc/ iest wielkim á známienitym lekárstwem. Chorobom źimnym.
Chorobom wszelákim flágmistym iest vżyteczny/ pomienionym sposobem vżywány. Sok z Miarzu.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 121
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
dwanaście kropli pić/ o godzinie dwudziestej. Olejek. Oleum. Mózgu.
Wodka biała/ od Balsamu odłączona/ za Olejek może uść/ która Mózgu/ Żyłom piętym/ nasieniu męskiemu/ i ciepłu przyrodzonemu w ciele barzo służj. Może też być z nasienia dystylowany. Nerwom Nasieniu męskiemu
A ten Przeciwko Szlaku/ i Paraliżowi jest lekarstwem/ po trzy krople/ z wodką tegoż ziela używany/ a mażąc nim żyły Pulsowe i skronie. Paraliżu. Jadom i truciznom
Jadom i truciznie wielkim jest lekarstwem/ które jeśliby były gorące/ dawać go z wodką Loczygową: Jeśli zimne/ z Piołunową/ i chorego dobrze nakrywszy/ kazać mu się
dwánaście kropli pić/ o godźinie dwudźiestej. Oleiek. Oleum. Mozgu.
Wodká biała/ od Bálsamu odłączona/ zá Oleiek może vść/ ktora Mozgu/ Zyłom piętym/ naśieniu męskiemu/ y ćiepłu przyrodzonemu w ćiele bárzo służj. Może też być z naśienia dystyllowány. Nerwom Naśieniu męskiemu
A ten Przećiwko Szláku/ y Páráliżowi iest lekárstwem/ po trzy krople/ z wodką tegoż źiela vżywány/ á máżąc nim żyły Pulsowe y skronie. Páráliżu. Iádom y trućiznom
Iádom y trućiznie wielkim iest lekárstwem/ ktore iesliby były gorące/ dawáć go z wodką Loczygową: Iesli źimne/ z Piołunową/ y chorego dobrze nákrywszy/ kazáć mu sie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 153
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
słabemu/ i wszelakim niedostatkom jego wielkim/ jest to ziele lekarstwem/ tak w trunku wina i piwa/ jako w potrawach/ w polewkach/ w miękkim jaju/ także w konfektach/ w lektwarzach/ i innym jakimkolwiek sposobem przystojnym używany prochem. Abo w winie warzone korzenie/ a pite/ naczczo i na noc. Paraliżowi.
Szlakiem abo Paraliżem naruszonym pomienionym obyczajem używany/ znamienietym jest ratunkiem/ abowiem wilgotności flegmiste/ lipkie/ klejowate/ żyły suche zbytnie oziębiające i obciężające trawi/ rozgrzewając i wysuszając. Macicznym boleściam.
Toż boleści i gryzienie w macicy paniom układa. Żołądkowi osłabiałemu.
Żołądek mdły/ i w sprawach swych osłabiały/ do trawienia
słábemu/ y wszelákim niedostátkom iego wielkim/ iest to źiele lekárstwem/ ták w trunku winá y piwá/ iáko w potráwách/ w polewkách/ w miękkim iáiu/ tákże w konfektách/ w lektwárzách/ y innym iákimkolwiek sposobem przystoynym vżywány prochem. Abo w winie wárzone korzenie/ á pite/ náczczo y ná noc. Páráliżowi.
Szlákiem ábo Páráliżem náruszonym pomienionym obyczáiem vżywány/ známienietym iest rátunkiem/ ábowiem wilgotnośći flágmiste/ lipkie/ kliiowáte/ żyły suche zbytnie oźiębiáiące y obćiężáiące trawi/ rozgrzewáiąc y wysuszáiąc. Maćicznym boleśćiam.
Toż boleśći y gryźienie w maćicy pániom vkłáda. Zołądkowi osłábiáłemu.
Zołądek mdły/ y w spráwách swych osłábiáły/ do trawienia
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 268
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
