słowom tego człowieka, nawet nie pytając go się o przyczynę prawdziwą tego jego zdania (bo się to nie godzi), wyzuła się ex potestate legislatoria albo z mocy praw stanowienia, z wszelkiej tudzież dyspozycji i roztrząśnienia, by najgłówniejszych spraw, i odstąpiła od wszelkiego macierzystego starania o dobro swych synów. Jest to species jakaś paraliżu, która opanowała i trzyma przez lat 40 wszystkie martwe członki Rzpltej tak dalece, że ta nie może się najmniej ruszyć ani nic cale robić dla generalnego Ojczyzny zbawienia. Ta rzecz zdaje się do wiary niepodobna i żadna historia dotąd o żadnym podobnym przykładzie nie pisze, jest jednak cale prawdziwa i wątpić o niej nie można.
słowom tego człowieka, nawet nie pytając go się o przyczynę prawdziwą tego jego zdania (bo się to nie godzi), wyzuła się ex potestate legislatoria albo z mocy praw stanowienia, z wszelkiej tudzież dyspozycyi i roztrząśnienia, by najgłówniejszych spraw, i odstąpiła od wszelkiego macierzystego starania o dobro swych synów. Jest to species jakaś paraliżu, która opanowała i trzyma przez lat 40 wszystkie martwe członki Rzpltej tak dalece, że ta nie może się najmniej ruszyć ani nic cale robić dla generalnego Ojczyzny zbawienia. Ta rzecz zdaje się do wiary niepodobna i żadna historyja dotąd o żadnym podobnym przykładzie nie pisze, jest jednak cale prawdziwa i wątpić o niej nie można.
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 288
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
przykazaniu. To jest/ grzech mieć w ostatniej miałem nienawiści/ Który ostatnią zgubę nad ludźmi swą iści. Gdyż grzech prac/ chorób/ śmierci/ biad/ które po ziemi Panują/ jest przyczyną miedzy śmeirtelnemi. Ioan: 5.
Z Jana Ewanielicznej świętego powieści/ Ów przy sadzawce przez lat ośm/ i czterdzieści Paraliżu chorobą człowiek zarażony Wielce był/ a dla grzechów swoich utrapiony; Abowiem kiedy go z tej choroby uzdrowił On dobrotliwy medyk Pan Jezus/ tak mówił: Oto stałeś się zdrowy, więcej nie chciej grzeszyć, By się do ciebie gorsza nie chciała pospieszyć Choroba. To gdy raczył Pan Chrystus powiedzieć/ Jak prawy Nauczyciel;
przykázaniu. To iest/ grzech mieć w ostátniey miałem nienáwiśći/ Ktory ostatnią zgubę nad ludźmi swą iśći. Gdyż grzech prac/ chorob/ śmierci/ biád/ ktore po źiemi Pánuią/ iest przycżyną miedzy śmeirtelnemi. Ioan: 5.
Z Iáná Ewánielicżney świętego powieśći/ Ow przy sádzawce przez lat ośm/ y cżterydźieśći Páráliżu chorobą cżłowiek záráżony Wielce był/ á dla grzechow swoich utrápiony; Abowiem kiedy go z tey choroby uzdrowił On dobrotliwy medyk Pán Iezus/ tak mowił: Oto stáłeś się zdrowy, więcey nie chćiey grzeszyć, By się do ćiebie gorsza nie chćiáłá pospieszyć Chorobá. To gdy raczył Pán Chrystus powiedźieć/ Iak práwy Naucżyćiel;
Skrót tekstu: BesKuligHer
Strona: 43
Tytuł:
Heraklit chrześcijański
Autor:
Piotr Besseusz
Tłumacz:
Mateusz Ignacy Kuligowski
Drukarnia:
Kollegium Scholarum Piarum
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1694
Data wydania (nie wcześniej niż):
1694
Data wydania (nie później niż):
1694
jeśli tylko na raz/ a to w winie Piołynkowym warzyć/ i na czczo pić. Albo Siekankę zniego i z Pieprzu ukrążać/ a po pułtory quinty na noc brać/ i winem popić dobrym. Trzewom
Trzewa zaziębione tak jucha rozgrzewa/ używając jej trunkiem. Toż
Wietrzności około Śleziony zawarte rozpędza. Mesua. Paraliżu.
Językowi Paraliżem naruszonemu/ i ciężko mówiącemu/ jest wielkim ratunkiem/ często ciepło jego juchą płocząc i gargatyzując. Także ją też ciepło pijąc. Też korzeń Tatarski sam/ albo z Muszkatowym orzechem mastykując/ i pod językiem trzymając. Księgi Pierwsze Bielmo spądza.
Bielmo z oczu ściera tym sposobem: Wziąć ziela Tatarskiego/ Soku
iesli tylko ná raz/ á to w winie Piołynkowym wárzyć/ y ná czczo pić. Albo Siekankę zniego y z Pieprzu vkrążáć/ á po pułtory quinty ná noc bráć/ y winem popić dobrym. Trzewom
Trzewá zaźiębione ták iuchá rozgrzewa/ vżywáiąc iey trunkiem. Toż
Wietrznośći około Sleźiony záwárte rospądza. Mesua. Páráliżu.
Ięzykowi Páráliżem náruszonemu/ y ćięszko mowiącemu/ iest wielkim rátunkiem/ często ćiepło iego iuchą płocząc y gárgátyzuiąc. Tákże ią też ćiepło piiąc. Też korzeń Tátárski sam/ álbo z Muszkátowym orzechem mástykuiąc/ y pod ięzykiem trzymáiąc. Kśięgi Pierwsze Bielmo spądza.
Bielmo z oczu sćiera tym sposobem: Wźiąć źiela Tátárskiego/ Soku
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 20
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Przyrodzenie.
NAsza Spikanarda Ogródna jest przyrodzenia rozgrzewającego/ i wysuszającego/ na końcu wtórego stopnia/ albo na początku trzeciego/ otwiera/ ścieńcza/ trawi/ mając cząstki w sobie subtelne i przenikające. Moc i skutki.
Mózgu wszelakim dolegliwościom z zimna pochodzącym jest użyteczna. Jako Nerwom albo Piętym żyłom. Mózgu niedostatkom z zimna. Paraliżu. Kaduku. Subeku.
Slakiem albo powietrzem naruszonym
Padającej niemocy.
Spaniu nad przyrodzenie/ które inni Spikiem/ drudzy Subetem z Arabskiego zowią/ tym sposobem używany.
Wziąć kwiatków Spikanardowych/ Szałwijej/ Cynamonu/ Kwiatu Muszkatowego/ Kardamomu/ Koczanków zamorskich/ albo Syszkowej Lawendy/ Staechas Grekowie zowią/ Gwoździków/ Rożej suchej czerwonej/
Przyrodzenie.
NAszá Spikánárdá Ogrodna iest przyrodzenia rozgrzewáiącego/ y wysuszáiącego/ ná końcu wtorego stopniá/ álbo ná pocżątku trzećiego/ otwiera/ śćieńcza/ trawi/ máiąc cząstki w sobie subtelne y przenikáiące. Moc y skutki.
Mozgu wszelákim dolegliwośćiom z źimná pochodzącym iest vżyteczna. Iáko Nerwom álbo Piętym żyłom. Mozgu niedostatkom z źimná. Páráliżu. Káduku. Subeku.
Slákiem álbo powietrzem náruszonym
Pádáiącey niemocy.
Spániu nád przyrodzenie/ ktore ini Spikiem/ drudzy Subetem z Arábskiego zowią/ tym sposobem vżywány.
Wźiąć kwiatkow Spikánárdowych/ Szałwiiey/ Cynámonu/ Kwiátu Muszkátoweg^o^/ Kárdámomu/ Koczankow zamorskich/ álbo Syszkowey Láwendy/ Staechas Grekowie zowią/ Gwoźdźikow/ Rożey suchey czerwoney/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 40
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
trunku pić. O czym się też w spikanardzie powiedziało. Konfekt Lawendowy. Conserua.
Konfekt tak z kwiecia Lawendowego jako Spikanardowego/ abo z Kwiecia gwoździków ogródnych pełnych/ a z cukru bywa czyniony. Biorąc do jednego funta kwiatków cztery funty Cukru/ i wespół utłuc/ a na słońcu smażyć. Mózgu. Nerwom. Nawrotu Paraliżu. zdrętwjałości.
Ten Konfekt Mózg i
Żyły suche oziębłe rozgrzewa i posila.
Zawrotu głowie służy.
Slakiem abo powietrzem naruszonym/ Zdrewniałości członków. Trzesieniu ciała.
Trzesieniu i drżeniu ciała/ albo któregokolwiek członk/ jako rąk/ głowy/ Nóg. Mowie utraconej.
Utraconą mowę przywraca/ długo w uściech go trzymając. Żołądku zimnemu
trunku pić. O czym sie też w spikánárdźie powiedźiáło. Konfekt Láwendowy. Conserua.
Konfekt ták z kwiećiá Láwendowego iáko Spikánárdowego/ ábo z Kwiecia gwoźdźikow ogrodnych pełnych/ á z cukru bywa cżyniony. Biorąc do iednego funtá kwiátkow cztery funty Cukru/ y wespoł vtłuc/ á ná słońcu smáżyć. Mozgu. Nerwom. Nawrotu Páráliżu. zdrętwjáłośći.
Ten Konfekt Mozg y
Zyły suche oźiębłe rozgrzewa y pośila.
Zawrotu głowie służy.
Slákiem ábo powietrzem náruszonym/ Zdrewniáłośći członkow. Trześieniu ćiáłá.
Trześieniu y drżeniu ciáłá/ álbo ktoregokolwiek członk/ iáko rąk/ głowy/ Nog. Mowie vtráconey.
Vtráconą mowę przywraca/ długo w vśćiech go trzymáiąc. Zołądku źimnemu
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 33
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
zatwardziałym/ używać go dobrze. Macicy.
Macicę rozgrzewa zaziębioną/ i mdłą posila. Apopleksiej/ to jest/ we wszystkim ciele naruszeniu powietrzem/ barzo jest użyteczny. Apopleksiej. Wodka Lawendowa. Aqua Lauendula stilaticia.
Wodka z Lawendy/ tym sposobem bywa wypalona/ jako spikanardowa/ ta do wielu rozmaitych lekarstw przychodzi. Jako Paraliżu
Paraliżem naruszonym do nacierania/ przydawszy Rozmarynu/ Majeranu/ Bobku po garści/ mydła Weneckiego tak wiele/ jako żółtek jajowy/ do tego przydać wodki Lawendowej/ Bobkowej/ i gorzałki co namocniejszej po dwanaście łotów/ albo łyżek/ to wespół co nalepiej w Moździerzu utrzeć/ i tak temu dać przez cały dzień stać/ potym
zátwárdźiáłym/ vżywáć go dobrze. Máćicy.
Máćicę rozgrzewa záźiębioną/ y mdłą pośila. Apoplexiey/ to iest/ we wszystkim ćiele náruszeniu powietrzem/ bárzo iest vżyteczny. Apoplexiey. Wodká Láwendowa. Aqua Lauendula stilaticia.
Wodká z Láwendy/ tym sposobem bywa wypalona/ iáko spikánárdowa/ tá do wielu rozmáitych lekarstw przychodzi. Iáko Páráliżu
Páráliżem náruszonym do náćieránia/ przydawszy Rozmárynu/ Máieranu/ Bobku po gárśći/ mydłá Weneckiego ták wiele/ iáko żołtek iáiowy/ do tego przydáć wodki Láwendowey/ Bobkowey/ y gorzałki co namocnieyszey po dwánaście łotow/ álbo łyżek/ to wespoł co nalepiey w Możdżerzu vtrzeć/ y ták temu dáć przez cáły dźień stáć/ potym
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 33
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
ciepło przywijając. Zębom bolejącym.
Zębom bole uskramia/ w uściech ją ciepło trzymać (Tenże) Wino Lawendowe. Vinum Lauendae.
Wino Lawendowe tak pospolicie czynią/ napełniają woreczek kitajczany/ albo Cyndalinowy Lawendowemi kwiatami/ i zawieszują w safce albo w Baryle wina. To Mózgu. Zawrotu. Żołądkowi. Morzysku. Kolice. Paraliżu.
Mózg zimny rozgrzewa mdły posila.
Zawrót głowy oddala.
Żołądek oziebły rozgrzewa.
Morzysko w żywocie układa.
Paraliżem zarażonym/ i tym wszystkim niedostatkom/ o których się powiedziało w Konfekcie Lawendowym/ jest użyteczny trunkiem. Ocet Lawendowy. Acetum Lauendule.
Ocet Lawendowy tym sposobem jako Rożany bywa czyniony/ albo Gwoździkowy/ suche kwiatki
ćiepło przywiiáiąc. Zębom boleiącym.
Zębom bole vskramia/ w vśćiech ią ćiepło trzymáć (Tenże) Wino Láwendowe. Vinum Lauendae.
Wino Láwendowe ták pospolićie czynią/ nápełniáią woreczek kitayczány/ álbo Cyndalinowy Láwendowemi kwiátámi/ y záwieszuią w sáfce álbo w Báryle winá. To Mozgu. Zawrotu. Zołądkowi. Morzysku. Kolice. Páráliżu.
Mozg źimny rozgrzewa mdły pośila.
Zawrot głowy oddala.
Zołądek oźiebły rozgrzewa.
Morzysko w zywoćie vkłáda.
Páráliżem záráżonym/ y tym wszystkim niedostátkom/ o ktorych sie powiedźiáło w Konfekćie Láwendowym/ iest vżyteczny trunkiem. Ocet Láwendowy. Acetum Lauendulae.
Ocet Láwendowy tym sposobem iáko Rożány bywa czyniony/ álbo Gwoźdźikowy/ suche kwiatki
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 33
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
po łyżce dawać: Starszym po dwu.
Czwarta wodka/ która się Aquauicie równa/ wyższej pomienonym niedołęźliwościom służy/ ale nad dwie łyżce niegodzi się jej używać/ dla gorącości jej zbytniej. Podagrze
Podagrę Scjatykę Artetykę uskramia/ chusty w niej maczając/ a ciepło kładąc (Tabe.) Ściatyce. Artetyce. Slaku albo Paraliżu ustrzeżeniu.
Dla ustrzeżenia slaku albo paraliży/ co tydzień dobrze jej używać/ a zwłaszcza na kwadrach Miesiąca/ na Pełni i na Nowiu po dwu łyżkach rano/ przedtym wziąwszy jej na noc łyżkę albo połtory/ nazajutrz dwie. Tak się ustrzec może tego złego/ albo tylko ulżyć boleści. Kaduku.
Przeciwko padającej chorobie wodka
po łyszce dawáć: Stárszym po dwu.
Czwarta wodká/ ktora sie Aquauićie rowna/ wysszey pomienonym niedołęźliwośćiom służy/ ále nád dwie łyszce niegodźi sie iey vżywáć/ dla gorącośći iey zbytniey. Podágrze
Podágrę Scyátykę Artetykę vskramia/ chusty w niey maczáiąc/ á ćiepło kłádąc (Tabe.) Sciátyce. Artetyce. Sláku álbo Páráliżu vstrzeżeniu.
Dla vstrzeżenia sláku álbo páráliży/ co tydźień dobrze iey vżywáć/ á zwłasczá ná kwadrách Mieśiącá/ ná Pełni y ná Nowiu po dwu łyszkách ráno/ przedtym wźiąwszy iey ná noc łyszkę álbo połtory/ názáiutrz dwie. Ták sie vstrzedz może tego złego/ álbo tylko vlżyć boleśći. Káduku.
Przećiwko padáiącey chorobie wodká
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 39
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Dzięgielowy korzeń w Cukrze.
Tym sposobem korzenie Dzięgielowe w Cukrze bywa przyprawione/ a zwłaszcza świeże/ jako Oman/ albo Tatarskie zie- le: używając go przeciwko morowego powietrzu na czczo/ niżliby z domu wyszedł. Zielnik D. Symona Syrenniusa.
Żołądek zimny. Także
Serce oziębłe i mdłe rozgrzewa.
Bojącym się naruszenia od Paraliżu albo już naruszonym Szlakiem/ dobrze go używać. Starym oziębłym.
Ludziom zeszłym w leciech/ i mało ciepła przyrodzonego mającym/ dobrze go pożywać często. W innych także chorobach zimnych jest użyteczny/ do których sam Korzeń przychodzi. Syrop z dzięgielu wyciągnionj Syrup
W Aptekach porządnych i dostatecznych bywa z tego korzenia Syrop tym sposobem wyciągniony
Dźięgielowy korzeń w Cukrze.
Tym sposobem korzenie Dźięgielowe w Cukrze bywa przypráwione/ á zwłasczá świeże/ iáko Oman/ álbo Tátárskie źie- le: vżywáiąc go przećiwko morowe^o^ powietrzu ná czczo/ niżliby z domu wyszedł. Zielnik D. Symoná Syrenniusá.
Zołądek źimny. Tákże
Serce oźiębłe y mdłe rozgrzewa.
Boiącym sie náruszenia od Páráliżu álbo iuż náruszonym Szlákiem/ dobrze go vżywáć. Stárym oźiębłym.
Ludźiom zeszłym w lećiech/ y máło ćiepłá przyrodzonego máiącym/ dobrze go pożywáć często. W inych tákże chorobách źimnych iest vżyteczny/ do ktorych sam Korzeń przychodźi. Syrop z dźięgielu wyćiągnionj Syrup
W Aptekách porządnych y dostátecznych bywa z tego korzeniá Syrop tym sposobem wyćiągniony
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 94
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
liściem. Tego niegodzi się na raz więcej brać/ tylko jeden skrupuł/ to jest: trzecią część od ćwierci łota/ z wodką tegoż ziela/ albo z jaką inną przynależącą: albo z sokiem tegoż Miarzu wyższej opisanym. Także z inymi przynależącymi lekarstwy/ podług potrzeby chorób. Zawrotu.
Zawrotu głowie. Paraliżu
Szlaku/ albo Paraliżem naruszeniu. Subetu.
Subetu i Szpiku/ z zbytniego oziębienia Mózgu. Zapominającem się.
Zapominającym się nad przyrodzenie/ i inym z podobnej materii chorobom barzo jest użyteczny/ dając go po sześciu kropek/ z Miarzową wodką/ na schodzie/ Miesiąca/ na świtaniu/ zwłaszcza gdyby Słońce w Skopie znaku niebieskim
liśćiem. Tego niegodźi sie ná raz więcey bráć/ tylko ieden skrupuł/ to iest: trzećią część od czwierći łotá/ z wodką tegoż źiela/ álbo z iáką iną przynależącą: álbo z sokiem tegoż Miarzu wysszey opisánym. Tákże z inymi przynależącymi lekárstwy/ podług potrzeby chorob. Zawrotu.
Zawrotu głowie. Páráliżu
Szláku/ álbo Páráliżem náruszeniu. Subetu.
Subetu y Szpiku/ z zbytniego oźiębienia Mozgu. Zápomináiącem sie.
Zápomináiącym sie nád przyrodzenie/ y inym z podobney máteryey chorobom bárzo iest vżyteczny/ dáiąc go po sześćiu kropek/ z Miarzową wodką/ ná schodźie/ Mieśiącá/ ná świtániu/ zwłasczá gdyby Słońce w Skopie znáku niebieskim
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 121
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
