chory na nogi i na ręce/ u którego z członków prawie wszytkich kamyczki wychodziły. a przedtim niżeli się miejsce otworzyło/ ból wielki i nieznośny cierpiał: na takowe chiragry i podagry/ ta woda nic nie pomoże. Nabarziej jednak ta woda pomocna jest tym co mają skórę po wierzchu plugawą; bądź to będą strupy/ parchy/ otręty/ łupieże/ krosty suche abo zropione: gdy się w niej kto będzie ponarzał i kąpał tak/ jako się potym nauka dostatnia poda. Na wrzody też onej zażyć możesz/ na fistuły/ na dymiona/ wole/ na brodawki/na liszaje/ i na insze zwierzchne plugastwa/ zwłaszcza które w sobie nie
chory ná nogi y ná ręce/ u ktorego z cżłonkow práwie wszytkich kámycżki wychodźiły. á przedtim niżeli się mieysce otworzyło/ ból wielki y nieznośny ćierpiał: ná tákowe chirágry y podágry/ tá wodá nic nie pomoże. Nabárźiey iednák tá wodá pomocna iest tym co máią skórę po wierzchu plugáwą; bądź to będą strupy/ párchy/ otręty/ łupieże/ krosty suche ábo zropione: gdy się w niey kto będźie ponarzał y kąpał ták/ iáko się potym náuká dostatnia poda. Ná wrzody też oney záżyć możesz/ ná fistuły/ ná dymioná/ wole/ ná brodawki/ná liszáie/ y ná insze zwierzchne plugástwá/ zwłaszcżá ktore w sobie nie
Skrót tekstu: SykstCiepl
Strona: 145.
Tytuł:
O cieplicach we Skle ksiąg troje
Autor:
Erazm Sykstus
Drukarnia:
Krzysztof Wolbramczyk
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1617
Data wydania (nie wcześniej niż):
1617
Data wydania (nie później niż):
1617
używaniu, zapal ją, a tę tłustość która się z niej skwarzyć będzie pilnie zbieraj, jest bowiem skuteczna na popadnie warg, rąk, i nóg. Na Strupy po Głowie, które się nazywiają Favi, Achores, Porrigo, Tinea.
TE rodzaje strupów różne są. Dzieciom pospolite, i roślejszym przydają się, osobliwie parchy. Na to służą naprzód purganse, krwie puszczenie, (jeżeli wiek pozwoli) Banki, Łaznia, etc. przytym weś ługu z leszczynowego popiołu zrobionego, jeżeli jest mocny, przylej trochę wody, myj niem głowę co dzień, za każdym razem smaruj olejkiem z żółtków jajowych zrobionym, jest na to dobry osobliwie
używániu, zápal ią, á tę tłustość ktora się z niey skwárzyć będźie pilnie zbieray, iest bowiem skuteczna ná popádnie warg, rąk, y nog. Ná Strupy po Głowie, ktore się názywiáią Favi, Achores, Porrigo, Tinea.
TE rodzáie strupow rożne są. Dźiećiom pospolite, y rośleyszym przydáią się, osobliwie párchy. Ná to służą naprzod purgánse, krwie pusczenie, (ieżeli wiek pozwoli) Bánki, Łáznia, etc. przytym weś ługu z lesczynowego popiołu zrobionego, ieżeli iest mocny, przyley trochę wody, myi niem głowę co dźień, zá káżdym rázem smáruy oleykiem z żołtkow iáiowych zrobionym, iest ná to dobry osobliwie
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 87
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
których ludzie nie używają/ dobre barzo.
Przy rzezi wołowe juchy w cebry zbierać/ i warzyć dobrze barzo/ jedno nie nazbyt często bo częste ich używanie parch mnoży. Skwarki kiedy nie nazbyt wystwarzone dobre. A jakakolwiek tłustość warzysz/ trzeba w kocieł włożyć soli/ żeby żołądki psów nie zagniwały/ skąd choroby wszelakie i parchy. Księgi pierwsze.
Powiedają też że w Maju/ Czerwcu/ Lipcu/ tłucz raki i warzyć przy tłustości/ zdrowo psom/ i ma to siła chorób wywodzić/ i sierść cudną psiech czynić. Zacieranie.
ZAtrzeć psom trzeba co nagóręcej/ z tego kotła biorąc/ w którym tłuste warzą/ a co namniej lejąc/
ktorych ludźie nie vżywáią/ dobre bárzo.
Przy rzeźi wołowe iuchy w cebry zbieráć/ y wárzyć dobrze bárzo/ iedno nie názbyt cżęsto bo cżęste ich vżywánie parch mnoży. Skwárki kiedy nie názbyt wystwárzone dobre. A iákakolwiek tłustość wárzysz/ trzebá w koćieł włożyć soli/ żeby żołądki psow nie zágniwáły/ zkąd choroby wszelákie y párchy. Kśięgi pierwsze.
Powiedáią też że w Máiu/ Czerwcu/ Lipcu/ tłucż ráki y wárzyć przy tłustośći/ zdrowo psom/ y ma to śiłá chorob wywodźić/ y śierść cudną pśiech cżynić. Záćieránie.
ZAtrzeć psom trzebá co nagoręcey/ z tego kotłá biorąc/ w ktorym tłuste wárzą/ á co namniey leiąc/
Skrót tekstu: OstrorMyśl1618
Strona: 16
Tytuł:
Myślistwo z ogary
Autor:
Jan Ostroróg
Drukarnia:
Bazyli Skalski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
myślistwo, zoologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
człowieczą umorzonego drachmę 1. uczyń maść/ a we dwudziestu czterech godzinach namaż po razu w ciepłym abo w cichym miejscu/ iżeby się koń nie skrobał/ dawając mu mącznicę pić przez wszytek czas mazania/ a przed każdym namazaniem trzeba konia przemywać ługiem/ jako wyższej. Na Strupy.
Strupy nie tak się szerzą jako parchy/ przeto też mniej są zaraźliwe i łacniejsze do leczenia. Te masłem świeżym niepłokanym namazuj aby odmiękły/ warzże Rzepik w occie/ a tym one strupy zmywaj: abo dębnice wziąwszy od Garbarza/ abo też czerwonej farby skornej/ warz z octem a przemywaj.
Na wszelakie pomienione trafunki olejek barzo dobry: Weźmi nasienia konopnego
człowieczą vmorzonego dráchmę 1. vczyń máść/ á we dwudźiestu czterech godźinách námaż po rázu w ćiepłym ábo w ćichym mieyscu/ iżeby się koń nie skrobał/ dawáiąc mu mącznicę pić przez wszytek czás mázánia/ á przed kożdym námázaniem trzebá koniá przemywáć ługiem/ iáko wyższey. Ná Strupy.
Strupy nie ták się szerzą iáko párchy/ przeto też mniey są záráźliwe y łácnieysze do leczenia. Te másłem świeżym niepłokánym námázuy áby odmiękły/ warzże Rzepik w ocćie/ á tym one strupy zmyway: ábo dębnice wźiąwszy od Gárbárzá/ ábo też czerwoney fárby skorney/ warz z octem á przemyway.
Ná wszelákie pomienione tráfunki oleiek bárzo dobry: Weźmi naśienia konopnego
Skrót tekstu: DorHip_II
Strona: Pij
Tytuł:
Hippica to iest o koniach księgi_II
Autor:
Krzysztof Dorohostajski
Drukarnia:
Andrzej Piotrkowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1603
Data wydania (nie wcześniej niż):
1603
Data wydania (nie później niż):
1603
ziela Święco- nego, uwarz w garcu, wlej do kąpieli przecedziwszy wsyp soli święconej, i kąp się, wyszedszy z kąpieli smaruj maścią w zwysz opisana, którać się podoba, a jeżeliby znaczne i dawne czary były, na ten czas udać się do duchownych o radę. Sposoby leczenia O świerzbie albo Parchach.
Parchy albo Ospa żydowska jest różna i z różnemi przezwiskami, z którejmi nie rozwodząc się, w pospolitości podają się sposoby do pozbycia ich, Maść osobliwa na Świerzb.
WEźmi Siarki subtelno utartej dwa łoty, soku Limoniowego kwaterkę, warz na rynce, aż sucho będzie, potym przydaj sadła wieprzowego topionego dwa łoty, soli utartej pół
źiela Swięco- nego, uwarz w gárcu, wley do kąpieli przecedźiwszy wsyp soli święconey, y kąp się, wyszedszy z kąpieli smáruy máśćią w zwysz opisana, ktoráć się podoba, á ieżeliby znáczne y dawne czáry były, ná ten czás udáć się do duchownych o rádę. Sposoby leczenia O świerzbie álbo Párchach.
Párchy álbo Ospá żydowska iest rożná y z rożnemi przezwiskami, z ktoreymi nie rozwodząc się, w pospolitośći podáią się sposoby do pozbyćia ich, Máść osobliwa ná Swierzb.
WEźmi Siárki subtelno utártey dwá łoty, soku Limoniowego kwáterkę, warz ná rynce, ász sucho będźie, potym przyday sadłá wieprzowego topionego dwá łoty, soli utártey puł
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 134
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
sposoby leczenia, 69 Płuc zapalenie; tamże Prochem ruśniczym opalenie, 104 Piersi białogłowskich różne afekcje, 111 Pokarm zgubić, 112 Pokarm zsiadły w piersiach, tamże. PPokarmu utraconego nabyć, 113 Piersi białogłowskich zapalenie albo Roża, 114 Pokarm zbytni gubić, 115 Pokarm mnożyć, tamże. Poronienie, 116 Płodu nieżywego pozbyć, 124 Parchy na głowie, 135 Podniebienia zapalenie, i inne afekcje, 140 parch, obacz świerzb, Plaster na ruptury, 146 Pępka wyście przy rodzeniu, 148 Plaster na śledzione, 152 Potów pobudzania sposoby, 175 Powietrza opisanie, 187 Regestr Regestr.
Powietrza znaki, 188 Pigułki Rufi zwane, 189 Plaster zwany mirabilis, 212
sposoby leczenia, 69 Płuc zápálenie; támże Prochem ruśniczym opálenie, 104 Pierśi białogłowskich rożne áfekkcye, 111 Pokarm zgubić, 112 Pokarm zśiádły w pierśiach, támże. PPokármu utraconego nábydź, 113 Pierśi białogłowskich zápálenie álbo Roża, 114 Pokarm zbytni gubić, 115 Pokarm mnożyć, támże. Poronienie, 116 Płodu nieżywego pozbyć, 124 Párchy ná głowie, 135 Podniebienia zápálenie, y inne áfekkcye, 140 párch, obacz świerzb, Plaster ná ruptury, 146 Pępka wyśćie przy rodzeniu, 148 Plaster ná sledźione, 152 Potow pobudzánia sposoby, 175 Powietrzá opisánie, 187 Regestr Regestr.
Powietrzá znáki, 188 Pigułki Rufi zwáne, 189 Plaster zwány mirabilis, 212
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 296
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
