daje Posłowi Królewskiemu, którego Podkomorzowie wprowadzają, po skończonej jego mowie nad instrukcją deliberują, potym rozdzielają się Izby. W jednej Izbie zostają się Biskupi, Senatorowie, Podkomorzowie, i od Miast Gdańska, Torunia, i Elbląga, delegowani. W drugiej Izbie Stan Rycerski przystępuje do obrania Marszałka, po obranym Marszałku instrukcje z Sejmików partykularnych ułożone czytają na Sejm, po których przeczytanych, i wykorrygowanych, Marszałek z kołem Rycerskim idzie, i łący się z Senatorską Izbą, tam też same instrukcje czytają, po których stwierdzonych i Miasta swoje Instrukcje na Sejm podają, i z Generału tego Posłowie ledwie nie wszyscy Szlachta, którzy chcą, jadą do Warszawy na Sejm
daje Posłowi Królewskiemu, ktôrego Podkomorzowie wprowadzają, po skończoney jego mowie nad instrukcyą deliberują, potym rozdźielają śię Izby. W jedney Izbie zostają śię Biskupi, Senatorowie, Podkomorzowie, i od Miast Gdańska, Torunia, i Elbląga, delegowani. W drugiey Izbie Stan Rycerski przystępuje do obrania Marszałka, po obranym Marszałku instrukcye z Seymików partykularnych ułożone czytają na Seym, po których przeczytanych, i wykorrygowanych, Marszałek z kołem Rycerskim idźie, i łączy śię z Senatorską Izbą, tam też same instrukcye czytają, po których stwierdzonych i Miasta swoje Instrukcye na Seym podają, i z Generału tego Posłowie ledwie nie wszyscy Szlachta, którzy chcą, jadą do Warszawy na Seym
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 237
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
swoją okrągłością bardziej stosują się do okrągłości Niebios i Ziemi, a niżeli mapy: więc rzeczywiściej cały świat wyrażają, i do imaginatywy i pojęcia bardziej służą a niżeli mapy. Ten jednak defekt mieć muszą iż w swojej szczupłości, dostatecznie tak wyrażać niemogą ziemi, jako mapy. Bo te nietylko uniwersalne, ale i partykularnych Państw, Królestw, Prowincyj się znajdują. W pierwszej tedy informacyj podają się niektóre reguły o wyrozumieniu sfery Geograficznej Astronomicznej i Armillarnej. W drugiej o Mapach. PRZESTROGA.
Lubom w Praktyce Astronomicznej dał na samym początku przestrogę krótką; atoli że się kto w niej niedoiźrzał, dla tego tam położone reguły wziął na Cenzurę,
swoią okrągłością bardziey stosuią się do okrągłości Niebios y Ziemi, á niżeli mappy: więc rzeczywiściey cáły świat wyrażáią, y do imaginatywy y poięcia bardziey służą á niżeli mappy. Ten iednak defekt mieć muszą iż w swoiey szczupłości, dostatecznie ták wyrażáć niemogą ziemi, iáko mappy. Bo te nietylko uniwersalne, ále y pártykularnych Państw, Krolestw, Prowincyi się znayduią. W pierwszey tedy informacyi podáią się niektore reguły o wyrozumieniu sfery Geograficzney Astronomiczney y Armillárney. W drugiey o Mappách. PRZESTROGA.
Lubom w Praktyce Astronomiczney dał ná samym początku przestrogę krotką; átoli że się kto w niey niedoiźrzał, dla tego tam położone reguły wziął ná Censurę,
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: L
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
towarów, dla handlu od wsi do wsi, od miasta do miasta umyślnie Holendrzy starają się mieć Kanały wygodne, i w całości je utrzymywać.
Ta Rzeczpospolita składa się z siedmiu Prowincyj, z których każda jest sobie udzielną niejaką Rzecząpospolitą, i owszem wszystkie miasta z osobna z siedmiu tych Prowincyj według dawnych swych praw i zwyczajów partykularnych rządzą się. Co się jednak publicznych tycze interesów, Rząd tej Rzeczypospolitej ( który bardziej jest Demokratyczny niżeli Arystokratyczny ) od tychże siedmiu razem Prowincyj dependuje w najwyższej Radzie, która się Zgromadzeniem Stanów Generalnych nazywa, i która się nieustannie prawie agituje w Hadze: lubo z każdej Prowincyj kilku znajduje się Deputatów, nie liczy się
towarow, dla handlu od wsi do wsi, od miasta do miasta umyślnie Hollendrzy staraią się mieć Kanały wygodne, y w całości ie utrzymywać.
Ta Rzeczpospolita składa się z siedmiu Prowincyi, z ktorych każda iest sobie udzielną nieiaką Rzecząpospolitą, y owszem wszystkie miasta z osobna z siedmiu tych Prowincyi według dawnych swych praw y zwyczaiow partykularnych rządzą się. Co się iednak publicznych tycze interesow, Rząd tey Rzeczypospolitey ( ktory bardziey iest Demokratyczny niżeli Arystokratyczny ) od tychże siedmiu razem Prowincyi dependuie w naywyższey Radzie, ktora się Zgromadzeniem Stanow Generalnych nazywa, y ktora się nieustannie prawie agituie w Hadze: lubo z każdey Prowincyi kilku znayduie się Deputatow, nie liczy się
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 71
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
Prowincyj dependuje w najwyższej Radzie, która się Zgromadzeniem Stanów Generalnych nazywa, i która się nieustannie prawie agituje w Hadze: lubo z każdej Prowincyj kilku znajduje się Deputatów, nie liczy się jednak tylko siedm głosów, to jest nie masz w niej względu na wielość osób, ale tylko na wielość Prowincyj. W większych interesach od partykularnych w każdej Prowincyj Zjazdów ( gdzie miasta nawet gos swój mają ) decyzja zawisła. Książę Stadtuder nazwany, nie tylko jest dożywotni, ale i w obojga płci następcach dziedziczny, jest Rządcą Generalnym całej Rzeczypospolitej, Najwyższym Generałem w wojsku, i Admirałem W.; do niego należy Magistraty w miastach aprobować, tudzież niektóre Urzędy wojskowe
Prowincyi dependuie w naywyższey Radzie, ktora się Zgromadzeniem Stanow Generalnych nazywa, y ktora się nieustannie prawie agituie w Hadze: lubo z każdey Prowincyi kilku znayduie się Deputatow, nie liczy się iednak tylko siedm głosow, to iest nie masz w niey względu na wielość osob, ale tylko na wielość Prowincyi. W większych interesach od partykularnych w każdey Prowincyi Ziazdow ( gdzie miasta nawet gos swoy maią ) decyzya zawisła. Xsiąże Stadthuder nazwany, nie tylko iest dożywotni, ale y w oboyga płci następcach dziedziczny, iest Rządcą Generalnym całey Rzeczypospolitey, Naywyższym Generałem w woysku, y Admirałem W.; do niego należy Magistraty w miastach approbować, tudzież niektore Urzędy woyskowe
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 71
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
. INDYĄ Wschodnią, która w sobie zamyka wiele Królestw udzielnych i wysp. V. Państwo CHIŃSKIE. IV. TARTARIA WIELKA dzieli się na d. Tartarią Moskiewską, e. Tartarią Chińską, i f. Tartarią dziką i nikomu niepoddaną: W tej Tataryj jako i w innych różne są Tatarów Ordy albo narody mające swoich partykularnych Książąt nazwanych Hanów. P. Jakie są Wyspy i Połwyspy w Azyj? O. Są te: g. Dypr. h. Sokotera. I. Cejlan. K. Maldywy wyspy drobne. l. Sumatra. m. Jawa. n. Borneo o. Celebs. p. Gilolo. q. Mindanao.
. INDYĄ Wschodnią, ktora w sobie zamyka wiele Krolestw udzielnych y wysp. V. Państwo CHIŃSKIE. IV. TARTARIA WIELKA dzieli się na d. Tartarią Moskiewską, e. Tartarią Chińską, y f. Tartarią dziką y nikomu niepoddaną: W tey Tataryi iako y w innych rozne są Tatarow Ordy albo narody maiące swoich partykularnych Xiążąt nazwanych Hanow. P. Jakie są Wyspy y Połwyspy w Azyi? O. Są te: g. Dypr. h. Sokotera. I. Ceylan. K. Maldywy wyspy drobne. l. Sumatra. m. Jawa. n. Borneo o. Celebs. p. Gilolo. q. Mindanao.
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 230
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
obywatel kraju o niczym więcej myśleć nie powinien, tylko żeby jemu dobrze było, choćby wszyscy zginęli. Oszukania i fałszów w publicznych transakcjach ustawicznych tak gęsto, że prawie fidem publicam ledwie znajdziesz. Skarb koronny od wielu miastek cudzoziemskich publicznej Kasj uboższy i gorzej rządzony. Handle w kraju cale upadłe, od Żydów zabrane, zdzierstwami partykularnych kupcom obrzydzone. Żydostwa fatalne Królestwu i hołot rozplenienie. Poddaństwa niezmierne ubóstwo. Miast i miasteczek ruina. Śmiecią monety kraj zarzucony, złoto i srebro wyniszczone bez sposobu zabieżenia na granicach w wprowadzaniu najgorszych pieniędzy, bez sposobu utrzymania domowych fałszerzów, bez sposobu otworzenia i ubezpieczenia mennicy. Opresyje od sąsiadów nieznośne: zewsząd granic uszczerbki i
obywatel kraju o niczym więcej myśleć nie powinien, tylko żeby jemu dobrze było, choćby wszyscy zginęli. Oszukania i fałszów w publicznych transakcyjach ustawicznych tak gęsto, że prawie fidem publicam ledwie znajdziesz. Skarb koronny od wielu miastek cudzoziemskich publicznej kassy uboższy i gorzej rządzony. Handle w kraju cale upadłe, od Żydów zabrane, zdzierstwami partykularnych kupcom obrzydzone. Żydostwa fatalne Królestwu i hołot rozplenienie. Poddaństwa niezmierne ubóstwo. Miast i miasteczek ruina. Śmiecią monety kraj zarzucony, złoto i srebro wyniszczone bez sposobu zabieżenia na granicach w wprowadzaniu najgorszych pieniędzy, bez sposobu utrzymania domowych fałszerzów, bez sposobu otworzenia i ubezpieczenia mennicy. Oppressyje od sąsiadów nieznośne: zewsząd granic uszczerbki i
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 183
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
od szlacheckiego stanu uczynioną, bo ten, który by był obrany od szlacheckiego stanu do jakiego wakansu, póty by go nie miał, pókiby go król swoim przywilejem według prawa dobrowolnie nie potwierdził. Daleko bezpieczniej, jako się rzekło, i sprawiedliwiej, boby natenczas nie narzekano, że król za rekomendacjami sprawiedliwymi czy niesprawiedliwymi partykularnych osób rozdaje wakanse, ale na rekomendacyją i elekcyją od Rzpltej uczynioną. Toć natenczas w rozdawaniu wakansów aniby król winy nie popełnił, boby temu dał wakans, którego by mu nie żaden partykularny, ale Rzplta prezentowała, aniby żadnej ujmy nie miał swojej w rozdawaniu wakansów mocy, powagi
i władzy, gdyż
od szlacheckiego stanu uczynioną, bo ten, który by był obrany od szlacheckiego stanu do jakiego wakansu, póty by go nie miał, pókiby go król swoim przywilejem według prawa dobrowolnie nie potwierdził. Daleko bezpieczniej, jako się rzekło, i sprawiedliwiej, boby natenczas nie narzekano, że król za rekommendacyjami sprawiedliwymi czy niesprawiedliwymi partykularnych osób rozdaje wakanse, ale na rekommendacyją i elekcyją od Rzpltej uczynioną. Toć natenczas w rozdawaniu wakansów aniby król winy nie popełnił, boby temu dał wakans, którego by mu nie żaden partykularny, ale Rzplta prezentowała, aniby żadnej ujmy nie miał swojej w rozdawaniu wakansów mocy, powagi
i władzy, gdyż
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 258
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
ten modelusz stanowić się ma i obozowisko wojska. Do czego służy przerzeczona dystrybuta wszystkich części wojska. Dla formowania zaś rynku publicznego, gdzie i obwach generalny ma swoje miejsce. Według mniejszej lub większej liczby wojska daje się proporcjonalny rynek. Pospolicie w zdłuż bierze stop 300. w szerz stop 400.
Z tego tedy wymiaru dla partykularnych rot i regimentów, chorągwi i pułków stanowiska, łatwo zmiarkować może oboźny czy jakie miejsce które objąć może wojsko. J jaka ma być lokacja całego wojska z proporcjonalną dystrybutą kwater dla wszystkich partyj.
Obozowanie jeżeli na krótki czas ma trwać, i niebezpieczeństwa nie masz od bliskiego nieprzyjaciela, żadnej nie miewa cyrkumwallacyj. Jeżeli na czas
ten modelusz stánowić się ma y obozowisko woyska. Do czego służy przerzeczona dystrybuta wszystkich części woyska. Dla formowania zaś rynku publicznego, gdzie y obwach generalny ma swoie mieysce. Według mnieyszey lub większey liczby woyska dáie się proporcyonalny rynek. Pospolicie w zdłuż bierze stop 300. w szerz stop 400.
Z tego tedy wymiaru dla partykularnych rot y regimentow, chorągwi y pułkow stanowiská, łátwo zmiarkowáć może oboźny czy iákie mieysce ktore obiąć może woysko. J iáka ma być lokácya cáłego woyska z proporcyonalną dystrybutą kwáter dla wszystkich pártyi.
Obozowánie ieżeli ná krotki czas ma trwáć, y niebezpieczeństwa nie masz od bliskiego nieprzyiaciela, żadney nie miewa cyrkumwallacyi. Jeżeli ná czas
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L4v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Palatinalibus, ubezpieczając nie rozerwaną Jedność Rzeczypospolitej; aliás: każde Województwo stanie się osobną Rzecząpospolitą, i każdy incola udzielnym sobie Panem.
Na ostatek, jeżeli dobry porządek repugnat komu, źle wolności zaziwającemu, proszę go, niechże nie ujmuje władzy Rzeczypospolitej, którą mają, salva omni libertate, Trybunały nasże, gdzie sprawy partykularnych tylko agitantur, tu zaś całej Ojczyzny trybunał odprawuje się à termino ad terminum kadencyj swojej, nic go dissolvere nie może tak, jako nasże sejmy; sprawy przywołują z Regestru nie tumultuatim, jako materie statûs na sejmie; Deputat da swoję sentencją cum matura deliberatione, na sejmie activitas zatamowana, nie dopuszcza nad niczym opinari
Palatinalibus, ubespieczáiąc nie rozerwaną Iedność Rzeczypospolitey; aliás: kaźde Woiewodztwo stanie się osobną Rzecząpospolitą, y kaźdy incola udźielnym sobie Panem.
Na ostátek, ieźeli dobry porządek repugnat komu, źle wolnośći zaźywáiącemu, proszę go, niechźe nie uymuie władzy Rzeczypospolitey, ktorą maią, salva omni libertate, Trybunały násźe, gdźie spráwy partykularnych tylko agitantur, tu záś całey Oyczyzny trybunał odprawuie się à termino ad terminum kadencyi swoiey, nic go dissolvere nie moźe tak, iako nasźe seymy; spráwy przywołuią z Regestru nie tumultuatim, iako materye statûs na seymie; Deputat da swoię sentencyą cum matura deliberatione, na seymie activitas zatamowána, nie dopuszcza nad niczym opinari
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 90
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
, składa sejmy, po sejmie na Senatûs Consiliis sine equestri ordine często decidit największej importańcyj materie: Insże jura Regalia są w ręku Ministrów, Hetman wojskiem, Podskarbi skarbem, disponunt; Equestris ordo na sejmie stanowi Prawa, na sejmikach lauda, Deputatów i Posłów obiera, Trybunał sine appellatione sądzi; a dopieroź jeżeli przyjdziemy do partykularnych, każdy sobie, jaka mu się podoba, czini Jurysdykcją, i exercet Ją cum omni independentia, tak dalece, że władza Rzeczypospolitej in tot atomos podzielona, reducitur do tego, że wszystka w samym tylko Imieniu Jej consistit.
Bo pytam się, gdzie jest realiter ta Rzeczpospolita? zapewne na sejmie; a kiedy się
, składa seymy, po seymie na Senatûs Consiliis sine equestri ordine cźęsto decidit naywiększey importańcyi máterye: Insźe jura Regalia są w ręku Ministrow, Hetman woyskiem, Podskarbi skarbem, disponunt; Equestris ordo na seymie stanowi Prawa, na seymikach lauda, Deputatow y Posłow obiera, Trybunał sine appellatione sądźi; á dopieroź ieźeli przyidziemy do partykulárnych, kaźdy sobie, iaka mu się podoba, cźyni Jurisdykcyą, y exercet Ią cum omni independentia, tak dalece, źe władza Rzeczypospolitey in tot atomos podźielona, reducitur do tego, źe wszystka w samym tylko Imieniu Iey consistit.
Bo pytam się, gdźie iest realiter ta Rzeczpospolita? zapewne na seymie; á kiedy się
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 95
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
