ze czterdzieści łótów/ Zanklu świeżego zielonego funt/ wieprzowego sadła świeżego/ łoju Jeleniego/ po trzydziestu i po dwu łotów: Zioła drobno pokrajać/ i utłuc/ a z tłustościami pomienionemi na wolnym ogniu węglistym smażyć/ mieszając ustawicznie/ żeby nie przygorzało. Potym gdy wszystka wodność z ziół wywre/ przecedzić/ i wyprasować w Patelę/ do tego przydać dwanaście łotów wosku/ Terpentyny/ Żywice Sosnowej/ albo Jodłowej po ośmi łotów. To wespół na wolnym ogniu spuścić/ a mieszać/ aż przechłodnie. Odziebłonym częściom ciała.
Odziębnionym członkom warzyć go z korzeniem/ przydawszy mu Podróżniku także z korzeniem/ aż trzecia część wywre/ a w tej wodzie każdego
ze czterdźieśći łótow/ Zánklu świéżeg^o^ źieloneg^o^ funt/ wieprzowé^o^ sádłá świéżeg^o^/ łoiu Ieleniego/ po trzydźiestu y po dwu łotow: Ziołá drobno pokráiáć/ y vtłuc/ á z tłustośćiámi pomienionemi ná wolnym ogniu węglistym smáżyc/ mieszáiąc vstáwicznie/ żeby nie przygorzáło. Potym gdy wszystká wodność z źiół wywre/ przecedźić/ y wyprásowáć w Pátelę/ do tego przydáć dwánaśćie łotow wosku/ Terpentyny/ Zywice Sosnowey/ álbo Iodłowey po ośmi łotow. To wespoł ná wolnym ogniu spuśćić/ á mieszáć/ áż przechłodnie. Odźiebłonym częśćiom ćiáłá.
Odźiębnionym członkom wárzyć go z korzeniem/ przydawszy mu Podrożniku tákże z korzeniem/ áż trzećia część wywre/ á w tey wodźie káżdego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 54
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
krwi z nosa, i na różnych wiele chorób, zowie się ten likwor, Tinctura anodina. różnych likworów. Likwor stalowy.
WEźmi stali lubo żelaza dobrego opiłków łotów sześć, lub więcej, włóż do naczynia glinianego, odwilżyo octem, posyp Salarmoniakiem, umieszaj, niech tak będzie dzień i drugi, potym włóż na żelazną patelę, lubo łyżkę, nalej octu mocnego Winnego, warz aż do suchości, znwu wlej octu i wysmaż, uczyń to pięć albo sześć razy, potym wyjmi, włóż do garczka glinianego polewanego, wlej octu mocnego pół kwartym przydaj Piołynu suchego drobno pokrajanego dwie szczypty, Miry łot, zamieszaj, nakryj, niech stoi w cieple
krwi z nosa, y ná rożnych wiele chorob, zowie się ten likwor, Tinctura anodina. rożnych likworow. Likwor stalowy.
WEźmi stali lubo żelázá dobrego opiłkow łotow sześć, lub więcey, włoż do naczynia gliniánego, odwilżyo octem, posyp Salarmoniákiem, umieszay, niech ták będźie dźień y drugi, potym włoż ná żelázną patelę, lubo łyszkę, náley octu mocnego Winnego, warz aż do suchośći, znwu wley octu y wysmaż, uczyń to pięć álbo sześć rázy, potym wyimi, włoż do gárczka gliniánego polewánego, wley octu mocnego puł kwártym przyday Piołynu suchego drobno pokráiánego dwie szczypty, Miry łot, zámieszay, nakryi, niech stoi w ćieple
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 207
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
, namocz w niej Rożą obraną utartą, lub potłuczon, nakryj niech moknie, aż inszej dostaniesz, przecedź pierwszą infusią wyciśni, w tejże wodzie zgrzawszy ją, na mocz inną, toż uczyń co i z pierwszą, chceszli mieć lepszy, powtórz i trzeci raz, potym przecedź, wyciśni dobrze, weźmi na patelę Cukru funtów trzy, wlej tę polewkę, smaż powoli do konsistencij, to jest gdy miedzy palcami lipnąc pocznie, i schowaj. julepów, i syropów. Julep z octu.
Weźmi Cukru funtów dwa, włóż do rynki glinianej, (nie do miedzianego lub mosiężnego naczynia,) wlej wody, smaż do gęstości aż krzepnąć
, námocz w niey Rożą obráną utártą, lub potłuczon, nakryi niech moknie, ász inszey dostániesz, przecedź pierwszą infusią wyćiśni, w teyże wodźie zgrzawszy ią, ná mocz inną, tosz uczyń co y z pierwszą, chceszli mieć lepszy, powtorz y trzeći raz, potym przecedź, wyćiśni dobrze, weźmi ná patelę Cukru funtow trzy, wley tę polewkę, smaż powoli do consistencij, to iest gdy miedzy pálcámi lipnąc pocznie, y schoway. julepow, y syropow. Julep z octu.
Weźmi Cukru funtow dwá, włoż do rynki glinianey, (nie do miedźiánego lub mosiężnego naczynia,) wley wody, smaż do gęstośći ász krzepnąć
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 222
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
jak wezwre przecedzić, i potym smażyć do konsistencyj, obserwując; Ze do kwarty soku, należy funt Cukru. Sposoby robienia
Ktoby też chciał robić Syropy z ziół, jako z piołynu, z Mięty, z Bukwice, i innych, trzeba z świeżego i młodego ziela w Maju, sok wycisnąć, który wylawszy na patelę postwić na węglach, włożyć Cukru, rozbić kilka białków, żeby się w piane obróciły, zmieszać wraz, jak wezwre przecedzić przez płat sukienny, i smażyć do konsistencij, do dwóch funtów soku, należy funt Cukru. Mel Rosatum, to jest miód Różowy zwyczajny.
Weźmi Roży nie dobrze rozkwitłej ile chcesz, namocz we
iák wezwre przecedźić, y potym smażyć do consistencyi, obserwuiąc; Ze do kwárty soku, náleży funt Cukru. Sposoby robienia
Ktoby tesz chćiał robić Syropy z źioł, iáko z piołynu, z Mięty, z Bukwice, y innych, trzebá z świeżego y młodego źiela w Maiu, sok wyćisnąć, ktory wylawszy ná patelę postwić ná węglach, włożyć Cukru, rozbić kilka białkow, żeby się w piane obroćiły, zmieszáć wraz, iák wezwre przecedźić przez płát sukienny, y smażyć do consistencij, do dwoch funtow soku, náleży funt Cukru. Mel Rosatum, to iest miod Rożowy zwyczáyny.
Weźmi Roży nie dobrze roskwitłey ile chcesz, námocz we
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 224
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
różnych potrzeb. Syrop z Maczku polnego.
Weźmi kwiecia Maczku polnego sporo, zwarz pół garca wody, namocz w niej Maczek, przez noc, i dalej przecedź wyciśni, znowu nazbierawszy kwiecia, z grzej tę wodę i namocz w niej one, toż uczyń co i pierwej, powtórz, i trzeci raz przecedziwszy wlej na patelę, włóż Cukru dwa funty, jak wezwre przecedź, znowu wlej do pateli i smaż do konsistencij.
Jest ten Syrop bardzo pożyteczny w gorączkach albowiem chłodzi, i sen wolny sprawuje, służy i na pleurę, i na różne afekcje z gorącości pochodzące. julepów i syropów. Syrop na Piersi.
Weźmi ziela Szantty białej suchej
rożnych potrzeb. Syrop z Máczku polnego.
Weźmi kwiećia Máczku polnego sporo, zwarz puł gárca wody, námocz w niey Máczek, przez noc, y dáley przecedź wyćiśni, znowu nazbierawszy kwiećia, z grzey tę wodę y námocz w niey one, tosz uczyń co y pierwey, powtorz, y trzeći raz przecedźiwszy wley ná patelę, włoż Cukru dwá funty, iák wezwre przecedź, znowu wley do pateli y smaż do konsistencij.
Iest ten Syrop bárdzo pożyteczny w gorączkách álbowiem chłodźi, y sen wolny sprawuie, służy y ná pleurę, y ná rożne áfekkcye z gorącośći pochodzące. julepow y syropow. Syrop ná Pierśi.
Weźmi źiela Szántty białey suchey
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 224
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
i wysysając. Julep Omanowy.
WEźmi korzenia Omanowego świeżo na wiosnę, albo w Jesieni kopanego ile hcesz, utrzyj na tarce, stłucz przylawszy trochę wody, włóż do chusty, wyciśni sok, wyciski znowu stłucz, przylawszy wody, i znowu wyciśni. IJeżeli będziesz miał kwartę soku, włóż Cukru pułtora funta, wlej na patelę, rożbij kilka białków, zmieszaj, jak zewre, przecedź przez płat sukienny, lubo płótno, wlej znowu na czystą panew, lub patelę, i usmaż syrop. Inni zaś warzą korzenie Omanowe w wodzie, którą odlawszy dodają Cukru, i smażą. Ten syrop służy osobliwie piersiom na kaszel, duszność, i ciężkość w
y wysysáiąc. Iulep Ománowy.
WEźmi korzenia Ománowego świeżo ná wiosne, álbo w Ieśieni kopánego ile hcesz, utrzyi ná tarce, stłucz przylawszy troche wody, włoż do chusty, wyćiśni sok, wyćiski znowu stłucz, przylawszy wody, y znowu wyćiśni. IIeżeli będźiesz miał kwártę soku, włoż Cukru pułtora funtá, wley ná patelę, rożbiy kilka białkow, zmieszay, iák zewre, przecedź przez płát sukienny, lubo płotno, wley znowu ná czystą panew, lub patelę, y usmaż syrop. Inni záś wárzą korzenie Ománowe w wodźie, ktorą odlawszy dodáią Cukru, y smażą. Ten syrop służy osobliwie pierśiom ná kászel, duszność, y ćieszkośc w
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 225
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
trochę wody, włóż do chusty, wyciśni sok, wyciski znowu stłucz, przylawszy wody, i znowu wyciśni. IJeżeli będziesz miał kwartę soku, włóż Cukru pułtora funta, wlej na patelę, rożbij kilka białków, zmieszaj, jak zewre, przecedź przez płat sukienny, lubo płótno, wlej znowu na czystą panew, lub patelę, i usmaż syrop. Inni zaś warzą korzenie Omanowe w wodzie, którą odlawszy dodają Cukru, i smażą. Ten syrop służy osobliwie piersiom na kaszel, duszność, i ciężkość w nich. Sposoby robienia Soki z niektórych Fruktów, temi robią się sposobami.
WEźmi soku Wiśniowego ile chcesz, smaż do gęstości żeby nie pleśniał
troche wody, włoż do chusty, wyćiśni sok, wyćiski znowu stłucz, przylawszy wody, y znowu wyćiśni. IIeżeli będźiesz miał kwártę soku, włoż Cukru pułtora funtá, wley ná patelę, rożbiy kilka białkow, zmieszay, iák zewre, przecedź przez płát sukienny, lubo płotno, wley znowu ná czystą panew, lub patelę, y usmaż syrop. Inni záś wárzą korzenie Ománowe w wodźie, ktorą odlawszy dodáią Cukru, y smażą. Ten syrop służy osobliwie pierśiom ná kászel, duszność, y ćieszkośc w nich. Sposoby robienia Soki z niektórych Fruktow, temi robią się sposobámi.
WEźmi soku Wiśniowego ile chcesz, smaż do gęstośći żeby nie pleśniał
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 225
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
łotów dwa.
Nasienia Pietruszczanego. Rucianego.
Rzodkwianego. Kopru włoskiego. po trzy łoty.
Soku Bzowego wysmażoną kwartę.
Soku z jagód jałowcowych, smarzonego kwartę. Terpentyny weneckiej pół funta.
Wina mocnego, w którym namoczony być ma Piołym suchy, ile potrzeba.
Miodu prasnego wysmażonego ile potrzeba. Sposób robienia taki.
POstaw patelę nad węglami, włóż Terpentyny, wlej do niej miodu kwartę, mieszaj żeby się złączyła z nim, przylej miodu więcej, i Species subtelno utartych wsyp łyżką żelazną, umieszy pistyłem, tak czyń do końca, przylewając miodu, i Species przykładając, a ustawnie mieszając, kiedy nie kiedy zalewając Winem piołynowym, jak wszystkie Species
łotow dwá.
Naśienia Pietruszczánego. Rućiánego.
Rzodkwiánego. Kopru włoskiego. po trzy łoty.
Soku Bzowego wysmażoną kwártę.
Soku z iágod jáłowcowych, smárzonego kwártę. Terpentyny weneckiey puł funtá.
Winá mocnego, w którym námoczony bydź ma Piołym suchy, ile potrzebá.
Miodu prásnego wysmażonego ile potrzebá. Sposób robienia táki.
POstaw patelę nád węglami, włoż Terpentyny, wley do niey miodu kwártę, mieszay żeby się złączyłá z nim, przyley miodu więcey, y Species subtelno utártych wsyp łyszką żelázną, umieszy pistyłem, ták czyń do końca, przylewáiąc miodu, y Species przykłádáiąc, á ustáwnie mieszáiąc, kiedy nie kiedy zálewáiąc Winem piołynowym, iák wszystkie Species
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 240
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
Gałki muszkatowej łot, kwiatu, Kubebów, Kardam onu, Gwoździków, Gałganu, Cytwaru, każdego po ćwierci łota, kwaitu Rozmarynowego, Lewandowego Gwoździkowego, każdego po szczypcie; Hanyżu ćwierć łota, Migdałów oparzonych i pokrajanych dziesięć, skorek Cytrynowych w Cukier wprawionych drobno pokrajanych dwa łoty, Cukru przedniego ćwierć funta, włóż Cukier na patelę, wlej trochę wodki Różowej, smaż do konsistencyj, to jest gdy kapniesz zaraz się krzepnie, zdejmi z ognia, mieszaj pistalikiem u spodu okrągłym w koło, aż zbieleje, coraz potrosze przygrzewając, potym zaraz wsyp oraz wszystkie Species z gruba przetłuczone, zamieszaj dobrze, i wlej do morselatorium, którego jeżeli nie masz,
Gałki muszkátowey łot, kwiátu, Kubebow, Kárdám onu, Gwozdźikow, Gáłgánu, Cytwaru, káżdego po ćwierći łotá, kwaitu Rozmárynowego, Lewándowego Gwozdźikowego, káżdego po szczypćie; Hányżu ćwierć łotá, Migdałow oparzonych y pokráiánych dźieśięć, skorek Cytrynowych w Cukier wpráwionych drobno pokráiánych dwá łoty, Cukru przedniego ćwierć funtá, włoż Cukier ná patelę, wley trochę wodki Rożowey, smaż do konsistencyi, to iest gdy kápniesz záraz się krzepnie, zdeymi z ogniá, mieszay pistalikiem u spodu okrągłym w koło, ász zbieleie, coraz potrosze przygrzewáiąc, potym záraz wsyp oraz wszystkie Species z grubá przetłuczone, zámieszay dobrze, y wley do morselatorium, ktorego ieżeli nie masz,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 247
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
