chory wewnątrz ma gorączkę wielką, która czasami na wierzch się wydaje, lubo też jednakowo trwa, puls subtelny i prędki, uryna jasna ba[...] dzo zapalona, język suchy za małym pragnieniem, ciała bladość i opadanie z niego, niespokojność, to jest ustawne rzuczanie się po łożu, tęskliwości wielkie, szaleństwo, mżenie ustawiczne, petoci sine, albo czarne po ciele etc. Znaki są gorączki maligny, której też są różne rodzaje i nazwiska.
W każdej gorączce mają się pilnie obserwować dni krytyczne, w które natura zwykła walczyć z chorobą, aby w nią nie dawać żadnych lekawstw, chyba serdeczne i posilające, te zaś dni krytyczne są opisane na swym
chory wewnątrz ma gorączkę wielką, ktora czásámi ná wierzch się wydáie, lubo też iednákowo trwa, puls subtelny y prędki, uryná iásná ba[...] dzo zápalona, ięzyk suchy zá máłym prágnieniem, ćiáłá bládość y opádánie z niego, niespokoyność, to iest ustáwne rzuczánie się po łożu, tęskliwośći wielkie, száleństwo, mżenie ustáwiczne, petoći śine, álbo czárne po ćiele etc. Znáki są gorączki máligny, ktorey też są rożne rodzáie y názwiská.
W káżdey gorączce máią się pilnie obserwowáć dni krytyczne, w ktore nátura zwykłá walczyć z chorobą, áby w nię nie dawáć żadnych lekawstw, chybá serdeczne y posiláiące, te záś dni krytyczne są opisáne ná swym
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 11
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
sama pokazała drogę przez ustawiczne ckliwości i skłonności do nich. Sposoby leczenia
Nadewszystko najpotrzebniejsze są lekarstwa poty pobudzające, o których będzię niżej.
Zwyczaj jest pospolity w gorączkach zaraz udawać się do krwi upuszczenia co nie od rzeczy, zwłaszcza zaraz na początku choroby. Jednak gdy chory będzie słaby puls mający subtelny, albo gdy będą petoci po ciele, na ten czas wstrzymać się od niej należy.
Także gdy w katarze trafi się gorączka, nie ma być krew puszczana, chyba za wielką potrzebą, i to nie z ręki ale z nogi, jakoż w każdej gorączce bezpieczniej zawsze krew puszczać z nogi, aniżeli z ręki. Item w wielkich gorączkach pryszcze
sámá pokazáłá drogę przez ustáwiczne ckliwośći y skłonności do nich. Sposoby leczenia
Nádewszystko naypotrzebnieysze są lekarstwá poty pobudzáiące, o ktorych będźię niżey.
Zwyczáy iest pospolity w gorączkách záraz udawáć się do krwi upuszczenia co nie od rzeczy, zwłaszczá záraz ná początku choroby. Iednák gdy chory będźie słáby puls máiący subtelny, álbo gdy będą petoći po ćiele, ná ten czás wstrzymáć się od niey náleży.
Tákże gdy w kátárze tráfi się gorączká, nie ma bydź krew puszczána, chybá zá wielką potrzebą, y to nie z ręki ále z nogi, iákoż w káżdey gorączce bespieczniey záwsze krew puszczáć z nogi, aniżeli z ręki. Item w wielkich gorączkách pryszcze
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 12
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
gdy gorączka po wydaniu się Ospy będzie wielka, nudności i ckliwości wielkie, oddech bardzo ciężki, co znakiem jest osiadłej Ospy na płucach, albo Angine, albo słabość wielką, także gdy będzie biegunka, uryna krwawa, gdy się ospa zapada, gdy się wyda i znowu się kryje, i gdy między Ospą powydają się petoci drobne czarne, z tych znaków mający który wospie, rzadko się z niej wybiega. Aby się ospa prędko na wierzch wydała.
Zażywają na to ludzie Rzepnego nasienia mocząc je w piwie lub w sycie miodowej, lecz to dość słabe lekarstwo. różnych chorób.
Weźmi suchych Fig pół funta, rogu Jeleniego w trzaski porąbanego
gdy gorączká po wydániu się Ospy będźie wielka, nudnośći y ckliwośći wielkie, oddech bárdzo ćięszki, co znákiem iest ośiádłey Ospy ná płucách, álbo Angine, álbo słábość wielką, tákże gdy będźie biegunká, uryná krwawa, gdy się ospá západa, gdy się wyda y znowu się kryie, y gdy między Ospą powydáią się petoći drobne czárne, z tych znákow máiący ktory wospie, rzadko się z niey wybiega. Aby się ospá prędko ná wierzch wydałá.
Záżywáią ná to ludzie Rzepnego naśienia mocząc ie w piwie lub w syćie miodowey, lecz to dość słábe lekárstwo. rożnych chorob.
Weźmi suchych Fig puł funtá, rogu Jeleniego w trzaski porąbánego
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 104
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
boź i fruktów zaraża.
Item efekta powietrza do corruptij ciągnące, oako to gdy się wiele grzubów rodzi, robactwa różnego wiele, bydła odchodzenie, mięsa prędkie się psowanie, to jest zaśmierdzenie, i gdy chleb wyłożony przez noc na wiatr pieśnieje. Item Ospy, Odry ,Łożnych chorób, gorączek, w których się wydają petoci czerwone, i innych zaraźliwych i gwałtownych, gorączek panowanie etc. Samego Powietrza znaki są te.
PIerwszy, gdy chorujących więcej umiera, aniżeli do zdrowia przychodzi. Drugi, gdy się prędko jeden od drugiego zaraża. Trzeci gdy chorujący nagle z sił opadają. Czwarty kiedy się Dymnice, i karbunkuły wydają. Piąty jeżeli na
boź y fruktow záraża.
Item effekta powietrzá do corruptij ćiągnące, oako to gdy się wiele grzubow rodźi, robactwa rożnego wiele, bydła odchodzenie, mięsa prędkie się psowánie, to iest záśmierdzenie, y gdy chleb wyłożony przez noc ná wiátr pieśnieie. Item Ospy, Odry ,Łożnych chorob, gorączek, w ktorych się wydáią petoći czerwone, y innych zaraźliwych y gwałtownych, gorączek panowánie etc. Samego Powietrzá znáki są te.
PIerwszy, gdy choruiących wiecey umiera, aniżeli do zdrowia przychodźi. Drugi, gdy się prętko ieden od drugiego záraża. Trzeći gdy choruiący nagle z śił opádáią. Czwarty kiedy się Dymnice, y karbunkuły wydáią. Piąty ieżeli ná
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 188
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
zaraźliwych i gwałtownych, gorączek panowanie etc. Samego Powietrza znaki są te.
PIerwszy, gdy chorujących więcej umiera, aniżeli do zdrowia przychodzi. Drugi, gdy się prędko jeden od drugiego zaraża. Trzeci gdy chorujący nagle z sił opadają. Czwarty kiedy się Dymnice, i karbunkuły wydają. Piąty jeżeli na ciałach umarłych wydają się petoci sine, lubo czarne. Sposoby do leczenia i uchronienia się zarazy powietrza.
PReaserwatywy broniące zarazy powietrznej są te: naprzód według dawnej przypowieści, kto chce być bezpiecznym od zarazy, niech się trzyma tej starodawnej i doświadczonej praktyki. Haec tria tabificam, pellunt adverbia pestem, Mox, longe, tarde, Cede, recede,
zaraźliwych y gwałtownych, gorączek panowánie etc. Samego Powietrzá znáki są te.
PIerwszy, gdy choruiących wiecey umiera, aniżeli do zdrowia przychodźi. Drugi, gdy się prętko ieden od drugiego záraża. Trzeći gdy choruiący nagle z śił opádáią. Czwarty kiedy się Dymnice, y karbunkuły wydáią. Piąty ieżeli ná ćiáłách umarłych wydáią się petoći sine, lubo czárne. Sposoby do leczenia y uchronienia się zárázy powietrza.
PReaserwatywy broniące zárázy powietrzney są te: naprzod według dawney przypowieśći, kto chce bydź beśpiecznym od zárázy, niech się trzyma tey stárodawney y doświádczoney práktyki. Haec tria tabificam, pellunt adverbia pestem, Mox, longe, tarde, Cede, recede,
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 188
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
