nad rzeką Berezyną pod Luboszanami partia moskiewska zbita, legło jej koło tysiąca. Moskwa przeprawy mocno bała się, nad którą dwoma kulami szkodliwie postrzelony na brzegu książę imć Wittemberk, ale prędko ozdrowiał. Szwedzi się przeprawili, Moskwa poszła za Dniepr.
Między Białyniczami i Mohilewem pod Tołoczynem król imć szwedzki sam in persona sua atakował w pięciu regimentach Moskwy 26,000 w retranszamentach będącej, pod komendą księcia Mężyka. Wypędził z retranszamentów i wiele nabił Moskwy; między innemi znaczniejszych dwóch generałów zginęło: Galiczyn i von Werden. Mężyk i Ren uszli z pierwszego ognia. Z strony szwedzkiej zginął generał nad drabantami Wrangell i oficerów siła, szwedów koło dwóchset. Król szwedzki awansuje wciąż
nad rzeką Berezyną pod Luboszanami partya moskiewska zbita, legło jéj koło tysiąca. Moskwa przeprawy mocno bała się, nad którą dwoma kulami szkodliwie postrzelony na brzegu książę imć Wittemberk, ale prędko ozdrowiał. Szwedzi się przeprawili, Moskwa poszła za Dniepr.
Między Białyniczami i Mohilewem pod Tołoczynem król imć szwedzki sam in persona sua attakował w pięciu regimentach Moskwy 26,000 w retranszamentach będącéj, pod komendą księcia Mężyka. Wypędził z retranszamentów i wiele nabił Moskwy; między innemi znaczniejszych dwóch generałów zginęło: Galiczyn i von Werden. Mężyk i Rhen uszli z pierwszego ognia. Z strony szwedzkiéj zginął generał nad drabantami Wrangell i oficerów siła, szwedów koło dwóchset. Król szwedzki awansuje wciąż
Skrót tekstu: ZawiszaPam
Strona: 260
Tytuł:
Pamiętniki
Autor:
Krzysztof Zawisza
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1715 a 1717
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1717
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Julian Bartoszewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Jan Zawisza
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1862
po Niemiecku Ein Rolen; o jednym albo wielu kołkach, przez które sznury idący do góry podnosi ciężkie Corpora. Ta MACHINA jeśli jest o jednym kole Manospatos się zowie; o dwóch kołkach zowie się Dyspatos po Grecku, alias dwarazy ciągnąca dwoikolna Machina; jeśli o trzech kołkach, Tryspastos, o czterech, Tetráspastos, o pięciu Pentaspastos, o sześciu Sexaspastos, etc.
Czwarta Species MACHIN u MECHANIKÓW jest COCHLEA, alias szruba, Kołowrot, po Niemiecku Schraub, alias jest Słup, gwinty do góry idące mający, po którym rękojesć obracając się, do góry ustępuje.
Piąta tandem Species tych MACHIN; jest CU VEUS klin, po Niemiecku Keil,
po Niemiecku Ein Rolen; o iednym albo wielu kołkach, przez ktore sznury idący do gory podnosi cięszkie Corpora. Ta MACHINA iezli iest o iednym kole Manospatos się zowie; o dwoch kołkach zowie się Dispatos po Grecku, alias dwarazy ciągnąca dwoikolna Machina; iezli o trzech kołkach, Tryspastos, o czterech, Tetráspastos, o pięciu Pentaspastos, o sześciu Sexaspastos, etc.
Czwarta Species MACHIN u MECHANIKOW iest COCHLEA, alias szruba, Kołowrot, po Niemiecku Schraub, alias iest Słup, gwinty do gory idące maiący, po ktorym rękoiesć obracaiąc się, do gory ustępuie.
Piąta tandem Species tych MACHIN; iest CU VEUS klin, po Niemiecku Keil,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 225
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
większe u Muzyków 25 swoje Imiona Greckie i Łacińskie mające: Naprzykład Diopatente, albo Quinta. Insze Intervalla mniejsze: Naprzykład Ten mniejszy, pół tonu mniejszego, po Grecku Diesis. Zażywali do MUZYKI Stron 18. każdej inne dawszy nazwisko Greckie. Naprzykład Tetrahordum, to jest o Czterech Stronach: Pentachordon, o Pięciu Stronach. Sexachordon, o Sześciu Stronach: Septichordon, o Siedmiu Stronach: Octachordon. o Ośmiu Stronach. i tak consequenter. Ostatnia Ośmnasta Strona Neteheperbolaeon, to jest ostatnia ostrobrzmią- o MUZYCE
cych. Te Strony i Konsonancję, Grecy nazywali SISTEMA MUSICUM, Łacinnicy SCALAM, albo MANUM MUSICAM.
Ta MUZYKA Greków dlastron 18
większe u Muzykow 25 swoie Imiona Greckie y Łacińskie maiące: Naprzykład Diopatente, albo Quinta. Insze Intervalla mnieysze: Naprzykład Ten mnieyszy, puł tonu mnieyszego, po Grecku Diesis. Zażywáli do MUZYKI Stron 18. każdey inne dawszy nazwisko Greckie. Naprzykład Tetrahordum, to iest o Czterech Stronach: Pentachordon, o Pięciu Stronach. Sexachordon, o Sześciu Stronach: Septichordon, o Siedmiu Stronach: Octachordon. o Osmiu Stronach. y tak consequenter. Ostatnia Osmnasta Strona Neteheperbolaeon, to iest ostatnia ostrobrzmią- o MUZYCE
cych. Te Strony y Konsonancyę, Grecy nazywali SISTEMA MUSICUM, Łacinnicy SCALAM, albo MANUM MUSICAM.
Ta MUZYKA Grekow dlastron 18
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 342
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Żydowskiej Religii urodzona SAMARYTANÓW od Samaryj Stolicy Izraelskich Królów nazwanych; gdzie wiele będąc rozpustnych Nacyj, osobliwie Asyryiczyków, wiar, Balwochwalstwa, Praw, Obyczajów dziwnych, zaraziły Samarytanów, że się tego wsystkiego chwycili, i słali się jak Monstrum u Żydów, od których mieli Obrzezowanie, i inne Ceremonie w Piśmie Z, mianowicie w pięciu Księgach opisane (gdyż innego Pisma nie akceptowali) od różnych zaś tamecznych gościnnych Narodów, wzięli Bałwanów wenerację, im się kłaniali w miejscach prawdziwemu Bogu poświęconych: Czcili mówię DEUM Caeli et terrae, a przy tym Bożków różnych. Zaczym u wszystkich Sąsiad poszli w śmiech i urąganie, a najbardziej u Żydów, u których
Zydowskiey Religii urodzona SAMARYTANOW od Samárii Stolicy Izraelskich Krolow nazwánych; gdzie wiele będąc rospustnych Nacyi, osobliwie Asyryiczykow, wiár, Bálwochwalstwa, Praw, Obyczaiow dziwnych, zaraziły Sámarytanow, że się tego wsystkiego chwycili, y słali się iak Monstrum u Zydow, od ktorych mieli Obrzezowanie, y inne Ceremonie w Pismie S, mianowicie w pięciu Xięgach opisane (gdyż innego Pisma nie akceptowali) od rożnych zaś tamecznych gościnnych Narodow, wzięli Bałwanow weneracyę, im się kłaniali w mieyscach práwdziwemu Bogu poświęconych: Czcili mowię DEUM Caeli et terrae, á przy tym Bożkow rożnych. Zaczym u wszystkich Sąsiad poszli w smiech y urąganie, a naybardziey u Zydow, u ktorych
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1066
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Gdy nastąpił na Patriarchostwo Carogrodzkie Ignacy przy Toodorze Cesarzowej niewinnej Wdowie obstającej, ale Michała Cesarza młodego akcjom złym, i Bardasa jego Gubernatora przeciwny: dlatego w nienawisć wpadłszy, wygnany na Insułę Lesbos. Tym czasem Fociusz wielkiego rozumu, obrotu, nauki, i piórem i żelazem ex utroque Caesar, na te Patriarchostwo promowowany, w pięciu dniach z Laika przez wszystkie stopnie, tego dostąpił charakteru i Godności Ekspedyował do Rzymu Poselstwo do Papieża na on czas Mikołaja I cognomento Wielkiego, pretendując od niego apro- o Schizmie Greckiej
bacyj. Lecz Ociec Z in Responsoryis nie aprobację, lecz tę uczynił refleksyę, aby nowa nie była Elekcja cum praejudycio. Papiescy za to Posłowie
Gdy nastąpił na Patryarchostwo Carogrodzkie Ignacy przy Toodorze Cesarzowey niewinney Wdowie obstaiącey, ale Michałá Cesarza młodego akcyom złym, y Bardasa iego Gubernátora przeciwny: dlátego w nienawisć wpadłszy, wygnany na Insułę Lesbos. Tym czasem Fociusz wielkiego rozumu, obrotu, nauki, y piorem y żelazem ex utroque Caesar, na te Patryarchostwo promowowány, w pięciu dniách z Láika przez wszystkie stopnie, tego dostąpił charakteru y Godności Expedyował do Rzymu Poselstwo do Pápieża na on czas Mikołaia I cognomento Wielkiego, pretenduiąc od niego appro- o Schizmie Greckiey
bacyi. Lecz Ociec S in Responsoriis nie ápprobacyę, lecz tę uczynił reflexyę, áby nowá nie była Elekcya cum praeiudicio. Papiezcy za to Posłowie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 1136
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
o nich napisał Księgę, Roku 17. panowania Ptolemeuszza Filadelfa Króla Egipskiego, Motora i Promotora tego LXX. tłumaczenia. Żył przed Narodzeniem Chrystusowym laty 270.
Benedictus ARIAS Montanus Hiszpaleńczyk, Doktor Teologii, od Filipa II. Króla Hiszpańskiego Kawalerem Z. Jakuba kreowany, wszelkie umiejący języki; który dozór miał edycyj Biblii Królewskiej w pięciu językach: Hebrajskim, Chaldejskim, Syriackim, Greckim, Łacińskim, przez Platynę w Antwerpii wydanej. Nad czym pracował lat 4. Miał Socium laboris Andream Masium, Europejskie i Orientalne języki perfectè umiejącego. Umarł Arias ten Roku 1598.
ARIUS Aleksandryjski Hereziarcha, jest odemnie opisany w części 1. Aten pod Herezjami Chrześcijańskiemi.
o nich napisał Księgę, Roku 17. panowania Ptolomeusza Filadelfa Krola Egypskiego, Motora y Promotora tego LXX. tłumaczenia. Zył przed Narodzeniem Chrystusowym laty 270.
Benedictus ARIAS Montanus Hiszpaleńczyk, Doktor Teologii, od Filippa II. Krola Hiszpańskiego Kawalerem S. Iakuba kreowany, wszelkie umieiący ięzyki; ktory dozor miał edycyi Biblii Krolewskiey w pięciu ięzykach: Hebrayskim, Chaldeyskim, Syriackim, Greckim, Lacińskim, przez Platynę w Antwerpii wydaney. Nad czym pracował lat 4. Miał Socium laboris Andream Masium, Europeyskie y Orientalne ięzyki perfectè umieiącego. Umarł Arias ten Roku 1598.
ARIUS Alexandryiski Hereziarcha, iest odemnie opisany w części 1. Aten pod Herezyami Chrześciańskiemi.
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 575
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, z taką sławą że go Tycho Brache, i Maginus wielcy także Matematycy, wtrudnościach swoich o poradę prosili, mając go pro Oraculo. Sama nawet Głowa Kościoła Bożego Grzegorz XIII w ułożeniu Nowego Kalendarza, a w poprawie starego, zażył go. Umarł w Rzymie Roku 1612 lat mając 75. Zostawił Opera Mathematicae w pięciu Tomach.
CLAUDIANUS sławny Łaciński Wierszopis, z Aleksandrii rodem, a według drugich z Florencyj. Żył i pisał za Teodozjusza i Honoriusza Cesarzów. Wiele popisał Poematów bajecznych i Historycznych, jakoto in Ruffum, de Bello Getico. Żył około Roku 391. W Rzymie znaleziono w obalinach postument marmurowy, który jego statui był postawiony
, z taką sławą że go Tycho Brache, y Maginus wielcy także Matematycy, wtrudnościach swoich o poradę prosili, maiąc go pro Oraculo. Sama náwet Głowa Kościoła Bożego Grzegorz XIII w ułożeniu Nowego Kalęndarza, á w poprawie starego, zażył go. Umarł w Rzymie Roku 1612 lat maiąc 75. Zostawił Opera Mathematicae w pięciu Tomach.
CLAUDIANUS sławny Łaciński Wierszopis, z Alexandrii rodem, á według drugich z Florencyi. Zył y pisał za Teodozyusza y Honoriusza Cesarzow. Wiele popisał Poematow baiecznych y Historycznych, iakoto in Ruffum, de Bello Getico. Zył około Roku 391. W Rzymie znaleziono w obalinach postument marmurowy, ktory iego statui był postawiony
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 610
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
zwaną około Roku 1557. Z dawnego nadgrobku jego, tamże w Kolonii położonego ten ostatni kładę wiersz.
Dux fuit hic Cleri, claustri Lux, et Tuba veri. E. E. E.
EGESIPPUS z Żyda Chrześcijanin, rowiennik Z: Justyna i Atenagóresa według Euzebiusza i Hieronima. Pisał i ciągnoł Historię Kościelną w pięciu księgach inkludowaną, aż do swoich czasów których żył, alias do Roku 180, albo do Eleuterego Papieża, Traditiones item adversus Idola. Mieszkał czas nie mały w Rzymie według Z: Hieronima.
EGESIPPUS inny od tamtego, świższy cultiori stylo piszący, żyjący po Konstantynie Wielkim, alias około Roku 337, który chcąc sobie sławę
zwaną około Roku 1557. Z dawnego nadgrobku iego, tamże w Kolonii położonego ten ostatni kładę wiersz.
Dux fuit hic Cleri, claustri Lux, et Tuba veri. E. E. E.
EGESIPPUS z Zyda Chrześcianin, rowiennik S: Iustyna y Athenagoresa według Euzebiusza y Hieronima. Pisał y ciągnoł Historyę Kościelną w pięciu księgach inkludowaną, aż do swoich czasow ktorych żył, alias do Roku 180, albo do Eleuterego Papieża, Traditiones item adversus Idola. Mieszkał czas nie mały w Rzymie według S: Hieronima.
EGESIPPUS inny od tamtego, swiższy cultiori stylo piszący, żyiący po Konstantynie Wielkim, alias około Roku 337, ktory chcąc sobie sławę
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 627
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
VIII. Papieża Poselstwem i listem uznał za Głowę Powszechną Kościoła, teste Graveson. Powietrze w Aleksandryj nie zdrowe, stąd Miasto te nie wiele liczy Obywatelów. Tu było 72. Cellek, dla LXXII. to jest siedmiudziesiąt dwóch Tłumaczów Biblii, sprowadzonych z Judei od Ptolemeusza Króla. Tu Dydymus znajdował się, który w leciech pięciu ociemniawszy, nie tylko Pismo Święte umiał, ale też i Retoryki uczył i Geometryj, czym zasłużył sobie Katedrę w Aleksandryjskiej Akademii, Z. Hieronim taki Luminarz Kościoła Bożego, pod tym ciemnym preceptorem, a drugi Rufinus zostawali. Tu się urodził i Ktezybiusz Inwentor organów wodnych. Oprócz tej najsławniejszej Aleksandryj wiele jest innych, tego
VIII. Papieża Poselstwem y listem uznał za Głowę Powszechną Kościoła, teste Graveson. Powietrze w Alexandryi nie zdrowe, ztąd Miasto te nie wiele liczy Obywatelów. Tu było 72. Cellek, dla LXXII. to iest siedmiudziesiąt dwoch Tłumaczów Biblii, zprowadzonych z Iudei od Ptolemeusza Króla. Tu Dydymus znaydowáł się, ktory w leciech pięciu ociemniawszy, nie tylko Pismo Swięte umiał, ale też y Retoryki uczył y Geometryi, czym zasłużył sobie Katedrę w Alexandryiskiey Akademii, S. Hieronym taki Luminarz Kościoła Bożego, pod tym ciemnym preceptorem, a drugi Ruffinus zostawali. Tu się urodził y Ktezybiusz Inwentor organów wodnych. Oprócz tey naysławnieyszey Alexandryi wiele iest innych, tego
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 558
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
wojewoda i generał Ziem Ruskich (bo już był wziął buławę wielką po Dymitrze Wiśniowieckim, polną zaś był razem wziął z województwem wołyńskim Hieronim z Granowa Sieniawski, marszałek nadworny) wydał był ordynanse, aby się wojsko ściągało pod Kraków, puszczając echo, że na granicach będzie stało od Węgier i Śląska, ponieważ turecka potencja w pięciu kroć sto tysięcy, z ordą rachując, ruszyła się po Wideń, aby pod ich imieniem swywolne jakie kupy w granice nasze nie wtargnęły. I w tym się sekret najbardziej utrzymał w wojsku, że chociażeśmy szli pod Wideń, żaden z mniejszej kondycyji wojskowej nie wiedział, gdzie idzie. Król zaś IMć już czekał w
wojewoda i generał Ziem Ruskich (bo już był wziął buławę wielką po Dymitrze Wiśniowieckim, polną zaś był razem wziął z województwem wołyńskim Hieronim z Granowa Sieniawski, marszałek nadworny) wydał był ordynanse, aby się wojsko ściągało pod Kraków, puszczając echo, że na granicach będzie stało od Węgier i Szląska, ponieważ turecka potencyja w pięciu kroć sto tysięcy, z ordą rachując, ruszyła się po Wideń, aby pod ich imieniem swywolne jakie kupy w granice nasze nie wtargnęły. I w tym się sekret najbardziej utrzymał w wojsku, że chociażeśmy szli pod Wideń, żaden z mniejszej kondycyji wojskowej nie wiedział, gdzie idzie. Król zaś JMć już czekał w
Skrót tekstu: DyakDiar
Strona: 42
Tytuł:
Diariusz wiedeńskiej okazji
Autor:
Mikołaj Dyakowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki, relacje
Tematyka:
historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1717 a 1720
Data wydania (nie wcześniej niż):
1717
Data wydania (nie później niż):
1720
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Józef A. Kosiński, Józef Długosz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Ministerstwo Obrony Narodowej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1983
