w ranach.
Chrobactwu i czerwiu broni się w ranach/ i w złych a zagniłych wrzodach zalągnąć. Dziwemu mięsu.
Dziwemu mięsu nie dopuszcza w nich narastać. Smród odpędza.
Smród odgania/ z zaplugawionych wrzodów/ z ran/ i z sadzeli zagniłych. Olej z czarnego Biedrzeńcu dystylowany. Żyłom piętym
Żył suchych abo piętych stargnienie/ albo przez wybicie z stawu pokurczenie. Wybycie z stawów
Także wywinieniu i wybiciu członków z swych stawów/ i klejem zaciekłym odmiękcza/ i na swe miejsce przywodzi. Rozsądek.
Mylą się którzy ten Dzięgiel czarny chcą mieć Pietrusznikiem abo i Polną Marchwią: gdyż ani postacią/ ani skutkami namniej nie są podobni sobie.
w ránách.
Chrobáctwu y czerwiu broni sie w ránách/ y w złych á zágniłych wrzodách zálągnąć. Dźiwemu mięsu.
Dźiwemu mięsu nie dopuscza w nich nárastáć. Smrod odpądza.
Smrod odgánia/ z záplugáwionych wrzodow/ z ran/ y z sadzeli zágniłych. Oley z czarnego Biedrzeńcu dystyllowány. Zyłom piętym
Zył suchych ábo piętych stárgnienie/ álbo przez wybićie z stáwu pokurczenie. Wybyćie z stáwow
Tákże wywinieniu y wybiciu członkow z swych stawow/ y kliiem záćiekłym odmiękcza/ y ná swe mieysce przywodźi. Rozsądek.
Mylą sie ktorzy ten Dźięgiel czarny chcą mieć Pietrusznikiem ábo y Polną Márchwią: gdyż áni postáćią/ áni skutkámi namniey nie są podobni sobie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 80
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ na język każdego dnia puszczać mają/ jest doświadczonym ratunkiem. Trąd Żydowski. Trąd słoniowy.
Trąd tak własny Żydowski/ jako też
Trąd słoniowy dziwnym sposobem spądza. Także Pleszowatości.
Pleszowatości głowy/ i obnażeniu z włosów jest lekarstwem. Maść. Pokurczeniu rąk i nóg. Czemer.
Pokurczeniu rąk i nóg/ z zatkania piętych żył/ wilgotnościami zimnymi/ flegmistemi/ Maść na wielu doświadczona: Wziąć korzenia Dzięgielu polnego drobno posiekanego funtów dziesięć/ i warzyć go tak w winie dobrym i mocnym/ aż lipkość i klejowatość z siebie puści: to przecedzić i wprasować. Potym wziąć mydła/ bądź Greckiego/ bądź Weneckiego /albo Francuskiego cieniuchno pokrajanego/ albo
/ ná ięzyk káżdego dniá pusczáć máią/ iest doświadczonym rátunkiem. Trąd Zydowski. Trąd słoniowy.
Trąd ták włásny Zydowski/ iáko też
Trąd słoniowy dźiwnym sposobem spądza. Tákże Pleszowátośći.
Pleszowátośći głowy/ y obnáżeniu z włosow iest lekárstwem. Máść. Pokurczeniu rąk y nog. Czemer.
Pokurczeniu rąk y nog/ z zátkánia piętych żył/ wilgotnośćiámi źimnymi/ flegmistemi/ Máść ná wielu doświadczona: Wźiąć korzeniá Dźięgielu polnego drobno pośiekánego funtow dźieśięć/ y wárzyć go ták w winie dobrym y mocnym/ áż lipkość y kliiowátość z śiebie puśći: to przecedźić y wprásowáć. Potym wźiąć mydłá/ bądź Greckiego/ bądź Weneckiego /álbo Fráncuskiego cieniuchno pokráiánego/ álbo
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 97
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Z ran. Zimnicy trzeciegodniowej. Mocz wywodzi.
Mocz nad przyrodzenie zastanowiony/ abo ciężko i kapaniem odchodzący/ ziele to bądź suszone/ abo świeżo zielone/ w winie abo w oliwie/ abo w maśle smażone/ a na próg łona i w krok co nacieplej/ miedzy dwiema chustoma przykładane/ wolno wywodzi. Nerwom
Żył piętych/ abo nerwów boleści. Artetyce.
Artetykę uskramia/ tłukąc i przykładając ciepło.
Item, Podagrę/ i Artetykę uspokoja/ ziela samego świeżego wziąwszy utłuc go z skurkami Granatowych abo ziarnistych jabłek a z solą na plastr/ i przykładać. Juchę też tego ziela rano i na noc pić dobrze. (Dios.(Plin
Z ran. Zimnicy trzećiegodniowey. Mocz wywodźi.
Mocz nád przyrodzenie zástánowiony/ ábo ćięszko y kápániem odchodzący/ źiele to bądź suszone/ ábo świeżo źielone/ w winie ábo w oliwie/ ábo w máśle smáżone/ á ná prog łoná y w krok co naćiepley/ miedzy dwiemá chustomá przykłádáne/ wolno wywodźi. Nerwom
Zył piętych/ ábo nerwow boleśći. Artetyce.
Artetykę vskrámia/ tłukąc y przykłádáiąc ćiepło.
Item, Podágrę/ y Artetykę vspokoia/ źiela sámego świeżego wźiąwszy vtłuc go z skurkámi Gránatowych ábo źiárnistych iábłek á z solą ná plastr/ y przykłádáć. Iuchę też tego źiela ráno y ná noc pić dobrze. (Dios.(Plin
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 299
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ o którym Józef Vopiscus pisał/ i tu na końcu będzie. Zielnik D. Simona Syreniusa/ Spracowanym.
Spracowane robotami i pracami gwałtownemi/ abo chodem/ abo też chorobami długiemi/ tak oczerstwia i otrzeźwia/ że jakoby nigdy spracowani nie byli z winem sok jego pijąc. Także Żyłom piętym.
Żył suchych abo piętych. Muszkułom.
Muszkułom. A prawie wszytkiego ciała osłabienie oczerwstwia/ tak/ że jakoby nigdy osłabiałóść w sobie nie czuli/ sok tegoż ziela z winem pijąc. Ranom świeżym.
Rany świeże/ w dziesiąci dniach zawiera i goi/ tak długo to ziele z winem abo z piwem pijąc. Także go warząc/ a
/ o ktorym Iozeph Vopiscus pisał/ y tu ná końcu będźie. Zielnik D. Simoná Syreniusá/ Sprácowánym.
Sprácowáne robotámi y prácámi gwałtownemi/ ábo chodem/ ábo też chorobámi długiemi/ ták oczerstwia y otrzeźwia/ że iákoby nigdy sprácowáni nie byli z winem sok iego piiąc. Także Zyłom piętym.
Zył suchych ábo piętych. Muszkułom.
Muszkułom. A práwie wszytkiego ćiáłá osłábienie oczerwstwia/ ták/ że iákoby nigdy osłábiáłóść w sobie nie czuli/ sok tegoż źiela z winem piiąc. Ránom świeżym.
Rány świeże/ w dźieśiąći dniách záwiera y goi/ ták długo to źiele z winem ábo z piwem piiąc. Tákże go wárząc/ á
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 332
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
