wszytko w winie dobrym/ stłuc dobrze/ i przydać olejku Nardini masticis, ile obu trzeba/ do tego też prochu z grząnki chlebowej nieco przymieszać/ ażby była kasza gęsta/ abo też weźmiesz pigw warzonych łotów ośm z octem i wodą roztartych/ szafranu pułdragmy/ maści Narodyni abo olejku rożanego łotów dwa/ abo konfektu pigwowego/ i listków piołunu z winem utartych przydawszy prochu/ goździków kramnych/ mastiki/ mirry. Abo weź Palm łotów sześć/ Rożej czerwonej i kopru włoskiego nasienia po dwu szczyptach/ w winie to wszytko uwarzywszy dobrze potłucz i ciepło na żołądek przyłóż: do tego/ jeśliby co wyciągało/ przydać może Balausty/ Mirtus/
wszytko w winie dobrym/ stłuc dobrze/ y przydáć oleyku Nardini masticis, ile obu trzebá/ do tego też prochu z grząnki chlebowey nieco przymieszáć/ áżby byłá kászá gęsta/ ábo też weźmiesz pigw wárzonych łotow ośm z octem y wodą roztártych/ száfránu pułdrágmy/ máśći Národini ábo oleyku rożánego łotow dwá/ ábo konfektu pigwowego/ y listkow piołunu z winem vtártych przydawszy prochu/ gozdźikow kramnych/ mástiki/ mirrhy. Abo weź Palm łotow sześć/ Rożey czerwoney y kopru włoskiego náśienia po dwu szczyptách/ w winie to wszytko vwárzywszy dobrze potłucz y ćiepło ná żołądek przyłoż: do tego/ ieśliby co wyćiągáło/ przydáć może Balausty/ Mirthus/
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: B2v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
dobre tym wino będzie czerwone a pokarmy i napój po trosze a często przyjmowany/ zaraz po jedzy jeśli jest umiarkowanie złe gorące/ niech trunek zimnej wody wypije/ a zaś jeśliby żołądek zimnego złego umiarkowania był/ pigwy w winie czerwonym uwarzone/ i aż na kaszę rozwarzonych niech zażyje/ abo granatów cum sorbis, abo pigwowego konfektu/ abo mirabolanów/ abo gałek muszkatowych w cukrze/ abo proszków z koralów/ z skorek cytrynowych/ na grząnce z białego chleba/ abo też konfektu pozad idącego niech zażywa. Weź nasienia opichowego gragm trzy/ koralów czerwonych scrup: 1. pieprzu długiego/ Spicae nardi po ziarn dwu/ miodu odwarzonego ile trzeba.
dobre tym wino będźie czerwone á pokármy y napoy po trosze á często przyimowány/ záraz po iedzy ieśli iest vmiárkowánie złe gorące/ niech trunek źimney wody wypiie/ á záś ieśliby żołądek źimnego złego vmiárkowánia był/ pigwy w winie czerwonym vwárzone/ y áż ná kászę rozwárzonych niech záżyie/ ábo gránatow cum sorbis, ábo pigwowego konfektu/ ábo mirábolanow/ ábo gałek muszkátowych w cukrze/ ábo proszkow z koralow/ z skorek cytrynowych/ ná grząnce z białego chlebá/ ábo też konfektu pozad idącego niech záżywa. Weź náśienia oppichowego gragm trzy/ koralow czerwonych scrup: 1. pieprzu długiego/ Spicae nardi po źiarn dwu/ miodu odwárzonego ile trzebá.
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: B4
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
jeśli zaś gorące mazać olejkiem pigwowym/ mirhinowym/ przydawszy trochę olejku piołunowego/ i kropelek octu rożanego/ i prochu rożej czerwonej/ rogu Jeleniego przyprawnego/ koral: spe: diarrhod: z czego wszytkiego uczynisz i z trochą wosku mazanie/ abo plastr chlebowy przyłożysz z mastyką i pigwami/ abo pozad kasze idącą. Weź soku pigwowego łotów cztery/ soku gruszkowego/ sorborum, i jagód kwaśnych po łot: dwu/ octu białego z rożej łotów trzy: Zm. wszytko pospołu/ trochę mąki grząnkowej przydawszy/ to przyłożysz na dołek żołądkowy i stełu/ abo uczyn worek wziąwszy prochów zarówno diarrhod: koral: Jeleniego rogu/ rożej czerwonej/ piołunu/
ieśli záś gorące mázáć oleykiem pigwowym/ mirhinowym/ przydawszy trochę oleyku piołunowego/ y kropelek octu rożánego/ y prochu rożey czerwoney/ rogu Ieleniego przypráwnego/ koral: spe: diarrhod: z czego wszytkiego vczynisz y z trochą wosku mázánie/ ábo plastr chlebowy przyłożysz z mástyką y pigwámi/ ábo pozad kásze idącą. Weź soku pigwowego łotow cztery/ soku gruszkowego/ sorborum, y iágod kwáśnych po łot: dwu/ octu białego z rożey łotow trzy: Zm. wszytko pospołu/ trochę mąki grząnkowey przydawszy/ to przyłożysz ná dołek żołądkowy y ztełu/ ábo vczyn worek wźiąwszy prochow zárowno diarrhod: koral: Ieleniego rogu/ rożey czerwoney/ piołunu/
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: B4v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
mazaniem; zwłaszcza tę kaszę na żołądek przyłożyć. Weź prochu roży czerwonej/ piołunu po dragm dwie/ koral: dragm pułtory/ drzewa aloe diarrhodon: po dragmie 1. otrąb ile trzeba/ wszytko z winem czerwonym. Zm. na kaszę. Abo weź prochu z grząnek łtów ośm/ nalej wina czerwonego/ abo soku pigwowego/ abo granatowego/ abo jeśliby gorącość wielka była/ tedy soku babczanego/ abo wody stalowanej łotów ośm: Olejku piołunowego z rożej niedojrzałej po łotów dwu/ wszytko i z prochy wyższymi dobrze utłuc na kaszę. Zażyć też syropu pigwowego/ mirtowego/ z ziela kurzej nogi z szczawiowego/ i inszych/ które ostrość zatłumiają
mázániem; zwłaszczá tę kászę ná żołądek przyłożyć. Weź prochu roży czerwoney/ piołunu po dragm dwie/ koral: dragm pułtory/ drzewá áloe diarrhodon: po drágmie 1. otrąb ile trzebá/ wszytko z winem czerwonym. Zm. ná kászę. Abo weź prochu z grząnek łtow ośm/ naley winá czerwonego/ ábo soku pigwowego/ ábo gránatowego/ abo ieśliby gorącość wielka byłá/ tedy soku bábczánego/ ábo wody stalowáney łotow ośm: Oleyku piołunowego z rożey niedoyrzáłey po łotow dwu/ wszytko y z prochy wyższymi dobrze vtłuc na kászę. Záżyć też syropu pigwowego/ mirthowego/ z źiela kurzey nogi z szczawiowego/ y inszych/ ktore ostrość zátłumiáią
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
kaszę. Abo weź prochu z grząnek łtów ośm/ nalej wina czerwonego/ abo soku pigwowego/ abo granatowego/ abo jeśliby gorącość wielka była/ tedy soku babczanego/ abo wody stalowanej łotów ośm: Olejku piołunowego z rożej niedojrzałej po łotów dwu/ wszytko i z prochy wyższymi dobrze utłuc na kaszę. Zażyć też syropu pigwowego/ mirtowego/ z ziela kurzej nogi z szczawiowego/ i inszych/ które ostrość zatłumiają/ z wodkami tychże ziół/ zaraz też trzeba żwać rebarbarum/ abo z rożą w cukrze/ abo z pigwowym konfektem przyłożywszy pierwej na pępek jabłko pieczone/ abo grzankę chlebową napojoną małmazją/ i posypaną prochy wyższemi/ i tak te
kászę. Abo weź prochu z grząnek łtow ośm/ naley winá czerwonego/ ábo soku pigwowego/ ábo gránatowego/ abo ieśliby gorącość wielka byłá/ tedy soku bábczánego/ ábo wody stalowáney łotow ośm: Oleyku piołunowego z rożey niedoyrzáłey po łotow dwu/ wszytko y z prochy wyższymi dobrze vtłuc na kászę. Záżyć też syropu pigwowego/ mirthowego/ z źiela kurzey nogi z szczawiowego/ y inszych/ ktore ostrość zátłumiáią/ z wodkámi tychże źioł/ záraz też trzebá żwáć rhebárbárum/ ábo z rożą w cukrze/ ábo z pigwowym konfektem przyłożywszy pierwey ná pępek iábłko pieczone/ ábo grzankę chlebową napoioną máłmazyą/ y posypáną prochy wyższemi/ y ták te
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
utartego dragm dziesięć/ krochmalu/ gumi arabici, dragantu po łocie jednym/ nasienia baniowego/ pigwowego/ wyłuskanych po dragmach dwu/ skręconym cukrem konfekt uczynić/ abo w wódce polnej driakwie cukier rozpuściwszy uczynić morselle. Abo weź maku białego i czarnego po drag: dziesięć. Soku lakryciowego drag: piętnaście/ nasienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwa funty wody ciepłej/ w której przez noc wszytko przetłukszy namoczyć/ i rano warzyć/ aż połowica wywre/ przecedziwszy przydać tragantu dragm trzy i pół/ gumi arabici, jąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotów 24. Zm. na lekwarz. A jeśliby cathar był z zimnej przyczyny
vtártego dragm dźieśięć/ krochmalu/ gumi arabici, drágántu po łoćie iednym/ náśienia bániowego/ pigwowego/ wyłuskánych po dragmách dwu/ zkręconym cukrem konfekt vczynić/ ábo w wodce polney dryakwie cukier rospuśćiwszy vczynić morselle. Abo weź máku białego y czarnego po drag: dźieśięć. Soku lákryciowego drag: piętnáśćie/ náśienia/ ślazu wysokiego pigwowego po drag: dwie/ dwá funty wody ćiepłey/ w ktorey przez noc wszytko przetłukszy námoczyć/ y ráno wárzyć/ áż połowicá wywre/ przecedźiwszy przydáć trágántu dragm trzy y puł/ gumi arabici, iąderek pigwowych po drag: dwu/ cukru łotow 24. Zm. ná lekwarz. A ieśliby cathar był z źimney przyczyny
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: C3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
. Zm. na plastr/ do którego może przydać trochisc de carabe, de bolo armeno, de terra sigillata, co wszytko na pępek przyłożyć/ na żołądek zaś maść niższą. Weź prochu/ miętczanych listków pół łota/ goździków scrup: 4. gałki musc: drag: 2. roży czerwonej pułtory drag: olejku pigwowego mirtowego po pół łota: wosku trochę/ i wszytko zmieszać na maść. O Przypadkach Brzemiennych. P. z Z. B. Czyachowskiego, O Przypadkach Brzemiennych. P. z Z. B. Czyachowskiego, ROZDZIAŁ XI. O wodzie wyciekającej z matki Brzemiennych.
MIedzy błony/ które amnion (babki miejsca) zową
. Zm. ná plástr/ do ktorego moze przydáć trochisc de carabe, de bolo armeno, de terra sigillata, co wszytko ná pępek przyłożyć/ ná żołądek záś máść niższą. Weź prochu/ miętczanych listkow puł łotá/ gozdźikow scrup: 4. gałki musc: drág: 2. roży czerwoney pułtory drág: oleyku pigwowego mirthowego po puł łotá: wosku trochę/ y wszytko zmieszáć ná máść. O Przypadkách Brzemiennych. P. z Z. B. Cziachowskiego, O Przypadkách Brzemiennych. P. z Z. B. Cziachowskiego, ROZDZIAŁ XI. O wodźie wyćiekáiącey z mátki Brzemiennych.
MIedzy błony/ ktore amnion (bábki mieyscá) zową
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: E3v
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
. A po wypiciu zaraz żeby się w ubierze pocił co nalepiej: potym znowu w siedm godzin także go wziąć. takowym lekarstwem wiele się ich/ za pomocą Bożą/ ratowało/ czasu morowego powietrza. Item. Proch.
Albo też tak: Wziąć tegoż prochu/ pod tąż przerzeczona wagą/ Driakwie/ Soku Pigwowego/ trochę przewarzonego bez Cukru/ i rozmieszać ze trzema albo z piącią łyżek wodki Dzięgielowej/ przylawszy dobrą łyżkę octu gwoździkowego kwiecia/ albo w niedostatku tak wiele prostego octu winnego/ i dać wypić co nacieplej/ nakrywszy dobrze chorego/ żeby go surowe powietrze nie dochodziło/ a ze trzy godziny żeby się pocił. Gdzieby
. A po wypićiu záraz żeby sie w vbierze poćił co nalepiey: potym znowu w śiedm godźin tákże go wźiąć. tákowym lekárstwem wiele sie ich/ zá pomocą Bożą/ rátowáło/ czásu morowego powietrza. Item. Proch.
Albo też ták: Wźiąć tegoż prochu/ pod tąż przerzeczona wagą/ Dryakwie/ Soku Pigwowego/ trochę przewárzonego bez Cukru/ y rozmieszáć ze trzemá álbo z piąćią łyżek wodki Dźięgielowey/ przylawszy dobrą łyszkę octu gwoźdźikowego kwiećia/ álbo w niedostátku ták wiele prostego octu winnego/ y dáć wypić co naćiepley/ nákrywszy dobrze chorego/ żeby go surowe powietrze nie dochodźiło/ á ze trzy godźiny żeby sie poćił. Gdźieby
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 88
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
wierzchu samym zielem świeżym utłukszy go plastrować. Sok z Pieniężniku. Succus Numislariae.
Może być snadnie sok z tego wszytkiego ziela wyprasowany tak jako z piołynu. Ten do wszytkich pomienionych chorób/ tak jako samo ziele jest przygodny. Księgi Pierwsze. Czerwonce.
Czerwoną ciekączkę tym sposobem leczy. Wziąć cukru Rożanego cztery łoty. konfektu Pigwowego trzy łoty. Soku Pieniężnikowego łot. Cukru Borakowego dwa łoty/ glinki Ormiańskiej przyprawionej kwintę. Roży czerwonej pułkwinty. Pereł przyprawionych dwie kwincie. Korzenia Wężownikowego i Kurzego ziela/ miałko utłuczonejch po pułkwinty/ soku Pigwowego i Piołynowego abo Syropu jego/ ileby dosyć do zaczynienia Konfektu było/ którego naczczo i przed wieczerzą jako Włoski
wierzchu sámym źielem świeżym vtłukszy go plastrowáć. Sok z Pieniężniku. Succus Numislariae.
Może bydź snádnie sok z tego wszytkiego źiela wyprásowány ták iáko z piołynu. Ten do wszytkich pomienionych chorob/ ták iáko sámo źiele iest przygodny. Kśięgi Pierwsze. Czerwonce.
Czerwoną ćiekączkę tym sposobem leczy. Wźiąć cukru Rożáne^o^ cztery łoty. konfektu Pigwoweg^o^ trzy łoty. Soku Pieniężnikowego łot. Cukru Borákoweg^o^ dwá łoty/ glinki Ormieńskiej przypráwionej kwintę. Roży czerwoney pułkwinty. Pereł przypráwionych dwie kwinćie. Korzenia Wężownikowego y Kurzego źiela/ miáłko vtłuczoneych po pułkwinty/ soku Pigwowego y Piołynowego ábo Syropu iego/ ileby dosyć do záczynienia Konfektu było/ ktorego náczczo y przed wieczerzą iáko Włoski
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 303
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
jest przygodny. Księgi Pierwsze. Czerwonce.
Czerwoną ciekączkę tym sposobem leczy. Wziąć cukru Rożanego cztery łoty. konfektu Pigwowego trzy łoty. Soku Pieniężnikowego łot. Cukru Borakowego dwa łoty/ glinki Ormiańskiej przyprawionej kwintę. Roży czerwonej pułkwinty. Pereł przyprawionych dwie kwincie. Korzenia Wężownikowego i Kurzego ziela/ miałko utłuczonejch po pułkwinty/ soku Pigwowego i Piołynowego abo Syropu jego/ ileby dosyć do zaczynienia Konfektu było/ którego naczczo i przed wieczerzą jako Włoski orzech/ abo Kasztanowy na raz brać. Mocz zbytni zawściąga.
Mocz zbytnie/ i niezatrzymanie/ ustawnie odchodzący. Sok Gęsiego Poleju/ Sok z Tarnek/ z wodką Grzybienia białego wodnego pijąc/ zwłaszcza ze zbytniej
iest przygodny. Kśięgi Pierwsze. Czerwonce.
Czerwoną ćiekączkę tym sposobem leczy. Wźiąć cukru Rożáne^o^ cztery łoty. konfektu Pigwoweg^o^ trzy łoty. Soku Pieniężnikowego łot. Cukru Borákoweg^o^ dwá łoty/ glinki Ormieńskiej przypráwionej kwintę. Roży czerwoney pułkwinty. Pereł przypráwionych dwie kwinćie. Korzenia Wężownikowego y Kurzego źiela/ miáłko vtłuczoneych po pułkwinty/ soku Pigwowego y Piołynowego ábo Syropu iego/ ileby dosyć do záczynienia Konfektu było/ ktorego náczczo y przed wieczerzą iáko Włoski orzech/ ábo Kásztanowy ná raz bráć. Mocz zbytni záwśćiąga.
Mocz zbytnie/ y niezátrzymánie/ vstáwnie odchodzący. Sok Gęśiego Poleiu/ Sok z Tárnek/ z wodką Grzybieniá biáłego wodnego piiąc/ zwłasczá ze zbytniey
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 303
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
