, wymyśla i dowodzi, świeckie władzy, honory, urodzenia, akcyje i godności lży, nicuje, przenosi i postponuje. Nie dogodzi mu kolatorów dobrodziejstwo, nie pomoże parafijanów ludzkość, w posiedzeniu i na stypie miejsce, uczynność, ukłon, obserwancja i konwersacja nie do gustu będzie, wszytko hardzie, niewdzięcznie i ekstraordynaryjnie jako piołun niestrawnie przyjmuje, nie pomiarkowawszy się z lichotą swoją i podłą charakteru folgą, że go Bóg w nim przez nieobjętość dobrodziejstwa dobroci i miłości Swojej, jakoby nieoszacowany diament w ołowiu albo perłę w kloace i gnoju mieć raczył i mieć w głębokiej pokorze i prywatnej u siebie pogardzie na zawsze usiłuje. Ustąpiła skromność niepomiarkowanemu we wszytkim zbytkowi
, wymyśla i dowodzi, świeckie władzy, honory, urodzenia, akcyje i godności lży, nicuje, przenosi i postponuje. Nie dogodzi mu kollatorów dobrodziejstwo, nie pomoże parafijanów ludzkość, w posiedzeniu i na stypie miejsce, uczynność, ukłon, obserwancyja i konwersacyja nie do gustu będzie, wszytko hardzie, niewdzięcznie i ekstraordynaryjnie jako piołun niestrawnie przyjmuje, nie pomiarkowawszy się z lichotą swoją i podłą charakteru folgą, że go Bóg w nim przez nieobjętość dobrodziejstwa dobroci i miłości Swojej, jakoby nieoszacowany dyjament w ołowiu albo perłę w kloace i gnoju mieć raczył i mieć w głębokiej pokorze i prywatnej u siebie pogardzie na zawsze usiłuje. Ustąpiła skromność niepomiarkowanemu we wszytkim zbytkowi
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 229
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
po gębie. Tak bywa/ kto głupi i łakomy/ oczom swoim da się uwodzić. Synu miły, mówił błogosławiony Kanty/ a czemuż się dasz zwodzić od tej nierządnice? nie puszczaj się na chytrość niewiasty: abowiem plastr płynący[...] , wargi nierządnice; gardło jej śliczniejsze niż olej, ale koniec jej tak gorzki jako piołun, i ostry jako miecz obosieczny. Gdy ptak na sieci patrzy/ darmo siatkę zastawiasz; stracha się wilk/ gdy nie daleko dołu wykopanego na się stąpa: a ty nędzniku czemu się nie boisz dołu piekielnego? Zginąłeś/ jako się tej niecnoty imiesz/ co dalej to gorzej ztobą będzie/ bo ognia ogniem
po gębie. Ták bywa/ kto głupi y łákomy/ oczom swoim da się vwodźić. Synu miły, mowił błogosłáwiony Kánty/ á czemuż się dasz zwodzić od tey nierządnice? nie puszczay się ná chytrość niewiásty: ábowiem plastr płynący[...] , wárgi nierządnice; gárdło iey ślicznieysze niż oley, ále koniec iey ták gorzki iáko piołun, y ostry iáko miecz obośieczny. Gdy ptak ná śieći pátrzy/ dármo śiatkę zástáwiasz; strácha się wilk/ gdy nie dáleko dołu wykopánego ná się stąpa: á ty nędzniku czemu się nie boisz dołu piekielnego? Zginąłeś/ iáko się tey niecnoty imiesz/ co dáley to gorzey ztobą będźie/ bo ogniá ogniem
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 75
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
rany, świeże listki przyłożywszy, stula; żołądek rozgrzewa, zatwardzenie oddala, stolce sprawując; w tedy najskuteczniejszy; gdy po zaży- O Ziołach Historia naturalna.
ciu jego przekąsisz; potrawy trawi, hemorroidy i dysenteryc zatrzymuje, z opisania Pliniusza. O nim napisano: Qui utuntur aloè, vivent annos Noe.
ABSINTHIUM to jest piołun proste i pospolite u nas ziele, ale wielu cnot i skutków. Pontcki najlepszy alias krainy Pontu; a tutejszy ten, co po starych murach i rumach rośnie. Tak jest skuteczne i na te choroby pomaga, jak drzewo Indyjskie Gwajak według Sereniusza. Gorszkość bowiem jego żółć oddala i humory, żołądek utwierdza, rozgrzewa,
rany, swieże listki przyłożywszy, stula; żołądek rozgrzewa, zatwardzenie oddala, stolce sprawuiąc; w tedy nayskutecznieyszy; gdy po zaży- O Ziołach Historya naturalna.
ciu iego przekąsisz; potrawy trawi, hemorroidy y dysenteryc zatrzymuie, z opisania Pliniusza. O nim napisano: Qui utuntur aloè, vivent annos Noe.
ABSINTHIUM to iest piołun proste y pospolite u nas ziele, ale wielu cnot y skutkow. Pontcki naylepszy alias krainy Pontu; á tuteyszy ten, co po starych murach y rumach rośnie. Tak iest skuteczne y na te choroby pomaga, iak drzewo Indyiskie Gwaiak według Sereniusza. Gorszkość bowiem iego żołć oddala y humory, żołądek utwierdza, rozgrzewa,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 336
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
humory, żołądek utwierdza, rozgrzewa, żółtaczkę ruguje, wzrok czyści, apetyt naprawuje: syrop jego człeka odmładza: wino piołunkowe w Maju i maiku bardzo zdrowe. Piołunowy sok przymieszany do atramentu pismo nim pisane, prezerwuje od molów. Wąchając go i pod poduszki kładąc, sen przynosi. Kiedyś tam z plastru miodu, piołun urodził się i wyrósł u Pieriusa Autora. Tak zawsze po słodyczy górycz następuje: jakoż i w człeku od słodkich rzeczy, żółć albo cholera rodzi się.
AGNUS Scythitus, vulgo Baranek drzewko a bardziej ziele, właśnie jak baran rosnące, od jednych na gruntach i górach Kaspijskich, od drugich w Tartaryj w Królestwie lokowane,
humory, żołądek utwierdza, rozgrzewa, żołtaczkę ruguie, wzrok czyści, apetyt naprawuie: syrop iego człeká odmładza: wino piołunkowe w Maiu y maiku bardzo zdrowe. Piołunowy sok przymieszany do atramentu pismo nim pisane, prezerwuie od molow. Wąchaiąc go y pod poduszki kładąc, sen przynosi. Kiedyś tam z plastru miodu, piołun urodził się y wyrosł u Pieriusa Autora. Tak zawsze po słodyczy gorycz następuie: iakoż y w człeku od słodkich rzeczy, żołć albo cholera rodzi się.
AGNUS Scythitus, vulgo Baranek drzewko á bardziey ziele, własnie iak baran rosnące, od iednych na gruntach y gorach Kaspiyskich, od drugich w Tartaryi w Krolestwie lokowane,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 336
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Najlepszy który trzy ćwierci roku, albo rok leży na kupie. Wodą też ów gnój koło drzewa skrapiać należy, aby drzewa nie wysuszył. Przestrzegać aby para z gnoju nie szła na kwiat albo owoc, gdyż to zaszkodzi. Zioła też smrodliwe od drzew takich, oddalać potrzeba, jako to głuchą pokrzywę, bezdrzewo, piołun, wierzbę, bo gorzkością swą szkodzą słudkim owocom. Na gnoje te potrzeba mieć moczydła, alias doły cembrowane w ziemi, albo kadzie wkopane. Ze na drzewach osobliwie jabłoni bywa wiele jabłek dobrych jest okazją suchość, która zwyczajnie dzieli rzeczy i jest mnóstwa matką. Jeśli drzewo stare mało rodzi, chciej gałęzi jego umniejszyć,
Naylepszy ktory trzy cwierci roku, albo rok leży na kupie. Wodą też ow gnoy koło drzewa skrapiać należy, aby drzewa nie wysuszył. Przestrzegać aby para z gnoiu nie szła na kwiat albo owoc, gdyż to zaszkodzi. Zioła też smrodliwe od drzew takich, oddalać potrzeba, iako to głuchą pokrzywę, bezdrzewo, piołun, wierzbę, bo gorzkością swą szkodzą słudkim owocom. Na gnoie te potrzeba mieć moczydła, alias doły cembrowane w ziemi, albo kadzie wkopane. Ze na drzewach osobliwie iabłoni bywa wiele iabłek dobrych iest okazyą suchość, ktora zwyczaynie dzieli rzeczy y iest mnostwa matką. Iezli drzewo stare mało rodzi, chciey gałęzi iego umnieyszyć,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 376
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, minowicie, o Pasieczniku, Powietrzu.
pasieki, nie w pasiece, by nie spalił, ostróżnie ul okurzać, aby z pruchna iskra niepadła na ul spruchniały. Korytko z zaśmierdziałą wodą deszczową niech ma dla czerwu, jeśli daleko woda i błota, gnoje, od pasieki. Zioła śmierdzące wycinać koło pasieki jakoto piołun, głuchą pokrzywę. Dla bezpieczeństwa ile daleko od wsi, powinien mieć pasiecznik psa czujnego, spisę, strzelbę, gdyż na dwóch nogach i na czterech, biją na pasieki zwierze. Bardzo potrzeba sumiennego człeka pasiecznika, bo ma wiele sposobów kradzenia, ile za oczyma custode remoto. Może najlepsze Roje wydawać nastronę;
, minowicie, o Pasieczniku, Powietrzu.
pasieki, nie w pasiece, by nie spalił, ostrożnie ul okurzać, aby z pruchna iskra niepadła na ul spruchniały. Korytko z zaśmierdziałą wodą deszczową niech ma dla czerwu, iezli daleko woda y błota, gnoie, od pasieki. Zioła smierdzące wycinać koło pasieki iakoto piołun, głuchą pokrzywę. Dla bespieczeństwa ile daleko od wsi, powinien mieć pasiecznik psa czuynego, spisę, strzelbę, gdyż na dwoch nogach y na czterech, biią na pasieki zwierze. Bardzo potrzeba sumiennego człeka pasiecznika, bo ma wiele sposobow kradzenia, ile za oczyma custode remoto. Może naylepsze Roie wydawać nastronę;
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 451
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, ale się rosołu napić albo Vinum medicatum, albo Carduos benedictos zażyć. Oleo scorpionum (z aptek) koło serca, po zauszu nasmarować. 3 Suknią mieć wytartą, gładką, chodząc po między zapowietrzonych, aby się zaraza nie chwyciła. 4 Umyć twarz swę, ręce wodą w której jest wlany mocny ocet, moczony piołun, szałwia, ruta, melissa, majeran, hysop, bylica, spikonard; które zioła nosząc przy sobie, albo kładąc koło zarażonego, pomagają. 5 Tchnienia, dotykania chorego strzec się, i fantów jego, niebrać pieniędzy. 6 Nos i usta chustką zatykać moczoną w otcie mocnym, albo je smarować balsamem,
, ale się rosołu napić albo Vinum medicatum, albo Carduos benedictos zażyć. Oleo scorpionum (z aptek) koło serca, po zauszu nasmarować. 3 Suknią mieć wytartą, gładką, chodząc po między zapowietrzonych, aby się zaraza nie chwyciła. 4 Umyć twarz swę, ręce wodą w ktorey iest wlany mocny ocet, moczony piołun, szałwia, ruta, melissa, maieran, hysop, bylica, spikonard; ktore zioła nosząc przy sobie, albo kładąc koło zarażonego, pomagaią. 5 Tchnienia, dotykania chorego strzec się, y fantow iego, niebrać pieniędzy. 6 Nos y usta chustką zatykać moczoną w otcie mocnym, albo ie smarować balsamem,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 453
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
omłacają, nic blisko niego nie stawiają kwaśnego; palą lipę na popiół, mieszają z breczką, leją wdrugie piwo: albo tłuką pszenicę z drożdżami zmieszają, tak piwu zadają; wkwaśniejące, co raz rzucają świeże jaje kurze; owies zielony żęty i w snopku w beczce powieszony, od kwasu go prezerwuje, jako i piołun wnie kładziony. Item napalić popiołu z bylicy i z buczyny i obojga po garści wsypać w beczkę. Na piwo Słód robić należy w Marcu, nie dopuszczając zbytecznego wykulczenia. Im słód starszy, tym piwo lepsze. W zimie słody robione dlatego lepsze, bo wszelką w ziarnie wilgoć i złe humory, mrozy wysuszą i
omłacaią, nic blisko niego nie stawiaią kwaśnego; palą lipę na popioł, mieszaią z breczką, leią wdrugie piwo: albo tłuką pszenicę z drożdzami zmieszaią, ták piwu zadaią; wkwaśnieiące, co raz rzucaią swieże iaie kurze; owies zielony żęty y w snopku w beczce powieszony, od kwasu go prezerwuie, iako y piołun wnie kładziony. Item napalić popiołu z bylicy y z buczyny y oboyga po garści wsypać w beczkę. Na piwo Słod robić należy w Marcu, nie dopuszczaiąc zbytecznego wykulczenia. Im słod starszy, tym piwo lepsze. W zimie słody robione dlatego lepsze, bo wszelką w ziarnie wilgoć y złe humory, mrozy wysuszą y
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 455
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
tego maść, którą smaruj w ścianach szpary, u łóżka nogi, deski. Aby te robactwo, które ludzi suszy, krew wypijając w budynku drzewianym nieznajdowało się, nie trzeba rąbać drzewa nafabrykę, podczas pełni Księżyca, ani mech wtedy zbierać do zatykania szpar w ścianach, WĘZE tam się nieznajdują gdzie jest piołun albo Boże drzewko. Gdzie się często pokazują, nasiać tam lebiodki ziela. Item kurzyć często gałkanem, rogiem jelenim, kopytem koźlim, hyżopem, siarką, cebulką liliową, staremi z botów szkurłatami, ząbnym zielem. Item posadzić drzewo Jesiona, albo łozu, obojga tego nie cierpi wąż. Item węża namiejscu ocyrklowawszy latoroslą
tego maść, ktorą smaruy w scianach szpary, u łoszka nogi, deski. Aby te robactwo, ktore ludzi suszy, krew wypiiaiąc w budynku drzewianym nieznaydowało się, nie trzeba rąbać drzewa nafabrykę, podczas pełni Xieżyca, ani mech wtedy zbierać do zatykania szpar w scianach, WĘZE tam się nieznayduią gdzie iest piołun albo Boże drzewko. Gdzie się często pokazuią, nasiać tam lebiodki ziela. Item kurzyć często gałkanem, rogiem ielenim, kopytem koźlim, hyżopem, siarką, cebulką liliową, staremi z botow szkurłatami, ząbnym zielem. Item posadzić drzewo Iesiona, albo łozu, oboyga tego nie cierpi wąż. Item węża namieyscu ocyrklowawszy latoroslą
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 459
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
by też była wilgotność gruba/ przydać trochę miodu z octem warzonego/ abo syropu szczawiowego/ abo chrzanowego/ abo zwarzeniem z wodą kopru ogródnego prostego/ i z octem womit przywiedziesz. Przytym wiedząc że Rapociej i śpikonardy treść żołądek czyścią: strzeż jednak tego/ abyś niczego tu nie dał/ wcoby kopr włoski i piołun wchodził. Potrzecie trzeba zażyć śrzodków takich/ coby wilgotności w żołądek wpojone starły i rozbiły/ i tenże znowu miały moc stwierdzenia/ dla tego wewnątrz/ biorą skorki cytrynowe/ pigwowy konfekt z cukrem/ mala punica, i mirabolany wtąż w cukrze/ kołaczki diarród: i aromatici rosati, abo pozad idące. Weź
by też byłá wilgotność gruba/ przydáć trochę miodu z octem wárzonego/ ábo syropu szczawiowego/ ábo chrzanowego/ ábo zwárzeniem z wodą kopru ogrodnego prostego/ y z octem womit przywiedźiesz. Przytym wiedząc że Rhapociey y śpikonárdy treść żołądek czyśćią: strzeż iednák tego/ ábyś niczego tu nie dał/ wcoby kopr włoski y piołun wchodźił. Potrzećie trzebá záżyć śrzodkow tákich/ coby wilgotnośći w żołądek wpoione stárły y rozbiły/ y tenże znowu miáły moc ztwierdzenia/ dla tego wewnątrz/ biorą skorki cytrynowe/ pigwowy konfekt z cukrem/ mala punica, y mirabolány wtąż w cukrze/ kołaczki diarrod: y aromatici rosati, ábo pozad idące. Weź
Skrót tekstu: CiachPrzyp
Strona: B2
Tytuł:
O przypadkach białychgłów brzemiennych
Autor:
Piotr Ciachowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki, traktaty
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1624
Data wydania (nie wcześniej niż):
1624
Data wydania (nie później niż):
1624
