z naziąbienia głowy, z maczania z fetorów, z brania częstego tabaki, etc. Na różne części ciała spływa humor Katarowy, to jest na Piersi, czym sprawuje Kaszel, duszność, mowy zmienienie, a gdy często tego bywa, ile materia ostra; zielona, w prawia w suchoty, a czasem także sprawuje pleurę, dychawicę, krwią plucie, etc. Gdy spada do żołądka, tłumiąc w nim fermentacją, czyni niesposobność do trawienia albo też wznieca zbytnią fermetnacją, skąd bywa apetytu stracenie, pełność wielka w żołądku, jakby się najlepiej najadł, Zgaga, sposobność do womitów, etc. Gdy spada do nosa, zatyka go; skąd
z náziąbienia głowy, z maczánia z fetorow, z bránia częstego tábáki, etc. Na rożne częśći ćiáłá zpływa humor Káthárowy, to iest ná Pierśi, czym spráwuie Kászel, duszność, mowy zmienienie, á gdy często tego bywa, ile máteryá ostrá; zielona, w prawia w suchoty, á czásem tákże spráwuie pleurę, dycháwicę, krwią plućie, etc. Gdy spáda do żołądká, tłumiąc w nim fermentácyą, czyni niesposobność do trawienia álbo też wznieca zbytnią fermetnácyą, zkąd bywa ápetytu strácenie, pełność wielka w żołądku, iákby się naylepiey náiadł, Zgágá, sposobność do womitow, etc. Gdy spada do nosa, zátyka go; zkąd
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 46
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
znaczy przyszłe szaleństwo. Item Jeżeli się przyda w jakiej chorobie długiej, albo in Cachectio corpore, niebezpieczna jest. Item. Pracowitych ludzi częstokroć morzy. Item. Tych, którym kaszląc w piersiach gra, do tego twarz się mieni, oczy, rece i nogi ziębnieją, śmierć pewna czeka. Peripneumonia. jest gorsza nad Pleurę więcej w sobie mając niebezpieczeństwa, a niżeli bólu. Item. Gdy nic przez kaszel nie odchodzi, a przy tym niespanie, szaleństwo, albo też Lechargo rąk i nóg ziębnienie, chrapanie z ciężkim oddychaniem, paznkoty sine, znaki sa wielkiego niebezpieczeństwa. Item. Gdy się do Pleury przyłący. Item Gdy się na początku
znáczy przyszłe szalenstwo. Item Ieżeli się przyda w iákiey chorobie długiey, álbo in Cachectio corpore, niebespieczna iest. Item. Prácowitych ludźi częstokroć morzy. Item. Tych, ktorym kászląc w pierśiách gra, do tego twarz się mieni, oczy, rece y nogi ziębnieią, śmierć pewna czeka. Peripneumonia. iest gorsza nád Pleurę więcey w sobie máiąc niebespieczeństwá, á niżeli bolu. Item. Gdy nic przez kászel nie odchodźi, á przy tym niespánie, szaleństwo, álbo też Lechargo rąk y nog ziębnienie, chrapánie z ćięszkim oddychániem, páznkoty śine, znáki sa wielkiego niebespieczeństwá. Item. Gdy się do Pleury przyłączy. Item Gdy się ná początku
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 162
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
tym niespanie, szaleństwo, albo też Lechargo rąk i nóg ziębnienie, chrapanie z ciężkim oddychaniem, paznkoty sine, znaki sa wielkiego niebezpieczeństwa. Item. Gdy się do Pleury przyłący. Item Gdy się na początku chorób pokaże uryna mętna, a w kilka dni potym uczyni się jasna, znaczy śmierć. Item Jeżeli się w Pleurę obróci, (lubo się rzadko przytrafia) dobry znak jest. Item. Gdy się krew z nosa[...] ści, albo Haemorli[...] Miesięczna choroba, albo wrzody oko[...] lubo na inszych miejscach ciała, i gdy się[...] brze zbiorą, że z nich doskonale materia odejdzie; znaki są pierwszego zdrowia. Traktat Wtóry O Pleurze. Traktat Wtóry
tym niespánie, szaleństwo, álbo też Lechargo rąk y nog ziębnienie, chrapánie z ćięszkim oddychániem, páznkoty śine, znáki sa wielkiego niebespieczeństwá. Item. Gdy się do Pleury przyłączy. Item Gdy się ná początku chorob pokaże uryná mętna, á w kilká dni potym uczyni się iásna, znáczy śmierć. Item Ieżeli się w Pleurę obroći, (lubo się rzadko przytrafia) dobry znák iest. Item. Gdy się krew z nosa[...] śći, álbo Haemorli[...] Miesięczna chorobá, álbo wrzody oko[...] lubo ná inszych mieyscách ciáłá, y gdy się[...] brze zbiorą, że z nich doskonále máterya odeydzie; znáki są pierwszego zdrowia. Tráktát Wtory O Pleurze. Tráktát Wtory
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 162
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Lapis carpionis, Percarum, Manuibulae, Lurij Oculi Caner: Ossa Lupi Unicor: Corall: Tal: Lep: Sigill: Lemn: Bolus Arm: Sanguis Hiyc: etc. wszystkie wzwyż pomienione rzeczy są skuteczne na tę chorobę, lubo same przez się zażyte, lubo mięszane jedno z drugim. Jest też Olejek sekretny naPleurę, który robią z Dyń Włoskich w oliwie. Gaszą w niej żelazo, a potym skórkę z Dyń w niejże smażąc, i tym olejkiem smarując bok. Item. Weś wodki z kwiatu polnegomaku, unc: 4. Julepu Fiałkowego, albo z tegoż kwiatu unc: 1. Saletry czystejdra: 1.
Lapis carpionis, Percarum, Manuibulae, Lurij Oculi Caner: Ossa Lupi Unicor: Corall: Tal: Lep: Sigill: Lemn: Bolus Arm: Sanguis Hiyc: etc. wszystkie wzwyz pomienione rzeczy są skuteczne ná tę chorobę, lubo same przez się záżyte, lubo mięszáne iedno z drugim. Iest też Oleiek sekretny náPleurę, ktory robią z Dyń Włoskich w oliwie. Gászą w niey żelázo, á potym skorkę z Dyń w nieyże smáżąc, y tym oleykiem smáruiąc bok. Item. Weś wodki z kwiátu polnegomáku, unc: 4. Iulepu Fiałkowego, álbo z tegoż kwiátu unc: 1. Sáletry czysteydra: 1.
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 164
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
, przydaj łajna końskiego, i kokoszego, roztworz wodką Cardue ben.przezedź, zgrzyj, osłodz, daj wypić. Gdy się biegunka przyda, dawać Syrupum Myrt. a żywot i krzyże smarować Ungv. Comitissa. Enemu dawać z jęczmienia warzonego z Rożą, zaprawiać żółtkami jajowemi, i szarym cukrem. I to osobliwa na Pleurę. Weś olejku Migdałowego 4. łoty, Oxymel, Squill: Sacch: candi aã. unt 1. Succe Capar. drach. 1. zmięszaj, dawaj po łyżce. Traktat Wtóry O Pleurze Traktat Wtóry Proszek doświadczony na Pleurę.
R. Pulv Dent. Aprug. Ocul. Canc Sang. Hirc. Crystall
, przyday łayná końskiego, y kokoszego, roztworz wodką Cardue ben.przezedź, zgrzyi, osłodz, day wypić. Gdy się biegunká przyda, dáwáć Syrupum Myrt. á żywot y krzyże smárowáć Ungv. Comitissa. Enemu dawác z ięczmieniá wárzonego z Rożą, záprawiáć żołtkámi iáiowemi, y szárym cukrem. I to osobliwa ná Pleurę. Weś oleyku Migdałowego 4. łoty, Oxymel, Squill: Sacch: candi aã. unt 1. Succe Capar. drach. 1. zmięszay, daway po łyszce. Tráktát Wtory O Pleurze Tráktát Wtory Proszek doświadczony ná Pleurę.
R. Pulv Dent. Aprug. Ocul. Canc Sang. Hirc. Crystall
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 166
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
warzonego z Rożą, zaprawiać żółtkami jajowemi, i szarym cukrem. I to osobliwa na Pleurę. Weś olejku Migdałowego 4. łoty, Oxymel, Squill: Sacch: candi aã. unt 1. Succe Capar. drach. 1. zmięszaj, dawaj po łyżce. Traktat Wtóry O Pleurze Traktat Wtóry Proszek doświadczony na Pleurę.
R. Pulv Dent. Aprug. Ocul. Canc Sang. Hirc. Crystall. Miner. Flor. Papav. Errat. aã sorup. s. M.Rozdziel na dwa razy, daj rano i na noc, albo R. Ocul Canc: pr. sang. Hirc. pr. sulph. Citr
wárzonego z Rożą, záprawiáć żołtkámi iáiowemi, y szárym cukrem. I to osobliwa ná Pleurę. Weś oleyku Migdałowego 4. łoty, Oxymel, Squill: Sacch: candi aã. unt 1. Succe Capar. drach. 1. zmięszay, daway po łyszce. Tráktát Wtory O Pleurze Tráktát Wtory Proszek doświadczony ná Pleurę.
R. Pulv Dent. Aprug. Ocul. Canc Sang. Hirc. Crystall. Miner. Flor. Papav. Errat. aã sorup. s. M.Rozdziel ná dwá rázy, day ráno y ná noc, álbo R. Ocul Canc: pr. sang. Hirc. pr. sulph. Citr
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 166
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
Migdałowego unc: a. żmięszaj, smaruj bok, nasmarowawszy posyp prochem z kminu polnego, i na wierzch przyłóż list Kapustny, nasmarowawszy go starym masłem wypłokanym. Item. Nasienei pokrzywiane w Julepie Fiałkowym dane, także Hypericonis, także oczy Szczupakowe, ząb Wieprzowy. Osobliwie służą tej chorobie Sal. Hypericonis, jest sekret na Pleurę. Item. Na Pleurę, na Perypneumonią, i Kaszel: Dekokcja osobliwa WEś korzenia Slazowego łotów 6. polnej Driakwie garści dwie, Cardui bened: garść jednę, jęczmienia garść jednę Jujubów łotów 6. Rodzynków wielkich bez kostek garści dwie Jabłek kwaskowatych (w talarki pokrajanych) trzy kadzidła tłuczonego łotów 2. Miodu prasnego
Migdałowego unc: a. żmięszay, smáruy bok, násmárowawszy posyp prochem z kminu polnego, y ná wierzch przyłoż list Kápustny, násmárowawszy go stárym másłem wypłokánym. Item. Naśienei pokrzywiáne w Iulepie Fiałkowym dáne, tákże Hypericonis, tákże oczy Sczupakowe, ząb Wieprzowy. Osobliwie służą tey chorobie Sal. Hypericonis, iest sekret ná Pleurę. Item. Ná Pleurę, ná Peripneumonią, y Kászel: Dekokcya osobliwa WEś korzenia Slazowego łotow 6. polney Dryakwie garści dwie, Cardui bened: garść iednę, ięczmieniá garść iednę Iuiubow łotow 6. Rodzenkow wielkich bez kostek garśći dwie Iábłek kwaskowátych (w tálarki pokráiánych) trzy kádźidłá tłuczonego łotow 2. Miodu prásnego
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 167
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
żmięszaj, smaruj bok, nasmarowawszy posyp prochem z kminu polnego, i na wierzch przyłóż list Kapustny, nasmarowawszy go starym masłem wypłokanym. Item. Nasienei pokrzywiane w Julepie Fiałkowym dane, także Hypericonis, także oczy Szczupakowe, ząb Wieprzowy. Osobliwie służą tej chorobie Sal. Hypericonis, jest sekret na Pleurę. Item. Na Pleurę, na Perypneumonią, i Kaszel: Dekokcja osobliwa WEś korzenia Slazowego łotów 6. polnej Driakwie garści dwie, Cardui bened: garść jednę, jęczmienia garść jednę Jujubów łotów 6. Rodzynków wielkich bez kostek garści dwie Jabłek kwaskowatych (w talarki pokrajanych) trzy kadzidła tłuczonego łotów 2. Miodu prasnego kwaterkę, wody ile potrzeba
żmięszay, smáruy bok, násmárowawszy posyp prochem z kminu polnego, y ná wierzch przyłoż list Kápustny, násmárowawszy go stárym másłem wypłokánym. Item. Naśienei pokrzywiáne w Iulepie Fiałkowym dáne, tákże Hypericonis, tákże oczy Sczupakowe, ząb Wieprzowy. Osobliwie służą tey chorobie Sal. Hypericonis, iest sekret ná Pleurę. Item. Ná Pleurę, ná Peripneumonią, y Kászel: Dekokcya osobliwa WEś korzenia Slazowego łotow 6. polney Dryakwie garści dwie, Cardui bened: garść iednę, ięczmieniá garść iednę Iuiubow łotow 6. Rodzenkow wielkich bez kostek garśći dwie Iábłek kwaskowátych (w tálarki pokráiánych) trzy kádźidłá tłuczonego łotow 2. Miodu prásnego kwáterkę, wody ile potrzebá
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 167
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
przyrodzone wilgotności od zagnicia i skazy. Powietrze złe smrodliwe i zaraźliwe rozpędza/ które z bagnisk/ z jezior/ z stawów/ i z wód stojących zagniłych pochodzi. Jęczmyku
Jęczmyk na powiece/ także inne krosty ze brwi spadza/ plastrując ten Sok z octem roztarty/ albo kilka kroć przez dzień tym pomazować. Pleurze.
Pleurę leczy Sok Kopru Sagapeńskiego z winem roztarty/ i do zgęszczenia maści warzony/ a na bok plastrowany co nacieplej. Także na wszelakie inne bolenia boku. Ściatyce
Toż w lędźwiach boleści Scjatyczne układa/ ciepło go plastując/ albo rozetrzeć ten Sok w Olejku Rucianym/ a tym nacierać. Także Item. Krzyżom.
Boleniu krzyżów
przyrodzone wilgotnośći od zágnićia y skázy. Powietrze złe smrodliwe y záraźliwe rozpądza/ ktore z bágnisk/ z ieźior/ z stáwow/ y z wod stoiących zágniłych pochodźi. Ięczmyku
Ięczmyk ná powiece/ tákże ine krosty ze brwi spadza/ plastruiąc ten Sok z octem rostárty/ álbo kilká kroć przez dźień tym pomázowáć. Pleurze.
Pleurę leczy Sok Kopru Ságápeńskiego z winem roztárty/ y do zgęszczenia máśći wárzony/ á ná bok plastrowány co naćiepley. Tákże ná wszelákie ine bolenia boku. Sciátyce
Toż w lędźwiách boleśći Scyátyczne vkłáda/ ćiepło go plastuiąc/ álbo rozetrzeć ten Sok w Oleyku Rućiánym/ á tym náćierác. Tákże Item. Krzyżom.
Boleniu krzyżow
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 103
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ zmiękcza. Tenże
Z wysoka potłuczonym jest wielkim ratunkiem/ dają go trunkiem z Mirrą w ciepłym winie. Piegom.
Piegi/ i inne zmazy na twarzy/ spądza/ i sciera/ Gałbanem z Saletrą/ i z octem pomazując. Toż czyni sam Gałban/ pierwej je octem z winem nacierając. Pleurze.
Pleurę leczy/ i boki bolejące plastrując nim/ i przykładając ciepło. (Dios.) Węże i inną gadzinę z domu wygania.
Węże/ i inne bestie jadowite z domu wygania/ kadząc nim. A którzyby się nim natarli/ broni ich od obraży. (Dios.) Gadzinę zabija/ z wodnym Barzcem a
/ zmiękcża. Tenże
Z wysoká potłuczonym iest wielkim rátunkiem/ dáią g^o^ trunkiem z Mirrhą w ćiepłym winie. Piegom.
Piegi/ y ine zmázy ná twarzy/ spądza/ y zćiera/ Gáłbanem z Sáletrą/ y z octem pomázuiąc. Toż czyni sam Gáłban/ pierwey ie octem z winem náćieráiąc. Pleurze.
Pleurę leczy/ y boki boleiące plastruiąc nim/ y przykłádáiąc ćiepło. (Dios.) Węże y iną gádźinę z domu wygánia.
Węże/ y ine bestye iádowite z domu wygania/ kádząc nim. A ktorzyby sie nim nátárli/ broni ich od obráży. (Dios.) Gádźinę zábiia/ z wodnym Barzcem á
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 212
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
