pilnością i przemysłem bogacących; odbierających od nas zbyteczne produkcje, dodawających natychmiast tych, bez których obejść się nie możem.
Zdaje się iż przyrodzenie osobliwszym sposobem podzieliło szacowne dary swoje po rozmaitych świata częściach, chcąc tym kształtem, Najwyższy natury Sprawca, przez wzajemny wzgląd niedostatków, ustanowić między ludźmi zobopolną podległość, której węzłem uczynił wzajemne potrzebom dogodzenie. Niemasz kraju takiego, któryby nie miał w sobie tego, czego gdzie indziej znaleźć niemożna. Wjednym potrawy, w drugim przyprawy do nich rosną i mnożą się. Owoc Portugalski wydoskonalają latorośle Barbadów. Górycz korzeni, listków ziół i drzewek Chińskich, słodzi i uśmierza Amerykańskiej trzciny wewnętrzna Masa; szaty nasze
pilnością y przemysłem bogacących; odbieraiących od nas zbyteczne produkcye, dodawaiących natychmiast tych, bez ktorych obeyść się nie możem.
Zdaie się iż przyrodzenie osobliwszym sposobem podzieliło szacowne dary swoie po rozmaitych świata częściach, chcąc tym kształtem, Naywyższy natury Sprawca, przez wzaiemny wzgląd niedostatkow, ustanowić między ludźmi zobopolną podległość, ktorey węzłem uczynił wzaiemne potrzebom dogodzenie. Niemasz kraiu takiego, ktoryby nie miał w sobie tego, czego gdzie indziey znaleść niemożna. Wiednym potrawy, w drugim przyprawy do nich rosną y mnożą się. Owoc Portugalski wydoskonalaią latorośle Barbadow. Gorycz korzeni, listkow zioł y drzewek Chińskich, słodzi y uśmierza Amerykańskiey trzciny wewnętrzna massa; szaty nasze
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 55
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
co dwa Roki w Warszawie dwa, a trzeci w Grodnie naznaczone, i toż samo reasumowała Konstyt: 1686. 1717. 1726. Sejmy KONWOKACJALNE, i ELEKCJONALNE naznaczone w Warszawie, a KORONACJONALNY w Krakowie. Czas Sejmów naznaczony od dwóch do dwóch lat 1717. I te Sejmy nazywają się ordynaryjnemi. Ekstraodrynaryjne zaś są zostawione potrzebom Ojczyzny. Ordynaryjnym Sejmom czas naznaczony w Poniedziałek pierwszy po Z. Michale a Sejmikom przedsejmowym Poniedź[...] ałek na 6. Niedziel przed Sejmem. Tymże Sejmom czas naznaczony 6. Niedzielny, a Ekstraodrynaryjnym dwóch Niedzielny 1576. 1591. 1633. 1726. RZĄD POLSKI.
W Królewskiej mocy jest naznaczanie Sejmów w potrzebie Ojczyzny, i
co dwa Roki w Warszawie dwa, á trzeći w Grodnie naznaczone, i toż samo reassumowała Konstyt: 1686. 1717. 1726. Seymy KONWOKACYALNE, i ELEKCYONALNE naznaczone w Warszawie, á KORONACYONALNY w Krakowie. Czas Seymów naznaczony od dwóch do dwóch lat 1717. I te Seymy nazywają śię ordynaryinemi. Extraordynaryine zaś są zostawione potrzebom Oyczyzny. Ordynaryinym Seymom czas naznaczony w Poniedźiałek pierwszy po S. Michale á Seymikom przedseymowym Poniedź[...] ałek na 6. Niedźiel przed Seymem. Tymże Seymom czas naznaczony 6. Niedźielny, á Extraordynaryinym dwóch Niedźielny 1576. 1591. 1633. 1726. RZĄD POLSKI.
W Królewskiey mocy jest naznaczanie Seymów w potrzebie Oyczyzny, i
Skrót tekstu: ŁubHist
Strona: 234
Tytuł:
Historia polska z opisaniem rządu i urzędów polskich
Autor:
Władysław Łubieński
Drukarnia:
Drukarnia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
historia, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1763
Data wydania (nie później niż):
1763
, utrzymywać mogły, pytam cię się naprzód jeszcze, któżkolwiek to czytać raczysz, bo inaczej dalej postąpić nie mogę, pytam cię się, mówię, czyli masz doprawdy za żadnej wątpliwości nie podległą rzecz tę, że nam sejmów koniecznie potrzeba, że bez sejmów stać wolność i rząd polski żadną miarą nie może, że żadnym potrzebom i nieszczęściom publicznym bez sejmów nigdy radzić i zabiec nie można? Bo jeżeli wątpisz jeszcze cokolwiek o tym, że do stałości i rządu tej Rzpltej są koniecznie potrzebne sejmy, to ja więcej z tobą nic do mówienia nie mam...
A gdy więc za najistotniejszą tej ojczyźnie sejmów uznajemy potrzebę, przystąpmyż już tym
, utrzymywać mogły, pytam cię się naprzód jeszcze, któżkolwiek to czytać raczysz, bo inaczej dalej postąpić nie mogę, pytam cię się, mówię, czyli masz doprawdy za żadnej wątpliwości nie podległą rzecz tę, że nam sejmów koniecznie potrzeba, że bez sejmów stać wolność i rząd polski żadną miarą nie może, że żadnym potrzebom i nieszczęściom publicznym bez sejmów nigdy radzić i zabiec nie można? Bo jeżeli wątpisz jeszcze cokolwiek o tym, że do stałości i rządu tej Rzpltej są koniecznie potrzebne sejmy, to ja więcej z tobą nic do mówienia nie mam...
A gdy więc za najistotniejszą tej ojczyźnie sejmów uznajemy potrzebę, przystąpmyż już tym
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 116
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
samo zapłatę wydziera; i to co dają sami, z poddanych swoich ździerają; miawszy zaś Duchowieństwo nad to co mu potrzeba, uczyniłoby ulgę poddanym, swoim i bezpieczeństwo Dobrom swoim; gdyżby miała Rzeczpospolita z czego przynajmniej in parte dostatecznie wojsku płacić; a przytym wiara święta pomnażać chwałę Boską, i kościół opatrywać potrzebom swoim.
Takowego skarbu przybyłoby coraz więcej, bo ci co mają intencją dobrze czynić kościołowi, byliby ochotniejsi, widząc tak sprawiedliwą institucją, i tak poboźną Dóbr Duchownych administracją; Ten porządek byłby przykładny całemu Chrześcijaństwu, gdyż żal się Boże, ten abusus jest wszędzie uniewersalny; Wokacja na stan duchowny pewnieby od
samo zapłatę wydźiera; y to co daią sami, z poddanych swoich źdźieraią; miawszy zaś Duchowieństwo nad to co mu potrzeba, uczyniłoby ulgę poddanym, swoim y bespieczeństwo Dobrom swoim; gdyźby miała Rzeczpospolita z czego przynaymniey in parte dostatecznie woysku płaćić; a przytym wiara swięta pomnaźać chwałę Boską, y kośćioł opatrywać potrzebom swoim.
Takowego skarbu przybyłoby coraz wiecey, bo ći co maią intencyą dobrze czynić kośćiołowi, byliby ochotnieyśi, widząc tak sprawiedliwą institucyą, y tak poboźną Dobr Duchownych administracyą; Ten porządek byłby przykładny całemu Chrześćiaństwu, gdyź źal śię Boźe, ten abusus iest wszędzie uniewersalny; Wokacya na stan duchowny pewnieby od
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 23
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
takiego Mędrzec: Widziałeś człowieka który się zda u siebie mądrym? Ma nadeń więcej nadzieje niemąry: to jest/ lepszy głupi/ który zna głupstwo do siebie/ bo czego nieumie/ poradzi się u drugich; aniż mądry taki/ który w oczach tylo swoich mądry/ ten pogardza radą cudzą/ swoją/ potrzebom swoim nie wystarczy/ tak ginie. Więc ten leń (niżej mówi) zda się sobie mędrszym/ aniż siedm mężów/ którzy mawiają sentencje mądre: wszytko to sprawuje praesumpcja przeklęta/ która młodź zraża z nauki potrzebnej. Dzięcioł tylo raz w twardy dąb uderzy/ i rozumie iż dziurę w nim uczynił; trzebaby nieboże
tákiego Mędrzec: Widźiałeś człowieká ktory się zda v śiebie mądrym? Ma nádeń więcey nádźieie niemąry: to iest/ lepszy głupi/ ktory zna głupstwo do śiebie/ bo czego nieumie/ porádźi się v drugich; ániż mądry táki/ ktory w oczách tylo swoich mądry/ ten pogardza rádą cudzą/ swoią/ potrzebom swoim nie wystárczy/ ták ginie. Więc ten leń (niżey mowi) zda się sobie mędrszym/ ániż siedm mężow/ którzy mawiáią sentencye mądre: wszytko to spráwuie praesumpcya przeklęta/ ktora młodź zraża z náuki potrzebney. Dźięćioł tylo raz w twárdy dąb vderzy/ y rozumie iż dźiurę w nim vczynił; trzebáby nieboże
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 78
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
/ co je z galer wykupują/ ale raczej za przyjaciółki dożywotnie. Ale największa przyczyna wasza łakomstwo/ żeście zdechli prawie na posagi/ z tąd druga nieboga choć grzeczna rutkę musi siać/ że posagu nie masz. Nie żeby tedy nas zbywając z domu i żałując nam chleba mieli osypować pieniędzmi Rodzicy/ ale raczej wygadzają potrzebom samego przyrodzenia. A zasz mało takich? którzy i po zamęściu trzymają u siebie Córkę i Zięcia/ dwojaki koszt prowadząc: a zasz mało/ którzy oprócz posagu dobrze wam dla nas czynią/ żeby w tym większą waszą ku nam miłość pieniędzmi (na któreście zwyczajnie łakomi) zjednali Nie żeby tedy tam wady spodziewać się
/ co ie z gáler wykupuią/ ále ráczey zá przyiaciołki dożywotnie. Ale naywiększa przyczyná wászá łákomstwo/ żeśćie zdechli práwie ná posági/ z tąd druga niebogá choć grzeczna rutkę muśi śiáć/ że poságu nie masz. Nie żeby tedy nas zbywáiąc z domu y żáłuiąc nám chlebá mieli osypowáć pieniądzmi Rodźicy/ ále raczey wygadzáią potrzebom samego przyrodzenia. A zasz máło tákich? ktorzy y po zamęśćiu trzymaią u śiebie Corkę y Zięćiá/ dwoiáki koszt prowádząc: á zász máło/ ktorzy oprocz poságu dobrze wam dla nas czynią/ żeby w tym większą wászą ku nam miłość pieniądzmi (na ktoreśćie zwyczáynie łákomi) ziednáli Nie żeby tedy tám wády spodźiewáć się
Skrót tekstu: GorzWol
Strona: 48
Tytuł:
Gorzka wolność młodzieńska
Autor:
Andrzej Żydowski
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
mieszany
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1670 a 1700
Data wydania (nie wcześniej niż):
1670
Data wydania (nie później niż):
1700
być potrzebę. Micież się wm. do tego, abyście dobrego swego, dobrego matki i ojczyzny swy miły nie opuszczali, nie dali jej szarpać i rozrywać, a opatrzyli to, jakoby co narychli ten ratunek był sposobion. Więc i szafunek jego żeby taki był postanowion, którym by więcej i lepi niż teraz potrzebom ty wojny dogodzić się mogło. Posyłanie dalekie i trudne z nakładem i trudnością rotmistrzom przychodzi i nie na ludzie tylko, jako wm. wiecie, nakładu potrzeba. By był pod wyprawę J. K. M. po ustą-
pieniu nieprzyjacielskim nervus i dostatek nie szwankował i piechota zatrzymana przeszły zimy, za pomocą Bożą uprzątnione być
być potrzebę. Micież się wm. do tego, abyście dobrego swego, dobrego matki i ojczyzny swy miły nie opuszczali, nie dali jej szarpać i rozrywać, a opatrzyli to, jakoby co narychli ten ratunek był sposobion. Więc i szafunek jego żeby taki był postanowion, którym by więcy i lepi niż teraz potrzebom ty wojny dogodzić się mogło. Posyłanie dalekie i trudne z nakładem i trudnością rotmistrzom przychodzi i nie na ludzie tylko, jako wm. wiecie, nakładu potrzeba. By był pod wyprawę J. K. M. po ustą-
pieniu nieprzyjacielskim nervus i dostatek nie szwankował i piechota zatrzymana przeszły zimy, za pomocą Bożą uprzątnione być
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 236
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
. n. m., za takie mciwe obmyśliwanie uniżenie dziękując i za fortunne J. K. M. panowanie Pana Boga prosząc, nie chcąc deesse Reipublice, unanimi omnium consensu, nemine contradicente, pozwoliliśmy i pozwalamy pobór podług uniwersału na sejmie przeszłym koronnym: uchwalony, który do skarbu koronnego dla prędszego ratunku potrzebom wojennym, aby się w tym omieszkanie żadne nie działo, oddany być ma; wszakże cum ista cautela, aby szafunek tego poboru tylko na służebne do ty iflanckiej potrzeby obrócony beł. Z tym jednak obwarowaniem, żeby im. p. podskarbi koronny na sejmie walnym blisko przyszłym, zaraz po zaczęciu sejmu, przed pany posły
. n. m., za takie mciwe obmyślawanie uniżenie dziękując i za fortunne J. K. M. panowanie Pana Boga prosząc, nie chcąc deesse Reipublicae, unanimi omnium consensu, nemine contradicente, pozwoliliśmy i pozwalamy pobór podług uniwersału na sejmie przeszłym koronnym: uchwalony, który do skarbu koronnego dla prętszego ratunku potrzebom wojennym, aby się w tym omieszkanie żadne nie działo, oddany być ma; wszakże cum ista cautela, aby szafunek tego poboru telko na służebne do ty iflanckiej potrzeby obrócony beł. Z tym jednak obwarowaniem, żeby jm. p. podskarbi koronny na sejmie walnym blisko przyszłym, zaraz po zaczęciu sejmu, przed pany posły
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 238
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
jako narychli i prędzej być może do odratowania ojczyzny, do zniesienia tego ciężaru, który wszystkich dolega, do zabieżenia dalszym niebezpieczeństwom się rzucili i pod ten tak trudny R. P. czas sobie ciężko uczynieli, aby na dalsze czasy wolna od tego ciężaru R. P. zostawała. Czym dogodzicie wm. nagłym ojczyźnie s potrzebom, łaskę sobie J. K. M. zjednacie i nieśmiertelną sławę w zatrzymaniu całości ojczyzny pozyszczecie. 176. Uchwala sejmiku posejmowego województw poznańskiego i kaliskiego w Środzie 17 stycznia 1614 r.
My rady koronne i rycerstwo, wielkopolskie poznańskiego i kaliskiego województw, którzyśmy się tu do Śrzody za złożeniem nam sejmiku przez K.
jako narychli i prędzy być może do odratowania ojczyzny, do zniesienia tego ciężaru, który wszystkich dolega, do zabieżenia dalszym niebezpieczeństwom się rzucili i pod ten tak trudny R. P. czas sobie ciężko uczynieli, aby na dalsze czasy wolna od tego ciężaru R. P. zostawała. Czym dogodzicie wm. nagłym ojczyźnie s potrzebom, łaskę sobie J. K. M. zjednacie i nieśmiertelną sławę w zatrzymaniu całości ojczyzny pozyszczecie. 176. Uchwala sejmiku posejmowego województw poznańskiego i kaliskiego w Środzie 17 stycznia 1614 r.
My rady koronne i rycerstwo, wielgopolskie poznańskiego i kaliskiego województw, którzyśmy się tu do Śrzody za złożeniem nam sejmiku przez K.
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 434
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
. Rp. Sucha nr 47 k. 114v:
List drugi K. J. M. do mnie po sejmiku. Kopia współczesna sporządzona ręką Adama Grodzickiego.
- - Zygmunt III etc.
Urodzony wiernie nam miły. Że wiern. twoja za zleceniem naszym poselstwo na sejmiku śrzedzkim odprawił i do tego starania przyłożył, jakoby potrzebom R. P. się dogodziło, wdzięcznie od wiern. twojej przyjmujemy. Nie wątpimy, że i na generalnym sejmiku kolskim także się stawisz i poruczeniu naszemu dosyć uczynisz chcąc tym dalszą u nas przysługę jednać. Życzymy zatym wiern. twojej dobrego zdrowia od Pana Boga.
Dan w Warszawie dnia 20 miesiąca marca r. P
. Rp. Sucha nr 47 k. 114v:
List drugi K. J. M. do mnie po sejmiku. Kopia współczesna sporządzona ręką Adama Grodzickiego.
- - Zygmunt III etc.
Urodzony wiernie nam miły. Że wiern. twoja za zleceniem naszym poselstwo na sejmiku śrzedzkim odprawił i do tego starania przyłożył, jakoby potrzebom R. P. się dogodziło, wdzięcznie od wiern. twojej przymujemy. Nie wątpimy, że i na generalnym sejmiku kolskim także się stawisz i poruczeniu naszemu dosyć uczynisz chcąc tym dalszą u nas przysługę jednać. Życzymy zatym wiern. twojej dobrego zdrowia od Pana Boga.
Dan w Warszawie dnia 20 miesiąca marca r. P
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 490
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
