. 1680 siódmy raz koło swoje obiegła. Na tym fundamencie P. Whiston Anglik usiłuje dowieść: iż ta kometa tykając się na ów czas ogonem swoim ziemi, wylała deszcz czterdziestodniowy; a ciągnąc ziemię do siebie figurę jej sseryczną, zamieniła w okrągło - jajkowatą. Ze zaś ta odmiana figury być nie mogła bez rozerwania powierzchności ziemi, i bez ściśnienia lochów podziemnych, przeto woda w nich zawarta na ziemię wylała się, i złączona z deszczem powietrznym, i z deszczem komety, okryła ziemię. wyżej 15 łokciami nad najwyższe góry. Tenże Filozof przydaje: ponieważ według P. Newtona, tej komety R 1680 gorącość przechodziła gorącość żelaza dwa tysiące
. 1680 siodmy raz koło swoie obiegła. Na tym fundamencie P. Whiston Anglik usiłuie dowieść: iż ta kometa tykaiąc się na ow czas ogonem swoim ziemi, wylała deszcz czterdziestodniowy; a ciągnąc ziemię do siebie figurę iey sseryczną, zamieniła w okrągło - iaykowatą. Ze zaś ta odmiana figury być nie mogła bez rozerwania powierzchności ziemi, y bez ściśnienia lochow podziemnych, przeto woda w nich zawarta na ziemię wylała się, y złączona z deszczem powietrznym, y z deszczem komety, okryła ziemię. wyżey 15 łokciami nad naywyższe góry. Tenże Filozof przydaie: poniewasz według P. Newtona, tey komety R 1680 gorącość przechodziła gorącość żelaza dwa tysiące
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 2
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
nim deszcze ustawiczne z wiatrem południowym przez 4 blisko miesiące. 23 Grudnia: Powodź rzeki Tybru.
Wysokość wody deszczowej w Paryżu 16 calów 3[...] linij.
1703. Na początku Stycznia druga powodź Tybru.
14 Stycznia o 2 w nocy po nagłym i gwałtownym wietrze trzęsienie ziemi proste a silne, to jest ziemia od centrum do powierzchności podnosiła się i opadała.
Tegoż dnia padał deszcz z wiatrem złączony. Żaden dom nieupadł, niektórych tylko Kościołów sklepienia pękły, lecz znowu same przez się zeszły się, i złączyły. Norcia, Caścia i Leonessa tegoż dnia, i tejże godziny zniszczone. Wiele zaś miast zacząwszy od Rzymu aż do Królestwa
nim deszcze ustawiczne z wiatrem południowym przez 4 blisko miesiące. 23 Grudnia: Powodź rzeki Tybru.
Wysokość wody deszczowey w Paryżu 16 calow 3[...] linij.
1703. Na początku Stycznia druga powodź Tybru.
14 Stycznia o 2 w nocy po nagłym y gwałtownym wietrze trzęsienie ziemi proste á silne, to iest ziemia od centrum do powierzchności podnosiła się y opadała.
Tegoż dnia padał deszcz z wiatrem złączony. Żaden dom nieupadł, niektorych tylko Kościołow sklepienia pękły, lecz znowu same przez się zeszły się, y złączyły. Norcia, Cascia y Leonessa tegoż dnia, y teyże godziny zniszczone. Wiele zaś miast zacząwszy od Rzymu aż do Krolestwa
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 152
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
i w ziemi przepadł.
Zorze północe 25 razy widziane różnych miesięcy.
Wysokość wody deszczowej w Paryżu 13 calów ¾ linie.
1719 W Bononij kula ognista obserwowana od Balbusa wielkością równała księżyc, kolor miała nakształt Kamsory górejącej światłem równa była słońcu wschodzącemu, postrzeżono w niej cztery niby otworzystości z których dym wypadał, a z powierzchności kuli małe płomyki odrywąjąc się na powietrze wylatały. Ogon siedym razy był większy od jej diametru, pękła z wielkim łoskotem.
7 Stycznia wieczorem trzęsienie w Padwie a w Wenecyj o 4 wieczor: obaliło tylko komin jeden: w Serrarzu zaś, w Bononij: i na wyspach przyległych żadnej szkody nieuczyniło. W Styczniu w
y w ziemi przepadł.
Zorze pułnocne 25 razy widziane rożnych miesięcy.
Wysokość wody deszczowey w Paryżu 13 calow ¾ linie.
1719 W Bononiy kula ognista obserwowana od Balbusa wielkością rownała księżyc, kolor miała nakształt Kamsory goreiącey światłem rowna była słońcu wschodzącemu, postrzeżono w niey cztery niby otworzystości z ktorych dym wypadał, á z powierzchności kuli małe płomyki odrywąiąc się na powietrze wylatały. Ogon siedym razy był większy od iey diametru, pękła z wielkim łoskotem.
7 Stycznia wieczorem trzęsienie w Padwie á w Wenecyi o 4 wieczor: obaliło tylko komin ieden: w Serrarzu zaś, w Bononij: y na wyspach przyległych żadney szkody nieuczyniło. W Styczniu w
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 171
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
Z 17 na 18 Stycznia burza w Szwajcaryj zniszczyła lasy i wielkie szkody w całej Europie tak na lądzie jako na wodzie uczyniła.
Trzynaście razy przed, i trzynaście razy po komecie ukazały się zorze północe.
Wysokość wody z deszczów i śniegów w Paryżu 19 calów, 11 linii.
1740. W Grudniu, w Perou z powierzchności wody jeziora Quilatoa powstawszy w nocy płomień spalił drzewa, zioła i stada bydła w okolicy. Jest dawna powieść o tym jezierze, iż gdy się uczyniło na początku za-
raz wiry płomieni wypadły z wody, która wrzała dłużej niż przez miesiąc.
Dwa razy widziane Zorze północe.
Wysokość wody deszczowej w Paryżu 21 calów, 6
Z 17 na 18 Stycznia burza w Szwaycariy zniszczyła lasy y wielkie szkody w całey Europie tak na lądzie iako na wodzie uczyniła.
Trzynaście razy przed, y trzynaście razy po komecie ukazały się zorze pułnocne.
Wysokość wody z deszczow y śniegow w Paryżu 19 calow, 11 linii.
1740. W Grudniu, w Perou z powierzchności wody ieziora Quilatoa powstawszy w nocy płomień spalił drzewa, zioła y stada bydła w okolicy. Jest dawna powieść o tym iezierze, iż gdy się uczyniło na początku za-
raz wiry płomieni wypadły z wody, ktora wrzała dłużey niż przez miesiąc.
Dwa razy widziane Zorze pułnocne.
Wysokość wody deszczowey w Paryżu 21 calow, 6
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 189
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
i utrzymująca, Planety. l. 16. k. 29. N Nachylenie się dróg Planet do Ekliptyki. l. 12. k. 18. Niebo czemu okrągłe? czemu przy ziemi spłaszczone? czemu równa jego część widoma jest miszkającym w tejże połowicy ziemi? czemu wszystkie Planety zdają się biegać w jednej nieba powierzchności. Jak się rzeczy nad głową leżące na nim wydają? l. 1, 2, 3, 4, 5, 6. k. 2, 3, 4, 5. P Parabola co jest? l. 15, 16. k. 28, 29, 30. Parallaksis co jest? l.
y utrzymuiąca, Planety. l. 16. k. 29. N Nachylenie się drog Planet do Ekliptyki. l. 12. k. 18. Niebo czemu okrągłe? czemu przy ziemi spłaszczone? czemu rowna iego część widoma iest miszkaiącym w teyże połowicy ziemi? czemu wszystkie Planety zdaią się biegać w iedney nieba powierzchności. Jak się rzeczy nad głową leżące na nim wydaią? l. 1, 2, 3, 4, 5, 6. k. 2, 3, 4, 5. P Parabola co iest? l. 15, 16. k. 28, 29, 30. Parallaxis co iest? l.
Skrót tekstu: BohJProg_II
Strona: 263
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
kroniki, traktaty
Tematyka:
astronomia, historia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
napełnią bez znacznego umniejszenia Ijkworu. Wapor ten wonny nic innego nie jest, tylko cząstki subtelniejsze i leksze likworów, które mocą ognia oddzielone od grubszych i cięższych części powietrze utrzymuje. P. Bojle i inni doświadczyli, iż powietrze bez pomnożenia ciepła może się rozszerzyć na przeciąg 13769 razy większy, nad przeciąg które atmosferą ściśnione około powierzchności ziemi zajmuje, A Pan M[...] schenbrock twierdzi, iż doszedł, że cząstka powietrza w letniej wodzie rozciąga się 46 tysięcy milionów 646 milionów więcej, niż pierwej rozciągała się nim zagrzana była. Jeśliż powietrze tak się rozciągnąć może w pośrzód powietrza gęstszego, i wody ściskających, i rozszerzeniu się przeszkadzających, cóż gdyby nad powietrze
napełnią bez znacznego umnieyszenia Iikworu. Wapor ten wonny nic innego nie iest, tylko cząstki subtelnieysze y leksze likworów, które mocą ognia oddzielone od grubszych y cięższych części powietrze utrzymuie. P. Boyle y inni doświadczyli, iż powietrze bez pomnożenia ciepła może się rozszerzyć na przeciąg 13769 razy większy, nad przeciąg które atmosferą ściśnione około powierzchności ziemi zaymuie, A Pan M[...] schenbrock twierdzi, iż doszedł, że cząstka powietrza w letniey wodzie rozciąga się 46 tysięcy millionow 646 millionow więcey, niż pierwey rozciągała się nim zagrzana była. Jeśliż powietrze tak się rozciągnąć może w pośrzód powietrza gęstszego, y wody ściskaiących, y rozszerzeniu się przeszkadzaiących, coż gdyby nad powietrze
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 106
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
wzdłuż i wgłąb mil niemieckich 2662560000, więc ogon komety wzięty wzdłuż, wszerz i w głąb prżechodził wielkość ziemi 172 razy. Cóż gdybyśmy wzięli odległość większą komety od ziemi, massy wielkość większą i ogona długość nie już 64, ale 104 gradusy, na ów czas znaleźlibyśmy wielkość ogona nieporównanie większą. Powietrze około powierzchności ziemi zajmuje 850 razy większe miejsce, niż woda tyleż ile powietrze ważąca. Więc kolumna powietrza okrągłosłupista mąjąca wysokości 850 stop, równa się wagą kolumnie okrgągłosłupistej wody wysokości jednej stopy. Kolumna zaś powietrza od ziemi aż do końca[...] osfery w górę rozciągająca się równa jest ciężkością kolumnie wody na 33 stopy wysokiej. Przeto od kolumny
wzdłuż y wgłąb mil niemieckich 2662560000, więc ogon komety wzięty wzdłuż, wszerz y w głąb prżechodził wielkość ziemi 172 razy. Cóż gdybyśmy wzięli odległość większą komety od ziemi, massy wielkość większą y ogona długość nie iuż 64, ale 104 gradusy, na ow czas znaleźlibyśmy wielkość ogona nieporównanie większą. Powietrze około powierzchności ziemi zaymuie 850 razy większe mieysce, niż woda tyleż ile powietrze ważąca. Więc kolumna powietrza okrągłosłupista mąiąca wysokości 850 stop, równa się wagą kolumnie okrgągłosłupistey wody wysokości iedney stopy. Kolumna zaś powietrza od ziemi aż do końca[...] osfery w górę rozciągaiąca się równa iest ciężkością kolumnie wody na 33 stopy wysokiey. Przeto od kolumny
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 109
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
razy większe miejsce, niż woda tyleż ile powietrze ważąca. Więc kolumna powietrza okrągłosłupista mąjąca wysokości 850 stop, równa się wagą kolumnie okrgągłosłupistej wody wysokości jednej stopy. Kolumna zaś powietrza od ziemi aż do końca[...] osfery w górę rozciągająca się równa jest ciężkością kolumnie wody na 33 stopy wysokiej. Przeto od kolumny powietrza aż do powierzchności atmosfery wysokością tykającej się odjąwszy niższą część wysoką na 850 stop, reszta kolumny powietrza tyle ważyć będzie, ile waży kolumna wody na 33 stopy wysoka. Wiemy zaś z nieomylnego doświadczenia nie raz powtórzonego, które znajdziesz w Muschenbrocku i in Transactionibus Filozoficis R 1671 n. 73. Naprzód iż gęstość powietrza jest tym większa, im
razy większe mieysce, niż woda tyleż ile powietrze ważąca. Więc kolumna powietrza okrągłosłupista mąiąca wysokości 850 stop, równa się wagą kolumnie okrgągłosłupistey wody wysokości iedney stopy. Kolumna zaś powietrza od ziemi aż do końca[...] osfery w górę rozciągaiąca się równa iest ciężkością kolumnie wody na 33 stopy wysokiey. Przeto od kolumny powietrza aż do powierzchności atmosfery wysokością tykaiącey się odiąwszy niższą część wysoką na 850 stop, reszta kolumny powietrza tyle ważyć będzie, ile waży kolumna wody na 33 stopy wysoka. Wiemy zaś z nieomylnego doświadczenia nie raz powtórzonego, które znaydziesz w Muschenbrocku y in Transactionibus Philosophicis R 1671 n. 73. Naprzód iż gęstość powietrza iest tym większa, im
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 109
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
od księżyca, i słońca pod wodą być nam wydaje się. Gdyby zaś położywszy się na ziemi, okiem w równej linii z powierzchnością wody zostającym, patrzał, widziałby to światło na samej powierzchności. Gdyby zaś patrzał z pod wody, widziałby je trochę nad powierzchność morza podniesione. Imaginujże sobie iż podobna płaszczyzna powierzchności morza, przechodzi przez srzodek słońca i komety aż do do ziemi, oko które jest na tej płaszczyźnie razem z słońcem i z kometą, widzi ogon prosto leżący, oko zaś nad tą płaszczyzną znajdujące się, widzi ogon pod nią, to jest niżej, pod tą zaś płaszczyzną znajdujące się, widzi ogon wyżej tej płaszczyzny
od księżyca, y słońca pod wodą być nam wydaie się. Gdyby zaś położywszy się na ziemi, okiem w równey linii z powierzchnością wody zostaiącym, patrzał, widziałby to światło na samey powierzchności. Gdyby zaś patrzał z pod wody, widziałby ie trochę nad powierzchność morza podniesione. Imaginuyże sobie iż podobna płaszczyzna powierzchności morza, przechodzi przez srzodek słońca y komety aż do do ziemi, oko ktore iest na tey płaszczyźnie razem z słońcem y z kometą, widzi ogon prosto leżący, oko zaś nad tą płaszczyzną znayduiące się, widzi ogon pod nią, to iest niżey, pod tą zaś płaszczyzną znayduiące się, widzi ogon wyżey tey płaszczyzny
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 113
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
a te tylko widzieć się dają kurzawy oświecone, które są około brzegów komety: i to jest kometa kosmata. ROZDZIAŁ XII. Wykład biegu komet. Wieloraki jest bieg komet? DWOJAKI; pozorny, i prawdziwy. Pozorny bieg jest, którym zdają się nam biegać na jednejże z słońcem, z planetami, i z gwiazdami powierzchności: gdy bowiem odległości tych istot jednej od drugiej okiem rozeznać niemożemy, sądziemy, iż wszystkie w równej od nas odległości na firmamencie zostają.
Dla zrozumienia tego rozdziału przeczytaj wykład słów i rzeczy.
Jestże potrzebna znajomość biegu pozornego?
Z biegu pozornego dochodziemy jaki jest bieg prawdziwy. objaśnię to przykładem: rzecz pewna,
a te tylko widzieć się daią kurzawy oświecone, które są około brzegow komety: y to iest kometa kosmata. ROZDZIAŁ XII. Wykład biegu komet. Wieloraki iest bieg komet? DWOIAKI; pozorny, y prawdziwy. Pozorny bieg iest, którym zdaią się nam biegać na iedneyże z słońcem, z planetami, y z gwiazdami powierzchności: gdy bowiem odległości tych istot iedney od drugiey okiem rozeznać niemożemy, sądziemy, iż wszystkie w równey od nas odległości na firmamencie zostaią.
Dla zrozumienia tego rozdziału przeczytay wykład słow y rzeczy.
Jestże potrzebna znaiomość biegu pozornego?
Z biegu pozornego dochodziemy iaki iest bieg prawdziwy. obiaśnię to przykładem: rzecz pewna,
Skrót tekstu: BohJProg_I
Strona: 117
Tytuł:
Prognostyk Zły czy Dobry Komety Roku 1769 y 1770
Autor:
Jan Bohomolec
Drukarnia:
Drukarnia J.K.M. i Rzeczypospolitej w Kollegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
traktaty
Tematyka:
astronomia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1770
Data wydania (nie wcześniej niż):
1770
Data wydania (nie później niż):
1770
