, niżeli szczodrobliwemi nazywać się powinni, tacy bowiem nie zważają kogo bogacą, byleby tylko dawali; nie uważają co dają, byleby się pozbyli daru; nie uważają kiedy dają, kontenci że im dziękują. Tym sposobem miarkowana hojność gdy granic, gdy różnicy, gdy wyboru nie zna, marnotrawstwem się nazywać powinna.
Trzecia proba dobroczynności, jeżeli jest prawa i z cnoty pochodząca, na tym chcieli wieksaminować, czylibyśmy się odważyli na własną przykrość dla wsparcia potrzebujących naszej pomocy; czylibyśmy za pobudką tak chwalebnego przymiotu ratowali w złym stanie nieprzyjaciela; jeżelibyśmy ująć chcieli własnym zbytkom lub wygodzie na ten czas, gdyby tego wymagało wspomożenie podupadłej
, niżeli szczodrobliwemi nazywać się powinni, tacy bowiem nie zważaią kogo bogacą, byleby tylko dawali; nie uważaią co daią, byleby się pozbyli daru; nie uważaią kiedy daią, kontenci że im dziękuią. Tym sposobem miarkowana hoyność gdy granic, gdy rożnicy, gdy wyboru nie zna, marnotrawstwem się nazywać powinna.
Trzecia proba dobroczynności, ieżeli iest prawa y z cnoty pochodząca, na tym chcieli wyexaminować, czylibyśmy się odważyli na własną przykrość dla wsparcia potrzebuiących naszey pomocy; czylibyśmy za pobudką tak chwalebnego przymiotu ratowali w złym stanie nieprzyiaciela; ieżelibyśmy uiąć chcieli własnym zbytkom lub wygodzie na ten czas, gdyby tego wymagało wspomożenie podupadłey
Skrót tekstu: Monitor
Strona: 191
Tytuł:
Monitor na Rok Pański 1772
Autor:
Ignacy Krasicki
Drukarnia:
Wawrzyniec Mitzler de Kolof
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
odmiany nie uczuło. Dotego/ nakształt złota kropki w sobie zamyka. Pochodzi z subtelnej i wypolerowanej ziemie/ a prawie Krzystałowej/ takżę z żywego srebra/ siarki/ i foli: jako Teofrastus pisze. Ten kamień w zimnej wodzie zmaczany oczy czerwone i krwią zaszłe by tylko nim zmaczanym potarte były/ uzdrawia. Proba jego bywa przez strzały/ które jeśli wytrzyma dobroć swoję pokazuje. Czystości takżę i nienaruszonej cnoty znakiem zawsze byewa. Podobna jest temu szczerą/ niepochybna uprzejmość/ i serdeczna miłość/ ta bowiem w sercu nieobłudnym/ ale szczyrym zawsze się rodzi/ które zawsze jako jasny Krzystałkażdemu się pokazuje. Nie ma szczera miłość żadnego naruszenia/
odmiany nie vcżuło. Dotego/ nákształt złotá kropki w sobie zámyka. Pochodźi z subtelney y wypolerowáney źiemie/ á práwie Krzystałowey/ tákżę z żywego srebrá/ śiárki/ y foli: iáko Theophrástus pisze. Ten kámień w źimney wodźie zmacżány oczy cżerwone y krwią zaszłe by tylko nim zmacżánym potárte były/ vzdrawia. Probá iego bywa przez strzały/ ktore ieśli wytrzyma dobroć swoię pokázuie. Czystośći tákżę y nienáruszoney cnoty znákiem záwsze byewa. Podobna iest temu szcżerą/ niepochybna vprzeymość/ y serdecżna miłość/ tá bowiem w sercu nieobłudnym/ ále szcżyrym záwsze sie rodźi/ ktore záwsze iáko iásny Krzystałkáżdemu sie pokázuie. Nie ma szcżera miłość żadnego náruszenia/
Skrót tekstu: SpiżAkt
Strona: E2
Tytuł:
Spiżarnia aktów rozmaitych przy zalotach, weselach, bankietach, pogrzebach
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1638
Data wydania (nie wcześniej niż):
1638
Data wydania (nie później niż):
1638
tu wspomnię to słowo Polskie Pytki/ które naszy Ślężacy rozumieją być obscenum, brzydkie/ plugawe; Lecz dobrzy Polacy nie mają go za takie: bo mówić zwykli: Na pytki t. i. na torturę na męki kogo wziąć Vid. Thef. P. L. C. Cnap. sub v. Pytki/ Proba/ Ciągnienie f. m. 905. It. 76. To dlatego przypominam/ jeśliby kto w jakiej Księdze Polskiej czytał to słowo/ Pytki/ aby zaraz nie był porywczy i prędki do szczypania; jako to więc naszy niektórzy Wasserpolowie w zwyczaju mają/ kiedy jakie słowo polskie czytają/ którego nie rozumieją/ o
tu wspomnię to słowo Polskie Pytki/ ktore nászi Slęźacy rozumieją bydź obscenum, brzydkie/ plugáwe; Lecz dobrzy Polacy nie máją go zá tákie: bo mowić zwykli: Ná pytki t. i. ná torturę ná męki kogo wźiąć Vid. Thef. P. L. C. Cnap. sub v. Pytki/ Probá/ Ciągnienie f. m. 905. It. 76. To dlatego przypominam/ jeśliby kto w jákiey Kśiędze Polskiey czytał to słowo/ Pytki/ áby záraz nie był porywczy y prętki do sczypánia; jáko to więc nászi niektorzy Wásserpolowie w zwyczáju máją/ kiedy jákie słowo polskie czytáją/ ktorego nie rozumieją/ o
Skrót tekstu: GdacKon
Strona: 8.
Tytuł:
Dyszkursu o pijaństwie kontynuacja
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
i odjętych Prowincyj/ w-ten czas nieprzyjaciel uzna co Polska i Litwa/ kiedy chęci przyłoży/ kiedy salutem publicam, libertates patrias, decora majorum suorum weźmie przed się/ potężnie zacząć i chwalebnie skończyć może. Nigdy Rzymianie więtszy i sławniejszy nie byli/ jako kiedy post Canensem cladem invictos gesserunt animos. Była to potężna proba virtutis Romanae, acie et bello victos non succubuisse animis. Wydziwić się temu nie może facundissimus Historicorum, quae differendo minora verò facio. Nulla profectò gens tanta mole cladis non obruta esset. Wyliczą potym jako Carthaginenses priori bello Panico ad Sagates Insulas navali praelio victi, lubo daleko ta mniejsza była niźli Canensis clades, tak jednak
i odiętych Prowincyi/ w-ten czás nieprzyiaćiel uzna co Polská i Litwá/ kiedy chęći przyłoży/ kiedy salutem publicam, libertates patrias, decora majorum suorum weźmie przed się/ potężnie zácząć i chwalebnie skończyć może. Nigdy Rzymiánie więtszy i sławnieyszy nie byli/ iáko kiedy post Canensem cladem invictos gesserunt animos. Byłá to potężna proba virtutis Romanae, acie et bello victos non succubuisse animis. Wydźiwić się temu nie może facundissimus Historicorum, quae differendo minora verò facio. Nulla profectò gens tanta mole cladis non obruta esset. Wyliczą potym iáko Carthaginenses priori bello Panico ad Sagates Insulas navali praelio victi, lubo dáleko tá mnieysza byłá niźli Canensis clades, ták iednák
Skrót tekstu: PisMów_II
Strona: 63
Tytuł:
Mówca polski, t. 2
Autor:
Jan Pisarski
Drukarnia:
Drukarnia Kolegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
retoryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
bo czyj rozum dociekł tego, Żeby zgadł, jaki będzie koniec życia jego? Abo kto tak na ziemi żyje nieprzeżyty, By nakoniec nie umarł, zbyt długich lat syty, Nie inszą korzyść z wieku odniosszy długiego, Że im dłużej żył, więcej nacierpiał się złego. A choćby w szczęściu pływał, to niemylna proba, Że nawet sama zeszła starość jest choroba. Ten tedy u mnie szczęśliw, kto dobrze umiera, Nie ten, co w długim wieku szczęście swe zawiera. 771.
Zawsze nam grozisz, że masz myśl gotową, Oblubienicą zostać Chrystusową. I przyznam prawdę, czynisz nie od rzeczy, Że Boga kochasz nade wszytkie rzeczy
bo czyj rozum dociekł tego, Żeby zgadł, jaki będzie koniec życia jego? Abo kto tak na ziemi żyje nieprzeżyty, By nakoniec nie umarł, zbyt długich lat syty, Nie inszą korzyść z wieku odniosszy długiego, Że im dłużej żył, więcej nacierpiał się złego. A choćby w szczęściu pływał, to niemylna proba, Że nawet sama zeszła starość jest choroba. Ten tedy u mnie szczęśliw, kto dobrze umiera, Nie ten, co w długim wieku szczęście swe zawiera. 771.
Zawsze nam grozisz, że masz myśl gotową, Oblubienicą zostać Chrystusową. I przyznam prawdę, czynisz nie od rzeczy, Że Boga kochasz nade wszytkie rzeczy
Skrót tekstu: TrembWierszeWir_II
Strona: 261
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Jakub Teodor Trembecki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty, pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1643 a 1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1643
Data wydania (nie później niż):
1719
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1911
by upornie kres naznaczony przeminąć chciał. 36. Koń jeśliby który sparzał. 37. Zaś gdyby się zasadzał. 38. Drugi sposób do zasadzania Konia. 39. Sposób poznania dzielności dotarczywego. 40. Sposób poznania dzielności. 41. Konia dobroci jako doświadczyć. 42. Jeśli nóg pewnych jako poznać. 43. Proba Konia trwałego u mocnego. 44. W poznaniu Koń w Kaptywusie najpewniejszy. 45. Skoniem nieobiezdzionym jako począć. 46. Schodzenia Konia jako poznać. 47. Chodziwy na co dobry. 48. Jako jeźdźca obierać do Konia. 49. Dzielność zbystrego Konia a niżeli z statecznego wynika. 50. Plochego jako uskromić.
by vpornie kres naznáczony przeminąć chćiał. 36. Koń iesliby ktory sparzał. 37. Záś gdyby sie zásadzał. 38. Drugi sposob do zasadzánia Końiá. 39. Sposob poznánia dźielnośći dotarczywego. 40. Sposob poznánia dźielnośći. 41. Końiá dobroći iáko doświádczyć. 42. Iesli nog pewnych iako poznać. 43. Probá Koniá trwáłego v mocnego. 44. W poznániu Koń w Kaptywusie naypewnieyszy. 45. Skoniem nieobiezdźionym iáko począć. 46. Schodzenia Końia iako poznáć. 47. Chodźiwy ná co dobry. 48. Iako ieźdźcá obieráć do Końiá. 49. Dźielnosć zbystrego Końiá á niżeli z stateczneg^o^ wynika. 50. Plochego iáko vskromić.
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 4
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
Abo jeśli nie kamienista droga/ tedy kazać namyślnie namiotać/ dla tego jeśli nie będzie szwankował/ to poznać dobroć nóg na burku/ też to bywa najprędzej/ bo na kamieniu musi litować gdzie będzie miał wade jaką/ k temu też/ przez trzy mile jadąc/ jeśli usterku nie weźmie/ i po ubiedrzy przykrej. Proba tedy najpewniejsza Konia trwałego i mocnego/ wyjechać na pole ze psy na cały dzień/ gdzie się trafia raz pomalu/ raz kłosem/ raz wskok. Jeśli do samego wieczora z stałą mocą trwać będzie/ a k temu i do domu idąc/ tak jedzie i w pochotniewaniu czuje się/ że jakoby go dopiero siodłać
Abo ieśli nie kámienista drogá/ tedy kazáć namyślnie námiotáć/ dla tego ieśli nie będźie szwánkował/ to poznáć dobroć nog ná burku/ też to bywa nayprędzey/ bo ná kámieniu muśi litowáć gdźie będźie miał wáde iáką/ k temu też/ przez trzy mile iádąc/ ieśli vsterku nie weźmie/ y po vbiedrzy przykrey. Probá tedy naypewnieysza Koniá trwáłego y mocnego/ wyiecháć ná pole ze psy ná cáły dźień/ gdźie sie tráfia raz pomálu/ raz kłosem/ raz wskok. Ieśli do sámego wieczorá z stałą mocą trwać będźie/ á k temu y do domu idąc/ ták iedźie y w pochotniewániu czuie sie/ że iákoby go dopiero śiodłáć
Skrót tekstu: PienHip
Strona: 22
Tytuł:
Hippika abo sposób poznania chowania i stanowienia koni
Autor:
Krzysztof Pieniążek
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
gospodarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1607
Data wydania (nie wcześniej niż):
1607
Data wydania (nie później niż):
1607
kiedy ostatnie człeka umierającego ustają siły, a Spiritus Vitales gasną, i Lampa też in punctistitio skonania, pa lenia się swego czyni termin. O tej Lampie pifzą Ernesius Burgravius, i Jonstonus Nazywają Lampę te Sennertus, i Deodatus Pyromantiam, niby z ognia wrożenie. Takowa życia, albo śmierci mensura, i codziennej konstytucyj zdrowia proba, czyli datur albo nie, non disputo, zostawując to Medykom, i Naturalistom, sobie i Czytelnikowi to retinendo, że takowa proba i klepsydra wyciągających życia momentów, Vere Catholico Homíni est illicita, bo takowe rzeczy czynić i wierzyc, jest Pana BOGA Prowidencyj kontravenire, która życia naszego momenta i obroty posuit in sua dispositione
kiedy ostatnie człeka umieraiącego ustaią siły, a Spiritus Vitales gasną, y Lampa też in punctistitio skonania, pa lenia się swego czyni termin. O tey Lampie pifzą Ernesius Burgravius, y Ionstonus Nazywaią Lampę te Sennertus, y Deodátus Pyromantiam, niby z ognia wrożenie. Takowa życia, albo śmierci mensura, y codzienney konstytucyi zdrowia proba, czyli datur albo nie, non disputo, zostawuiąc to Medykom, y Naturalistom, sobie y Czytelnikowi to retinendo, że takowa proba y klepsydra wyciągaiących życia momentow, Vere Catholico Homíni est illicita, bo takowe rzeczy czynić y wierzyc, iest Pana BOGA Prowidencyi contravenire, ktora życia naszego momentá y obroty posuit in sua dispositione
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 136
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
. O tej Lampie pifzą Ernesius Burgravius, i Jonstonus Nazywają Lampę te Sennertus, i Deodatus Pyromantiam, niby z ognia wrożenie. Takowa życia, albo śmierci mensura, i codziennej konstytucyj zdrowia proba, czyli datur albo nie, non disputo, zostawując to Medykom, i Naturalistom, sobie i Czytelnikowi to retinendo, że takowa proba i klepsydra wyciągających życia momentów, Vere Catholico Homíni est illicita, bo takowe rzeczy czynić i wierzyc, jest Pana BOGA Prowidencyj kontravenire, która życia naszego momenta i obroty posuit in sua dispositione poty, życia naszego błyszcy się lumen, póki każe supremum Numen, który i w południe uczyni człowiekowi occasum, in occasu ortum,
. O tey Lampie pifzą Ernesius Burgravius, y Ionstonus Nazywaią Lampę te Sennertus, y Deodátus Pyromantiam, niby z ognia wrożenie. Takowa życia, albo śmierci mensura, y codzienney konstytucyi zdrowia proba, czyli datur albo nie, non disputo, zostawuiąc to Medykom, y Naturalistom, sobie y Czytelnikowi to retinendo, że takowa proba y klepsydra wyciągaiących życia momentow, Vere Catholico Homíni est illicita, bo takowe rzeczy czynić y wierzyc, iest Pana BOGA Prowidencyi contravenire, ktora życia naszego momentá y obroty posuit in sua dispositione poty, życia naszego błyszcy się lumen, poki każe supremum Numen, ktory y w południe uczyni człowiekowi occasum, in occasu ortum,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 136
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, dygna scitu Primo że leżące na kupie tracą Activitatem suam, tak w kierowaniu się ad Polos, jako też wcią- o Kamieniach osobliwych
gnieniu do siebie żelaza. Secundo Magneś porosus tojest pełen dziurek jak gębka i zmięszany z inną materią, nie jest tak dobry, jak ten, który jest gęsty jak ulany. Tertio Proba Magnesów który lepszy ta jest in praxi; wziąć limaturam ferri Chalibis, albo opiłków stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, który znich nabrawszy opiłków, będzie jak Jeż kosmaty, ten najlepszy. Quarto. Wielkich Magnesów probują wielu rozwiązanemi Kluczami, kiedy tedy ciągnie do siebie jeden Klucz, do tego przydaj drugi,
, digna scitu Primo że leżące na kupie tracą Activitatem suam, tak w kierowaniu się ad Polos, iako też wcią- o Kamieniach osobliwych
gnieniu do siebie żelaza. Secundo Magneś porosus toiest pełen dziurek iák gębka y zmięszany z inną materyą, nie iest tak dobry, iak ten, ktory iest gęsty iak ulany. Tertio Proba Magnesow ktory lepszy ta iest in praxi; wziąc limaturam ferri Chalybis, albo opiłkow stalowych ślusarskich, Magnesy w nie w łożyć, ktory znich nabrawszy opiłkow, będzie iak Ież kosmaty, ten naylepszy. Quarto. Wielkich Magnesow probuią wielu rozwiązánemi Kluczami, kiedy tedy ciągnie do siebie ieden Klucz, do tego przyday drugi,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 656
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
