. tysięcy wojska w kroczył był do wielkiej Bucharyj na Tatarów Usbeckich: których 80. tysięcy najprzód nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara atakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. I już całą Bucharią na 150. mil długą, szeroką na 140. podbili sobie Persowie. Część pryncypalna Tartaryj wielkiej zostaje pod wielowładnym Cesarzem, który oraz i Chinom panuje. Reszta Tartaryj jest sobie wolna, i najemnicza, temu lub owemu chołduje państwu, według sposobności czasu i interesu.
XXXVIII. China od Tartaryj opasana murem od wschodu ku zachodowi przez góry, doliny, rzeki prowadzonym na mil blisko 500. Na 60.
. tysięcy woyska w kroczył był do wielkiey Bucharyi ná Tatárow Usbeckich: ktorych 80. tysięcy nayprzod nad rzeką Amu rozgromił. A potym stołeczne miasto Buchara attakował, szturmem dobywszy przez trzy dni z wielką zdobyczą rabował. Y iuż całą Bucharyą na 150. mil długą, szeroką ná 140. podbili sobie Persowie. Część pryncypalna Tartaryi wielkiey zostaie pod wielowłádnym Cesarzem, ktory oraz y Chinom panuie. Resztá Tartaryi iest sobie wolna, y naiemnicza, temu lub owemu chołduie państwu, według sposobności czasu y interessu.
XXXVIII. Chiná od Tartaryi opásana murem od wschodu ku záchodowi przez gory, doliny, rzeki prowadzonym ná mil blisko 500. Ná 60.
Skrót tekstu: BystrzInfGeogr
Strona: D2v
Tytuł:
Informacja geograficzna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
osobliwie gdy na dłuższy czas obozowac na jednym miejscu trzeba w bliskości nieprzyjaciela.
Reguła II. Ponieważ obozowanie w samej rzeczy jest wyznaczenie i wydzielenie kwater całemu wojsku, dla czego oboźny powinien mieć regestr całego wojska, siła się go znajduje i jakiego autoramentu. Ma wiedzieć jaka kwatera gdzie i komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater miejsce dla różnego autoramentu dopieroż nacyj wojska. 3tio. Insze miejsce dla piechoty, insze dla jazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentów i Rot, Pułków i chorągwi. 4to. Miejsce dla dział, prochu, kul, i całej amunicyj przy
osobliwie gdy ná dłuższy czas obozowác ná iednym mieyscu trzeba w bliskości nieprzyiaciela.
Reguła II. Ponieważ obozowanie w samey rzeczy iest wyznaczenie y wydzielenie kwater cáłemu woysku, dla czego oboźny powinien mieć regestr cáłego woyska, siłá się go znaiduie y iákiego autoramentu. Ma wiedzieć iáka kwatera gdzie y komu należy w obozie. 1mo. Pryncypalna ma być kwatera dla generalnego Wodza. 2do. Osobne kwater mieysce dla rożnego autoramentu dopieroz nacyi woyska. 3tio. Jnsze mieysce dla piechoty, insze dla iazdy. Kwatery dla tych samych rozporządzone według wielości Regimentow y Rot, Pułkow y chorągwi. 4to. Mieysce dla dział, prochu, kul, y cáłey ammunicyi przy
Skrót tekstu: BystrzInfTak
Strona: L2v
Tytuł:
Informacja taktyczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
wojskowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
Czwarty sposób, jeżeli zechcemy jakom ziczył antecedenter, władzę królewską określić, tak żeby nie mogła w niwczym agere, tylko per instrumenta ministeriala; tak należy circumscribere Ministrów, żeby nic nie czynili, bez wiadomości królewskiej; wszystkie Actus publici nie mogąc się dziać tylko pod jego imieniem; a dotego moja atencja pryncypalna w tym, żeby nigdy, i w niwczym nierozrywać nierozdzielnej unij trzech stanów Rzeczypospolitej; król będąc pierwszym, powinien wszędzie praeesse; nie idzie za tym żeby się co stało według jego samej woli, ale że Ministrowie byliby ostroźni, mając tak powaźnego dozorcę nad sobą; ta vicissitudo gdyby król nie mógł
Czwarty sposob, ieźeli zechcemy iakom źyczył antecedenter, władzę krolewską okryślić, tak źeby nie mogła w niwczym agere, tylko per instrumenta ministeriala; tak naleźy circumscribere Ministrow, źeby nic nie czynili, bez wiadomośći krolewskiey; wszystkie Actus publici nie mogąc się dźiać tylko pod iego imieńiem; a dotego moia attencya pryncypalna w tym, źeby nigdy, y w niwczym nierozrywać nierozdźielney unij trzech stanow Rzeczypospolitey; krol będąc pierwszym, powińien wszędźie praeesse; nie idźie za tym źeby się co stało według iego samey woli, ale źe Ministrowie byliby ostroźni, maiąc tak powaźnego dozorcę nad sobą; ta vicissitudo gdyby krol nie mogł
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 44
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
staranie o ich koserwacyj: nadgradzając owsżem to, co im natura ujęła; nie powinniśmy cierpieć ich mizeryj, w którejeśmy się sami porodzić mogli; ta zaś mizeria przez nic bardziej się nie wydaje, jako naprzód przez to, że chłopa żadna sprawiedliwość nie ubezpiecża; ani w ziciu, ani w jego dobytku.
Pryncypalna obligacja gubernii jest, obmyślić securitatem, każdemu ziemianinowi; chłop jej u nas żadnej nie ma, kiedy Pan Jego często z pasyj, albo żawziętości bez sądu, proprio nutu, może kazać stracić poddanego, czego najudzielniejszy Monarcha nie czini; największego winowajcę nie karząc ziciem, tylko per viam ordinariam legitimi judicij. Są insze jura
staránie o ich koserwácyi: nadgradzaiąc owsźem to, co im natura uięła; nie powinniśmy ćierpieć ich mizeryi, w ktoreyeśmy się sami porodźić mogli; ta záś mizerya przez nic bardźiey się nie wydáie, iako naprzod przez to, źe chłopa źadna sprawiedliwość nie ubespiecźa; ani w źyćiu, ani w iego dobytku.
Pryncypálna obligácya gubernii iest, obmyślić securitatem, kaźdemu źiemiáninowi; chłop iey u nas źadney nie ma, kiedy Pan Iego cźęsto z pássyi, albo źawźiętośći bez sądu, proprio nutu, moźe kazać straćić poddanego, czego nayudźielnieyszy Monarcha nie cźyni; naywiększego winowaycę nie karząc źyćiem, tylko per viam ordinariam legitimi judicij. Są insze jura
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 102
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
obligowany. Było ich potym sześciu; dwóch w Rzymie, a czterech w Prowincjach przez Los sobie naznaczonych; potym do ośmnastu ich liczba przyszła, z racyj przybywających Prowincyj, ale imminutò Imperiò Prawem Walentyniana i Marcjana trzech tylko było kreowanych.
EDyLES BUDOWNICZOWIE, jacy w Litwie teraz są propriè od budowania nazwiska mający, gdyż ich pryncypalna była funkcja Kościołów, Pałaców, Murów, Publicznych Struktur, i wszelkich fabryk mieć superyntendencję. Do nich należała ostróżność koło ognia, Pogrzeby, Marynarze, Nierżądów uprzątnienie, Łazni konserwacja, prowadzenie W od, Kloak ochędo- o Godnościach Rzymskich
stwo, wszelkich victualium, rzeczy przedajnych taxa. Zgoła byli to Prokuratores Rzymscy a Trybunów,
obligowany. Było ich potym sześciu; dwoch w Rzymie, a czterech w Prowincyach przez Los sobie naznaczonych; potym do ośmnastu ich liczba przyszła, z racyi przybywaiących Prowincyi, ale imminutò Imperiò Prawem Walentyniana y Marcyana trzech tylko było kreowanych.
AEDILES BUDOWNICZOWIE, iacy w Litwie teraz są propriè od budowania nazwiska maiący, gdyż ich pryncypalna była funkcya Kościołów, Pałacow, Murow, Publicznych Struktur, y wszelkich fabryk mieć superintendencyę. Do nich należała ostrożność koło ognia, Pogrzeby, Marynarze, Nierżądow uprzątnienie, Łazni konserwacya, prowadzenie W od, Kloak ochędo- o Godnościach Rzymskich
stwo, wszelkich victualium, rzeczy przedaynych taxa. Zgoła byli to Procuratores Rzymscy a Tribunow,
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 454
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
pomocy ojca mego potrzebował — pojechałem. Zastałem już sejm zaczęty pod laską Tadeusza Ogińskiego, naówczas pisarza wielkiego W. Ks. Lit., a teraźniejszego kasztelana trockiego. Był to sejm barzo liczny w posłów, bo koronne sejmiki wszystkie stanęły, w Litwie zaś tylko dwa były zerwane, lidzki i brzeski. Cyrkumstancja pryncypalna sejmu ta była, że naówczas była wojna między królową węgierską cesarzową z jednej a Prusakiem i Francuzem z drugiej strony. Król nasz jako elektor był do tejże implikowany wojny. Chciał tedy król, ażeby Polska aukcję wojska miała i do tejże wojny przeciwko Prusakowi implikowana była. Książęta Czartoryscy, naówczas będący w dworskich faworach
pomocy ojca mego potrzebował — pojechałem. Zastałem już sejm zaczęty pod laską Tadeusza Ogińskiego, naówczas pisarza wielkiego W. Ks. Lit., a teraźniejszego kasztelana trockiego. Był to sejm barzo liczny w posłów, bo koronne sejmiki wszystkie stanęły, w Litwie zaś tylko dwa były zerwane, lidzki i brzeski. Cyrkumstancja pryncypalna sejmu ta była, że naówczas była wojna między królową węgierską cesarzową z jednej a Prusakiem i Francuzem z drugiej strony. Król nasz jako elektor był do tejże implikowany wojny. Chciał tedy król, ażeby Polska aukcję wojska miała i do tejże wojny przeciwko Prusakowi implikowana była. Książęta Czartoryscy, naówczas będący w dworskich faworach
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 235
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
dowody. A najprzód, iż lubo żadnych produktów i replik naszych z Witanowskimi nie było, a to z racji tej, że książę marszałek trybunalski obawiał się pernoktaty — wiedząc, że pieniądze kanclerskie latają — aby przez noc nie sfabrykowano przeciwko nam pluralitatem, i chciał koniecznie na jednym dniu tę sprawę zakończyć, a zatem jak pryncypalna była nasza sprawa z księciem kanclerzem, tak z nim tylko były kontrowersje, a o Witanowskich tylko się patronowie nasi spytali, jeżeli stawają i co mówią. Na co odpowiedziano od Witanowskich, że się zrzekają i żadnej nam nigdy obiekcji nie czynili, jednak deputaci kanclerscy w swojej sentencji, jaką naówczas dawali, primo loco położyli
dowody. A najprzód, iż lubo żadnych produktów i replik naszych z Witanowskimi nie było, a to z racji tej, że książę marszałek trybunalski obawiał się pernoktaty — wiedząc, że pieniądze kanclerskie latają — aby przez noc nie sfabrykowano przeciwko nam pluralitatem, i chciał koniecznie na jednym dniu tę sprawę zakończyć, a zatem jak pryncypalna była nasza sprawa z księciem kanclerzem, tak z nim tylko były kontrowersje, a o Witanowskich tylko się patronowie nasi spytali, jeżeli stawają i co mówią. Na co odpowiedziano od Witanowskich, że się zrzekają i żadnej nam nigdy obiekcji nie czynili, jednak deputaci kanclerscy w swojej sentencji, jaką naówczas dawali, primo loco położyli
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 614
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
najpierwszy jest inwentor, jednak gdy całą swoją niepodściwą robotę razem z przedaną tą babą kalumniatorką wlał na księcia kanclerza i książę kanclerz babę tę kupioną u siebie konserwując, sam tęż babę ciotką naszą czyniąc ogłaszał i nasz honor tak niesprawiedliwie publicznie dyfamował. A zatem książę kanclerz jako principaliter reus był od nas zapozwany, tedy z nim pryncypalna była w trybunale kontrowersja nasza.
Nihilominus część jego przyjaciół deputatów iudicatum swoje z Witanowskimi, z którymi, jako nieraz superius expressum, nawet produktu nie było, primo loco położyła. Więc jakie w tym misterium było, wypisuję, iż jako nastrojona ta machina była na zgubę honoru naszego z taką widocznością, iż niepodobna było nikomu
najpierwszy jest inwentor, jednak gdy całą swoją niepodściwą robotę razem z przedaną tą babą kalumniatorką wlał na księcia kanclerza i książę kanclerz babę tę kupioną u siebie konserwując, sam tęż babę ciotką naszą czyniąc ogłaszał i nasz honor tak niesprawiedliwie publicznie dyfamował. A zatem książę kanclerz jako principaliter reus był od nas zapozwany, tedy z nim pryncypalna była w trybunale kontrowersja nasza.
Nihilominus część jego przyjaciół deputatów iudicatum swoje z Witanowskimi, z którymi, jako nieraz superius expressum, nawet produktu nie było, primo loco położyła. Więc jakie w tym misterium było, wypisuję, iż jako nastrojona ta machina była na zgubę honoru naszego z taką widocznością, iż niepodobna było nikomu
Skrót tekstu: MatDiar
Strona: 615
Tytuł:
Diariusz życia mego, t. I
Autor:
Marcin Matuszewicz
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
pamiętniki
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1754 a 1765
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1765
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Bohdan Królikowski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1986
szalonego szczęścia upory, lekkie frasunki, podzielne kłopoty, żywe Antecesorów Dzieł Ojczystych, na późnych w nukach reprezentują się Kolory. Idziesz sławnym podziś dzień starożytnych Augustów przykładem, kiedy pokojem ugłaskawszy boje surowe, Poddanych Arcanis łączysz nodis, quo ipse pluribus insistas munimentis. Nie dziś dopiero zadumiały Świat uznaje Polski, że ta jest pryncypalna, Najjaśniejsze Majestaty, qualitas Wasza, żyć z Poddaństwem jako z lubym potomstwem, sług być Panem, oraz w szczęściu i nieszczęściu Towarzyszem. Będą ale nie bez inwidyj potomne uważać wieki, wielowładną Majestatów Waszych dzielność, która nie tylko Suspiria Nasze cudownie przemienia w pociechy, lecz samychże pociech jedynym jest komplementem. Niechajby
szalonego szczęśćiá upory, lekkie frasunki, podźielne kłopoty, żywe Antecessorow Dźieł Oyczystych, ná poźnych w nukach reprezentuią się Kolory. Idźiesz słáwnym podźiś dźień starożytnych Augustow przykłádem, kiedy pokoiem ugłáskáwszy boie surowe, Poddanych Arcanis łączysz nodis, quo ipse pluribus insistas munimentis. Nie dźiś dopiero zadumiały Swiát uznáie Polski, że tá iest pryncypalná, Náyiáśnieysze Máiestáty, qualitas Wasza, żyć z Poddáństwem iáko z lubym potomstwem, sług bydź Pánem, oraz w szczęśćiu y nieszczęśćiu Towárzyszem. Będą ále nie bez inwidyi potomne uwáżáć wieki, wielowładną Máiestátow Waszych dźielność, ktora nie tylko Suspiria Násze cudownie przemieniá w poćiechy, lecz samychże poćiech iedynym iest komplementem. Niechayby
Skrót tekstu: DanOstSwada
Strona: 24
Tytuł:
Swada polska i łacińska t. 1, vol. 2
Autor:
Jan Danejkowicz-Ostrowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1745
Data wydania (nie wcześniej niż):
1745
Data wydania (nie później niż):
1745
Jakuba pryncypalne, inne zaś zrujnowane, jako: Sevil d'Oro, Melila, Orystan i Vega. BERMUDY WYSPY albo Sommer na wschód Wirginii nazwane od Jana Bermuda Hiszpana który je odkrył a, od Jerzego Sommera powtórne Imię mają Kawalera Angielskiego, którego na te Wysy morskie nawałności zapędziły R. 1609. Są Wysy nie wielkie, pryncypalna z nich Z. Jerzego nie ma nad 3. mile w zdłuż, są jednak dobrze uprawne w gruncie od Anglów którzy się tam ufundowali i ufortyfikowali, na tych Wyspach mają być pająki wielkości nie zwyczajnej, i beż trucizny czyli jadu, ich pajęczyny tak mocne są, że ptaki zatrzymać mogą. ANGVILLA Monferrat, Meuvis
Jakuba pryncypálne, inne záś zruynowáne, iáko: Sevil d'Oro, Melila, Oristan y Vega. BERMUDY WYSPY álbo Sommer ná wschod Wirginii názwáne od Jana Bermuda Hiszpana ktory ie odkrył á, od Jerzego Sommera powtorne Imię maią Kawalera Angielskiego, ktorego ná te Wysy morskie nawałności zapędziły R. 1609. Są Wysy nie wielkie, pryncypalna z nich S. Ierzego nie ma nád 3. mile w zdłuż, są iednák dobrze upráwne w gruncie od Anglow ktorzy się tám ufundowali y ufortyfikowáli, ná tych Wyspach maią bydź paiąki wielkosci nie zwyczayney, y beż trucizny czyli iadu, ich paięczyny ták mocne są, że ptáki zatrzymać mogą. ANGVILLA Monferrat, Meuvis
Skrót tekstu: ŁubŚwiat
Strona: 652
Tytuł:
Świat we wszystkich swoich częściach
Autor:
Władysław Aleksander Łubieński
Drukarnia:
Wrocławska Akademia Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Wrocław
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1740
Data wydania (nie wcześniej niż):
1740
Data wydania (nie później niż):
1740
