zgromadzenia. Zazdroszczę stąd pochodzącej państw rzymskich szczęśliwości, ale i z dawnej narodu naszego buduję się dyspozycji. Cóż bowiem dobrego nie znaczą i owe prawa antecesorów naszych w dawnych wiekach skuteczne, gdzie chłop bernardynem, mieszczanin reformatą, szlachcic jezuitą, żołnierz kapucynem, senator kartuzem, król papiżem z ścisłych reguł swoich i z życia onym przyzwoitego nazywać się mogli. Gdzie chłop według posłuszeństwa, mieszczanin według porządku i przywileju, szlachcic według urodzenia i prawa, żołnierz według artykułów, senator według powołania i przysięgi, król według powagi i charakteru swojego żyli i sprawowali się regularnie. Gdzie stan szlachecki, o którym się tu teraz mówi, w ułożeniu i pomiarkowaniu życia równał
zgromadzenia. Zazdroszczę stąd pochodzącej państw rzymskich szczęśliwości, ale i z dawnej narodu naszego buduję się dyspozycyi. Cóż bowiem dobrego nie znaczą i owe prawa antecessorów naszych w dawnych wiekach skuteczne, gdzie chłop bernardynem, mieszczanin reformatą, szlachcic jezuitą, żołnierz kapucynem, senator kartuzem, król papiżem z ścisłych reguł swoich i z życia onym przyzwoitego nazywać się mogli. Gdzie chłop według posłuszeństwa, mieszczanin według porządku i przywileju, szlachcic według urodzenia i prawa, żołnierz według artykułów, senator według powołania i przysięgi, król według powagi i charakteru swojego żyli i sprawowali się regularnie. Gdzie stan szlachecki, o którym się tu teraz mówi, w ułożeniu i pomiarkowaniu życia równał
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 191
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
szczwania, dziczyzną z najętej bukwie, kuropatwą kijowego rozjazdu, w słonym i gorszkim łez ludzkich rosole i sosie zastawiają ogromnie. Co powiem na ostatek o wszytkich, kędy po te nieszczęśliwe czasy cale nie masz nic do cnoty, do dobrych obyczajów, do ćwiczenia, do nauki i eksperyjencji, do wysługi i promocji, do przyzwoitego gęby szlacheckiej na usłudze pożywienia. Kędy (słowem, rzekę) pożal się Boże i zemścij powierzonej krwie szlacheckiej.
Wincenty: Ba, i prostej podciwego chłopa, którymi oni teraz najwięcej figurują ozdobę dworów swoich, na modelusz cudzoziemskiej służby proste ładując jak niedźwiedzie parobki.
Jacek: Dlaboga, spukam się od śmiechu, uważając tych
szczwania, dziczyzną z najętej bukwie, kuropatwą kijowego rozjazdu, w słonym i gorszkim łez ludzkich rosole i sosie zastawiają ogromnie. Co powiem na ostatek o wszytkich, kędy po te nieszczęśliwe czasy cale nie masz nic do cnoty, do dobrych obyczajów, do ćwiczenia, do nauki i eksperyjencyi, do wysługi i promocyi, do przyzwoitego gęby szlacheckiej na usłudze pożywienia. Kędy (słowem, rzekę) pożal się Boże i zemścij powierzonej krwie szlacheckiej.
Wincenty: Ba, i prostej podciwego chłopa, którymi oni teraz najwięcej figurują ozdobę dworów swoich, na modelusz cudzoziemskiej służby proste ładując jak niedźwiedzie parobki.
Jacek: Dlaboga, spukam się od śmiechu, uważając tych
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 278
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
nie ubyło? jakoć szkodzić mógł złodziej/ nieprzyjaciel/ kiedyć nic nie wziął nic nie odjął? Jakoć szkodzi trucizna/ miecz/ ogień/ kiedy cię w niczym nie naruszył/ ani zdrowia/ a całości twojej. Słuchajże dalej. Alec sam tylko a jedyny Grzech/ człowieka rozumnego pozbawia Dobra jemu przyzwoitego. Bo Dobrem jego/ same a jedyne jest życie wedle rozumu i Boga. Co się znosi i odbiera/ przez samo a jedyne życie nie rozumne. Jakim z istoty swej jest sam a jedyny Grzech. Tedyć jawnie zatym idzie: iż sam tylko a jedyny Grzech szkodzi i złym jest człowiekowi. Postąpmysz dalej. Ale
nie ubyło? iakoć szkodźić mogł złodziey/ nieprzyiaćiel/ kiedyć nic nie wźiął nic nie odiął? Iákoć szkodźi trućizná/ miecz/ ogień/ kiedy ćię w niczym nie náruszył/ ani zdrowia/ á cáłośći twoiey. Slucháyże dáley. Alec sam tylko á iedyny Grzech/ człowieká rozumnego pozbáwiá Dobrá iemu przyzwoitego. Bo Dobrem iego/ sáme á iedyne iest żyćie wedle rozumu i Bogá. Co się znośi i odbierá/ przez sámo á iedyne żyćie nie rozumne. Iákim z istoty swey iest sám á iedyny Grzech. Tedyć iáwnie zátym idźie: iż sam tylko á iedyny Grzech szkodzi i złym iest człowiekowi. Postąpmysz daley. Ale
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 18
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
się weselić będziesz/ żeć niechcącemu/ jakom już namienił/ nikt cnoty i Boga nie wydrze; gdyż niechącego/ o grzech nikt nie przyprawi. Ale przecię w tym podobno jeszcze trudność jakąś czujesz. Jako to podobna: że żadne inne złe oprócz grzechu człowiekowi nie szkodzi. Żadne inne złe/ człowieka Dobra jemu przyzwoitego nie pozbawia. A dla Boga! A zasz dobre mienie/ wygoda/ zdrowie/ i tym podobne nie są Dobrem człowieka. Przeciwnym sposobem/ niedostatek/ ubóstwo nędza/ choroba/ nie są złym człowieka? wżdyć to mądrzy z Filozofem i Tomaszem Z. jako się już wyżej namieniło/ trzy rodzaje Dóbr naznaczają/
się weselić będziesz/ żeć niechcącemu/ iákom iuż námienił/ nikt cnoty i Bogá nie wydrze; gdyż niechącego/ o grzech nikt nie przypráwi. Ale przećię w tym podobno ieszcze trudność iákąś czuiesz. Iáko to podobná: że żádne inne złe oprocz grzechu człowiekowi nie szkodźi. Zádne inne złe/ człowieká Dobrá iemu przyzwoitego nie pozbáwia. A dla Bogá! A zász dobre mienie/ wygoda/ zdrowie/ i tym podobne nie są Dobrem człowieká. Przećiwnym sposobem/ niedostátek/ ubostwo nędza/ chorobá/ nie są złym człowieká? wzdyć to mądrzy z Filozofem i Tomászem S. iáko się iuż wyżey námieniło/ trzy rodzáie Dobr náznáczáią/
Skrót tekstu: SekrWyj
Strona: 20
Tytuł:
Sekret wyjawiony
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Colegii Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1689
Data wydania (nie wcześniej niż):
1689
Data wydania (nie później niż):
1689
rugowały, i częstokroć rigore excommunicationis, co miał być Gospodarz a Divinis privatus, będzie z Kamienicy orbatus. Pari methodo Szlacheckich Kamienic i Dworców immunitates, wiele ruiny Miastom przydają, ex quo fonte zaś Ichmość has praerogatovas w Miastach uzurpują, tego in Volumine Legumdoczytać się niemożna, do których Kamienic, żaden Szlachcić prawa by przyzwoitego niemiał, gdyby Mieszczanin swego nieustapił. A że Mieszczanin przedający płacił podatek publiczny, więc należy go i nastepcy jego płacić, według aksjoma Jurysdycznego, qui succedit in bona, succedit in onera. Rzeczpospolita wiele Kamienic Szlacheckich libertowała, ale sine diminitione Taryfy, a przeto gravavit residuitatem mieszkających, temi zaś postanowijonemi przez Konstytucje
rugowały, y częstokroć rigore excommunicationis, co miał bydź Gospodarz a Divinis privatus, będzie z Kamienicy orbatus. Pari methodo Szlacheckich Kamienic y Dworcow immunitates, wiele ruiny Miastom przydaią, ex quo fonte zaś Jchmość has praerogatovas w Miastach uzurpuią, tego in Volumine Legumdoczytać sie niemożna, do ktorych Kamienic, żaden Szlachcić prawa by przyzwoitego niemiał, gdyby Mieszczanin swego nieustapił. A że Mieszczanin przedaiący płacił podatek publiczny, więc nalezy go y nastepcy iego płacić, według axioma Jurisdycznego, qui succedit in bona, succedit in onera. Rzeczpospolita wiele Kamienic Szlacheckich libertowała, ále sine diminitione Taryffy, á przeto gravavit residuitatem mieszkaiących, temi zaś postanowiionemi przez Konstytucye
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 137
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
Kapite 4. Versu 25. U Świętego Łukasza Kapite 8vo Versu 18. I tak dobre traktowanie od Panów, dependuje od samych Poddanych; aby się sami sposobili do tego przez oczom miłe samych siebie ochędostwo, a nauprzód twarzy, która nigdy niemoże być przyemna, choćby ją kto mydłem codziennie szorował, bez pomiarkowania żywności przyzwoitego, i proporcjonalnego do pracy wiktu. Ochędostwo zaś wprzjodzieży niemoże być, beż chędożnego pomieszkania, tak w Izbie, sieni, jaki nawet i wpodworzu, gdyż w nieochędożnych mieszkaniach, sam sobie Człowiek obrzydnie, i życie sobie sprzykrzy. §. XXVII. Znałem jednego Pana, którego przed 28. lat, kilku
Capite 4. Versu 25. U Swiętego Łukasza Capite 8vo Versu 18. Y tak dobre traktowanie od Panow, dependuie od samych Poddanych; áby się sami sposobili do tego przez oczom miłe samych siebie ochędostwo, á nauprzod twarzy, ktora nigdy niemoże bydź prziemna, choćby ią kto mydłem codziennie szorował, bez pomiarkowania żywności przyzwoitego, y proporcyonalnego do pracy wiktu. Ochędostwo zaś wprzyodzieży niemoże bydź, beż chędożnego pomieszkania, tak w Izbie, sieni, iáki nawet y wpodworzu, gdysz w nieochędożnych mieszkaniach, sam sobie Człowiek obrzydnie, y życie sobie sprzykrzy. §. XXVII. Znáłem iednego Pána, ktorego przed 28. lat, kilku
Skrót tekstu: GarczAnat
Strona: 189
Tytuł:
Anatomia Rzeczypospolitej Polskiej
Autor:
Stefan Garczyński
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1753
Data wydania (nie wcześniej niż):
1753
Data wydania (nie później niż):
1753
chodzą: Jeśliż to onym wolno: tedyć i nam wolno będzie. Oni w starym Testamencie najwyźszy Kapłani i inni słudzy Boży mieli swój własny habit/ w który się wedle rozkazu Bożego obłoczyli. W nowym Testamencie Krystus Pan widzian był w długiej szacie opasany aż do piersi pasem. Kaźnodzieje dzisiejszy powinni też słusznego stanowi swemu przyzwoitego używać odzienia: mają się chronić/ żeby rozkosznych i kosztownych nie nosili szat/ naśladując onych wiernych sług Bożych/ którzy w podłych szatach chodzili. Proroka Izajasza powszednia szata był wór albo gruba suknia. Na co się jeden Teolog oglądając pisze: Vestitus ergò communis Prophetarum non fuit è serico; sed ex crasso lino vel lanâ
chodzą: Ieśliż to onym wolno: tedyć y nam wolno będźie. Oni w stárym Testámenćie naywyźszi Kápłáni y inni słudzy Boży mieli swoy własny habit/ w ktory śię wedle roskázu Bożego obłoczyli. W nowym Testámenćie Krystus Pan widźian był w długiey száćie opasány aż do pierśi pásem. Kaźnodźieje dźiśieyszi powinni też słusznego stanowi swemu przyzwoitego używáć odźienia: máją śię chronić/ żeby roskosznych y kosztownych nie nośili szat/ nászládując onych wiernych sług Bożych/ ktorzy w podłych szátách chodźili. Proroká Izájaszá powszednia szátá był wor álbo gruba sukniá. Ná co śię jeden Teolog oglądájąc pisze: Vestitus ergò communis Prophetarum non fuit è serico; sed ex crasso lino vel lanâ
Skrót tekstu: GdacPrzyd
Strona: 70.
Tytuł:
Appendiks t.j. przydatek do dyszkursu o pańskim i szlacheckim albo rycerskim stanie
Autor:
Adam Gdacjusz
Drukarnia:
Jan Krzysztof Jakub
Miejsce wydania:
Brzeg
Region:
Śląsk
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Tematyka:
obyczajowość, religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1680
Data wydania (nie wcześniej niż):
1680
Data wydania (nie później niż):
1680
. Z Eurytmii: to jest z podobieństwa we wszystkim części sobie korespondujących. Aby pobocznie okna, drzwi, naróżniki etc: w jednę wpadały miarę. Gdyż ich różnica pierwsze oka spoirzenie razi. Niemniej, jak gdyby oko, ręka, noga prawa była większa, a lewa mniejsza. 4to. Z kolumnacyj: to jest przyzwoitego rozłożenia kolumn albo Pilastrów, czyli to zewnątrz osobliwie na froncie struktury, czyli wewnątrz. Bo i najwspanialszej strukturze Kościoła, Pałacu etc: z wszelką proporcją, symmetrią i Eurytmią czegoś niedostaje, gdy zbywa na kolumnacyj. O Proporcyj i symetryj innych części struktury niżyj się da nauka. Teraz. O kolumnacyj.
XVII
. Z Eurytmii: to iest z podobieństwa we wszystkim części sobie korresponduiących. Aby pobocznie okna, drzwi, narożniki etc: w iednę wpadały miarę. Gdyż ich rożnica pierwsze oka spoirzenie razi. Niemniey, iák gdyby oko, ręka, noga prawa byłá większa, á lewa mnieysza. 4to. Z kolumnacyi: to iest przyzwoitego rozłożenia kolumn álbo Pilastrow, czyli to zewnątrz osobliwie ná froncie struktury, czyli wewnątrz. Bo y naywspanialszey strukturze Kościoła, Pałacu etc: z wszelką proporcyą, symmetrią y Eurytmią czegoś niedostaie, gdy zbywa ná kolumnacyi. O Proporcyi y symmetryi innych części struktury niżyi się da nauka. Teraz. O kolumnacyi.
XVII
Skrót tekstu: BystrzInfArch
Strona: B2
Tytuł:
Informacja architektoniczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, budownictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
częścią wysokości kolumnacyj niższej. Aby zmniejszenie górne słupa dolnego, była szerokość dolna słupa górnego. 4to. Międzysłupia też powinny się akomodować kolumnacjom: zaczym w wyższej kontygnacyj być powinny pomniejsze, a niżeli w dolnej. O ozdobieniu części kolumnacyj.
XXXI. Ozdobienie części kolumnacyj oprócz proporcyj własnej bierze się z rzeźby, sztukateryj albo malowania przyzwoitego. Tablica w ksemsowaniu najsposobniejsza część do tej ozdoby. Na której w staroswieckich strukturach wyrażano zwierzęta, ptastwo, kwiaty, instrumenta wojenne, różne Hieroglifiki. Atoli teraz jeżeli w Kościelnych strukturach to je należy zdobić, albo wyobrażeniem Świętych Pańskich, lub punktami ich życia lub taką inwencją któraby do nabożeństwa pobudką była. Jeżeli w
częścią wysokości kolumnacyi niższey. Aby zmnieyszenie gorne słupa dolnego, była szerokość dolna słupa gornego. 4to. Międzysłupia też powinny się ákkommodowáć kolumnacyom: záczym w wyższey kontygnacyi być powinny pomnieysze, á niżeli w dolney. O ozdobieniu części kolumnacyi.
XXXI. Ozdobienie części kolumnacyi oprocz proporcyi własney bierze się z rzeźby, sztukateryi álbo malowania przyzwoitego. Tablica w xemsowaniu naysposobnieysza częśc do tey ozdoby. Ná ktorey w staroswieckich strukturach wyrażano zwierzęta, ptastwo, kwiaty, instrumenta woienne, rożne Hieroglifiki. Atoli teraz ieżeli w Kościelnych strukturach to ie należy zdobić, álbo wyobrażeniem Swiętych Pańskich, lub punktami ich życia lub táką inwencyą ktoraby do nabożeństwa pobudką była. Jeżeli w
Skrót tekstu: BystrzInfArch
Strona: C3v
Tytuł:
Informacja architektoniczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, budownictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
aż do informacyj V. To jest pierwszą Ichnografią, albo plantę. W której determinować należy długość i szerokość całej struktury. Szerokość ścian tak pryncypalnych jako i wewnętrznych. Szerokość i długość przysionków, sieni, pokojów, izb, i całego dolnego dyspartymentu. Szerokość drzwi, okien, miejsce pieców, schodów etc. Aby według przyzwoitego wszystkim częściom wymiaru, zaraz od fundamentu mogła powstawać struktura. W czym instrukcją zupełną rzemieślnikowi dawać powinna należyta struktury odrysowana planta. Pokazując na skali przy abrysie przydanej pospolitą na łokcie, albo stopy Geometryczne miarę, według której formowany abrys, aby tąż miarą w budowaniu lub murowaniu mógł się regulować rzemiesnik. Należy dać drugą Ortografią
aż do informacyi V. To iest pierwszą Ichnografią, álbo plantę. W ktorey determinować należy długość y szerokość całey struktury. Szerokość ścian ták pryncypalnych iáko y wewnętrznych. Szerokość y długość przysionkow, sieni, pokoiow, izb, y cáłego dolnego dyspartymentu. Szerokość drzwi, okien, mieysce piecow, schodow etc. Aby według przyzwoitego wszystkim częściom wymiaru, zaraz od fundamentu mogła powstawáć struktura. W czym instrukcyą zupełną rzemieśnikowi dawáć powinna należyta struktury odrysowana planta. Pokázuiąc ná skali przy abrysie przydaney pospolitą ná łokcie, álbo stopy Geometryczne miarę, według ktorey formowany ábrys, áby tąż miarą w budowaniu lub murowaniu mogł się regulowáć rzemiesnik. Należy dać drugą Orthografią
Skrót tekstu: BystrzInfArch
Strona: E4
Tytuł:
Informacja architektoniczna
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
architektura, budownictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
