siódme. Odmierz na skali jakiejkolwiek, (lubo równej długością ścianie DC, lubo nie równej, tyle części, ile łokci jest odmierzonych między MZ (50. naprzykład,) i przenieś je cyrklem na DH, od D, ku H, aby były Db. Po ośme. Przez b, przeciągnij bt, równoodległą danej DC: a gdzie przetnie linią SC, na t: od t, zaprowadź linią tq, równoodległą i równą samej bD. Po dziewiąte. Od q, do C, obejmij cyrklem odległość na Kwadracie DHBC, i postaw na Skali podziałów, abyś wiedżyał wiele ma części qC, jakieś brał na tq,
śiodme. Odmierz ná skáli iákieykolwiek, (lubo rowney długością śćiánie DC, lubo nie rowney, tyle częśći, ile łokći iest odmierzonych między MZ (50. náprzykład,) y przenieś ie cyrklem ná DH, od D, ku H, áby były Db. Po osme. Przez b, przećiągniy bt, rownoodległą dáney DC: á gdżie przetnie liniią SC, ná t: od t, záprowadź liniią tq, rownoodległą y rowną sámey bD. Po dźiewiąte. Od q, do C, obeymiy cyrklem odległość ná Kwádraćie DHBC, y postaw ná Skáli podźiałow, ábyś wiedżiał wiele ma częśći qC, iákieś brał ná tq,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, ile łokci jest odmierzonych między MZ (50. naprzykład,) i przenieś je cyrklem na DH, od D, ku H, aby były Db. Po ośme. Przez b, przeciągnij bt, równoodległą danej DC: a gdzie przetnie linią SC, na t: od t, zaprowadź linią tq, równoodległą i równą samej bD. Po dziewiąte. Od q, do C, obejmij cyrklem odległość na Kwadracie DHBC, i postaw na Skali podziałów, abyś wiedżyał wiele ma części qC, jakieś brał na tq, to jest na bD. Gdyż ta liczba poda do wiadomości odległość MN wmiarach linii MZ, według Nauki
, ile łokći iest odmierzonych między MZ (50. náprzykład,) y przenieś ie cyrklem ná DH, od D, ku H, áby były Db. Po osme. Przez b, przećiągniy bt, rownoodległą dáney DC: á gdżie przetnie liniią SC, ná t: od t, záprowadź liniią tq, rownoodległą y rowną sámey bD. Po dźiewiąte. Od q, do C, obeymiy cyrklem odległość ná Kwádraćie DHBC, y postaw ná Skáli podźiałow, ábyś wiedżiał wiele ma częśći qC, iákieś brał ná tq, to iest ná bD. Gdyż tá liczbá poda do wiádomosći odległość MN wmiárách linii MZ, według Náuki
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 18
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Nauka XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzać Tablicą Mierniczą, z wiadomej wysokości DR. WIadomą wysoość DR obejmij w cyrkiel na boku skali zrysowanej na linii celowej, i postaw na ścianie RS, Tablice Mierniczej, od R ku S.(niech będzie RV.) Potym przez V, zrysuj nieznaczną Ub wbrid, równoodległą samej RP. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
A ustawiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez linią z celami przystawioną do G igiełki, upatrz odległość B; i oraz naznacz z pilnością na linii Ub, punkt b, na którym linia sCelami przecina Ub. Toż gdy Ub, przemierzysz na boku skali tejże, z
NAVKA XXII. Niedostępną Odległość (DB) przemierzáć Tablicą Mierniczą, z wiádomey wysokośći DR. WIádomą wysoość DR obeymiy w cyrkiel ná boku skáli zrysowáney ná linii celowey, y postaw ná śćiánie RS, Tablice Mierniczey, od R ku S.(niech będźie RV.) Potym przez V, zrysuy nieznáczną Vb wbrid, rownoodległą sámey RP. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
A vstáwiwszy Tablicę Mierniczą do perpendykułu, przez liniią z celámi przystáwioną do G igiełki, vpátrz odległość B; y oraz náznácz z pilnośćią ná linii Vb, punkt b, ná ktorym liniia zCelámi przećina Vb. Toż gdy Vb, przemierzysz ná boku skáli teyże, z
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 27
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
B. Potym, przez ścianę HL, upatrz znak jaki E na krzyż, i ku niemu przemierz z pilnością po prostu łokci naprzykład 30. A na ścianę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skale tyleż części, które niech będą Lb, i przez b, zrysuj nieznaczną bd, równoodległą samej HG. Po trzecie. W końcu odmierzonych łokci 30, na L, postaw Tablicę tak, żebyś przez linią z Celami postawioną na ścianie LH, obaczył B: i obróciwszy linią z Celami przy igiełce L, przeciwko N, i D, upatrz obadwa terminy N, i D; a oraz naznacz na
B. Potym, przez śćiánę HL, vpátrz znák iáki E ná krzyż, y ku niemu przemierz z pilnośćią po prostu łokći náprzykład 30. A ná śćiánę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skále tyleż częśći, ktore niech będą Lb, y przez b, zrysuy nieznáczną bd, rownoodległą sámey HG. Po trzećie. W końcu odmierzonych łokći 30, ná L, postaw Tablicę ták, żebyś przez liniią z Celámi postáwioną ná śćiánie LH, obaczył B: y obroćiwszy liniią z Celámi przy igiełce L, przećiwko N, y D, vpátrz obádwá terminy N, y D; á oraz náznácz ná
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 30
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
odległość od niej NM, łokci naprzykład 50, wymierzona po prostu: Tedy naprzód tę Odległość NM, 50 łokci, przenieś w cząstkach z boku skali, na ścianę CD, Tablice CHBD, od C, ku D, (i niech będą te cząstki Cq.) Potym przez q, przeprowadżywszy nieznaczną qt, równoodległą samej CH, ustaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu, i upatrz wysokość Z, przez linią z Celami przystawioną do Igiełki C: a zaraz przy linii z Celami przecinającej linią qt, na t, naznacz zpilnością punkt t. o Wymierzaniu Wysokości. Figura 2. Tabl. 4. przy Karcie 9. Zabawa VII.
odległość od niey NM, łokći náprzykład 50, wymierzona po prostu: Tedy naprzod tę Odległość NM, 50 łokći, przenieś w cząstkách z boku skáli, ná śćiánę CD, Tablice CHBD, od C, ku D, (y niech będą te cząstki Cq.) Potym przez q, przeprowádżiwszy nieznáczną qt, rownoodległą sámey CH, vstaw Tablicę Mierniczą do perpendykułu, y vpátrz wysokość Z, przez liniią z Celámi przystáwioną do Igiełki C: á záraz przy linii z Celámi przećináiącey liniią qt, ná t, náznácz zpilnośćią punkt t. o Wymierzániu Wysokośći. Figurá 2. Tabl. 4. przy Kárćie 9. Zábáwá VII.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 38
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
obejmij tyle części na skali, ile ma łokci ściana wiadoma CN, 500 abo 1000 łokci: i postaw to otwarcie cyrkla, na ścianie CD. (wbród pociągnionej jeżeli będzie potrzeba) triangułu danego CDH, i niech będzie CN krótsza, abo dłuższa, niżeli sama CD. Potym przez N, przeprowadź NL, równoodległą ścianie DH, zabiegającą ścianie CH (pociągnionej jeżeli potrzeba.) A gdy NL abo CL obejmiesz cyrklem, i przestawisz na skalę: ona wyda miarę ścian NL 250, abo 500; i CL 559 abo 1117. w nakazanej proporcyj ścian triangułu danego CDH, bez umiejętności Reguły Trzech. To jest krótsza NL 250,
obeymiy tyle częśći ná skáli, ile ma łokći śćiáná wiádoma CN, 500 ábo 1000 łokći: y postaw to otwárćie cyrklá, ná śćiánie CD. (wbrod poćiągnioney ieżeli będźie potrzebá) tryángułu dánego CDH, y niech będżie CN krotsza, ábo dłuższa, niżeli sámá CD. Potym przez N, przeprowadź NL, rownoodległą śćiánie DH, zábiegáiącą śćiánie CH (poćiągnioney ieżeli potrzebá.) A gdy NL ábo CL obeymiesz cyrklem, y przestawisz ná skálę: oná wyda miárę śćian NL 250, ábo 500; y CL 559 ábo 1117. w nákazáney proporcyi śćian tryángułu dánego CDH, bez vmieiętnośći Reguły Trzech. To iest krotsza NL 250,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 65
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
które objęcie, jeżeli niezrowna samej DB, niech przypanie na E, przed B, abo za B, pociągnąwszy DB, do E dalszego. Jeżeli przypadnie na B; weźmij w cyrkiel DF, i przestaw na skale A skala opowie jej miarę. Jeżeli zaś przypadnie na E; przez E, zrysuj EN ,równoodległą ścianie BC, na którą krzyżowa DF przypada. Toż gdy krzyżowa DE. przypadającą do EN, by dobrze krótszą abo pociągnioną dalej obejmiesz cyrklem, i przeniesiesz na skalę. Opowie skala, jej wielkość. Jako i rościnków FB, FC, abo HE, HN. Drugi Sposób. Dla tych co rachować umieją.
ktore obięćie, ieżeli niezrowna sámey DB, niech przypánie ná E, przed B, ábo za B, poćiągnąwszy DB, do E dalszego. Ieżeli przypádnie ná B; weźmiy w cyrkiel DF, y przestaw ná skále A skálá opowie iey miárę. Ieżeli záś przypádnie na E; przez E, zrysuy EN ,rownoodległą śćiánie BC, ná ktorą krzyżowa DF przypada. Toż gdy krzyżowa DE. przypadaiącą do EN, by dobrze krotszą ábo poćiągnioną dáley obeymiesz cyrklem, y przenieśiesz na skálę. Opowie skála, iey wielkosć. Iáko y rośćinkow FB, FC, ábo HE, HN. Drugi Sposob. Dla tych co rachowáć vmieią.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 97
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Wielościennych, obwód wyrachować, miawszy ścianę jednę wiadomą. NIech będzie Figura Wielościenna PONMLTS, zjedną ścianą PO, wiadomą, w łokci 500. Podziel figurę Wielościenną na trianguły zpunktu T, jako w figurze widżysz: a wziąwszy na skali w cyrkiel wiadomą miarę ściany PO: postaw według Nauki 9. Zabawy 4. równoodległą ścianie PO: która niech będzie GF. Na tej GF, gdy postawisz figurę wielościenną GFECBTK podobną danej PONMLBTS: każda ściana jej przeniesiona na skalę oznajmi jej długość, w takich miarach w jakiej jest wiadoma PO. Drugi Sposób. Dla tych co rachować umieją. NIech będzie Wielościenna figura BCDEFGHL z jedną ścianą wiadomą BC 600
Wielośćiennych, obwod wyráchowáć, miawszy śćiánę iednę wiádomą. NIech będźie Figurá Wielośćienna PONMLTS, ziedną śćiáną PO, wiádomą, w łokći 500. Podżiel figurę Wielośćienną ná tryánguły zpunktu T, iáko w figurze widżisz: á wźiawszy ná skáli w cyrkiel wiádomą miárę śćiány PO: postaw według Náuki 9. Zábáwy 4. rownoodległą śćiánie PO: ktora niech będźie GF. Ná tey GF, gdy postáwisz figurę wielośćienną GFECBTK podobną dáney PONMLBTS: káżda śćiáná iey przenieśiona ná skálę oznáymi iey długość, w tákich miárách w iákiey iest wiádoma PO. Drugi Sposob. Dla tych co ráchowáć vmieią. NIech będźie Wielośćienna figurá BCDEFGHL z iedną śćiáną wiádomą BC 600
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 69
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
równościennego CEG, kwadrat CTF, równokątny i równoobwodny samemu triangułowi, aby ściany CT, HF, kwadratu były równe ścianom CE, GE, triangułu: a T, równa połbazie FG: i CF, spolne. Około Rozmierzania Pola Figur.
Niechże trzeba pokazać różnicę pola między nimi. Przez wierzch E triangułu przeciągnij DE równoodległą samej CF. Będzie kwadrat CDEF równokątny, równy placem triangułowi równościennemu CEG, według Własności 105. Zaczym ostatek DTE, różnica pola między triangułem równokątnym CTE, który jest równy obwodem triangułowi. Co się miało pokazać. Nauka XXXI. Pokazać różnice placu abo pola między kwadratami równoobwodnymi, z których jeden nie jest równokątny. NIech
rownośćiennego CEG, kwádrat CTHF, rownokątny y rownoobwodny sámemu tryángułowi, áby śćiány CT, HF, kwádratu były rowne śćiánom CE, GE, tryángułu: á TH, rowna połbáźie FG: y CF, spolne. Około Rozmierzánia Polá Figur.
Niechże trzebá pokazáć roźnicę polá między nimi. Przez wierzch E tryángułu przećiągniy DE rownoodległą sámey CF. Będźie kwádrat CDEF rownokątny, rowny plácem tryángułowi rownośćiennemu CEG, według Własności 105. Záczym ostátek DTHE, rożnicá polá między tryángułem rownokątnym CTHE, ktory iest rowny obwodem tryángułowi. Co się miáło pokazáć. NAVKA XXXI. Pokazáć rożnice plácu ábo polá między kwádratámi rownoobwodnymi, z ktorych ieden nie iest rownokątny. NIech
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 93
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
łokci naprzykład, laski stawiał, miarkując laskę patrzeniem na drugie z boku: a drugi człowiek poprzedzajacy przed nim upatrował wolnym okiem, aby stawiający laski, kołem lasek nie zataczał: jako być musi, gdy się z boku patrzy na dukt lasek, nie przez ich wierzch. Nauka XXII. Linią (TF,) równoodległą danej VL na ziemi, przeprowadzić przez punkt dany (F) mając przystęp tak do linii VL, jako i do punktu F. POstaw jakokolwiek Tablicę Mierniczą skartą przytwierdzoną woskiem, na punkcie V, obranym na linii dostępnej VL: i zrysuj na niej anguł BUD, patrząc przez linią celową na L, i na F
łokći náprzykład, laski stáwiał, miárkuiąc laskę pátrzeniem ná drugie z boku: á drugi człowiek poprzedzaiacy przed nim vpátrował wolnym okiem, áby stáwiáiący laski, kołem lasek nie zátaczał: iáko bydź muśi, gdy się z boku pátrzy ná dukt lasek, nie przez ich wierzch. NAVKA XXII. Liniią (TF,) rownoodległą dáney VL ná źiemi, przeprowádźić przez punkt dány (F) máiąc przystęp ták do linii VL, iáko y do punktu F. POstaw iákokolwiek Tablicę Mierniczą zkártą przytwierdzoną woskiem, ná punktćie V, obránym ná linii dostępney VL: y zrysuy ná niey ánguł BVD, pátrząc przez liniią celową ná L, y ná F
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 113
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
