by mógł w niej dostatnie opływać. A iż płeć biała zawsze przodkowała we wszytkich serca ludzkiego zamysłach/ gdy dla jej łaski wiele młodź czyniła: A snać jej kwoli szaleć nie nowina/ tym których Kupido trzyma/ kto się w kim kocha/ w tym swoje myśli topi. Nadto/ że i serce tam się bawi rado/ kędy mu plać wesołe myśli zapisały. Miłość i Ogień któż kiedy zataił? A iż przysługa wszleką przyjaźń sobie ściele/ a chęć wdzięczności samej potrzebuje. Jego M. P. Nia przyjaciel mój wielki na tasce W. M. P. i zacnego Domu Wmci wszytkie pociechy swoje zasadziwszy życzliwością i inszemi zasługami one sobie
by mogł w niey dostátnie opływáć. A iż płeć biała záwsze przodkowáłá we wszytkich sercá ludzkiego zamysłách/ gdy dla iey łáski wiele młodź cżyniłá: A snać iey kwoli száleć nie nowiná/ tym ktorych Kupido trzyma/ kto sie w kim kocha/ w tym swoie mysli topi. Nádto/ że y serce tám sie báwi rádo/ kędy mu pláć wesołe myśli zápisáły. Miłość y Ogień ktoż kiedy zátáił? A iż przysługá wszleką przyiaźń sobie śćiele/ á chęć wdźięcżnośći sámey potrzebuie. Ie^o^ M. P. Niá przyiaćiel moy wielki ná tásce W. M. P. y zacnego Domu Wmći wszytkie poćiechy swoie zásádźiwszy życżliwośćią y inszemi zásługámi one sobie
Skrót tekstu: SpiżAkt
Strona: B2v
Tytuł:
Spiżarnia aktów rozmaitych przy zalotach, weselach, bankietach, pogrzebach
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1638
Data wydania (nie wcześniej niż):
1638
Data wydania (nie później niż):
1638
Co Turków biły.
Tymci się niemal najlepiej dostało, Ich oficierów i ludzi niemało Sławnym za zdrowie ojczyzny okupem Padło tam trupem.
Jego zaś ręka, co teraz pogonią Władnie, z młodszych lat co czyniła bronią, Widziała w walnych bitwach Hiszpania I Holandia.
Morsztyn, podskarbi wielki, gdy gotuje To, czym się wojsko rado posiłkuje, Chorągiew jego w tę krwawą rozprawę Robi na sławę.
Taż wojewodę lubelskiego Reja Nagrody, sławy przywiodła nadzieja, Że swej dragoniej na tę okazią Dał kompanią.
A referendarz koronny przy boku Pańskim w ostatnim życia jego zmroku Będąc, przy pułku brata miasto siebie Miał w tej potrzebie.
Aczby był wolał
Co Turkow biły.
Tymci się niemal najlepiej dostało, Ich oficierow i ludzi niemało Sławnym za zdrowie ojczyzny okupem Padło tam trupem.
Jego zaś ręka, co teraz pogonią Władnie, z młodszych lat co czyniła bronią, Widziała w walnych bitwach Hiszpania I Hollandia.
Morsztyn, podskarbi wielki, gdy gotuje To, czym się wojsko rado posiłkuje, Chorągiew jego w tę krwawą rozprawę Robi na sławę.
Taż wojewodę lubelskiego Reja Nagrody, sławy przywiodła nadzieja, Że swej dragoniej na tę okkazią Dał kompanią.
A referendarz koronny przy boku Pańskim w ostatnim życia jego zmroku Będąc, przy pułku brata miasto siebie Miał w tej potrzebie.
Aczby był wolał
Skrót tekstu: MorszZWierszeWir_I
Strona: 499
Tytuł:
Wiersze
Autor:
Zbigniew Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
pieśni
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1675
Data wydania (nie wcześniej niż):
1675
Data wydania (nie później niż):
1675
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Wirydarz poetycki
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Aleksander Brückner
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Lwów
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Towarzystwo dla Popierania Nauki Polskiej
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1910
, A odpocząwszy sobie, Słuchaj, jak każda rzecz mówi o tobie.
Ptaszkowie swe języki Wprawując w różne krzyki Tak sobie powiadają: Nieba przedniejszej piękności nie mają.
Ten potoczek, co płynie Kwapiąc się po dolinie, Brzeg uciekając kruszy, Bojąc się z twoich oczu nagłej suszy.
Samo owieczek stado, Chociaż się pasie rado, Swej zapomina strawy I woli twój wzrok niż tłuste murawy,”
Ona na pieśń nie dbała, Owszem, dalej bieżała, Za czym on rozgniewany Takie jej śpiewał w odmianę nagany:
„Dokąd, sroga, uciekasz? Jeśli trochę poczekasz, Usłyszysz, że-ć te gaje I wszytek ten kraj o tę srogość
, A odpocząwszy sobie, Słuchaj, jak każda rzecz mówi o tobie.
Ptaszkowie swe języki Wprawując w różne krzyki Tak sobie powiadają: Nieba przedniejszej piękności nie mają.
Ten potoczek, co płynie Kwapiąc się po dolinie, Brzeg uciekając kruszy, Bojąc się z twoich oczu nagłej suszy.
Samo owieczek stado, Chociaż się pasie rado, Swej zapomina strawy I woli twój wzrok niż tłuste murawy,”
Ona na pieśń nie dbała, Owszem, dalej bieżała, Za czym on rozgniewany Takie jej śpiewał w odmianę nagany:
„Dokąd, sroga, uciekasz? Jeśli trochę poczekasz, Usłyszysz, że-ć te gaje I wszytek ten kraj o tę srogość
Skrót tekstu: MorszAUtwKuk
Strona: 350
Tytuł:
Utwory zebrane
Autor:
Jan Andrzej Morsztyn
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1654
Data wydania (nie wcześniej niż):
1654
Data wydania (nie później niż):
1654
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Utwory zebrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1971
.
Salnitri saletra. Jeżeli z śniegiem równa wbiałości/ Kupuj Saletrę/ beż twej żałości.
Spolium Trzcina przypalona Wagać ukaże we Trzcinie cnotę/ Jeżelić ciężko od rzuć pustotę.
Squinanton Rajska trawa. Do lekarstw dobra bywa przyprawa/ Pełna śniecistej białości trawa.
Tragantum Dragant Barwa w Dragancie biała i żywa/ Zimno tam rado wielkie przebywa/. I żółtość/ które znosić ciemniejsze/ Ma swoje cnoty/ do Lekarstw mniejsze.
Tanuiscus Tamaryszek. A tamaryszek gdym zwykł kupować/ W nim miękkość/ czarność mam upatrować. W którym się znajdą/ przy tym suchoty/ I w niesprochniałym uznasz dość cnoty. Rozsądek o umiarkowaniu Jedzenia i Picia/
.
Salnitri saletrá. Ieżeli z śniegiem rowna wbiałośći/ Kupuy Sáletrę/ beż twey żáłośći.
Spolium Trzćiná przypaloná Wagáć vkaże we Trzcinie cnotę/ Ieżelić ćięszko od rzuć pustotę.
Squinánthon Ráyská tráwá. Do lekarstw dobrá bywa przypráwá/ Pełna śniećistey biáłośći trawá.
Tragantum Drágánt Bárwá w Drágánćie biała y żywa/ Zimno tám rádo wielkie przebywa/. Y żołtość/ ktore znosić ćiemnieysze/ Ma swoie cnoty/ do Lekárstw mnieysze.
Tanuiscus Tamáriszek. A támáryszek gdym zwykł kupowáć/ W nim miękkość/ cżarność mám vpátrowáć. W ktorym się znaydą/ przy tym suchoty/ Y w niésprochniałym vznasz dość cnoty. Rozsądek o vmiárkowániu Iedzenia y Pićia/
Skrót tekstu: OlszSzkoła
Strona: F4v
Tytuł:
Szkoła Salernitańska
Autor:
Hieronim Olszowski
Drukarnia:
Walerian Piątkowski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1640
Data wydania (nie wcześniej niż):
1640
Data wydania (nie później niż):
1640
? ale mu smakujesz. Solum fore perennem Monarcham, absolutum mu Dominium radzisz? solum fore... Monarcham. Czemu to tej głowie złotej każesz wchodzić w-granice srebra, i w-granice innych kruszców, cóż to wadzi tej głowie, że ma srebrne ręce, w-sąsiectwie i około siebie kruszce bogate. Zła rado lepszy słup stary, co go Bóg wybudował, a z-różnością kruszców wybudował, z-różnością kruszców (tłumaczcie sobie) z-różnością stanów, a wy chcecie stan odmienić, chcecie żeby wszytko zarówno przodkowało, żeby jedenże głowy i kolan szacunek był. Dobrze i tobie miła Korono, żeby Król Królem był
? ále mu smákuiesz. Solum fore perennem Monarcham, absolutum mu Dominium rádźisz? solum fore... Monarcham. Czemu to tey głowie złotey każesz wchodźić w-gránice srebrá, i w-gránice innych kruszcow, coż to wádźi tey głowie, że ma srebrne ręce, w-sąśiectwie i około śiebie kruszce bogáte. Zła rádo lepszy słup stáry, co go Bog wybudował, á z-rożnośćią kruszcow wybudował, z-rożnośćią kruszcow (tłumáczćie sobie) z-rożnośćią stanow, á wy chcećie stan odmienić, chcećie żeby wszytko zárowno przodkowáło, żeby iedenże głowy i kolan szácunek był. Dobrze i tobie miła Korono, żeby Krol Krolem był
Skrót tekstu: MłodzKaz
Strona: 72
Tytuł:
Kazania i homilie
Autor:
Tomasz Młodzianowski
Drukarnia:
Collegium Poznańskiego Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
ITERUM VENIO AD VOS. ZNOWU PrzyIDĘ DO WAS, I BĘDŹIEĆIE ŚIĘ WESELILI, A WESELA WASZEGO, NIKT WAM NIE ODEJMIE. W-czym samym wyraża się szczęście Chrystusowe, do Uczniów swoich. Nie dziw że gościa niebywałego wesoło przyjmują, ale gość na powtórki rzadko doznawa afektu, rzadko mu tak, jako przedtym, rado. A Chrystus tak szczęśliwy do Apostołów, że powtórny jego powrót, tak im będzie miły; tak wesoły, że wesele to, nigdy nie ustanie. A tu się wyraża kondycja wesela niebieskiego, i ziemskiego różna. Wesele ziemskie ustaje prędko, niebieskie wiekuje: mówi Chryzostom Świę- ty: Pecunias habeas multi tuum ex divitiis
ITERUM VENIO AD VOS. ZNOWU PRZYIDĘ DO WAS, I BĘDŹIEĆIE ŚIĘ WESELILI, A WESELA WASZEGO, NIKT WAM NIE ODEYMIE. W-czym samym wyraża się szczęśćie Chrystusowe, do Uczniow swoich. Nie dźiw że gośćiá niebywáłego wesoło przyimuią, ále gość ná powtorki rzadko doznawa áffektu, rzadko mu ták, iáko przedtym, rádo. A Christus ták szczęśliwy do Apostołow, że powtorny iego powrot, ták im będźie miły; ták wesoły, że wesele to, nigdy nie ustánie. A tu się wyraża kondycyia wesela niebieskiego, i źiemskiego rożna. Wesele źiemskie ustáie prętko, niebieskie wiekuie: mowi Chryzostom Swię- ty: Pecunias habeas multi tuum ex divitiis
Skrót tekstu: MłodzKaz
Strona: 92
Tytuł:
Kazania i homilie
Autor:
Tomasz Młodzianowski
Drukarnia:
Collegium Poznańskiego Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1681
Data wydania (nie wcześniej niż):
1681
Data wydania (nie później niż):
1681
barzo dawno, gdym ORACIE Kościelne składał, chwałami memi wspominał: to jest świętego HiaCINTA Odrowąża, Zakonu Kaznodziejskiego Fundatora, w tych krajach naszych Północych; i JANA KANTEGO Akademika, Teologa, wielkiego miłośnika Rzymskiego i Katolickiego Kościoła. Jako widzę serce twoje polubuje sobie we wszytkich Zakonach. Kocha się i w JAGIELOWSKIEJ Akademii, rado wszytkich chwali i pamięta, którzy w stanach tych świętych kiedy żyli. Panie Boże daj szczęście/ na takie cnoty, cny KAWALERZE; Bogdaj nasza Ojczyzna wiele takich widziała, ożyłaby pewnie prędko, i zakwitnęła nie lada jako na długie czasy. Ta Wróżka niechaj zakończy list mój. Żyj długo w Panu naszym JEZUSIE Chrystusie
bárzo dawno, gdym ORACIE Kośćielne skłádał, chwałámi memi wspominał: to iest świętego HYACINTHA Odrowążá, Zakonu Káznodzieyskiego Fundatorá, w tych kráiách nászych Pułnocnych; y IANA KANTEGO Akádemiká, Theologá, wielkiego miłośniká Rzymskiego y Kátholickiego Kośćiołá. Iáko widzę serce twoie polubuie sobie we wszytkich Zakonách. Kocha się y w IAGIELOWSKIEY Akádemiey, rádo wszytkich chwali y pámięta, ktorzy w stanách tych świętych kiedy żyli. Pánie Boże day szczęśćie/ ná tákie cnoty, cny KAWALERZE; Bogday nászá Oyczyzná wiele tákich widźiáłá, ożyłaby pewnie prędko, y zákwitnęłá nie ládá iáko ná długie czásy. Tá Wrożká niechay zákończy list moy. Zyi długo w Pánu nászym IEZVSIE Chrystuśie
Skrót tekstu: BirkOboz
Strona: 54
Tytuł:
Kazania obozowe o Bogarodzicy
Autor:
Fabian Birkowski
Drukarnia:
Andrzej Piotrowczyk
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
kazania
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1623
Data wydania (nie wcześniej niż):
1623
Data wydania (nie później niż):
1623
. Tak ja też z obudwu stron mam złe dwie sąsiedzie/ A Lewej ręki NIEWOLSTWO Płaczliwy Rej wiedzie/ A poprawej przewrotna SWAWOLA stanęła Ja zaś środek spokojny na mieszkanie wzięła. NIEWOLSTWO opłakane nic skarbu naszego/ Nie może mieć zdaleka ja stronie od niego. Twarz z hańbioną ponosi/ ospalstwo miłuje/ Lamentujac obenie rado sięfrasuje. W lekkości zawsze mieszka wstyd je kmiecy rządzi/ Cnot nie znając w swym życiu dość szkaradzie błądzi. Rozkazania Tyranów we wszytkim pilnuje/ By miało wyść zniewoli już nie obiecuje. Ale choć nieznośnego Bogacz co podaje/ Przeciw Bogu i prawu chociaż on powstaje. Gotowo do wszytkiego dla możności jego. Ochędostwem się hydzi
. Ták ia też z obudwu stron mam złe dwie sąśiedźie/ A Lewey ręki NIEWOLSTWO Płáćzliwy Rey wiedźie/ A popráwey przewrotna SWAWOLA stánęłá Ia záś środek spokoyny ná mieszkánie wźięłá. NIEWOLSTWO opłákáne nic skárbu nászego/ Nie może mieć zdáleká ia stronie od niego. Twarz z háńbioną ponośi/ ospálstwo miłuie/ Lámentuiac obenie rádo sięfrásuie. W lekkośći záwsze mieszka wstyd ie kmiecy rządźi/ Cnot nie znáiąc w swym życiu dość szkáradźie błądźi. Roskazánia Tyranow we wszytkim pilnuie/ By miáło wyść zniewoli iuż nie obiecuie. Ale choć nieznośnego Bogacz co podáie/ Przeciw Bogu y práwu choćiaż on powstáie. Gotowo do wszytkiego dla moznośći iego. Ochędostwem się hydźi
Skrót tekstu: WitkWol
Strona: C
Tytuł:
Złota wolność koronna
Autor:
Stanisław Witkowski
Drukarnia:
Szymon Kempini
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
Kwoczka gdacze, kaczęta namniej nie słuchają; A kania co raz z jednym do góry odleci: Tak się i u macochy mają cudze dzieci. Tityrus Jałówko, daleko mi zachodzisz w chróścinę, Szukać cię zawżdy trzeba mało nie godzinę! Muszę-ć zawiesić dzwonek miedziany u szyje: Tak ludzie bydłu czynią, co się rado kryje. Dametas Owczarzu, nie przypuszczaj trzody ku brzegowi! Podlizała go woda. Niedawno capowi Dostało się, że w rzece bobrował po uszy I teraz jeszcze wełnę otrząsając suszy. Tityrus Bujaku, nadchudłeś mi! Twoje jałowice Odegnano, a ciebie nie masz połowice. Steskniłeś się, nędzniku, a co-ć gardła
Kwoczka gdacze, kaczęta namniej nie słuchają; A kania co raz z jednym do góry odleci: Tak się i u macochy mają cudze dzieci. Tityrus Jałówko, daleko mi zachodzisz w chróścinę, Szukać cię zawżdy trzeba mało nie godzinę! Muszę-ć zawiesić dzwonek miedziany u szyje: Tak ludzie bydłu czynią, co się rado kryje. Dametas Owczarzu, nie przypuszczaj trzody ku brzegowi! Podlizała go woda. Niedawno capowi Dostało się, że w rzece bobrował po uszy I teraz jeszcze wełnę otrząsając suszy. Tityrus Bujaku, nadchudłeś mi! Twoje jałowice Odegnano, a ciebie nie masz połowice. Steskniłeś się, nędzniku, a co-ć gardła
Skrót tekstu: SzymSiel
Strona: 45
Tytuł:
Sielanki
Autor:
Szymon Szymonowic
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Sielanki i pozostałe wiersze polskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Pelc
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1964
uniosły w swoje piękne kraje. Tobie, cna panno, jeśli tęsknica zostaje, Niechaj zostanie wespół nadzieja stokrotna, Którą-ć na potym odda z lichwą chwila wrotna. SIELANKA DWUNASTA KOŁACZE
Panny, Pań sześć par Panny Sroczka krzekce na płocie, będą goście nowi. Sroczka czasem omyli, czasem prawdę powi. Gdzie gościom w domu rado, sroczce zawsze wierzą I nie każą się kwapić kucharzom z wieczerzą. Sroczko, umiesz ty mówić, powiedz, gdzieś latała, Z któryjeś strony goście jadące widziała? Sroczka krzekce na płocie; pannie się raduje Serduszko, bo miłego przyjaciela czuje. Jedzie z swoją drużyną panic urodziwy, Panic z dalekiej strony; pod nim
uniosły w swoje piękne kraje. Tobie, cna panno, jeśli tęsknica zostaje, Niechaj zostanie wespół nadzieja stokrotna, Którą-ć na potym odda z lichwą chwila wrotna. SIELANKA DWUNASTA KOŁACZE
Panny, Pań sześć par Panny Sroczka krzekce na płocie, będą goście nowi. Sroczka czasem omyli, czasem prawdę powi. Gdzie gościom w domu rado, sroczce zawsze wierzą I nie każą się kwapić kucharzom z wieczerzą. Sroczko, umiesz ty mówić, powiedz, gdzieś latała, Z któryjeś strony goście jadące widziała? Sroczka krzekce na płocie; pannie się raduje Serduszko, bo miłego przyjaciela czuje. Jedzie z swoją drużyną panic urodziwy, Panic z dalekiej strony; pod nim
Skrót tekstu: SzymSiel
Strona: 100
Tytuł:
Sielanki
Autor:
Szymon Szymonowic
Miejsce wydania:
Zamość
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1614
Data wydania (nie wcześniej niż):
1614
Data wydania (nie później niż):
1614
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Sielanki i pozostałe wiersze polskie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Janusz Pelc
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1964
