/ a ku wierzchu zaostrzone i śpiczastsze/ z których środku pręt jako w drugich Kosacach dosyć miąższy/ a wzwyż na łokieć wyrasta/ puszczając z siebie gałązki w wierzchu/ tych kwiecie żółte/ po których okwitnieniu trzy graniste strącze wyrasta podobne strączu Piwoniej samice: w tych nasienie na kształ bobowego/ okrągłe/ plaskate/ rumienne/ i ostro gorzkie/ korzeń dosyć miąższy/ podługowaty/ a gęsto knodowaty/ jako koński korzeń/ barwy lisowatej/ wiele odnóżek od siebie nie barzo cienkich wydając. Zielnik D. Symona Syreniusza/ Miejsce.
Roście w wodzie/ w stawiech/ i przy groblach w bagniskach/ Jeziorach stojących na miejscach wilgotnych. Przyrodzenie.
/ á ku wierzchu záostrzone y śpiczástsze/ z ktorych środku pręt iáko w drugich Kosacách dosyć miąższy/ á wzwysz ná łokieć wyrasta/ pusczáiąc z śiebie gáłąski w wierzchu/ tych kwiećie żółte/ po ktorych okwitnieniu trzy grániste strącze wyrasta podobne strączu Piwoniey sámice: w tych naśienie ná kształ bobowego/ okrągłe/ pláskáte/ rumienne/ y ostro gorzkie/ korzeń dosyć miąższy/ podługowáty/ á gęsto knodowáty/ iáko koński korzeń/ bárwy lisowátey/ wiele odnóżek od śiebie nie bárzo ćienkich wydáiąc. Zielnik D. Symoná Syreniuszá/ Mieysce.
Rośćie w wodźie/ w stáwiech/ y przy groblách w bágniskách/ Ieźiorách stoiących ná mieyscách wilgotnych. Przyrodzenie.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 18
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
na jednej szypułce/ po obu stronach pochodzącego parami/ około karbowanego/ ciemno zielonego: które na swych stopkach aż do połowice prącia pochodzi. Pręt czworogranowity łokietny/ podczas dłuższy/ wewnątrz czczy/ odnóżki z siebie puszczający/ na których okółki z kwiatków drobnych białych. Z tych potym Nasienie pachniące/ Pietruszczanemu podobne/ zleka rumienne/ w język szczypiące. Drugi Biedrzeniec mniejszy/ albo średni/ który samicą zowią/ jest pierwszemu we wszem równy i podobny: tylko że we wszystkich okolicznościach swych mniejszy i drobniejszy. Prącia rumnieniejszego. Liścia mniejszego i drobniejszego. Kórzenia też cieńszego/ gładkiego/ bez odnóżek/ zapachu jednegóż z pierwszym/ i smaku także.
ná iedney szypułce/ po obu stronách pochodzącego parámi/ około kárbowánego/ ćiemno źielonego: które ná swych stopkách áż do połowice prąćiá pochodźi. Pręt czworogránowity łokietny/ podczás dłuższy/ wewnątrz czczy/ odnóżki z śiebie pusczáiący/ ná ktorych okółki z kwiatkow drobnych białych. Z tych potym Naśienie pachniące/ Pietrusczánému podobne/ zléká rumienne/ w ięzyk sczypiące. Drugi Biedrzeniec mnieyszy/ álbo średni/ ktory sámicą zowią/ iest pierwszemu we wszem równy y podobny: tylko że we wszystkich okolicznośćiách swych mnieyszy y drobnieyszy. Prąćia rumnienieysze^o^. Liśćia mnieyszego y drobnieyszego. Kórzenia też ćieńszego/ głádkiego/ bez odnóżek/ zapáchu iednegóż z pierwszym/ y smáku tákże.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 62
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ a zwłaszcza w głowie. Do piwa i wina dla smaku
Korzenia obojga tego ziela/ kładą rado do piwa i wina/ dla przyjemnejszego smaku. Karmesynowe ziarnka miewa.
V nas w Polsce/ także w Rusi/ i na Podolu/ znajdują się ziarnka okrągłe/ na tym zielu rumieniuchne/ smaku kwaśnego/ podczas ciemno rumienne/ zwłaszcza gdy przeyźrzeją/ zapachu mocnego. Te w Rusi/ w Litwie/ i na Podolu zbierają/ do farbowania Tołstek. V postronnych są w cenie/ dla Jedwabiów farbowania. Abowiem barzo śliczną farbę Karmazynową im dają. W innych krainach te ziarnka nie znajduja się/ tylko u nas/ i w Północnych krainach.
/ á zwłasczá w głowie. Do piwá y winá dla smáku
Korzenia oboygá tego źiela/ kłádą rádo do piwá y winá/ dla przyiemneyszego smáku. Kármesynowe źiarnká miewa.
V nas w Polscze/ tákże w Ruśi/ y ná Podolu/ znáyduią sie źiarnká okrągłe/ ná tym źielu rumieniuchne/ smáku kwáśnego/ podczás ćiemno rumienne/ zwłasczá gdy przeyźrzeią/ zapáchu mocnego. Te w Ruśi/ w Litwie/ y ná Podolu zbieráią/ do fárbowánia Tołstek. V postronnych są w cenie/ dla Iedwabiow fárbowánia. Abowiem bárzo śliczną fárbę Kármázynową im dáią. W inych kráinách te źiarnká nie znáyduia sie/ tylko v nas/ y w Połnocnych kráinách.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 84
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
potrzech/ podobne Srebrnikowym/ abo Pięćperstowym. Ciemnozielony także jako kłącze wełnistokośmate. Kwitem bladożółtym/ począwszy od śrzodku pręta aż do wierzchu kwitnie. Z tego nasienie obdłużne/ ku ziemi się skłaniające/ kosmate/ ostre: które gdy/ uschnie/ szat się imuje. Korzenie ma twardochrostowate/ niemałe mając odnóżek/ ciemno rumienne/ jako Pięćperstów. Miejsce i czas zbierania
Roście po pagórkach/ po polach/ na miedzach/ miedzy krzewinami i chrostem/ przy płotach/ i drogach/ na łąkach/ też w ogrodach/ nawyschłych ziemiach/ nie wyprawnych. Tego czasu ma być zbierany kiedy kwitnie. Przyrodzenie.
PIsze Galenus o nim w szóstych księgach o
potrzech/ podobne Srebrnikowym/ ábo Pięćperstowym. Ciemnoźielony tákże iáko kłącze wełnistokosmate. Kwitem bládożółtym/ począwszy od śrzodku prętá áż do wierzchu kwitnie. Z tego naśienie obdłużne/ ku źiemi się skłániáiące/ kosmáte/ ostre: ktore gdy/ vschnie/ szat się imuie. Korzenie ma twárdochrostowáte/ niemáłe máiąc odnożek/ ćiemno rumienne/ iáko Pięćperstow. Mieysce y czás zbieránia
Rośćie po págorkách/ po polách/ ná miedzách/ miedzy krzewinámi y chrostem/ przy płotách/ y drogách/ ná łąkách/ też w ogrodách/ náwyschłych źiemiách/ nie wypráwnych. Tego czásu ma bydź zbierány kiedy kwitnie. Przyrodzenie.
PIsze Gálenus o nim w szostych kśięgách o
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 273
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Stosił abo Wielosił/ Rutewką/ którą i Kozią Rutą być mienią. Bo Rutekwa korzenia jest krótkiego. Roście nie na miejscach górzystych jako Stosił/ ale na polach słońcu otworzystych/ a pospolicie nad przykopami. W wierzchu gałążek/ nie okołki/ abo kiscy/ jako Wielosił/ ale strączki jako rosczki wydaje/ w których nasienie rumienne/ nie czarne. Także i drudzy nie w mniejszym są błędzie/ którzy to ziele Been album być mienią. Gdyż Been album, nie w kiscach/ ani w oganistych okolkach/ ma swe nasienie/ ale w szupinkach jako w jakich kieliszkach/ właśnie jako Firletka krowia. Też Been nie na górach/ ale pospolicie
Stośił ábo Wielośił/ Rutewką/ ktorą y Koźią Rutą bydź mienią. Bo Rutekwá korzenia iest krotkiego. Rośćie nie ná mieyscách gorzystych iáko Stośił/ ále ná polách słońcu otworzystych/ á pospolićie nád przykopámi. W wierzchu gáłążek/ nie okołki/ ábo kiscy/ iáko Wielośił/ ále strączki iáko rosczki wydáie/ w ktorych naśienie rumienne/ nie czarne. Tákże y drudzy nie w mnieyszjm są błędźie/ ktorzy to źiele Been album bydź mienią. Gdyż Been album, nie w kiscách/ áni w ogánistych okolkách/ ma swe naśienie/ ále w szupinkách iáko w iákich kieliszkách/ własnie iáko Firletká krowia. Też Been nie ná gorách/ ále pospolićie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 304
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
