mocno/ jako ogródny: jednak listu jest więtszego i szerszego/ ciemno zielonego/ po ziemi się rozściełającego/ od spodku są szaro błękitne/ jako liście Cynowodowe/ albo Orlikowe. A gdy na Wiosnę z ziemie się pokazują/ bywają rumiennawe. Prętu wielkiego czczego/ knodowatego/ albo kolankowatego/ jako Trzcina/ Trzyłokietny wzwyż/ rumienny/ wiele także odnóg/ jako pierwszy z siebie wydający/ na których się okołki sowite a szerokie pokazują/ na pozór barzo piękne i wdzięczne: Te kwiatkami żółtemi kwitną: Z których za czasem nasienie niemałe a cienkie bywa/ jako listeczki jakie/ podobne nasieniu Dzięgiela ogródnego/ jeno nie tak okrągłe i obłe. Księgi Pierwsze
mocno/ iáko ogrodny: iednák listu iest więtszego y szerszego/ ćiemno źielonego/ po źiemi sie rozśćiełáiącego/ od spodku są száro błękitne/ iáko liśćie Cynowodowe/ álbo Orlikowe. A gdy ná Wiosnę z źiemie sie pokázuią/ bywáią rumiennáwe. Prętu wielkiego cżczego/ knodowátego/ álbo kolankowátego/ iáko Trzćiná/ Trzyłokietny wzwysz/ rumienny/ wiele tákże odnog/ iáko pierwszy z śiebie wydáiący/ ná ktorych sie okołki sowite á szerokie pokázuią/ ná pozor bárzo piękne y wdźięcżne: Te kwiatkámi żołtemi kwitną: Z ktorych zá czásem naśienie niemáłe á ćienkie bywa/ iáko listeczki iákie/ podobne naśieniu Dźięgielá ogrodnego/ ieno nie ták okrągłe y obłe. Kśięgi Pierwsze
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 87
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Kłącze tego ziela nie wysoko nad korzeniem wnętrznie zranione/ tym sposobem/ jako Korzeń Sosiku Herkulesowego/ albo Panaku/ pod pewną Konstelacyją/ i znakiem niebieskim/ Sok z siebie lipki/ i zapachu przykrego/ smaku gorzkiego/ wydaje/ który w podstawione naczynie zbierają. Ten Sok wychędożywszy/ naprzód bywa biały/ za czasem rumienny/ na kształt żywice zsychającej się: którego miasto Sagapenu/ chociaż od niego jest różny/ z Medyjej i Armenijej bywa przywożony/ i do lekarstw używany. Zielnik D. Simona Syrenniusa/ Zbieranie Gębczystej materii.
Gębczysta ta Materia/ którą my Sosikami zowiemy/ chochołato wyrastająca/ przed tym/ niżli się w kłącze wzwyż wyniesie
.
Kłącze tego źiela nie wysoko nád korzeniem wnętrznie zránione/ tym sposobem/ iáko Korzeń Sośiku Herkulesowego/ álbo Panaku/ pod pewną Konstellácyią/ y znákiem niebieskim/ Sok z śiebie lipki/ y zapáchu przykrego/ smáku gorzkiego/ wydáie/ ktory w podstáwione naczynie zbieráią. Ten Sok wychędożywszy/ naprzod bywa biały/ zá czásem rumienny/ ná kształt żywice zsycháiącey sie: ktorego miásto Ságápenu/ choćiaż od niego iest rozny/ z Medyiey y Armeniiey bywa przywożony/ y do lekarstw vżywány. Zielnik D. Simoná Syrenniusá/ Zbieránie Gębczystey máteryey.
Gębczysta tá Máteria/ ktorą my Sośikámi zowiemy/ chochołáto wyrastáiąca/ przed tym/ niżli sie w kłącze wzwysz wynieśie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 181
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Syrtes, zbierane bywa. Przyrodzenie.
ZIele samo/ jako Aiucena pisze/ rozgrzewa i wysusza/ w trzecim stopniu. Ale Sok w czwartym/ na początku/ rozgrzewa/ a we wtórym wysusza. Toż Abugieryk Arab pisze. Wybór.
ZA naprzedniejszy i nawyborniejszy Sok Cyranejski mają/ który nie jest zbytnie lisowaty/ albo rumienny/ przeźroczysty/ a zapach Mirry mocny mając: gęsty/ czyrwiem nie wytoczony/ ani dziurkowaty/ smaku przyjemnego: Do rozpuszczenia snadny/ jaki bywa w Cyrenie/ z samego korzenia. Medycki i Syryjski/w skutkach podlejszy. Zapachu smrodliwego. Do tego soku/ niżli stwardnieje/ przydają Soku Sagapeńskiego Kopru/ albo Bobowej mąki
Syrtes, zbieráne bywa. Przyrodzenie.
ZIele sámo/ iáko Aiucena pisze/ rozgrzewa y wysusza/ w trzećim stopniu. Ale Sok w czwartym/ ná początku/ rozgrzewa/ á we wtorym wysusza. Toż Abugierik Arab pisze. Wybor.
ZA naprzednieyszy y nawybornieyszy Sok Cyráneyski máią/ ktory nie iest zbytnie lisowáty/ álbo rumienny/ przeźroczysty/ á zapách Mirrhy mocny maiąc: gęsty/ czyrwiem nie wytoczony/ áni dźiurkowáty/ smáku przyiemnego: Do rospusczenia snádny/ iáki bywa w Cyrenie/ z sámego korzeniá. Medycki y Syryyski/w skutkách podleyszy. Zapáchu smrodliwego. Do tego soku/ niżli stwárdnieie/ przydáią Soku Ságápeńskiego Kopru/ álbo Bobowey mąki
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 188
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
ROście w Medyej/ jako Dioscorydes pisze. Roście i we Włoszech na niektórych miejscach/ jako Plinius w Księgach 20. w Rozdziale 18. mianowicie w Apuliej/ o czym Musa Ferarien. świadczy. Ale Medycki przodek przed Włoskiem ma/ a ile Sok/ który jest chędogi/ przezroczysty/ świały/ z wierzchu żółto rumienny/ we wnątrz biały/ smaku ostrego/ usta rozpalający/ sczmiący/ i gorzki. Przyrodzenie
SOk jest przyrodzenia w trzecim stopniu rozgrzewającego/ we wtórym wysuszającego/ jako Egineta pisze. Istności jest przenikającej/ odmiękcza/ ściencza/ wyciera/ wyciąga. Ma też coś wonnego w sobie jakoby z soku Cyrenajskiego a z Galbanu z mieszanego
.
ROśćie w Medyey/ iáko Dioscorides pisze. Rośćie y we Włoszech ná niektorych mieyscách/ iáko Plinius w Kśiegách 20. w Rozdźiále 18. miánowićie w Apuliey/ o czym Musa Ferarieñ. świadczy. Ale Medicki przodek przed Włoskiem ma/ á ile Sok/ ktory iest chędogi/ przezrocżysty/ świáły/ z wierzchu żołto rumienny/ we wnątrz biały/ smaku ostrego/ vstá rozpaláiący/ sczmiący/ y gorzki. Przyrodzenie
SOk iest przyrodzenia w trzećim stopniu rozgrzewáiącego/ we wtorym wysuszáiącego/ iáko AEgineta pisze. Istności iest przenikáiącey/ odmiękcza/ śćiencza/ wyćiera/ wyćiąga. Ma też coś wonnego w sobie iákoby z soku Cyrenáyskiego á z Gálbanu z mieszánego
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 102
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
używania Lekarskiego przychodzi. Pierwszy i napospolitszy korzonków ma wiele/ długich/ cienkich/ ryszawych/ i rozpierzchłych: które gwoździków kramnych zapach mają/ dla którego Gariofillata od Łacinników jest nazwana/ jakoby po naszemu rzekł Gwoździkowate ziele: wszakże korzeń sam na palec mały wzmiąsz/ w połowicy przycięty/ jako korzeń Czartowego Żebra/ wewnątrz rumienny/ od tego pochodzą na stopkach obwisłych trzy wespół podobne Poziemkowemu liściu/ przy głębszym karbowane/ zaś dwa mniejsze na tejże stopce poniżej: Także na jednej szypułce po piąci listeczków ciemnozielone/ wełniste/ jako Rzepikowe. Rosczki ma na pułtora łokcia/ cienkie odnożyste/ także jako liście kosmatowełniste/ oble kolankowate. Kwiatu żółtego/
vżywánia Lekárskiego przychodźi. Pierwszy y napospolitszy korzonkow ma wiele/ długich/ ćienkich/ ryszáwych/ y rospierzchłych: ktore gwoźdźikow kramnych zapách máią/ dla ktorego Gárjophillatá od Láćinnikow iest názwána/ iákoby po nászemu rzekł Gwoźdźikowáte źiele: wszákże korzeń sam ná pálec máły wzmiąsz/ w połowicy przyćięty/ iáko korzeń Czártowego Ziebrá/ wewnątrz rumienny/ od tego pochodzą ná stopkách obwisłych trzy wespoł podobne Poźiemkowemu liśćiu/ przy głębszym kárbowáne/ záś dwá mnieysze ná teyże stopce poniżey: Tákże ná iedney szypułce po piąći listeczkow ćiemnoźielone/ wełniste/ iáko Rzepikowe. Rosczki ma ná pułtorá łokćiá/ ćienkie odnożyste/ tákże iáko liśćie kosmátowełniste/ oble kolankowáte. Kwiátu żołtego/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 267
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
