, w pośrzodku piaski rozpalające się od upału Słonecznego, drapieżnych bestii i Jadu mnogość, niedostatek wody, czyni Kraj do pomieszkania niesposobny.
W Afryce rządy różnych narodów rozmaite są: Są tacy ludzie którzy pod namiotami mieszkają, i Ci przenoszą się z miejsca na miejsce, tacy nie mają żadnej formy rządu. Są Królestwa i Rzeczypospolite. Królestwa Trypoli, Tunis, Alger rządzą się kształtem Republikańskim pod protekcją Cesarza Tureckiego, który w tych Rzeczpospolitych trzyma swoich Baszów, jakoby Namiestników; ale w roku 1766. Te trzy Rzeczpospolite wypowiedziały Cesarzowi Tureckiemu posłuszeństwo. KARTA XXI.
Przymioty mieszkańców tej Części ziemi, bardzo się zgadzają z ich Klima; bo jako ich powietrze
, w pośrzodku piaski rozpalaiące się od upału Słonecznego, drapieżnych bestyi y Jadu mnogość, niedostatek wody, czyni Kray do pomięszkania niesposobny.
W Afryce rządy rożnych narodow rozmaite są: Są tacy ludzie ktorzy pod namiotami mieszkają, y Ci przenoszą się z mieysca na miejsce, tacy nie maią żadney formy rządu. Są Krolestwa y Rzeczypospolite. Krolestwa Trypoli, Tunis, Alger rządzą się kształtem Republikańskim pod protekcyą Cesarza Tureckiego, ktory w tych Rzeczpospolitych trzyma swoich Baszow, iakoby Namiestnikow; ale w roku 1766. Te trzy Rzeczpospolite wypowiedziały Cesarzowi Tureckiemu posłuszeństwo. KARTA XXI.
Przymioty mieszkańcow tey Części ziemi, bardzo się zgadzaią z ich Klima; bo iako ich powietrze
Skrót tekstu: SzybAtlas
Strona: 237
Tytuł:
Atlas dziecinny
Autor:
Dominik Szybiński
Drukarnia:
Michał Groell
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
astronomia, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1772
Data wydania (nie wcześniej niż):
1772
Data wydania (nie później niż):
1772
a długoż trwać będą? pismo Święte powiada Caeli mutabuntur. Quid autem de sublunaribus sentiendum.? Woda wkrew/ ziemia w-popioł/ powietrze w-wodę/ tak wiele potraw w-substancją tak wielu zwierząt a za się nie codziennie odmieniają: Nie tylko jednak te rzeczy stworzone/ ale i Monarchie/ Królestwa/ Rzeczypospolite od Boga postanowione/ i tak rozrządzone/ że in suis principiis sive unius ex lege imperantis nutum intueri oporteat, sive multorum meliorum, sive universitatis imperio obsequi necesse sit miałyby mieć immortalitatem. Gdyż do każdego Królestwa i Państwa dał Pan Bóg przystawa Anioła z-gornych onych potentatów. Ale jakoż i ci z-sobą się nie
á długoż trwáć będą? pismo Swięte powiáda Caeli mutabuntur. Quid autem de sublunaribus sentiendum.? Wodá wkrew/ źięmiá w-popioł/ powietrze w-wodę/ tak wiele potraw w-substáncyą ták wielu źwierząt á za się nie codźiennie odmieniáią: Nie tylko iednák te rzeczy stworzone/ ále i Monarchie/ Krolestwá/ Rzeczypospolite od Bogá postánowione/ i ták rozrządzone/ że in suis principiis sive unius ex lege imperantis nutum intueri oporteat, sive multorum meliorum, sive universitatis imperio obsequi necesse sit miáłyby mieć immortalitatem. Gdyż do káżdego Krolestwá i Páństwá dał Pan Bog przystáwá Aniołá z-gornych onych potentatow. Ale iákoż i ći z-sobą się nie
Skrót tekstu: PisMów_II
Strona: 53
Tytuł:
Mówca polski, t. 2
Autor:
Jan Pisarski
Drukarnia:
Drukarnia Kolegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
retoryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
się też teraz znalazł mądry jaki legislator jaki był Solon co Ateńczykom/ Licurgus co Spartanom/ Seleucus który Locrensibus leges scripsit, albo tak Święty i z-Nieba nauczony jako Samuel który żydom jura regia podał/ a wszyscy ci in scribendis legibus immortalitatem rerum publicarum spectarunt. Nie powiodło się im to jednak wszytkim. Zginęły te Rzeczypospolite et subsequens aetas doznała i doznawa etiam optimè optimus legibus constitutas Respl. dissolvi moribus. Wszytkich Państw prawa ostożnie pisane/ tylko to są remedia et fulcimenta contra ruinam ubi à primis principiis discessum est: Contra malos mores optimè conductur leges, eò usque duraturae, dum prisci moris extat aliquod vestigium: Nam quid mores sine legibus
się też teraz znalasł mądry iáki legislator iáki był Solon co Atenczykom/ Licurgus co Spártánom/ Seleucus ktory Locrensibus leges scripsit, álbo ták Swięty i z-Niebá náuczony iáko Sámuel ktory żydom jura regia podał/ á wszyscy ći in scribendis legibus immortalitatem rerum publicarum spectarunt. Nie powiodło się im to iednák wszytkim. Zginęły te Rzeczypospolite et subsequens aetas doznáłá i doznawa etiam optimè optimus legibus constitutas Respl. dissolvi moribus. Wszytkich Państw práwá ostożnie pisáne/ tylko to są remedia et fulcimenta contra ruinam ubi à primis principiis discessum est: Contra malos mores optimè conductur leges, eò usque duraturae, dum prisci moris extat aliquod vestigium: Nam quid mores sine legibus
Skrót tekstu: PisMów_II
Strona: 54
Tytuł:
Mówca polski, t. 2
Autor:
Jan Pisarski
Drukarnia:
Drukarnia Kolegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Kalisz
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
mowy okolicznościowe
Tematyka:
retoryka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1676
Data wydania (nie wcześniej niż):
1676
Data wydania (nie później niż):
1676
powodem do zbawienia.
Te prawa, i ten święty depozit, przykazań Boskich miała Rzeczpospolita Izraelska zawsze przed oczima, w Arce przymierza, i póki, im była posłuszna, i póki Sacrosanctè obserwowała statuta pierwszego Zakonodawcy Moyżesza, konserwowała zupełność wolności; jak zaś poczęła w niej egzorbitować, Bóg na karę dał Jej Królów.
Zginęły Rzeczypospolite Rzymska, Kartagineńska, Ateńska, Lacedemońska przy swoich bałwochwalstwach; zginęłaby pewnie i nasza, jeżeli wszystka polityka w rządach królestwa, nie będzie żałożona in morali scientia Ewangelyj świętej, nad którą nie tylko nic zbawienniejszego, ale oraz nic rozumniejszego, i potrzebniejszego.
Czego, niech to, dowodem będzie nie omylnym! Bóg nam
powodem do zbawienia.
Te prawa, y ten swięty depoźyt, przykazań Boskich miała Rzeczpospolita Izraelska zawsze przed ocźyma, w Arce przymierza, y poki, im była posłuszna, y poki Sacrosanctè obserwowała statuta pierwszego Zakonodawcy Moyźesza, konserwowała zupełność wolnośći; iak zaś poczęła w niey exorbitować, Bog na karę dał Iey Krolow.
Zginęły Rzeczypospolite Rzymska, Karthagineńska, Atheńska, Lacedemońska przy swoich bałwochwalstwach; zginęłaby pewnie y nasza, ieźeli wszystka polityka w rządach krolestwa, nie będźie załoźona in morali scientia Ewangelyi swiętey, nad ktorą nie tylko nic zbawiennieyszego, ale oraz nic rozumnieyszego, y potrzebnieyszego.
Czego, niech to, dowodem będźie nie omylnym! Bog nam
Skrót tekstu: LeszczStGłos
Strona: 14
Tytuł:
Głos wolny wolność ubezpieczający
Autor:
Stanisław Leszczyński
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
ale też szpetna Polakom, tak wielki po świecie rozgłosić o Narodzie swoim defekt, że parem rządów i Korony swojej, znaleźć niemogą Człowieka u siebie. I te w ludziach wielkich ubóstwo, wzbudza u postronnych Nrodów, lekce nas ważenie. Ze po Króla transmare currunt, czego żaden w Europie Naród nieczyni. Nawet Rzeczypospolite, które sobie Panów obierają, niegdy granicy nieprzechodzą, ale Indygenę swo jego biorą; skąd jest, i Boska przestroga: Ne sit tibi Rex alienus. Kwestia
2do Prawda i to, że Król Cudziziemiec, koligacje swoje i pokrewieństwa, na nas pociągnąć może, ale też vivissim, też koligacje nam mogą być na
ále też szpetna Polakom, ták wielki po świećie rozgłośić o Narodźie swoim defekt, że parem rządow y Korony swoiey, ználeść niemogą Człowieká u śiebie. Y te w ludźiách wielkich ubostwo, wzbudza u postronnych Nrodow, lekce nas ważenie. Ze po Krolá transmare currunt, czego żaden w Europie Narod nieczyni. Náwet Rzeczypospolite, ktore sobie Panow obieraią, niegdy gránicy nieprzechodzą, ále Indygenę swo iego biorą; zkąd iest, y Boska przestroga: Ne sit tibi Rex alienus. KWESTYA
2dó Prawdá y to, że Krol Cudziźiemiec, kolligacye swoie y pokrewieństwá, ná nas poćiągnąć może, ále też vivissim, też kolligacye nam mogą być ná
Skrót tekstu: RadzKwest
Strona: 13
Tytuł:
Kwestie polityczne
Autor:
Franciszek Radzewski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
4 swej polityki. Dają Monarchowie to co mogą/ a nie to czego nie mogą; i pozwalają prywilegia wrzeczach tych które do władzy przynależą i ich Jurysdykcji podlegają/ ale nie winszych. Sunt quaedam (słowa są jego) A toż nas pięknie nauczył ten Polityk/ co za prywilegia dawa mogą Monarchowie/ i Rzeczypospolite świeckie Akademiom/ i takie nadał Król Jagiełło tej Akademii i w Statuta Koronne też są wlożone! Takie jest naprzód wyzwolenie od mostowego/ i dawanią cła wszelakiego/ i wybierania dziesięciny z drew/ ze zboża/ mąki/ słodów/ piwa/ któreby onym na ich żywność wieziono; Potym żeby ich żaden sądzić nie mógł
4 swey polityki. Dáią Monárchowie to co mogą/ á nie to czego nie mogą; y pozwaláią priuilegia wrzecżách tych ktore do władzy przynalezą y ich Iurisdykcyey podlegáią/ ále nie winszych. Sunt quaedam (słowá są iego) A tosz nas pięknie náuczył ten Polityk/ co zá priuilegia dawá mogą Monárchowie/ y Rzeczypospolite swieckie Akádemiom/ y tákie nádał Krol Iágiełło tey Akádemiey y w Státuta Koronne tesz są wlożone! Takie iest naprzod wyzwolenie od mostowego/ y dawánią cła wszelákiego/ y wybieránia dźiesięćiny z drew/ ze zboża/ mąki/ słodow/ piwá/ ktoreby onym ná ich żywność wieźiono; Potym żeby ich żaden sądźić nie mogł
Skrót tekstu: SzemGrat
Strona: 113
Tytuł:
Gratis plebański
Autor:
Fryderyk Szembek
Miejsce wydania:
Poznań
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma religijne
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1627
Data wydania (nie wcześniej niż):
1627
Data wydania (nie później niż):
1627
prawa: Et si aliquis nollet se iure terrestri contentare, contra talem consurgemus? Kto chce co gorszego Rzpltej uczynić, jako ci czynią? Omnem ordinem confundunt, co większa, na taki ognia zapał założyli się, że jeśli sam Pan Bóg tego nie zatrzyma, prawo żadne, zwierzchność żadna nie zatrzyma. Czem inszem rzeczypospolite poginęły, jeno takim sposobem? Bo na kogoście się uzbroili? Sami na się. Rzeczecie: »Boimy się opresji«.—Nie widzę żadnej. Tak ci piszą o Rzymianach: Cum ab hostibus vinci non poterant, se ipsos vicerunt. Toż pono usiłujecie; qui potestati resistit, Deo resistit. Kto
prawa: Et si aliquis nollet se iure terrestri contentare, contra talem consurgemus? Kto chce co gorszego Rzpltej uczynić, jako ci czynią? Omnem ordinem confundunt, co większa, na taki ognia zapał założyli się, że jeśli sam Pan Bóg tego nie zatrzyma, prawo żadne, zwierzchność żadna nie zatrzyma. Czem inszem rzeczypospolite poginęły, jeno takim sposobem? Bo na kogoście się uzbroili? Sami na się. Rzeczecie: »Boimy się opresyi«.—Nie widzę żadnej. Tak ci piszą o Rzymianach: Cum ab hostibus vinci non poterant, se ipsos vicerunt. Toż pono usiłujecie; qui potestati resistit, Deo resistit. Kto
Skrót tekstu: VotSzlachCz_II
Strona: 439
Tytuł:
Votum ślachcica jednego podczas rokoszu
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1606
Data wydania (nie wcześniej niż):
1606
Data wydania (nie później niż):
1606
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma polityczne z czasów rokoszu Zebrzydowskiego 1606-1608
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Jan Czubek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Kraków
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Akademia Umiejętności
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1918
się zdał, Karol mieć na smyczy, Wolność Królów stanowiś licząc wtej zdobyczy. Przetoż AUGUSTA z Tronu Polskiego ruguje A wzamian STANISŁAWA na nim koronuje. Wtąż Polskie i Litewskie buławy, pieczęci, Laski, Skarb, krzesła, dalszych pożogę niechęci Rozdano adherentom, tak działy kiedy te Staną dwie się być zdadzą Rzeczypospolite. W jednej Polsce, a szlachta niewie której stronie Asystować, i korej kłaniać się koronie. Karol by tę fabrykę mocniej ugruntował Prosto do Saksonii, swoi marsz nakierował. Mając za to, że August w Polsce nadwątlony Dla swej Ojczyzny, Polskiej, odstąpi korony A za tą okazją, i podskubać Sasy, Którzy
się zdał, Karol mieć ná smyczy, Wolność Krolow stanowiś licząc wtey zdobyczy. Przetoż AUGUSTA z Tronu Polskiego ruguie A wzamian STANISŁAWA ná nim koronuie. Wtąż Polskie y Litewskie bułáwy, pieczęci, Laski, Skarb, krzesłá, dalszych pożogę niechęci Rozdano adherentom, tak działy kiedy te Staną dwie się bydz zdadzą Rzeczypospolite. W iedney Polszcze, á szlachta niewie ktorey stronie Assystować, y korey kłániać się koronie. Károl by tę fabrykę mocniey ugruntował Prosto do Saxonii, swoi marsz nakierował. Mając za to, że August w Polszcze nadwątlony Dla swey Oyczyzny, Polskiej, odstąpi korony A za tą okazyą, y podskubać Sasy, Którzy
Skrót tekstu: GośPos
Strona: 6
Tytuł:
Poselstwo wielkie [...] Stanisława Chomentowskiego [...] od Augusta II [...] do Achmeta IV
Autor:
Franciszek Gościecki
Drukarnia:
Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
relacje
Tematyka:
egzotyka, polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1732
Data wydania (nie wcześniej niż):
1732
Data wydania (nie później niż):
1732
potrzeba. Beły niektóre przeszłych sejmów przez posły wmci wnoszone i o jednych,
dóbr stołu K. J. .M. dotykających się, są konstytucyje uczynione, drugie odłożone na inszy czas. O wszystkich tych i co by jedno do dobregu rządu należalo, cokolwiek wm. w zgodzie a miłości, którą wszystkie królestwa i rzeczypospolite bywają zatrzymawane, będziecie chcieli wziąć przed się i do czego przystąpić, do tego J. K. M. chętnym poznacie.
Także z strony sprawiedliwości i trybunału, iż poprawa jego, gdyby potrzebna się być ukazała i przy stanowieniu go beła ze zwoleniem wszech stanów zachowana, jeźlibyście tedy baczyli wm., aby czego
potrzeba. Beły niektóre przeszłych sejmów przez posły wmci wnoszone i o jednych,
dóbr stołu K. J. .M. dotykających się, są konstytucyje uczynione, drugie odłożone na inszy czas. O wszystkich tych i co by jedno do dobregu rządu należalo, cokolwiek wm. w zgodzie a miłości, którą wszystkie królestwa i rzeczypospolite bywają zatrzymawane, będziecie chcieli wziąć przed się i do czego przystąpić, do tego J. K. M. chętnym poznacie.
Także z strony sprawiedliwości i trybunału, iż poprawa jego, gdyby potrzebna się być ukazała i przy stanowieniu go beła ze zwoleniem wszech stanów zachowana, jeźlibyście tedy baczyli wm., aby czego
Skrót tekstu: AktaPozn_I_1
Strona: 213
Tytuł:
Akta sejmikowe województw poznańskiego i kaliskiego tom I
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Wielkopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
akta sejmikowe
Tematyka:
polityka, prawo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1601 a 1616
Data wydania (nie wcześniej niż):
1601
Data wydania (nie później niż):
1616
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Włodzimierz Dworzaczek
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Poznań
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowe Wydawnictwo Naukowe
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1957
zwoływa na nie/ i tam praesiduje: przyjmuje posły od Panów i odprawuje je. Berna przechodzi insze w wielkości i w możności. Suisset starożytnością/ jakośmy wyższej powiedzieli. Do tych 13. przydane są niektóre insze/ jakoby przydatne/ jako Mollusa/ Rotuil/ Biel: tak iż wszystkie te kraje czynią 22. Rzeczypospolite: zamykając miedzy nie i Opata Z. Galli, który jest Princeps Imperij. Pierwszej części, Europa. Germania. Pierwsze Księgi
Teraz iż powiem cokolwiek w osobliwości/ o przednich miejscach tamecznych. Pierwszy Kanton/ który się nadaje/ jest Basilejski/ który z miasta Cesarskiego/ uczynił się Kantonem Świcerskim: jest miasto barzo piękne
zwoływa ná nie/ y tám praesiduie: prziymuie posły od Pánow y odpráwuie ie. Berná przechodzi insze w wielkośći y w możnośći. Suisset stárożytnośćią/ iákosmy wyższey powiedźieli. Do tych 13. przydáne są niektore insze/ iákoby przydátne/ iáko Mollusá/ Rotuil/ Biel: ták iż wszystkie te kráie czynią 22. Rzeczypospolite: zámykáiąc miedzy nie y Opátá S. Galli, ktory iest Princeps Imperij. Pierwszey częśći, Europá. Germania. Pierwsze Kśięgi
Teraz iż powiem cokolwiek w osobliwośći/ o przednich mieyscách támecznych. Pierwszy Kánton/ ktory się nádáie/ iest Básileyski/ ktory z miástá Cesárskiego/ vczynił się Kántonem Swicerskim: iest miásto bárzo piękne
Skrót tekstu: BotŁęczRel_I
Strona: 107
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. I
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
