b, niech upatrzy termin niedostępny N. i podle linii z Celami, niech zrysuje na karcie linią bn, przecinającą pierwszą mn, na n, i zawierającą trianguł na karcie nmb równokątny triangułowi wielkiemu na ziemi NMB. o Rozmierzaniu Odległości poziomej.
12. Linią mn niech obejmie w Cyrkiel, i niech przestawi nabok Skale wydzielony w części 100 albo 50. Na którym boku wiele cząstek zabierze mn, na tyle łokci będzie długa Odległość MN na ziemi. DEMONSTRACJA. WTym wymierzaniu, jako i we wszytkich następujących, znajdują się dwa trianguły, jeden mały na karcie bmn, drugi BMN wielki na ziemi, które obadwa, mają równe anguly.
b, niech vpátrzy termin niedostępny N. y podle linii z Celámi, niech zrysuie ná kárćie liniią bn, przećináiącą pierwszą mn, ná n, y záwieráiącą tryánguł ná kárćie nmb rownokątny tryángułowi wielkiemu ná żiemi NMB. o Rozmierzániu Odległośći poźiomney.
12. Liniią mn niech obeymie w Cyrkiel, y niech przestáwi nábok Skále wydźielony w częśći 100 álbo 50. Ná ktorym boku wiele cząstek zábierze mn, ná tyle łokći będżie długa Odległość MN ná żiemi. DEMONSTRACYA. WTym wymierzániu, iáko y we wszytkich nástępuiących, znáyduią się dwá tryanguły, ieden máły na kárćie bmn, drugi BMN wielki ná źiemi, ktore obádwá, máią rowne ánguly.
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 15
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
Zabawa VI. Rozdział II.
Upatrz przez linią celową przystawioną do Q, termin N, i podle niej zrysuj na karcie linią QN, która przetnie linią ON w punkcie N. Zdejmij kartę NMOQ z Tablice, i przeciągnąwszy linią od M do N; obejmij linią NM wcyrkiel, i przenieś ją, na bok skale na 100 części wydzielony, abyś mógł wiedzieć wiele ma czastek na karcie linia NM. Niech ma sześćdziesiąt i trzy, jakich OQ 21. a OM 19 zabierają. Będzie tedy przemierzona Odległość MN, nieprzystępna, i niewidziana od M, w łokci 63. jakich liczy MO, 19. bez wyrachowania liczby czwartej
Zábáwá VI. Rozdźiał II.
Vpátrz przez liniią celową przystáwioną do Q, termin N, y podle niey zrysuy ná kárćie liniią QN, ktora przetnie liniią ON w punkćie N. Zdeymiy kártę NMOQ z Tablice, y przećiągnąwszy liniią od M do N; obeymiy liniią NM wcyrkiel, y przenieś ią, ná bok skálé ná 100 częśći wydźielony, ábyś mogł wiedżieć wiele ma czastek ná kárćie liniia NM. Niech ma sześćdźieśiąt y trzy, iákich OQ 21. á OM 19 zábieráią. Będźie tedy przemierzona Odległość MN, nieprzystępna, y niewidźiána od M, w łokći 63. iákich liczy MO, 19. bez wyráchowánia liczby czwartey
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 20
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
tegoż kwadratu pod sznur UCBL: a sznurek GC, prowadząc po ścianie GF Kwadratu. Nauka XVIII. Odległość niedostępną przemierzać prostym stołkiem. NIech będzie dana Odległość DQ, od D, do Q, nieprzebyta dla rzeki, błota, etc: na takim miejscu, gdzie ani Tablice Mierniczej, ani Linii sCelami, ani skale wydzielonej na 1000, abo 500 części, ani sznurów mieć niemożesz: nawet ani linijki do rysowania linij podle niej, tylko sam jedyny cyrkiel jaki prosty, i stołek. Weżmij prosty stołek gładki, i nitke natarszy kretą abo wąglem, zatnij nią na stołku po ciesielsku dwie linie subtelne bd, dn,
tegoż kwádratu pod sznur VCBL: á sznurek GC, prowádząc po śćiánie GF Kwádratu. NAVKA XVIII. Odległość niedostępną przemierzáć prostym stołkiem. NIech będźie dána Odległość DQ, od D, do Q, nieprzebyta dla rzeki, błotá, etc: ná tákim mieyscu, gdźie áni Tablice Mierniczey, áni Linii zCelámi, áni skále wydźieloney ná 1000, ábo 500 częśći, áni sznurow mieć niemożesz: náwet áni liniyki do rysowánia liniy podle niey, tylko sam iedyny cyrkiel iáki prosty, y stołek. Weżmiy prosty stołek głádki, y nitke nátárszy kretą ábo wąglem, zátniy nią ná stołku po ćieśielsku dwie liniie subtelne bd, dn,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 23
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
piąte: Ustaw do perpendykułu linią pq, i przez linią z celami przystawioną do C, upatrz termin odległy D; a podle niej zrysuj linią cd, przecinającą pierwszą td, na d. Po szóste: Od d przypuść linią db krzyżową samej tb. Po siódme, linią db, obejmij cyrklem i przenieś na bok skale: a wiele cząstek na niej znajdziesz, tyle łokci będzie miała odległość niedostępna BD. Dla triangułów równokątnych tbd, i TBD. Drugi Sposób. Mierzenia Tablicą Mierniczą Odległości niedostępnej (BD) ze dwóch stacyj (T,C,) na wysokości (DT,) obranych. MIj naprzód wiadomą odległość T, C,
piąte: Vstaw do perpendykułu liniią pq, y przez liniią z celámi przystáwioną do C, vpátrz termin odległy D; á podle niey zrysuy liniią cd, przećináiącą pierwszą td, ná d. Po szoste: Od d przypuść liniią db krzyżową sámey tb. Po śiodme, liniią db, obeymiy cyrklem y przenieś ná bok skále: á wiele cząstek ná niey znaydźiesz, tyle łokći będźie miáłá odległość niedostępna BD. Dla tryángułów rownokątnych tbd, y TBD. Drugi Sposob. Mierzenia Tablicą Mierniczą Odległośći niedostępney (BD) ze dwoch stácyy (T,C,) ná wysokośći (DT,) obránych. MIy naprzod wiádomą odległość T, C,
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 28
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
B stacyj, żeby ściana jej GH, stanęła na linii DN, pomyślnie wyciągnionej aż do B. Potym, przez ścianę HL, upatrz znak jaki E na krzyż, i ku niemu przemierz z pilnością po prostu łokci naprzykład 30. A na ścianę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skale tyleż części, które niech będą Lb, i przez b, zrysuj nieznaczną bd, równoodległą samej HG. Po trzecie. W końcu odmierzonych łokci 30, na L, postaw Tablicę tak, żebyś przez linią z Celami postawioną na ścianie LH, obaczył B: i obróciwszy linią z Celami przy igiełce L, przeciwko
B stácyi, żeby śćiáná iey GH, stánęłá ná linii DN, pomyślnie wyćiągnioney áż do B. Potym, przez śćiánę HL, vpátrz znák iáki E ná krzyż, y ku niemu przemierz z pilnośćią po prostu łokći náprzykład 30. A ná śćiánę LH tablice, od L, ku H, przemierz z boku skále tyleż częśći, ktore niech będą Lb, y przez b, zrysuy nieznáczną bd, rownoodległą sámey HG. Po trzećie. W końcu odmierzonych łokći 30, ná L, postaw Tablicę ták, żebyś przez liniią z Celámi postáwioną ná śćiánie LH, obaczył B: y obroćiwszy liniią z Celámi przy igiełce L, przećiwko
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 29
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
26. Abo więc pociągnąwszy przez M, linii MD, na Z, i MC na H, ile potrzebować będziesz do wynalezienia odległości MD, i MC, postawisz Tablicę Mierniczą na M, z przylepionym (woskiem) arkuszem papieru, i przy igiełce podle linii Celowej zrysujesz anguł HMZ. Na którego ścianę HM Przestawisz z skale miarę linii MC: A na ścianę MZ, z tejże skali, miarę linii MD. Toż odległość punktów H, Z objąwszy w cyrkiel i przestawiwszy na skalę, dowiesz się że tyle ma łokci Odległość DC, ile ma cząstek linia na karcie HZ. Czwarty sposób przytrudniejszy znajdziesz w Zabawie 10 w Nauce 24 o
26. Abo więc poćiągnąwszy przez M, linii MD, ná Z, y MC ná H, ile potrzebowáć będżiesz do wynáleźięnia odległośći MD, y MC, postáwisz Tablicę Mierniczą ná M, z przylepionym (woskiem) árkuszem pápieru, y przy igiełce podle linii Celowey zrysuiesz ánguł HMZ. Ná ktorego śćiánę HM Przestáwisz z skálé miárę linii MC: A ná śćiánę MZ, z teyże skáli, miárę linii MD. Toż odległość punktow H, Z obiąwszy w cyrkiel y przestáwiwszy ná skálę, dowiesz się że tyle ma łokći Odległość DC, ile ma cząstek linia ná kárćie HZ. Czwarty sposob przytrudnieyszy znaydżiesz w Zábáwie 10 w Náuce 24 o
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
, abo w przylepianiu woskiem, karty z liniami przecinającymi się na krzyż. Tedy aby sobie Geometra tę trudność ułatwił. Niech na Tablicy Mierniczej przyda linią BMD, krzyżową samej KMN; i niech wygotuje Węgielnicę płaską W, której pomocą, potrafi by naprostszy, wymierzać wszelkie Wysokości przystępne u spodu, i Odległości niedostępne: bez skale podziałów, bez cyrkla, bez przylepiania karty na Tablicy Mierniczej, bez rysowania linij jakich na niej, i bez umiejętności Arytmetyki; byle umiał do sta zliczyć. Wygotowanie Węgielnice Płaskiej. WEźmi W, czwartą część arkusza papieru (mniejszą większą według wielkości czwartej części Tablice Mierniczej,) abo tyląż blaszkę mosiężną cienką: i
, ábo w przylepiániu woskiem, kárty z liniiámi przećináiącymi się ná krzyż. Tedy aby sobie Geometrá tę trudność vłátẃił. Niech ná Tablicy Mierniczey przyda liniią BMD, krzyżową sámey KMN; y niech wygotuie Węgielnicę płáską W, ktorey pomocą, potráfi by naprostszy, wymierzáć wszelkie Wysokośći przystępne v spodu, y Odległosći niedostępne: bez skále podżiałow, bez cyrklá, bez przylepiánia kárty ná Tablicy Mierniczey, bez rysowánia liniy iákich ná niey, y bez vmieiętnośći Arythmetyki; byle vmiał do stá zliczyć. Wygotowánie Węgielnice Płáskiey. WEźmi W, czwartą część árkuszá pápieru (mnieyszą większą według wielkośći czwartey częśći Tablice Mierniczey,) ábo tyląż blászkę mośiężną ćienką: y
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
abo wiele się ich zmieści: A liczba przypisana niech idzie od angułów krzyżowych m, i u, ku, c, i n. Będziesz miał Instrument gotowy, (który Węgielnicą płaską zwać będę,) ułatwiający do podżywienia używanie Tablice Mierniczej wrozmierzaniu Odległości, Wysokości i głębokości, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrkla, bez skale mierniczej, i umiejętności rachowania. Tej tedy Węgielnice tak użyjesz w Naukach pomienionych. Nauka XXIX. Odległość poziomną niedostępną (MN) przemierzać przez Tablicę Mierniczą snadniej niż w Nauce 14. na karcie 14. POstawiwszy poziomno Tablicę Mierniczą na M, a linią z Celami na linii Mn Tablice, poty kręć Tablicę, póki nie
ábo wiele się ich zmieśći: A liczbá przypisána niech idźie od ángułow krzyżowych m, y u, ku, c, y n. Będźiesz miał Instrument gotowy, (ktory Węgielnicą płáską zwáć będę,) vłátwiáiący do podżiwięnia vżywánie Tablice Mierniczey wrozmierzániu Odległośći, Wysokośći y głębokośći, by naprostszemu człowiekowi, bez cyrklá, bez skále mierniczey, y vmieiętnośći ráchowánia. Tey tedy Węgielnice ták vżyiesz w Náukách pomięnionych. NAVKA XXIX. Odległość poźiomną niedostępną (MN) przemierzáć przez Tablicę Mierniczą snádniey niż w Náuce 14. ná kárćie 14. POstáwiwszy poźiomno Tablicę Mierniczą ná M, á liniią z Celámi ná linii Mn Tablice, poty kręć Tablicę, poki nie
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 32
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
igiełki w rogu Tablice stojącej. jako w Nauce następującej 38. 2 Wysokości dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwojako. Abo z pomocą Węgielnice płaskiej: (jaka jest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy karcie 9. tej Części 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrkla i skale i skale podziałów, wydzielonych na linii z Celami. Do pierwszego sposobu: to jest z pomocą Węgielnice, nie potrzeba ani inszej karty na Tablicy, ani cyrkla, ani skale podziałów, na linii z celami, ani wyrachowania czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. Tak iż od naprostszych ludzi praktykować się może z wielkim
igiełki w rogu Tablice stoiącey. iako w Náuce nástępuiącey 38. 2 Wysokośći dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwoiáko. Abo z pomocą Węgielnice płáskiey: (iáka iest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy kárćie 9. tey Częśći 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrklá y skále y skále podźiałow, wydźielonych ná linii z Celámi. Do pierwszego sposobu: to iest z pomocą Węgielnice, nie potrzebá áni inszey karty ná Tablicy, áni cyrkla, áni skále podźiałow, ná linii z celámi, áni wyráchowánia czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. Tak iż od naprostszych ludźi práktykowáć się może z wielkim
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
rogu Tablice stojącej. jako w Nauce następującej 38. 2 Wysokości dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwojako. Abo z pomocą Węgielnice płaskiej: (jaka jest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy karcie 9. tej Części 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrkla i skale i skale podziałów, wydzielonych na linii z Celami. Do pierwszego sposobu: to jest z pomocą Węgielnice, nie potrzeba ani inszej karty na Tablicy, ani cyrkla, ani skale podziałów, na linii z celami, ani wyrachowania czwartej liczby niewiadomej, ze trzech wiadomych. Tak iż od naprostszych ludzi praktykować się może z wielkim ich podziwieniem
rogu Tablice stoiącey. iako w Náuce nástępuiącey 38. 2 Wysokośći dostępne: mierzą się Tablicą Mierniczą, dwoiáko. Abo z pomocą Węgielnice płáskiey: (iáka iest W. w Tablicy 4. w Figurze 2. przy kárćie 9. tey Częśći 2. Geometry) Abo bez Węgielnice, z pomocą cyrklá y skále y skále podźiałow, wydźielonych ná linii z Celámi. Do pierwszego sposobu: to iest z pomocą Węgielnice, nie potrzebá áni inszey karty ná Tablicy, áni cyrkla, áni skále podźiałow, ná linii z celámi, áni wyráchowánia czwartey liczby niewiádomey, ze trzech wiádomych. Tak iż od naprostszych ludźi práktykowáć się może z wielkim ich podźiwięniem
Skrót tekstu: SolGeom_II
Strona: 37
Tytuł:
Geometra polski cz. 2
Autor:
Stanisław Solski
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1684
Data wydania (nie wcześniej niż):
1684
Data wydania (nie później niż):
1684
