/ gęste korzonki z korzenia jednego kosmate wydając/ miedzy sobą poplecione/ zapachu przykrego: ale który przy wierzchu tej góry roście/ jest zapachu wdzięczniejszego/ Kłosu krótkiego: a jakoby w ziemi przyciętego/ wonią Ostryżu pachniącemu podobny. Tejże mocy/ i skutków tychże/ których Syrasteński. Jest i trzeci Nardus/ albo Spikanarda/ który od miejsca/ na którym roście/ Samforetycki imię ma: wzrostu krótszego/ Kłosu dłuższego/ śrzodkiem biały: niekiedy puszcza z siebie pręt/ przykro/ jako Koźlim parkiem/ pachniący. A ten w lekarstwie pożytku żadnego nie czyni. 2. 3. Fałszowanie.
NArdus Indiański/ Fałszyrze i oszustowie/ niekiedy w
/ gęste korzonki z korzenia iednego kosmáte wydáiąc/ miedzy sobą poplećione/ zapáchu przykrego: ále ktory przy wierzchu tey gory rośćie/ iest zapáchu wdźięcznieyszego/ Kłosu krotkiego: á iákoby w źiemi przyćiętego/ wonią Ostryżu pachniącemu podobny. Teyże mocy/ y skutkow tychże/ ktorych Syrásteński. Iest y trzeci Nárdus/ albo Spikánárdá/ ktory od mieyscá/ ná ktorym rośćie/ Sámphoretycki imię ma: wzrostu krotszego/ Kłosu dłuższego/ śrzodkiem biały: niekiedy puscza z śiebie pręt/ przykro/ iáko Koźlim párkiem/ pachniący. A ten w lekárstwie pożytku żadnego nie czyni. 2. 3. Fałszowánie.
NArdus Indyáński/ Fałszyrze y oszustowie/ niekiedy w
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 30
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Z przyczyny zimnej choremu jest ratunkiem warząc go/ a pijąc. Mocz wywodzi. Żołądku. Ślezionie Nyrkom. Pęcherzowi. zaziębłym Wątrobie zapalonej i na puchłej.
Wątrobie zapalonej i nabrzmiałej/ z Piołynem w wodzie albo w winie warzony/ a trunkiem używany/ jest lekarstwem.
Owa tychże skutków jest/ których Nardus Francuski. Spikanarda Ogródna. ROZDZIAŁ X.
Spicanarda. Pseudonardus. Spica hortennalba. Nardus Italica. Spikánárdi.
SPikanarda Swojska/ albo ogródna/ którą drudzy Włoską zowią/ jest daleko różna od Nardusa/ albo Spikanardy Indyjskiej/ Syrasteńskiej/ Celtyckiej/ i górnej/ nie tylko skutkami/ ale też wyobrażeniem i kształtem/ i zowią ją niektórzy Lawendą
Z przyczyny źimney choremu iest rátunkiem wárząc go/ á piiąc. Mocz wywodźi. Zołądku. Sleźionie Nyrkom. Pęchyrzowi. záźiębłym Wątrobie zápaloney y ná puchłey.
Wątrobie zápaloney y nábrzmiáłey/ z Piołynem w wodźie álbo w winie wárzony/ á trunkiem vżywány/ iest lekárstwem.
Owa tychże skutkow iest/ ktorych Nárdus Fráncuski. Spikánárdá Ogrodna. ROZDZIAŁ X.
Spicanarda. Pseudonardus. Spica hortennalba. Nardus Italica. Spikánárdi.
SPikánárdá Swoyska/ albo ogrodna/ ktorą drudzy Włoską zowią/ iest dáleko rozna od Nárdusá/ álbo Spikánárdy Indyiskiey/ Syrásteńskiey/ Celtyckiey/ y gorney/ nie tylko skutkámi/ ále też wyobráżeniem y kształtem/ y zowią ią niektorzy Láwendą
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 39
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i w Lipcu obficie kwitnie. Zielnik D. Symona Syrenniusa/ Miejsce.
NAwięcej się kocha w Pagórkach/ w miejscach kamienistych i rumistych/ ku słońcu położonych. V nas w ogrodziech tylko bywa sadzona i flancowana. Indzie/ a ile w krainach ciepłych/ sama przez się roście/ na kamienistych wyspach. Przyrodzenie.
NAsza Spikanarda Ogródna jest przyrodzenia rozgrzewającego/ i wysuszającego/ na końcu wtórego stopnia/ albo na początku trzeciego/ otwiera/ ścieńcza/ trawi/ mając cząstki w sobie subtelne i przenikające. Moc i skutki.
Mózgu wszelakim dolegliwościom z zimna pochodzącym jest użyteczna. Jako Nerwom albo Piętym żyłom. Mózgu niedostatkom z zimna. Paraliżu. Kaduku.
y w Lipcu obfićie kwitnie. Zielnik D. Symoná Syrenniusá/ Mieysce.
NAwięcey się kocha w Págorkách/ w mieyscách kámienistych y rumistych/ ku słońcu położonych. V nas w ogrodźiech tylko bywa sádzona y fláncowána. Indźie/ á ile w kráinách ćiepłych/ sámá przez śię rośćie/ ná kámienistych wyspách. Przyrodzenie.
NAszá Spikánárdá Ogrodna iest przyrodzenia rozgrzewáiącego/ y wysuszáiącego/ ná końcu wtorego stopniá/ álbo ná pocżątku trzećiego/ otwiera/ śćieńcza/ trawi/ máiąc cząstki w sobie subtelne y przenikáiące. Moc y skutki.
Mozgu wszelákim dolegliwośćiom z źimná pochodzącym iest vżyteczna. Iáko Nerwom álbo Piętym żyłom. Mozgu niedostatkom z źimná. Páráliżu. Káduku.
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 40
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
Owa wielom i rozmaitym niedostatkom w ciele/ a zwłaszcza z zimnych przyczyn jest barzo użyteczny. (Enon:) O Lawendzie/ Rozdział 11.
LAwenda Podobna jest Spikanardzie/ jeno że listu węższego i krótszego/ do tego cieńszego/ mając kwiateczki blado błękitne/ kłosiste ziające i rozłożyste/ zapachu nie tak przykrego/ jako Spikanarda/ ani tak ostrego/ ale wdzięcznego. Miejsce.
ROście sama przez się w ciepłych stronach/ na pagórkach kamienistych/ a ku słońcu wyłożonych/ unas w Ogrodziech tylko bywa sadzona i flancowana. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie.
ROzgrzewa
.
Owa wielom y rozmáitym niedostátkom w ciele/ á zwłasczá z źimnych przyczyn iest bárzo vżyteczny. (Enon:) O Láwendźie/ Rozdźiał 11.
LAwendá Podobna iest Spikánárdźie/ ieno że listu węższego y krotszego/ do tego ćienszego/ máiąc kwiateczki bládo błękitne/ kłośiste źiáiące y rozłożyste/ zapáchu nie ták przykrego/ iáko Spikánárdá/ áni ták ostrego/ ále wdźięcznego. Mieysce.
ROśćie sáma przez śię w ćiepłych stronách/ ná págorkách kámienistych/ á ku słońcu wyłożonych/ vnas w Ogrodźiech tylko bywa sádzona y fláncowána. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie.
ROzgrzewa
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 31
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
.
ROście sama przez się w ciepłych stronach/ na pagórkach kamienistych/ a ku słońcu wyłożonych/ unas w Ogrodziech tylko bywa sadzona i flancowana. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simona Syrenniusa. Przyrodzenie.
ROzgrzewa Lawenda/ wysusza i ściencza/ ale lżej niżli Spikanarda/ we wtórym stopniu. Moc i skutki. Mózgu zbytnie zimnemu.
Mózg z zimnych wilgotności wysusza/ kładąc Lawendę w ług/ z Szaiwią i z Majeranem/ tym głowę przemywając. Głowie ustawicznie bolejącej.
Głowie mdłej a ustawicznie bolejącej/ uczynić woreczek/ albo radniej czapeczkę z kitajki/ i napełnić ją kwiecim Lawendowym. Agdzieby
.
ROśćie sáma przez śię w ćiepłych stronách/ ná págorkách kámienistych/ á ku słońcu wyłożonych/ vnas w Ogrodźiech tylko bywa sádzona y fláncowána. Lauenda. Lauendula. Saliunca Pli. Pseudo Nardus. Foemmia. Láwendel. Zielnik D. Simoná Syrenniusá. Przyrodzenie.
ROzgrzewa Láwendá/ wysusza y śćiencza/ ále lżey niżli Spikánárdá/ we wtorym stopniu. Moc y skutki. Mozgu zbytnie zimnemu.
Mozg z źimnych wilgotnośći wysusza/ kłádąc Láwendę w ług/ z Szaiwią y z Máieranem/ tym głowę przemywáiąc. Głowie vstáwicznie boleiącey.
Głowie mdłey á vstáwicznie boleiącey/ vczynić woreczek/ álbo rádniey czapeczkę z kitáyki/ y nápełnić ią kwiećim Láwendowym. Agdźieby
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 32
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
zbytnie w głowie wysusza i trawi/ myjąc głowę ługiem/ w którymby długo Lawenda/ Bukowica/ Bobkowe liście/ i Czarnucha moknęła. Księgi Pierwsze. Od Molów szat broni.
Od molów szaty zachowuje/ kładać ją miedzy nie (Tabe)
Owa tym wszystkim niedostatkom i chorobom/ z zimnych wilgotności pochodzącym służy/ którym Spikanarda. Mózgu i Nerwom.
A zwłaszcza mózgu i Nerwom od niego pochodzącym/ wziąwszy jej według upodobania. Szałwiej/ Szystowej Lawendy/ Rozmarynu/ Kwiatu Muszkatowego/ Cynamonu/ Gwoździków/ Cardamonu/ Majeranu/ Bukowice/ i innych do tego służących rzeczy zarówno/ i to wszytko w winie abo w wodzie warzyć/ a każdego dnia
zbytnie w głowie wysusza y trawi/ myiąc głowę ługiem/ w ktorymby długo Láwendá/ Bukowicá/ Bobkowe liśćie/ y Czárnuchá moknęłá. Kśięgi Pierwsze. Od Molow szat broni.
Od molow száty záchowuie/ kłádác ią miedzy nie (Tabe)
Owa tym wszystkim niedostátkom y chorobom/ z źimnych wilgotnośći pochodzącym służy/ ktorym Spikánárdá. Mozgu y Nerwom.
A zwłasczá mozgu y Nerwom od niego pochodzącym/ wźiawszy iey według vpodobánia. Szałwiey/ Szystowey Lawendy/ Rozmárynu/ Kwiátu Muszkátoweg^o^/ Cynámonu/ Gwoźdźikow/ Cardamonu/ Máieranu/ Bukowice/ y inych do tego służących rzeczy zárowno/ y to wszytko w winie ábo w wodźie wárzyć/ á káżdeg^o^ dniá
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 33
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
