Montibus Antyquis: „Regis”, „Boner”, „Bużenin”, „Lois”, to jest z urzędu żupnego: j. p. Oleśnicki z Oleśnik, żupnik krakowski, im. p. Stanisław Gawroński, podżupek szl. Marcin Krogulecki, pisarz żupny, szl. Józef Kobierski i Jan Kołdrowicz, stygarowie tak Starych, jak i Nowych Gór, im. p. Morsztyn z Raciborska, bachmistrz wielicki, a z urzędu imci p. podkomorzego krakowskiego: im. p. Kolacki, sędzia, sławny Sebastyjan Skępski, podsędek, Urban Czarnecki, Jankowski, Stanisław Ochocki, Wilhelm Betel, starejszy gór wielickich - wszyscy na dół
Montibus Antiquis: „Regis”, „Boner”, „Bużenin”, „Lois”, to jest z urzędu żupnego: j. p. Oleśnicki z Oleśnik, żupnik krakowski, im. p. Stanisław Gawroński, podżupek szl. Marcin Krogulecki, pisarz żupny, szl. Józef Kobierski i Jan Kołdrowicz, stygarowie tak Starych, jak i Nowych Gór, im. p. Morsztyn z Raciborska, bachmistrz wielicki, a z urzędu imci p. podkomorzego krakowskiego: im. p. Kolacki, sędzia, sławny Sebastyjan Skępski, podsędek, Urban Czarnecki, Jankowski, Stanisław Ochocki, Wilhelm Betel, starejszy gór wielickich - wszyscy na dół
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 7
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
, kiedy się urzędem p. podkomorzego świadczy, o czym ten urząd świadczyć nie może, bo nie wie; a pożyteczna by to rzecz była, żeby za wiadomością tego urzędu było to i dystrybuta, coby kaszty kosztowały. I słusznie by się mógł starać p. podkomorzy u j. k. mci, żeby stygarowie nie pisali kopaczom roboty i nie bankowali i jednego bałwana bez urzędu podkomorskiego, iżby ten wiedział, wiele kopacz na kwartał wyrąbie bałwanów do incyzyjej; żeby pieców nie wymierzali bez tego urzędu i pp. stolników wiadomych. 3. Instrukcja obliczania pracy i płacy kopaczy w kopalni wielickiej
Wieliczka, 9 X 1642
Naprzód, iż
, kiedy się urzędem p. podkomorzego świadczy, o czym ten urząd świadczyć nie może, bo nie wie; a pożyteczna by to rzecz była, żeby za wiadomością tego urzędu było to i dystrybuta, coby kaszty kosztowały. I słusznie by się mógł starać p. podkomorzy u j. k. mci, żeby stygarowie nie pisali kopaczom roboty i nie bankowali i jednego bałwana bez urzędu podkomorskiego, iżby ten wiedział, wiele kopacz na kwartał wyrąbie bałwanów do incyzyjej; żeby pieców nie wymierzali bez tego urzędu i pp. stolników wiadomych. 3. Instrukcja obliczania pracy i płacy kopaczy w kopalni wielickiej
Wieliczka, 9 X 1642
Naprzód, iż
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 8
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
się potrójny, miar cztery wszerz, zowie się poczwórny. Szerszy być nie może, bo kopacz nie zbiłby go całkiem, musiałby się na ścianie targać i psować na sztuki, bo i poczwórne rzadko kiedy całkiem dobrze biorą i zakazują kopaczom pod karaniem zajmować poczwórnego; gdyby mu źle wziął albo się zepsował, karzą stygarowie takich kopaczów bałwanem dwiema z regestru. Na przykład zbije kopacz kłapcia wzdłuż miar 6 a wszerz 4 i trzeba kopaczowi takiego kłapcia pisać za 8 bałwanów, gdy go zbije, urwie i położy dobrze zupełnego, ale jeśli się zepsuje, luboby przyczyny nie dał, tedy z tego samego, że poczwórnego zajął, wiedząc że
się potrójny, miar cztery wszerz, zowie się poczwórny. Szerszy być nie może, bo kopacz nie zbiłby go całkiem, musiałby się na ścianie targać i psować na sztuki, bo i poczwórne rzadko kiedy całkiem dobrze biorą i zakazują kopaczom pod karaniem zajmować poczwórnego; gdyby mu źle wziął albo się zepsował, karzą stygarowie takich kopaczów bałwanem dwiema z regestru. Na przykład zbije kopacz kłapcia wzdłuż miar 6 a wszerz 4 i trzeba kopaczowi takiego kłapcia pisać za 8 bałwanów, gdy go zbije, urwie i położy dobrze zupełnego, ale jeśli się zepsuje, luboby przyczyny nie dał, tedy z tego samego, że poczwórnego zajął, wiedząc że
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 10
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
albo więc spukluje, że będzie właśnie jako koryto wydrążone, za-
czem z takowego niewiele bałwanów dobrych bywa, gdyż nie każdy kopacz umie sobie kłapcia oprawić i zbić, chociaż go dobrze obrąbi, częścią też, gdy nie dotnie wierzchu w końcach. Przy takowym zepsowaniu, lubo będzie kłapcia miar 7 potrójnego, nie przyjmują stygarowie tylko za 6 bałwanów do regestru, a siódmego defalkują kopaczowi ratione culpae i tym kopacza karzą. Do numeracyjej nie będą mere tylko 3 albo 4 bałwany, a z ostatku kruchy, to z takiego kłapcia musi być większa część straconych bałwanów niźli własnych. Zepsuje także kopacz nagłym biciem na kliny, kiedy brania soli nie rozumie
albo więc spukluje, że będzie właśnie jako koryto wydrążone, za-
czem z takowego niewiele bałwanów dobrych bywa, gdyż nie każdy kopacz umie sobie kłapcia oprawić i zbić, chociaż go dobrze obrąbi, częścią też, gdy nie dotnie wierzchu w końcach. Przy takowym zepsowaniu, lubo będzie kłapcia miar 7 potrójnego, nie przyjmują stygarowie tylko za 6 bałwanów do regestru, a siódmego defalkują kopaczowi ratione culpae i tym kopacza karzą. Do numeracyjej nie będą mere tylko 3 albo 4 bałwany, a z ostatku kruchy, to z takiego kłapcia musi być większa część straconych bałwanów niźli własnych. Zepsuje także kopacz nagłym biciem na kliny, kiedy brania soli nie rozumie
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 11
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
podkomorzego, że siła żalaza kopacz psuje w kamieniu, który dla skąpości i krótkości kłapcia przytrzymuje, bo sporsze jedno cięcie z wierzchu i spodku na soli zielonej aniżeli sześć na szybikowej, a to dla kamienia twardego, pozowolono kopaczowi, gdzie kłapcia jest wzdłuż miar 3 potrójnego, z którego tylko będą 2 bałwany mere, przyjmują stygarowie kopaczowi i piszą za 4 bałwany, a gdzie będzie ściany wzdłuż 4 miary, a potrójnego zajmie, tam piszą kopaczowi pięć, a gdzie 5 miar wzdłuż, piszą za bałwanów sześć. I gdzie się pisze za 6 bałwanów, nie może pokazać tylko własnych trzy. Racja: kosy trawią czwartego, piąty wchodzi w bankowanie
podkomorzego, że siła żalaza kopacz psuje w kamieniu, który dla skąpości i krótkości kłapcia przytrzymuje, bo sporsze jedno cięcie z wierzchu i spodku na soli zielonej aniżeli sześć na szybikowej, a to dla kamienia twardego, pozowolono kopaczowi, gdzie kłapcia jest wzdłuż miar 3 potrójnego, z którego tylko będą 2 bałwany mere, przyjmują stygarowie kopaczowi i piszą za 4 bałwany, a gdzie będzie ściany wzdłuż 4 miary, a potrójnego zajmie, tam piszą kopaczowi pięć, a gdzie 5 miar wzdłuż, piszą za bałwanów sześć. I gdzie się pisze za 6 bałwanów, nie może pokazać tylko własnych trzy. Racyja: kosy trawią czwartego, piąty wchodzi w bankowanie
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 11
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
kernarowe, wały, drabiny, drzewka leśnicze i świerzyckie, piwa, sery etc., żelaza, czopy, obręcze, szpernale, krokwy i w snopach może mieć; dla przypadków szkód przez niego szkoda opisować, aby się dobry nie psował etc., jednak podżupek uważny zabieżny temu, zrozumiawszy jego postępki.
Pp. stygarowie przy osadach mają być, osadziwszy i z pp. warcabnikami się rozmówiwszy, po robotniku na dół zjechać, robotę kopacką mają rozumieć, ostrożni na bankowania, doręb kopackich doglądać, także kieratów i poleni, zdrowia ludzkiego, koni i psowania lin. Sami, nie przez sługi, aby rotę od kopacza odbierali, mniejszych
kernarowe, wały, drabiny, drzewka leśnicze i świerzyckie, piwa, sery etc., żelaza, czopy, obręcze, szpernale, krokwy i w snopach może mieć; dla przypadków szkód przez niego szkoda opisować, aby się dobry nie psował etc., jednak podżupek uważny zabieżny temu, zrozumiawszy jego postępki.
Pp. stygarowie przy osadach mają być, osadziwszy i z pp. warcabnikami się rozmówiwszy, po robotniku na dół zjechać, robotę kopacką mają rozumieć, ostrożni na bankowania, doręb kopackich doglądać, także kieratów i poleni, zdrowia ludzkiego, koni i psowania lin. Sami, nie przez sługi, aby rotę od kopacza odbierali, mniejszych
Skrót tekstu: InsGór_1
Strona: 51
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 1
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1615 a 1650
Data wydania (nie wcześniej niż):
1615
Data wydania (nie później niż):
1650
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
owo residuum, co od tamtego zostanie, temu ma być dane.
Ładarze też mają sobie pozwolenie sztuki przy sztukach kopackich a to ratione wykładania bałwanów do Wisły, które kiedy i kędy będą wykładać, dawać im je albo pieniądze za nie potrzeba, a jeśli nie będą, tedy się ich upominać nie mogą.
Przy miarkach stygarowie, warcabni bywać powinni, także z urzędu podkomorskiego pan podsędek i starejsi alternatim, każdego przy opisanej mierzonej
miarze zostawując, które zaraz nad górą żupa płacić będzie. A miarek ani sługom swoim, ani starejsi kopaczom dawać nie będą. Tenże urząd buntom wszelakim zabiegać będzie, pryncypałów karać, relegatos do żadnej roboty nie przypuszczać
owo residuum, co od tamtego zostanie, temu ma być dane.
Ładarze też mają sobie pozwolenie sztuki przy sztukach kopackich a to ratione wykładania bałwanów do Wisły, które kiedy i kędy będą wykładać, dawać im je albo pieniądze za nie potrzeba, a jeśli nie będą, tedy się ich upominać nie mogą.
Przy miarkach stygarowie, warcabni bywać powinni, także z urzędu podkomorskiego pan podsędek i starejsi alternatim, każdego przy opisanej mierzonej
miarze zostawując, które zaraz nad górą żupa płacić będzie. A miarek ani sługom swoim, ani starejsi kopaczom dawać nie będą. Tenże urząd buntom wszelakim zabiegać będzie, pryncypałów karać, relegatos do żadnej roboty nie przypuszczać
Skrót tekstu: InsGór_2
Strona: 66
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 2
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1653 a 1691
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1691
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
i numerum, na drugi głowie cetnarów kwotę, i tak wyprawuje bałwany dewekciarz, tj. dozorca, i powinien je odprowadzić na kaszt mogilski, aby zupełnie były p. stodolnemu oddane. Te p. stodolny na legary każe włożyć i piaskiem obsypać, aby im słota nie tak dalece szkodziła; ładunku tychże pp. stygarowie pilnują, każdy swoich walaczów.
Przy wyprawie beczek z nadgórza taki porządek: beczki, lub na dole pakowane, gdy z dołu wydane bywają, zaraz na jedną głowę każe pakować, p. warcabny swoje, p. kolekciany swoje przy p. hutmanie tejże góry; opakowane kopią, które, gdy się dewekta otworzy
i numerum, na drugi głowie cetnarów kwotę, i tak wyprawuje bałwany dewekciarz, tj. dozorca, i powinien je odprowadzić na kaszt mogilski, aby zupełnie były p. stodolnemu oddane. Te p. stodolny na legary każe włożyć i piaskiem obsypać, aby im słota nie tak dalece szkodziła; ładunku tychże pp. stygarowie pilnują, każdy swoich walaczów.
Przy wyprawie beczek z nadgórza taki porządek: beczki, lub na dole pakowane, gdy z dołu wydane bywają, zaraz na jedną głowę każe pakować, p. warcabny swoje, p. kolekciany swoje przy p. hutmanie tejże góry; opakowane kopią, które, gdy się dewekta otworzy
Skrót tekstu: InsGór_2
Strona: 70
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 2
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1653 a 1691
Data wydania (nie wcześniej niż):
1653
Data wydania (nie później niż):
1691
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
żadnych swoich żeby nad górami nie mieli sub privatione officii, ale żeby o skarbowych lepszy dozór mieli, ponieważ tak często bez miary zdychają, a są nad górami zawsze praesentes. Więc się to pilnie zaleca, aby była lepsza baczność na to, nie spuszczając się na p. koniuszego i trybarzów.
8-vo. Pp. stygarowie i warcabni ażeby byli samej presse tylko pilnujący usługi skarbowej, nie biorąc na siebie urzędów miejskich, bo w tym jest niedozór, ile tych czasów, gdzieby mu trzeba skarbowej usługi i powinności przypilnować i zjechać na dół, to on za interesami miejskiemi uganiać się musi. Który by się protunc takowy znajdował, relegetur ab
żadnych swoich żeby nad górami nie mieli sub privatione officii, ale żeby o skarbowych lepszy dozór mieli, ponieważ tak często bez miary zdychają, a są nad górami zawsze praesentes. Więc się to pilnie zaleca, aby była lepsza baczność na to, nie spuszczając się na p. koniuszego i trybarzów.
8-vo. Pp. stygarowie i warcabni ażeby byli samej presse tylko pilnujący usługi skarbowej, nie biorąc na siebie urzędów miejskich, bo w tym jest niedozór, ile tych czasów, gdzieby mu trzeba skarbowej usługi i powinności przypilnować i zjechać na dół, to on za interesami miejskiemi uganiać się musi. Który by się protunc takowy znajdował, relegetur ab
Skrót tekstu: InsGór_3
Strona: 75
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 3
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1706 a 1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1706
Data wydania (nie później niż):
1743
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
w czym osobliwsza zwierzchności żupnej zaleca się animadwersyja.
Walacze: Biorą za miarki i garce po fl. 3 gr 15 i osobno za każdą dróżkę po den. 4, także za śniadanie na szychtę po gr 2 1/2. Teraz dostaną od każdej dróżki inclusive z śniadaniem po den. 10. Tymi pp. stygarowie tak dysponować i robotę im miarkować będą, aby zawsze myto proporcyjonalne zarobić mogli, a jeżeliby przypadła szychta jedna i druga, w której by około walenia albo oprawy soli robić nie przyszło, natenczas do inszej jakiejkolwiek roboty ordynowani będą i zapłatę od niej postanowioną dostaną.
Kieratowi: Tym się płaci za miarki i garce fl
w czym osobliwsza zwierzchności żupnej zaleca się animadwersyja.
Walacze: Biorą za miarki i garce po fl. 3 gr 15 i osobno za każdą dróżkę po den. 4, także za śniadanie na szychtę po gr 2 1/2. Teraz dostaną od każdej dróżki inclusive z śniadaniem po den. 10. Tymi pp. stygarowie tak dysponować i robotę im miarkować będą, aby zawsze myto proporcyjonalne zarobić mogli, a jeżeliby przypadła szychta jedna i druga, w której by około walenia albo oprawy soli robić nie przyszło, natenczas do inszej jakiejkolwiek roboty ordynowani będą i zapłatę od niej postanowioną dostaną.
Kieratowi: Tym się płaci za miarki i garce fl
Skrót tekstu: InsGór_3
Strona: 85
Tytuł:
Instrukcje górnicze dla żup krakowskich z XVI-XVIII wieku, cz. 3
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty urzędowo-kancelaryjne
Gatunek:
instrukcje
Tematyka:
górnictwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1706 a 1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1706
Data wydania (nie później niż):
1743
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Antonina Keckowa
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wrocław
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1963
