Starodawnej.
XXIX. Wiedzieć należy iż Starodawnych wieków, osobliwie u Rzymian, Greków, Hebraiczyków, niezażywano cechowanych pieniędzy. Ale tylko w kupnie i w przedaży służyły metale według wagi. Ani figurowana ani cechowana miedź, srebro, złoto, według mniejszej lub większej wagi i jej nazwiska, mniejszą lub większą u ludzi miała stymę, a według tej była taksa rzeczy. Co po dziś dzień zachowują Chineńczykowie. J tak u dawnych Rzymian sławna była waga nazwana. As to jest funt ważąca metalu. Funt metalu miał swoi wydział na równe części 12. Z których jedna zwała się Uncia. Dwie Sextans, to jest szósta część funta. Trzy Quadrans
Starodawney.
XXIX. Wiedzieć należy iż Starodawnych wiekow, osobliwie u Rzymian, Grekow, Hebraiczykow, niezażywano cechowanych pieniędzy. Ale tylko w kupnie y w przedaży służyły metale według wagi. Ani figurowana áni cechowana miedź, srebro, złoto, według mnieyszey lub większey wagi y iey nazwiska, mnieyszą lub większą u ludzi miała stymę, á według tey była taxa rzeczy. Co po dziś dzień zachowuią Chineńczykowie. J ták u dawnych Rzymian sławna była waga nazwána. As to iest funt ważąca metalu. Funt metalu miał swoi wydział ná rowne części 12. Z ktorych iedna zwała się Uncia. Dwie Sextans, to iest szosta część funta. Trzy Quadrans
Skrót tekstu: BystrzInfRóżn
Strona: Z4
Tytuł:
Informacja różnych ciekawych kwestii
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia lubelska Societatis Jesu
Miejsce wydania:
Lublin
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
ekonomia, fizyka, matematyka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1743
Data wydania (nie wcześniej niż):
1743
Data wydania (nie później niż):
1743
dla Ojczyzny, żeby twój głos, zawsze od większej części odstąpiony, nic nigdy na szkodę Ojczyzny nie wskórał. Ty na tym plezyr tracisz, ale Rzplta nie szkoduje. Krótko tedy mówiąc, nienajlepsze wolne głosy mogą swego skutku nie mieć, ale rozsądne, dobre, zdrowe, nieinteressowane, rozumne, żarliwe głosy zawsze swoję stymę i uwagę mieć będą; raz podobno ustąpią, dziesięć razy z większą liczbą zwyciężą i większy skutek odbiorą i swego, na co pozwalają lub nie pozwalają, z dopomożeniem inszych głosów albo im pomagając dokażą.
Oczywista tedy rzecz, że się wydoskonala raczej, ubezpiecza i utrzymuje tym sposobem wolny każdego głos i pozwolenie czy niepozwolenie,
dla Ojczyzny, żeby twój głos, zawsze od większej części odstąpiony, nic nigdy na szkodę Ojczyzny nie wskórał. Ty na tym plezyr tracisz, ale Rzplta nie szkoduje. Krótko tedy mówiąc, nienajlepsze wolne głosy mogą swego skutku nie mieć, ale rozsądne, dobre, zdrowe, nieinteressowane, rozumne, żarliwe głosy zawsze swoję stymę i uwagę mieć będą; raz podobno ustąpią, dziesięć razy z większą liczbą zwyciężą i większy skutek odbiorą i swego, na co pozwalają lub nie pozwalają, z dopomożeniem inszych głosów albo im pomagając dokażą.
Oczywista tedy rzecz, że się wydoskonala raczej, ubezpiecza i utrzymuje tym sposobem wolny każdego głos i pozwolenie czy niepozwolenie,
Skrót tekstu: KonSSpos
Strona: 240
Tytuł:
O skutecznym rad sposobie
Autor:
Stanisław Konarski
Miejsce wydania:
Warszawa
Region:
Mazowsze
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty perswazyjne
Gatunek:
pisma polityczne, społeczne
Tematyka:
polityka
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
między 1760 a 1763
Data wydania (nie wcześniej niż):
1760
Data wydania (nie później niż):
1763
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Pisma wybrane
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Juliusz Nowak-Dłużewski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1955
Wielmożna Mościwa Pani Stolnikowa Koronna, niech mi się tu godzi, proszę, kotwicą uprzejmego afektu onej trochę zatamować kursu! I tę lotną tryremę, która po troistych przezacnych przodków Twoich cnót i sławy nieśmiertelnej rzekach nienaruszonym żegluje styrem, pobożnego i świątobliwego pragnienia napełnić towarami, które w tej przezornej nawie tym wyższą swych godności otrzymać obiecują stymę, im za sprzyjających zefirów faworem w pożądanym brzegu wdzięczniejsza one odbierać będzie ręka. Inaczej niegdy Jazon z Argonautami ku krainie Kolchis chciwe swe kierował żagle; inaczej zaś na Twoich herbownych rzekach odważnych kawalerów i mężnych bohatyrów sławne nawigują galeony. Tam złote powabiły i tak zachęciły łupy, że nie tylko ogromne monstra i morskie chimery za
Wielmożna Mościwa Pani Stolnikowa Koronna, niech mi się tu godzi, proszę, kotwicą uprzejmego afektu onej trochę zatamować kursu! I tę lotną tryremę, która po troistych przezacnych przodków Twoich cnót i sławy nieśmiertelnej rzekach nienaruszonym żegluje styrem, pobożnego i świątobliwego pragnienia napełnić towarami, które w tej przezornej nawie tym wyższą swych godności otrzymać obiecują stymę, im za sprzyjających zefirów faworem w pożądanym brzegu wdzięczniejsza one odbierać będzie ręka. Inaczej niegdy Jazon z Argonautami ku krainie Kolchis chciwe swe kierował żagle; inaczej zaś na Twoich herbownych rzekach odważnych kawalerów i mężnych bohatyrów sławne nawigują galeony. Tam złote powabiły i tak zachęciły łupy, że nie tylko ogromne monstra i morskie chimery za
Skrót tekstu: HugLacPrag
Strona: 17
Tytuł:
Pobożne pragnienia
Autor:
Herman Hugon
Tłumacz:
Aleksander Teodor Lacki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Tematyka:
religia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1673
Data wydania (nie wcześniej niż):
1673
Data wydania (nie później niż):
1673
Tekst uwspółcześniony:
tak
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Krzysztof Mrowcewicz
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
"Pro Cultura Litteraria"
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1997
mozolnych sciencji filozofem, sprawiedliwym bez prawa sędzią, niepodłym sine arte oratorem, pewnym bez perspektywy astronomistą, prawdziwym bez przysady człowiekiem mógł się mieć i bezpiecznie nazywać pracowity chłopek, bo w nim P. Bóg przez cnotę, jako się już rzekło, i czyste w prostocie życie wszytkie owe pomnażał doskonałości, w których sam przez stymę nagiego i rzetelnego serca bardziej korzystał aniżeli w nabytych wyśmienicie długą pracą i nauką przymiotach i polerach naszych. Przyjemniejszy Mu bywał jeden prostaczka paciorek albo ów głupiuchny: to Tobie, to mnie, z Panem Bogiem przez przykopę podział aniżeli wszytkie razem seraficzne z tytułu i druku swojego bez serca modlitwy, hymny i nabożeństwa nasze. Smaczniejsza
mozolnych sciencyi filozofem, sprawiedliwym bez prawa sędzią, niepodłym sine arte oratorem, pewnym bez perspektywy astronomistą, prawdziwym bez przysady człowiekiem mógł się mieć i bezpiecznie nazywać pracowity chłopek, bo w nim P. Bóg przez cnotę, jako się już rzekło, i czyste w prostocie życie wszytkie owe pomnażał doskonałości, w których sam przez stymę nagiego i rzetelnego serca bardziej korzystał aniżeli w nabytych wyśmienicie długą pracą i nauką przymiotach i polerach naszych. Przyjemniejszy Mu bywał jeden prostaczka paciorek albo ów głupiuchny: to Tobie, to mnie, z Panem Bogiem przez przykopę podział aniżeli wszytkie razem seraficzne z tytułu i druku swojego bez serca modlitwy, hymny i nabożeństwa nasze. Smaczniejsza
Skrót tekstu: MałpaCzłow
Strona: 46
Tytuł:
Małpa Człowiek
Autor:
Anonim
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
utwory synkretyczne
Gatunek:
satyry, traktaty
Tematyka:
obyczajowość
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1715
Data wydania (nie wcześniej niż):
1715
Data wydania (nie później niż):
1715
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Archiwum Literackie
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Paulina Buchwaldówna
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Wroclaw
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Zakład Narodowy im. Ossolińskich
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1962
Prussów JABŁONOWSKIEGO, KOWELSKIEGO etc STAROSTY, KAWALERA Orderu Z. Huberta, w Szkołach Lwowskich, si glo-
riari oportet, mego Dyscypuła, a teraz Kolatora respektem Podkamienieckiej Plebanii. Tych wierszów takie sistema i schema.
Przybądzcie spiesznym krokiem na pomoc Kameny, Abym rytmem tu NOWE pochwalił ATENY, I Autora samego, dał stymę Godności, Który się nad księgami zamknął w osobności; Rewelując arcana, które księgi kryły, I niemi tylko mądry, albo mole tyły. Z tej książki będzie biegłym nawet Idiota, (Gotowego nieczytać, była by sromota,) Wszytko w niej Autor pisze, i mądrze dotyka, Szkolnym i politykom stamtąd jest praktyka
Prussow IABŁONOWSKIEGO, KOWELSKIEGO etc STAROSTY, KAWALERA Orderu S. Huberta, w Szkołach Lwowskich, si glo-
riari oportet, mego Dyscypuła, á teraz Kollatora respektem Podkamienieckiey Plebanii. Tych wierszow takie sistema y schema.
Przybądzcie spiesznym krokiem na pomoc Kameny, Abym rytmem tu NOWE pochwalił ATENY, I Autora samego, dał stymę Godności, Ktory się nad księgami zamknął w osobności; Reweluiąc arcana, ktore księgi kryły, I niemi tylko mądry, albo mole tyły. Z tey ksiąszki będzie biegłym nawet Idiota, (Gotowego nieczytać, była by sromota,) Wszytko w niey Autor pisze, y mądrze dotyka, Szkolnym y politykom ztamtąd iest praktyka
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 7
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
tibi sunt necessaria: Conscienta et famá; Conscientia et propter Deum, Fama propter proximum. Cosamo wierszem. Polskim wytłumaczyłem tamże
O dwie rzeczy staraj się; o sumnienie, sławę O sumnienie, byś Boskie miał Oko łaskawe. Sława ci zaś potrzebna, między ludźmi brzmiącą, Tym cię, i przyszłym wiekom w stymę podająca.
Tamże na ścianie Emblema było, samotrzask na drzewie nastawiony na ptaki, do którego ptak się zbliża cum Lemmate: Quos cupit, capit. Na co Sentencja z Z. Bernarda aplikowana taka: Mnndus clamat, ego deficiam; Caro clamat ego inficiam: diabolus clamat, ego decipiam. Wiersz to samo eksplikował
tibi sunt necessaria: Conscienta et famá; Conscientia et propter Deum, Fama propter proximum. Cosamo wierszem. Polskim wytłumaczyłem tamże
O dwie rzeczy staray się; o sumnienie, sławę O sumnienie, byś Boskie miał Oko łaskawe. Sława ci zaś potrzebna, między ludzmi brzmiącą, Tym cię, y przyszłym wiekom w stymę podaiąca.
Tamże na ścianie Emblema było, samotrzask na drzewie nastawiony ná ptáki, do ktorego pták się zbliża cum Lemmate: Quos cupit, capit. Na co Sentencya z S. Bernarda applikowana taka: Mnndus clamat, ego deficiam; Caro clamat ego inficiam: diabolus clamat, ego decipiam. Wiersz to samo explikowáł
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 529
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
dwa Miecze Nosi w Herbie, a stymy nikt mu nie uwlecze Wszedł w komput i STRYKOWSKI Kustosz on Lubelski; KICKI Kanclerz Kujawski, człek on przyjacielski: I SIERAKOWSKI z temiż, Biskupi Synowiec, Każdy z nich Honorów, Fortun będzie Łowiec. Te są, Arcy-Infuły Perły w Lwowie Mieście, Wszyscy Im honor, stymę, jakiej godni, nieście.
W tym Województwie Ruskim te Miasta Sławne GRODEK, czyli Grodeck, nad rzeczką Pełten, gdzie Władysław Jagiełło przestał być śmiertelnym: gdzie serce jego w Kościele u OO Franciszkanów cum Epithapio jest pogrzebione, na jego własnej fundacyj a Ciało w Krakowie, z drugiemi Królami.
ZOŁKIEW MIasto Opus i fabryka
dwa Miecze Nosi w Herbie, á stymy nikt mu nie uwlecze Wszedł w komput y STRYKOWSKI Kustosz on Lubelski; KICKI Kanclerz Kuiawski, człek on przyiacielski: I SIERAKOWSKI z temiż, Biskupi Synowiec, Każdy z nich Honorow, Fortun będzie Łowiec. Te są, Arcy-Infuły Perły w Lwowie Mieście, Wszyscy Im honor, stymę, iakiey godni, nieście.
W tym Woiewodztwie Ruskim te Miasta Sławne GRODEK, czyli Grodeck, nad rzeczką Pełten, gdzie Władysław Iagiełło przestał bydź śmiertelnym: gdzie serce iego w Kościele u OO Franciszkanow cum Epithapio iest pogrzebione, na iego własney fundacyi a Ciało w Krakowie, z drugiemi Krolami.
ZOŁKIEW MIasto Opus y fabryka
Skrót tekstu: ChmielAteny_IV
Strona: 339
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 4
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1756
Data wydania (nie wcześniej niż):
1756
Data wydania (nie później niż):
1756
Pana: ale zechcę dopiero studere, abym tak mojej funkcyj; jako życzliwym W. M. Pana chęciom mógł correspondere aplikacją moją.
Deputatowi. Nie tylko koronna Temis wielkie Numon in hac majestate, ale i ja partykularnym aplauzem mnie amicum Numen J. W. W. Pana witam, i życzę, aby dalszę stymę i powagę od tej libram justitiae nieoszacowane w Ojczyźnie całej jego zebrały wysługi.
Respons. Wielkie fawor in judicio W. M. M. Pana znajduję, gdy nad zasługi swoje odbieram stymę z sentencyj jego: ale ten pierwszy koncypuję dekret przy mojej funkcyj, sądząc się być winnym in omni termino odsługiwać Braterski afekt W.
Páná: ále zechcę dopiero studere, ábym ták mojey funkcyi; jáko życzliwym W. M. Páná chęćiom mogł correspondere ápplikácyą moją.
Deputátowi. Nie tylko koronna Themis wielkie Numon in hac majestáte, ále y ja pártykularnym ápplauzem mnie amicum Numen J. W. W. Páná witam, y życzę, áby dálszę stymę y powagę od tey libram justitiae nieoszácowane w Oyczyznie cáłey jego zebráły wysługi.
Respons. Wielkie fáwor in judicio W. M. M. Páná znáyduję, gdy nád zásługi swoje odbieram stymę z sentencyi jego: ále ten pierwszy koncypuję dekret przy mojey funkcyi, sądząc śię być winnym in omni termino odsługiwáć Bráterski áffekt W.
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: H5
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
hac majestate, ale i ja partykularnym aplauzem mnie amicum Numen J. W. W. Pana witam, i życzę, aby dalszę stymę i powagę od tej libram justitiae nieoszacowane w Ojczyźnie całej jego zebrały wysługi.
Respons. Wielkie fawor in judicio W. M. M. Pana znajduję, gdy nad zasługi swoje odbieram stymę z sentencyj jego: ale ten pierwszy koncypuję dekret przy mojej funkcyj, sądząc się być winnym in omni termino odsługiwać Braterski afekt W. M. W. M. Pana. POWINSZOWÁNIE Świąt Narodzenia Pańskiego.
Aplauz 1. Ponieważ mię tak obligacja moja, jako i Fasciae náscentis Christi adstringunt do aplauzu dzisiejszego, więc nie tylko
hac majestáte, ále y ja pártykularnym ápplauzem mnie amicum Numen J. W. W. Páná witam, y życzę, áby dálszę stymę y powagę od tey libram justitiae nieoszácowane w Oyczyznie cáłey jego zebráły wysługi.
Respons. Wielkie fáwor in judicio W. M. M. Páná znáyduję, gdy nád zásługi swoje odbieram stymę z sentencyi jego: ále ten pierwszy koncypuję dekret przy mojey funkcyi, sądząc śię być winnym in omni termino odsługiwáć Bráterski áffekt W. M. W. M. Páná. POWINSZOWÁNIE Swiąt Národzenia Páńskiego.
Applauz 1. Ponieważ mię ták obligácya mojá, jáko y Fasciae náscentis Christi adstringunt do ápplauzu dźiśieyszego, więc nie tylko
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: H5
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
Brzydzi się takiemi lubo Pogański Poeta, gdy mówi: Odi profanum vulgus et arceo: I Hieronim Z. mówi: nec Deus irridetur, nec Divina debent.
Siódme Monitum. Żeby wszelka próżność i niewstydliwa mowa w Dyskursie żadnego nie miała miejsca; albowiem przy takiej licencyj, poczciwości w pogardę idzie, a występki osobliwszą biorę stymę: i z tąd wielkie pochodzą zgorszenia i ekscessa. Prawdziwie in manibus talis lingvae mors est non vita: a według Ezopa: Nihil illa pejus. Napomina Quinktylian: Tanquam scopulum vites verbum insolutum. A zaś Arystoteles radzi. Aut silere oportet aut honestiora silentio adferre.
Ośme Monitum. Żeby nie tylko niepoczciwych słów, ale
Brzydźi śię tákiemi lubo Pogáński Poeta, gdy mowi: Odi profanum vulgus et arceo: Y Hieronim S. mowi: nec Deus irridetur, nec Divina debent.
Siodme Monitum. Żeby wszelka prożność y niewstydliwa mowá w Dyskurśie żádnego nie miáłá mieyscá; álbowiem przy tákiey licencyi, poczćiwośći w pogardę idźie, á występki osobliwszą biorę stymę: y z tąd wielkie pochodzą zgorszenia y excessa. Práwdźiwie in manibus talis lingvae mors est non vita: á według Ezopa: Nihil illa pejus. Napomina Quinktylian: Tanquam scopulum vites verbum insolutum. A záś Arystoteles rádźi. Aut silere oportet aut honestiora silentio adferre.
Osme Monitum. Żeby nie tylko niepoczćiwych słow, ále
Skrót tekstu: BystrzPol
Strona: I8v
Tytuł:
Polak sensat
Autor:
Wojciech Bystrzonowski
Drukarnia:
Drukarnia Akademicka Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Wilno
Region:
ziemie Wielkiego Księstwa Litewskiego
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1733
Data wydania (nie wcześniej niż):
1733
Data wydania (nie później niż):
1733
