: 15 Samson nałowiwszy Liszek 300 im do ogonów nawiązawszy rozpalonych główni, na pniu stojące popalił Zboża Fiłisłyńczyków, Boskich, i swoich adwersarzów. JANOWI III. Królowi Polskiemu na Rusi rezydującemu przyniesiono rzecz admiracyj godną, Szczupaka zębami Lisa zażartego, i tak wraz z Lisem przyniesionego; co się stało, kiedy Lis pił wodę. Szczupak go swemi uchwycił zębami, interym od chłopa to widzącego oba złowieni. Historia Naturalis curiosa Poloniae.
ŁOS po Łacinie Alce, wysokością i grubością jest proporcją Konia pomiernego, i w ciele będącego, grzywy długiej i gęstej, maści albo sierści popielatej, którą mieni pewnych czasów. Głoś wydaje jak Dziecię płaczące. Samce rogi mają
: 15 Samson nałowiwszy Liszek 300 im do ogonow nawiązawszy rospalonych głowni, na pniu stoiące popalił Zboża Fiłisłyńczykow, Boskich, y swoich adwersarzow. IANOWI III. Krolowi Polskiemu na Rusi rezyduiącemu przyniesiono rzecz admiracyi godną, Szczupaka zębami Lisa zażartego, y tak wraz z Lisem przyniesionego; co się stało, kiedy Lis pił wodę. Szczupak go swemi uchwycił zębami, interim od chłopa to widzącego oba złowieni. Historia Naturalis curiosa Poloniae.
ŁOS po Łacinie Alce, wysokością y grubością iest proporcyą Konia pomiernego, y w ciele będącego, grzywy długiey y gęstey, maści albo szerści popielatey, ktorą mieni pewnych czasow. Głoś wydaie iak Dziecie płaczące. Samce rogi maią
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 578
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Nabuchodonozorem w Woła zamienionym, z Terydatesem Królem w Wieprza transfigurowanym. Mają i to do siebie WILCY niektórzy, że wężów jedzą, ale też ich Człeka, albo czegokolwiek żyjącego ukąszenie, jest prawie nie uleczone, i często fatalne, I to notandum, że Lupus wieloraki, bo Lupus in terris Wilk, Lupus in aquis Szczupak. Lupus in Astris Gwiazda.
ZUBR po Łacinie Bison. Niektórzy Naturalistowie Wołem leśnym, dzikim nazywają go. Znajduje się w lasach bliskich Litewskich, i w Kaledońskich, i na Ukrainie, Teste Crassinio, i w Moskiewskich Puszczach. Z Ludźmi żadnego cierpieć nie może towarzystwa, nawet drzewa tego unika, którego Człek się dotknie
Nabuchodonozorem w Woła zamienionym, z Terydatesem Krolem w Wieprza transfigurowanym. Maią y to do siebie WILCY niektorzy, że wężow iedzą, ale też ich Człeka, albo czegokolwiek żyiącego ukąszenie, iest prawie nie uleczone, y często fatalne, Y to notandum, że Lupus wieloraki, bo Lupus in terris Wilk, Lupus in aquis Szczupak. Lupus in Astris Gwiazda.
ZUBR po Łacinie Bison. Niektorzy Naturalistowie Wołem leśnym, dzikim nazywaią go. Znayduie się w lasach bliskich Litewskich, y w Kaledońskich, y na Ukrainie, Teste Crassinio, y w Moskiewskich Puszczach. Z Ludźmi żadnego cierpieć nie może towarzystwa, nawet drzewa tego unika, ktorego Człek się dotknie
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 590
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
, albo Lew Ryba, że ma ogon długi jak u Lwa, którą za Leona IV Papieża do Rzymu przywieziono dla widzenia i admirowania, Vincentius i Bergomas.
LEPUS jest Ryba obrosła, prędka dziwnie, do Zająca ziemskiego podobna, sierść ma kolącą. Ma w sobie truciznę, czasem samym pojzrzeniem zaraża.
LUCIUS Szczuka, Szczupak, inaczej Lupus Fluviatilis, który i swemu nie przepuszcza rodzajowi, takiej jest żarłoczności, propriis nec parcit Alumnis. Długość wieku Szczuki z tej patet Historyj: że Fryderyk II Cesarz Rzymski ręką swoją koło Hailbrum, vulgo Haiłbrunny Miasta Szwabii, do stawu, czyli sadzawki nowej wpuściwszy jednego, włożywszy w przód na kark jego obręcz
, albo Lew Ryba, że ma ogon długi iak u Lwa, ktorą za Leona IV Papieża do Rzymu przywieziono dla widzenia y admirowania, Vincentius y Bergomas.
LEPUS iest Ryba obrosła, prędka dziwnie, do Zaiąca ziemskiego podobna, szerść ma kolącą. Ma w sobie truciznę, czasem samym poyzrzeniem zaraża.
LUCIUS Szczuka, Szczupak, inaczey Lupus Fluviatilis, ktory y swemu nie przepuszcza rodzaiowi, takiey iest żarłoczności, propriis nec parcit Alumnis. Długość wieku Szczuki z tey patet Historyi: że Fryderik II Cesarz Rzymski ręką swoią koło Hailbrum, vulgo Haiłbrunny Miasta Szwabii, do stawu, czyli sadzawki nowey wpuściwszy iednego, włożywszy w przod na kark iego obręcz
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 627
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
8bris Annô 1230. Konfrontowano czas wpuszczenia Szczuki, z czasem znalezienia, admirowano, że żył lat 267 jako pisze Gesnerus, Jonstonus, i inni. Janowi III Królowi Polskiemu saeculis deplorando, Szczukę z Liszką w pysku przyniesino, którą złowił pijącą przy brzegu; świadczy Rzączyński in Historia Naturali Curiosa. Reg: Pol: Raniony Szczupak, trze się o Lina i jego klejowatym humorem leczy się; stąd ma z nim jakąś przyjaźń i Konsortium. W Anglii jest zwyczaj, że Szczupaka kupując, brzuch rozrzynają, patrząc jeżeli tłusty, potym jeżeli nie będzie do upodobania Kupcowi, nazad w wodę puszczają między Liny, apertura zrasta się, teste Jonstono.
MONACHUS
8bris Annô 1230. Konfrontowano czas wpuszczenia Szczuki, z czasem znalezienia, admirowano, że żył lat 267 iako pisze Gesnerus, Ionstonus, y inni. Ianowi III Krolowi Polskiemu saeculis deplorando, Szczukę z Liszką w pysku przyniesino, ktorą złowił piiącą przy brzegu; świadczy Rzączyński in Historia Naturali Curiosa. Reg: Pol: Raniony Szczupak, trze się o Lina y iego kleiowatym humorem leczy się; ztąd ma z nim iakąś przyiaźń y Consortium. W Anglii iest zwyczay, że Szczupaka kupuiąc, brzuch rozrzynaią, patrząc ieżeli tłusty, potym ieżeli nie będzie do upodobania Kupcowi, nazad w wodę puszczaią między Liny, apertura zrasta się, teste Ionstono.
MONACHUS
Skrót tekstu: ChmielAteny_I
Strona: 627
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 1
Autor:
Benedykt Chmielowski
Drukarnia:
J.K.M. Collegium Societatis Iesu
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1755
Data wydania (nie wcześniej niż):
1755
Data wydania (nie później niż):
1755
Chrystus kazał z pyska wyjąć pieniądz na zapłacenie czynszu od siebie i od Piotra, gdy wchodził do miasta Capharnaum Mathaei cap. 17.
HIRUNDO Jaskółka morska ryba, formą powietrznej, która od wielkich żarłocznych ryb postraszona wylatuje z morza, ale nisko po nad wodę lata.
LABRAX od zbytnie otwartego pyska u Łacinników tak się zowie Szczupak, który wszędzie jest żarłocźny, osobliwie pod miastem Miletos, na Insule Lesbus; skąd też urosło przysłowie na łakomych i żarłocznych: Labrax Milesius, jako pisze Ravisius in Officina. Więcej o szczupaku vide w części 1. Aten między rybami sub voce Lucius.
LEPUS Marinus, Zając morski, ryba do ziemskiego podobna zająca,
Chrystus kazał z pyska wyiąć pieniądz na zapłacenie czynszu od siebie y od Piotra, gdy wchodził do miasta Capharnaum Mathaei cap. 17.
HIRUNDO Iaskòłka morska ryba, formą powietrzney, ktora od wielkich żarłocznych ryb postraszona wylatuie z morza, ale nisko po nad wodę lata.
LABRAX od zbytnie otwartego pyska u Łacinnikow tak się zowie Szczupak, ktory wszędzie iest żarłocźny, osobliwie pod miastem Miletos, na Insule Lesbus; zkąd też urosło przysłowie na łakomych y żarłocznych: Labrax Milesius, iako pisze Ravisius in Officina. Więcey o szczupaku vide w części 1. Aten między rybami sub voce Lucius.
LEPUS Marinus, Zaiąc morski, ryba do ziemskiego podobna zaiąca,
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 309
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
, rujnuje się, zarasta, a ryba chudnie. Gdyż co trzy lata staw spuszcając, wszytkie na stawisku przez zimę mogą być wysuszone, wymrożone, a wlecie wychędożone chepty, zielska, trzciny, śmiecia, krzaki, namuły. Wtedy ryb łowić nienależy, gdy są na tarle. Tarło ryb różne jest, szczupak w Marcu, karp w Maju, i w Czerwcu, głowacz w Lutym; kiełbiki w Marcu, pstronki w Jesieni. Rość w wielkość ryby przestają w Sierpniu miesiącu, mówi Szentywani, jednak wtedy nabierają wagi i trwałości dobrej substancyj. W sadzawki małe, szczupaków puszczać, ile między drub małych rybek jest niebezpieczna, bo
, ruynuie się, zarasta, á ryba chudnie. Gdyż co trzy lata staw spuszcaiąc, wszytkie na stawisku przez zimę mogą bydź wysuszone, wymrożone, á wlecie wychędożone chepty, zielska, trzciny, smiecia, krzaki, namuły. Wtedy ryb łowić nienależy, gdy są na tarle. Tarło ryb rożne iest, szczupak w Marcu, karp w Maiu, y w Czerwcu, głowacz w Lutym; kiełbiki w Marcu, pstronki w Iesieni. Rość w wielkość ryby przestaią w Sierpniu miesiącu, mowi Szentywani, iednak wtedy nabieraią wagi y trwałości dobrey substancyi. W sadzawki máłe, szczupakow puszczać, ile między drub małych rybek iest niebespieczna, bo
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 466
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
Bigoskiem/ i daj na Stół. XLVII. Bigosek Holenderski.
Szczupaka ż prawionego z łuszczką uwarz w Occie dobrym zasoliwszy/ uwarzywszy zdejmij luszczkę/ porąb/ pieczonej Cebule usiekaj/ włóż w rynkę/ wlej trochę wody/ masła płokanego/ Imbieru/ Kwiatu/ Octu winnego/ przywarz/ a daj na stół. XLVIII. Szczupak z Musztardą.
Zrysuj Szczupaka/ a z łuszczką odwarz w rosole z Octu i wody/ odwarzywszy/ zdejmij łuszczkę/ weźmij gorczyce czarnej tłuczonej/ albo Musztardy/ wlej w rynkę Octu winnego/ Masła albo Oliwy/ przywarz osoliwszy/ a polej Szczupaka. Sta Potraw Rybnych XLIX. Dorsz i Pomuchlę tak gotuj.
Możesz
Bigoskiem/ y day ná Stoł. XLVII. Bigosek Holenderski.
Szczupaká ż práwionego z łuszczką vwarz w Oććie dobrym zásoliwszy/ vwárzywszy zdeymiy luszczkę/ porąb/ pieczoney Cebule vśiekay/ włoż w rynkę/ wley trochę wody/ masłá płokánego/ Imbieru/ Kwiátu/ Octu winnego/ przywarz/ á day ná stoł. XLVIII. Szczupak z Musztárdą.
Zrysuy Szczupaká/ á z łuszczką odwarz w rosole z Octu y wody/ odwárzywszy/ zdeymiy łuszczkę/ weźmiy gorczyce czarney tłuczoney/ albo Musztardy/ wley w rynkę Octu winnego/ Másłá albo Oliwy/ przywarz osoliwszy/ á poley Szczupaká. Stá Potraw Rybnych XLIX. Dorsz y Pomuchlę ták gotuy.
Możesz
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 56
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
Z Bulwami Ryby także zrobisz. LXIII. Z Kauleropą także zrobisz.
Którą osobno odwarzywszy/ pokrajesz jako będziesz rozumiał/ lubo w talarki lubo w kostkę. LXIV, Z popiemi Jajkami także zrobisz. LXV. Z Sparagami także zrobisz.
I z Kardami zrobisz/ które ochędozone w przód odwarzysz pokrajane w członki. LXVI. Szczupak z kwaśną kapustą.
Kapustę kwaśną dobrą usiekasz drobno/ Szczupaka zrysowanego z łuszczką pokraj we dzwona/ odwarz w rosole/ i Kapustę osobno odwarz/ odlej rosół ten w którym szczupak wrzał/ włóż kapustę/ wlej wina/ Octu/ Rozenków drobnych/ Oliwy/ albo Masła/ pieprzu/ Cynamonu/ słodkości/ przywarz/
Z Bulwámi Ryby tákże zrobisz. LXIII. Z Kauleropą tákże zrobisz.
Ktorą osobno odwarzywszy/ pokráiesz iako będźiesz rozumiał/ lubo w talarki lubo w kostkę. LXIV, Z popiemi Iaykámi tákże zrobisz. LXV. Z Spárágámi tákże zrobisz.
I z Kárdámi zrobisz/ ktore ochędozone w przod odwárzysz pokraiane w członki. LXVI. Szczupák z kwáśną kápustą.
Kápustę kwáśną dobrą vśiekasz drobno/ Szczupaká zrysowánego z łuszczką pokray we dzwona/ odwarz w rosole/ y Kápustę osobno odwarz/ odley rosoł ten w ktorym szczupak wrzał/ włoż kapustę/ wley winá/ Octu/ Rozenkow drobnych/ Oliwy/ albo Masła/ pieprzu/ Cynámonu/ słodkośći/ przywarz/
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 59
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
także zrobisz. LXV. Z Sparagami także zrobisz.
I z Kardami zrobisz/ które ochędozone w przód odwarzysz pokrajane w członki. LXVI. Szczupak z kwaśną kapustą.
Kapustę kwaśną dobrą usiekasz drobno/ Szczupaka zrysowanego z łuszczką pokraj we dzwona/ odwarz w rosole/ i Kapustę osobno odwarz/ odlej rosół ten w którym szczupak wrzał/ włóż kapustę/ wlej wina/ Octu/ Rozenków drobnych/ Oliwy/ albo Masła/ pieprzu/ Cynamonu/ słodkości/ przywarz/ a daj na stół. Tak możesz i Piskorze gotować/ Rozdział Drugi. LXVII. Leszcze pieczone z kapustą kwaśną.
Wezmij Leszcza wielkiego/ oczesz spraw/ nie bardzo rozrzynaj dla
tákże zrobisz. LXV. Z Spárágámi tákże zrobisz.
I z Kárdámi zrobisz/ ktore ochędozone w przod odwárzysz pokraiane w członki. LXVI. Szczupák z kwáśną kápustą.
Kápustę kwáśną dobrą vśiekasz drobno/ Szczupaká zrysowánego z łuszczką pokray we dzwona/ odwarz w rosole/ y Kápustę osobno odwarz/ odley rosoł ten w ktorym szczupak wrzał/ włoż kapustę/ wley winá/ Octu/ Rozenkow drobnych/ Oliwy/ albo Masła/ pieprzu/ Cynámonu/ słodkośći/ przywarz/ á day ná stoł. Tak możesz y Piskorze gotowac/ Rozdźiał Drugi. LXVII. Leszcze pieczone z kápustą kwáśną.
Wezmiy Leszczá wielkiego/ oczesz spraw/ nie bárdzo rozrzynay dla
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 59
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
/ który jeżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbać/ który w occie i soli odwarzysz/ uwierć Czosnku jako masło/ Octu winnego/ oliwy albo masła/ przywarz/ polej a daj na stół. LXXIX. Inaczej.
Octu/ Masła albo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiatu/ przywarz/ a daj na Stół. Inaczej Vide Szczupak po Holendersku. LXXX. Inaczej.
Octu wina/ LImonią/ usiekaj drobno/ Oliwy Rożenków drobnych/ słodkości/ Pieprzu/ Cynamonu/ Soli/ przywarz polej a daj na Stół. Możesz też z Grochem dać/ tak jako Wyzinę. LXXXI. Ryby Słone z Miodownikiem.
Weźmij Szczupaka. słonego/ wypłócz/ we dzwona
/ ktory ieżeli chćesz/ możesz w sztuki porąbáć/ ktory w oććie y soli odwarzysz/ vwierć Czosnku iáko másło/ Octu winnego/ oliwy álbo másłá/ przywarz/ poley á day na stoł. LXXIX. Ináczey.
Octu/ Másłá álbo Oliwy/ Pieprzu/ Kwiátu/ przywarz/ á day ná Stoł. Ináczey Vide Szczupak po Holendersku. LXXX. Ináczey.
Octu winá/ LImonią/ uśiekay drobno/ Oliwy Rożenkow drobnych/ słodkośći/ Pieprzu/ Cynámonu/ Soli/ przywarz poley a day ná Stoł. Możesz też z Grochem dáć/ ták iáko Wyźinę. LXXXI. Ryby Słone z Miodownikiem.
Weźmiy Szczupaká. słonego/ wypłocz/ we dzwoná
Skrót tekstu: CzerComp
Strona: 62
Tytuł:
Compendium ferculorum albo zebranie potraw
Autor:
Stanisław Czerniecki
Drukarnia:
Jerzy i Mikołaj Schedlowie
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
poradniki
Tematyka:
kulinaria
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1682
Data wydania (nie wcześniej niż):
1682
Data wydania (nie później niż):
1682
