przcz co się łatwiej z skory wyłuszczą. Potym je na słońcu rozgarnowszy, przesuszyć przez dni kilka na dalsze schowanie, i prezerwatywę od plesnienia. Przed osuszaniem wodą opłokane są pokupniejsze; przebrać czerwone od zdrowych, zdadzą się na olej. Świeże chcąc chować długo, zagrzebać w piasek wprzód orzechowym obsypawszy liściem; zielone orzechy bez szypułek, w miodzie się konserwują według Marcjalisa. Z drzewa orzechowego bywają skrzynie, osady pistoletów, fuzyj, do zwierciadeł, obrazów ramy, a te piękne fladrzyste różnie fornerowane. Cień pod tym drzewem spiącemu szkodzi, różne wprowadza niemocy według Dioskorydesa. Olej z orzechów biją, ale sprawuje dychawicę, dla zbytniej tłustości. Bardzo wychsłe
przcz co się łatwiey z skory wyłuszczą. Potym ie na słońcu rozgarnowszy, przesuszyć przez dni kilka na dalsze schowanie, y prezerwatywę od plesnienia. Przed osuszaniem wodą opłokane są pokupnieysze; przebrać czerwone od zdrowych, zdadzą się na oley. Swieże chcąc chować długo, zagrzebać w piasek wprzod orzechowym obsypawszy lisciem; zielone orzechy bez sżypułek, w miodzie się konserwuią według Marcyalisa. Z drzewa orzechowego bywaią skrzynie, osady pistoletow, fuzyi, do zwierciadeł, obrazow ramy, á te piękne fladrzyste roznie fornerowane. Cień pod tym drzewem spiącemu szkodzi, rożne wprowadza niemocy według Dioskorydesa. Oley z orzechow biią, ale sprawuie dychawicę, dla zbytniey tłustości. Bardzo wychsłe
Skrót tekstu: ChmielAteny_III
Strona: 386
Tytuł:
Nowe Ateny, t. 3
Autor:
Benedykt Chmielowski
Miejsce wydania:
Lwów
Region:
Ziemie Ruskie
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1754
Data wydania (nie wcześniej niż):
1754
Data wydania (nie później niż):
1754
ich krócej i tępiej zaostrzone/ tęższe i twardsze. Kłącze z gęstymi gałązkami/ kosmato wełniste/ jako swojski Kopr/ albo Włoski. Wzwyż/ podług bujności ziemie/ i nieba łaskawego/ na łokieć/ na półtora niegdzie. Na końcu Lipca/ a ile na miejscach skalistych/ a niebu otworzystych/ Okołki oganiste z gęstych szypułek wydaje/ na tych kwiateczki Koriandrowym podobne/ zapachu przyjemnego. Nasienia białego/ rozdwojonego/ kosmatego. To w Wrześniu doźrzewa. Zuchane/ w język szczypie/ a Nożdrzom zapach przyjemny daje. Liście. Kłącze. Kwiat. Nasienie. Miejsce i Wybór.
ROście na płoninach/ na pagórkach/ i górach wysokich skalistych. Roście
ich krocey y tępiey záostrzone/ tęższe y twárdsze. Kłącze z gęstymi gáłązkámi/ kosmáto wełniste/ iáko swoyski Kopr/ álbo Włoski. Wzwysz/ podług buynosći źiemie/ y niebá łáskáwego/ ná łokieć/ ná połtorá niegdźie. Ná końcu Lipcá/ á ile ná mieyscách skálistych/ á niebu otworzystych/ Okołki ogániste z gęstych szypułek wydáie/ ná tych kwiateczki Koryándrowym podobne/ zapáchu przyiemne^o^. Naśienia białeg^o^/ rozdwoione^o^/ kosmátego. To w Wrześniu doźrzewa. Zucháne/ w ięzyk sczypie/ á Nożdrzom zapách przyiemny dáie. Liście. Kłącze. Kwiát. Naśienie. Mieysce y Wybor.
ROśćie ná płoninách/ ná págorkách/ y gorách wysokich skálistych. Rośćie
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 154
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
. Kłącze. Kwiecie
Drugie także korzenia długiego/ białego/ i tak miąższego/ smaku ostro korzennego/ usta rozpalającego. Liścia drobnego/ szczupłego/ głęboko wykrojonego/ albo rozdartego/ liściu psiego Rumnu barzo podobne: Z korzenia pięć/ albo sześć Rózg łokietnych pochodzi gałęzistych. Z tych każdy w wierzchu ma okołek/ z gęstych szypułek/ jako Kopr swojcki. Kwiecia białego/ drobnego/ pełny/ zapachu ostrego/ i smaku gorzkiego. Księgi Pierwsze. Miejsce/ i Czas kopania.
W Naszych krainach nie roście/ dla zimna/ kraje ciepłe lubi: okrom żeby w kosztowniejszych ogrodach był flancowany/ albo siany/ tak pierwszy/ jako wtóry. Na górach
. Kłącze. Kwiećie
Drugie tákże korzeniá długiego/ białego/ y ták miąższego/ smáku ostro korzennego/ vstá rospaláiącego. Liśćia drobnego/ scżupłego/ głęboko wykroionego/ álbo rozdártego/ liśćiu pśiego Rumnu bárzo podobne: Z korzeniá pięć/ álbo sześć Rozg łokietnych pochodźi gáłęźistych. Z tych káżdy w wierzchu ma okołek/ z gęstych szypułek/ iáko Kopr swoycki. Kwiećia białego/ drobnego/ pełny/ zapáchu ostrego/ y smáku gorzkiego. Kśięgi Pierwsze. Mieysce/ y Czás kopánia.
W Nászych kráinách nie rośćie/ dla źimná/ kráie ćiepłe lubi: okrom żeby w kosztownieyszych ogrodách był fláncowány/ álbo śiany/ ták pierwszy/ iáko wtory. Ná gorách
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 157
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
/ tucznego rumiennego/ laskowanego/ albo stryfiastego/ kolankowatego/ z którego Liście na swych stopkach/ jako skrzydła jakie wyrasta. Korzeń Soku pełny żółtawego/ lipkiego/ jako Żywica wodnista/ równie jako w Lubczykowym/ albo w Miarzowym korzeniu. Smaku korzennego/ i sczmiączeego/ Zapachu przyjemnego. Kwiat w okołkach oganistych szerokich/ z szypułek długich w Czerwcu/ biały/ z którego przy końcu Księżyca Sierpnia/ Nasienie szerokie/ rozdwojone/ podobne Czarnogłowowemu/ jeno szrsze/ bielsze i lipszejsze. Ślimakowate/ a Pluskwami pachniące/ wszakoż nie zbytnie przykro Korzeń. Liście. Kłącze. Kwiat. Nasienie. Miejsce.
ROście w ogrodach trawnych/ na łąkach/ i innych
/ tucznego rumiennego/ laskowánego/ álbo stryfiástego/ kolankowátego/ z ktorego Liśćie ná swych stopkách/ iáko skrzydłá iákie wyrasta. Korzeń Soku pełny żołtáwego/ lipkiego/ iáko Zywicá wodnista/ rownie iáko w Lubsczykowym/ álbo w Miarzowym korzeniu. Smáku korzennego/ y sczmiączeego/ Zapáchu przyiemnego. Kwiát w okołkách ogánistych szerokich/ z szypułek długich w Czerwcu/ biały/ z ktorego przy końcu Kśiężycá Sierpniá/ Naśienie szyrokie/ rozdwoione/ podobne Czárnogłowowemu/ ieno szrsze/ bielsze y lipszeysze. Slimakowáte/ á Pluskwámi pachniące/ wszákoż nie zbytnie przykro Korzeń. Liście. Kłącze. Kwiát. Naśienie. Mieysce.
ROśćie w ogrodách trawnych/ ná łąkách/ y inych
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 172
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
i trzeci, i krwi upuścić, jeżeli lata i okoliczności pozwolą, potym udać się do zgubienia jej. Sposoby leczenia Purgans.
Weźmi Koperwasu zwyczajnego gran pięć, wody czystej pułtory kwaterki, przeważ trochę, jak się ustoi, zlej z wierzchu czystą wodę, od spodu nie mieszając: w tej wodzie namocz senesu obranego z szypułek trzy ćwierci łota, Agaryku to jest Modrzewiowej gębki pół łota, wierzchołków Centurii szczyptę, namocz przez noc, nazajutrz przywarz i przecedź, wycisnij dobrze, w tej polewce rozpuść Manny Kalabryny łotów trzy albo cztery, znowu przecedź, przydaj trochę Driakwi jeżeli masz dobrą, inaczej daj pokoj, daj wypić ciepło wolnego dnia od
y trzeći, y krwi upuśćić, ieżeli látá i okolicznośći pozwolą, potym udáć się do zgubienia iey. Sposoby leczenia Purgáns.
Weźmi Koperwásu zwyczáynego grán pięć, wody czystey pułtory kwáterki, przeważ troche, iák się ustoi, zley z wierzchu czystą wodę, od spodu nie mieszáiąc: w tey wodzie námocz senesu obránego z szypułek trzy ćwierći łotá, Agaryku to iest Modrzewiowey gębki puł łotá, wierzchołkow Centuryey sczyptę, námocz przez noc, nazáiutrz przywarz y przecedź, wyćisniy dobrze, w tey polewce rospuść Mánny Kálábryny łotow trzy álbo cztery, znowu przecedź, przyday troche Dryákwi ieżeli mász dobrą, inaczey day pokoy, day wypić ćiepło wolnego dniá od
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 4
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
i okładaj.
Item uwarz kasze jaglaną w mleku rzadko, osol, okładaj miejsca bolejące, uznasz pomoc.
Item weźmi syra młodego, rozwierć w donicy, przylawszy gorzałki dobrej, okładaj tam gdzie boli.
Purgujące lekarstwa w samej chorobie nie służą, lecz nim nastąpi[...] potrzebne są takie, albo podobne:
Weźmi Senesu z szypułek obranego łotów pięć. Rhabarbarum przedniego. Agaryku białego, obojga potrzy łoty. Ziela zwanego Iva arthetica. Kwiatków ziela Z. Jana. Ziela przetaczniku. Bożego drzewka. Centurii. Kwiecia lewandy, każdego po dobrej szczypcie, Cynamonu, Kubebów, po ćwierci łota. Korzenia Kopytniku pół łota, wszystko pokraj i przetłucz z
y okłáday.
Item uwarz kásze jágláną w mleku rzadko, osol, okłáday mieyscá boleiące, uznasz pomoc.
Item weźmi syrá młodego, rozwierć w donicy, przylawszy gorzałki dobrey, okłáday tám gdzie boli.
Purguiące lekárstwá w sámey chorobie nie służą, lecz nim nástąpi[...] potrzebne są tákie, álbo podobne:
Weźmi Senesu z szypułek obránego łotow pięć. Rhabarbarum przedniego. Agaryku białego, oboygá potrzy łoty. Ziela zwánego Iva arthetica. Kwiatkow źiela S. Janá. Ziela przetáczniku. Bożego drzewká. Centuryey. Kwiećia lewándy, káżdego po dobrey szczypćie, Cynámonu, Kubebow, po ćwierći łotá. Korzenia Kopytniku puł łotá, wszystko pokráy y przetłucz z
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 36
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
