I owszem, mędrsza, przyrodzeniem samem, Niż on, oślica była pod Balamem, Bo i mówiła, i palcatem bita, „Przecz mię kaleczysz?” pana swego pyta. 16. NA ZŁE PIWO
Ba, już bym ci pił na taką przynukę, Zjadszy wędzonej baraniny sztukę, Ale z borowych twoje piwo szyszek Gwałtem przez gardło nie chce leźć do kiszek. I jeżeli z nich w lesie drzewa rosną, By jedno człeka nie zrobiły sosną, Albo oblane taką juchą nerki Nie chciały we mnie przetworzyć się w świerki, Skąd, jako o tym Francuz jeden pisze, Szpetne na czoło występują szysze. 17. PODOBNY BANKIET
Łacniej się
I owszem, mędrsza, przyrodzeniem samem, Niż on, oślica była pod Balamem, Bo i mówiła, i palcatem bita, „Przecz mię kaleczysz?” pana swego pyta. 16. NA ZŁE PIWO
Ba, już bym ci pił na taką przynukę, Zjadszy wędzonej baraniny sztukę, Ale z borowych twoje piwo szyszek Gwałtem przez gardło nie chce leźć do kiszek. I jeżeli z nich w lesie drzewa rosną, By jedno człeka nie zrobiły sosną, Albo oblane taką juchą nerki Nie chciały we mnie przetworzyć się w świerki, Skąd, jako o tym Francuz jeden pisze, Szpetne na czoło występują szysze. 17. PODOBNY BANKIET
Łacniej się
Skrót tekstu: PotFrasz4Kuk_I
Strona: 213
Tytuł:
Fraszki albo Sprawy, Powieści i Trefunki.
Autor:
Wacław Potocki
Miejsce wydania:
nieznane
Region:
nieznany
Typ tekstu:
wiersz
Rodzaj:
liryka
Gatunek:
fraszki i epigramaty
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1669
Data wydania (nie wcześniej niż):
1669
Data wydania (nie później niż):
1669
Tekst uwspółcześniony:
tak
Tytuł antologii:
Dzieła
Redaktor wersji uwspółcześnionej:
Leszek Kukulski
Miejsce wydania wersji uwspółcześnionej:
Warszawa
Wydawca wersji uwspółcześnionej:
Państwowy Instytut Wydawniczy
Data wydania wersji uwspółcześnionej:
1987
piwa z Oliwą albo z masłem, maczaj w niem palce, wpraw, i zaraz pomienione wino przyłóż Item. Na toż. R. Gallar Rosa ũ, Plantag. Balast. aã. unc. s. coqv. in Aqua Chalibeata, w tym maczając hcustkęprzykładaj, wprzód kiszkę wprawiwszy; także weś tarnek, szyszek Olszowych, liścia Dębowego, Kurzego ziela, warz w wodzie Kowalskiej, maczaj w tym chusty, przykłądaj zaraz po wprawieniu, a kiszkę potrząsni proszkiem z Tormentilli. Kto temu jest podległy, ten ma stolce odrpawiać stojąc, nie siedząc, do tego ile można nie wydymać się. Jeżeliby zatwardzenie było, Enemę wziąć Item
piwá z Oliwą álbo z másłem, maczay w niem pálce, wpraw, y záraz pomienione wino przyłoż Item. Ná toż. R. Gallar Rosa ũ, Plantag. Balast. aã. unc. s. coqv. in Aqua Chalibeata, w tym maczáiąc hcustkęprzykładay, wprzod kiszkę wpráwiwszy; tákże weś tarnek, szyszek Olszowych, liśćia Dębowego, Kurzego ziela, warz w wodźie Kowálskiey, maczay w tym chusty, przykłąday záraz po wpráwieniu, á kiszkę potrząsni proszkiem z Tormentilli. Kto temu iest podległy, ten ma stolce odrpáwiáć stoiąc, nie siedząc, do tego ile można nie wydymáć się. Ieżeliby zátwárdzenie było, Enemę wziąc Item
Skrót tekstu: CompMed
Strona: 245
Tytuł:
Compendium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Drukarnia Jasnej Góry Częstochowskiej
Miejsce wydania:
Częstochowa
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1719
Data wydania (nie wcześniej niż):
1719
Data wydania (nie później niż):
1719
jadem zarażone flastrować/ tak z nich wszystek jad wyciągnie. Potym Maścią gojącą/ jako inne rany goić. Też sam tenże sok na takie rany kładąc wyciąga znich jad. Macicy.
Macicę z swego miejsca na dół spuszczoną/ w swą klobę przywodzi/ wziąwszy soku tego dwa łoty/ Orzeszków/ albo nasienia z Szyszek Cyprysowego drzewa/ Kadzidła kramnego/ Galasu/ Mastyki/ jagód/ albo ziarnek Mirtynkowych/ po kwincie: utłuc wszystko co namielej/ a z Mirtynkowym Olejkiem zaczyniwszy/ czopek według potrzeby z tego utoczyć/ i w otwór łona/ omaczawszy go w Olejku Mirtowym/ wpuścić. Ślezienie
Ślezienie nabrzmiałej/ spuchłej/ i stwardziałej jest ratunkiem
iádem záráżone flastrowáć/ ták z nich wszystek iad wyćiągnie. Potym Máśćią goiącą/ iáko ine rány goić. Też sam tenże sok ná tákie rány kłádąc wyćiąga znich iad. Máćicy.
Máćicę z swego mieyscá ná doł spusczoną/ w swą klobę przywodźi/ wźiąwszy soku tego dwá łoty/ Orzeszkow/ álbo naśienia z Szyszek Cyprysowego drzewá/ Kádźidłá kramneg^o^/ Gálásu/ Mástyki/ iágod/ álbo źiarnek Mirtynkowych/ po kwinćie: vtłuc wszystko co namieley/ á z Mirtynkowym Oleykiem záczyniwszy/ czopek według potrzeby z tego vtoczyć/ y w otwor łoná/ omaczawszy go w Oleyku Mirtowym/ wpuśćić. Sleźienie
Sleźienie nábrzmiáłey/ spuchłey/ y stwárdziáłey iest rátunkiem
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 194
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
Kolice i darciu w kiszkach.
Kolikę i darcie w kiszkach układa/ Maść z Gałbanu/ a z olejku Rucianego uczyniona/ raz/ i trzy przez dzień żywot nią nacierając ciepło. Przepukłem
Przepukłym Plastr barzo pożyteczny: Wziąć Gałbanu w Czerownym Winie cirpkim roztartego/ a przecedziwszy przez chustę/ zwarzyć do wolnego zgęszczenia. Potym szyszek/ albo orzechów z Cyprysowego drzewa/ miałko utartych/ ileby potrzeba/ przydać/ i maść gęstą do plastrowania uczynić/ a przykładać. Psom parszywym.
Psiej parszywości jest ratunkiem: wziąwzsy Gałbanu/ Storaksu/ Jeleniego szpiku/ Oliwy/ wosku/ miodu i Saletry/ po równej części każdego: Wosk/ Szpik Jeleni/
Kolice y dárćiu w kiszkách.
Kolikę y dárćie w kiszkách vkłáda/ Máść z Gałbanu/ á z oleyku Ruciánego vczyniona/ raz/ y trzy przez dźień żywot nią nácieráiąc ćiepło. Przepukłem
Przepukłym Plastr bárzo pozyteczny: Wźiąć Gałbanu w Czerownym Winie cirpkim rostártego/ á przecedźiwszy przez chustę/ zwárzyć do wolnego zgęsczenia. Potym szyszek/ álbo orzechow z Cyprysowego drzewá/ miałko vtártych/ ileby potrzebá/ przydáć/ y máść gęstą do plastrowánia vczynić/ á przykłádáć. Psom párszywym.
Pśiey párszywośći iest rátunkiem: wźiąwzsy Gáłbanu/ Storaxu/ Ieleniego szpiku/ Oliwy/ wosku/ miodu y Sáletry/ po rowney częśći káżdego: Wosk/ Szpik Ieleni/
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 215
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
marmur wylać/ namazawszy go pierwej olejkiem Fiołkowym/ a miesić go i staczać rękoma/ nawet przez trzy dni tłuc go w moździerzu/ i w koty potoczywszy/ dla wszelakich rpzepuklin chować. 4. Czwarty Cerot abo plastr.
Kosztywału wielkiego weźmi/ abo wszystkich Żywokostów cztery łoty/ korzenia Grzybieniowego z liściem po dwa łoty/ szyszek z drzewa Cyprysowego dwa łoty/ Galasu/ abo dębianek niedoyźrzałych cztery łoty. Skory z kadzidłowego drzewa dwa łoty/ wosku świeżo nowego funt/ żywice/ smoły/ kolofoniej/ smoły z okrętów starych oskrobanej/ olejku z żółtków jajecznych/ po ośmi łotów/ Żywice Terpentynowej cztery łoty/ Glinki Ormiańskiej dwa łoty/ Aloesu cztery łoty
mármur wylać/ námázawszy go pierwey oleykiem Fiiołkowym/ á mieśić go y stáczáć rękomá/ náwet przez trzy dni tłuc go w mozdżerzu/ y w koty potoczywszy/ dla wszelákich rpzepuklin chowáć. 4. Czwarty Cerot ábo plastr.
Kosztywału wielkiego weźmi/ ábo wszystkich Zywokostow cztery łoty/ korzenia Grzybieniowego z liśćiem po dwá łoty/ szyszek z drzewá Cyprysowego dwá łoty/ Gálásu/ ábo dębianek niedoyźrzáłych cztery łoty. Skory z kádźidłowego drzewá dwá łoty/ wosku świeżo nowego funt/ żywice/ smoły/ kolophoniey/ smoły z okrętow stárych oskrobáney/ oleyku z żołtkow iáiecznych/ po ośmi łotow/ Zywice Terpentynowey cztery łoty/ Glinki Ormieńskiey dwá łoty/ Aloesu cztery łoty
Skrót tekstu: SyrZiel
Strona: 259
Tytuł:
Zielnik
Autor:
Szymon Syreński
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
encyklopedie, kompendia
Tematyka:
botanika, zielarstwo
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1613
Data wydania (nie wcześniej niż):
1613
Data wydania (nie później niż):
1613
taką chromotę/ czasem na obie nodze jednako/ czasem choć na obie/ ale barziej na jednę/ czasem tylko na jednę. O Ogarach
Jeśli to nie pomoże/ odciągnąć mu skorę na łopatkach/ i zegadłem przepalić/ jako się wspomniało wyższej obiałym parchu: wystawa to i tym. Kiedy pies z grudy/ abo szyszek/ abo lecie z gorącej i z piekiej ziemie/ ma nogi zapalone. Lnianego siemienia Latorośli Debowych. Lipowych.
Włóż w garnek w piwo abo wino/ uwarz: w warzone wbij białek jajowy/ obwin na noc nogi. Potrzebna to/ i często tego potrzeba przypada.
Kiedy pies tak się poodbija/ że rany w
táką chromotę/ cżásem ná obie nodze iednako/ cżásem choć ná obie/ ále bárźiey ná iednę/ cżásem tylko ná iednę. O Ogárách
Iesli to nie pomoże/ odćiągnąć mu skorę ná łopátkách/ y zegádłem przepalić/ iáko sie wspomniáło wysszey obiałym párchu: wystawa to y tym. Kiedy pies z grudy/ ábo szyszek/ ábo lećie z gorącey y z piekiey źiemie/ ma nogi zápalone. Lniánego śiemieniá Látorośli Debowych. Lipowych.
Włoż w garnek w piwo ábo wino/ vwarz: w wárzone wbiy białek iáiowy/ obwin ná noc nogi. Potrzebna to/ y cżęsto tego potrzebá przypada.
Kiedy pies ták sie poodbiia/ że rány w
Skrót tekstu: OstrorMyśl1618
Strona: 26
Tytuł:
Myślistwo z ogary
Autor:
Jan Ostroróg
Drukarnia:
Bazyli Skalski
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
myślistwo, zoologia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1618
Data wydania (nie wcześniej niż):
1618
Data wydania (nie później niż):
1618
dla smaku może przydawać soków w cukrze smażonych, jako to Malinowego, lubo Poziemkowego, Porzyczkowego etc.
Item warz w wodzie Jabłka świeże lubo suche, odlej polewkę, przysłodź sokiem wiśniowym, daj do picia dla ochłodzenia; albo warz Cytryny w wodzie, przysłodź tymże albo innym sokiem, dawaj do picia.
Item weźmi szyszek małych, które na drzewach Brzożowych rosną suchych lub świeżych, warz w wodzie, przecedziwszy daj pić, znacznie gasi pragnienie i gorączkę oddala.
Na schnący język, ukroj kawałek płaski słoniny, niech chory trzyma na języku, jest rzecz bardzo dobra, albowiem odwilża język.
Item do picia na gorączkę. Weźmi Roży suchej
dla smáku może przydáwáć sokow w cukrze smáżonych, iáko to Málinowego, lubo Poźiemkowego, Porzyczkowego etc.
Item warz w wodzie Iábłka świeże lubo suche, odley polewkę, przysłodź sokiem wiśniowym, day do pićia dla ochłodzenia; álbo warz Cytryny w wodźie, przysłodź tymże álbo innym sokiem, daway do pićia.
Item wezmi szyszek máłych, ktore ná drzewách Brzożowych rosną suchych lub swieżych, warz w wodźie, przecedźiwszy day pić, znácznie gáśi prágnienie y gorączkę oddala.
Ná schnący ięzyk, ukroy káwáłek płáski słoniny, niech chory trzyma ná ięzyku, iest rzecz bárdzo dobra, álbowiem odwilża ięzyk.
Item do pićia ná gorączkę. Weźmi Roży suchey
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 13
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
przez szklany, albo gliniany Alembik, do przepalonej wodki nakładź innych Ślimaków, znowu przepal, uczyń to i trzeci raz, dawaj tej wodki po łyszcze choremu, uznasz skutek osobliwy.
Item Sok Limoniowy z olejkiem Migdałowym zażywany znacznie pomaga
Item Wodka wypalona z Sabiny: przydawszy Jałowcu, do picia także pomocna jest.
Item Weźmi szyszek Olszowych, spal je na popiół, przesiej, dawaj go po skrupule i więcej, choć w piwie.
I to rzecz osobliwa: Weźmi wodki Pietruszczanej, lubo Trybulowej funt; rozpuść w niej Salis Tártari dwa łoty, przydaj skorek trochę Pomarańczowych, mocz przez noc, przecedź, dawaj po łyszcze. Gdy chory uryny puścić
przez szklány, álbo gliniány Alembik, do przepaloney wodki nákłádź innych Slimákow, znowu przepal, uczyń to y trzeći raz, daway tey wodki po łyszcze choremu, uznasz skutek osobliwy.
Item Sok Limoniowy z oleykiem Migdałowym záżywány znácznie pomaga
Item Wodká wypaloná z Sábiny: przydáwszy Iáłowcu, do pićia tákże pomocná iest.
Item Weźmi szyszek Olszowych, spal ie ná popioł, prześiey, daway go po skrupule y więcey, choć w piwie.
I to rzecz osobliwa: Weźmi wodki Pietruszczáney, lubo Trybulowey funt; rospuść w niey Salis Tártari dwá łoty, przyday skorek trochę Pomáráńczowych, mocz przez noc, przecedź, daway po łyszcze. Gdy chory uryny puśćić
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 62
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
w garnuszku, tym zasypuj.
Item weźmi Koperwasu zwyczajnego, spal go w mocnym ogniu aż będzie czerwony, utrzyj, rozpraw octem i przykładaj maczając chusteczki cienkie.
Item stawienie pijawek na krzyżach wiele pomaga. Item weźmi dennych bedłek które Crepitus lupi zowią, rozetrzyj i przyłóż. Sposoby leczenia
Item weźmi liścia Babczanego, krwawniku, szyszek Olszowych, skorek z Tarniny, Roży suchej, każdego co chcesz, warz w occie przydawszy hałunu, maczaj chustki i przykładaj.
Item weźmi sierć zajęcą, przydaj pajęczyny, białek od jaja, zmieszaj i przykładaj.
Item płuca Baranie świeżo przykładane, znacznie stanowią krew zbytnie odchodzącą z kądkolwiek.
A jeżeliby powierzchownemi aplikaciami nie dało
w garnuszku, tym zásypuy.
Item weźmi Koperwásu zwyczáynego, spal go w mocnym ogniu ász będźie czerwony, utrzyi, rozpraw octem y przykłáday maczáiąc chusteczki ćienkie.
Item stáwienie pijawek ná krzyżách wiele pomaga. Item weźmi dennych bedłek ktore Crepitus lupi zowią, rozetrzyi y przyłoż. Sposoby leczenia
Item weźmi liśćia Bábczánego, krwáwniku, szyszek Olszowych, skorek z Tarniny, Roży suchey, káżdego co chcesz, warz w octćie przydáwszy háłunu, maczay chustki y przykłáday.
Item weźmi śierć záięcą, przyday páięczyny, białek od iájá, zmieszay y przykłáday.
Item płucá Báránie świeżo przykłádáne, znácznie stánowią krew zbytnie odchodzącą z kądkolwiek.
A ieżeliby powierzchownemi ápplikáciámi nie dáło
Skrót tekstu: PromMed
Strona: 84
Tytuł:
Promptuarium medicum
Autor:
Anonim
Drukarnia:
Franciszek Cezary
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
teksty naukowo-dydaktyczne lub informacyjno-poradnikowe
Gatunek:
podręczniki
Tematyka:
medycyna
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1716
Data wydania (nie wcześniej niż):
1716
Data wydania (nie później niż):
1716
więtsza i mniejsza. Buta/ skąd poszli Stuardy/ jest wdłuż na 10 mil. Na tych wyspach rodzą się pewne gęsi (które niektórzy zowią Bernache) dziwnym sposobem: więtsza część pisarzów powiada/ iż się rodzą z niejakich drzew/ które rosną nad brzegiem morskim: abowiem gdy owoce ich upadają (a podobne są do szyszek sosnowych) do morza/ w krótkim czasie z nich bywają ptacy: a jadają ich bez braku/ i poście/ i w mięśnie dni. Lecz Boetius rozumie/ jakby początek miewały z morza/ i z drzew zgniłych: i powiada: iż gdy wrzucą drew do tamtych wód morskich/ po pewnym czasie/ wychodzi z
więtsza y mnieysza. Butá/ skąd poszli Stuárdi/ iest wdłuż ná 10 mil. Ná tych wyspách rodzą się pewne gęśi (ktore niektorzy zowią Bernáche) dźiwnym sposobem: więtsza część pisárzow powiáda/ iż się rodzą z nieiákich drzew/ ktore rostą nád brzegiem morskim: ábowiem gdy owoce ich vpádáią (á podobne są do szyszek sosnowych) do morzá/ w krotkim czáśie z nich bywáią ptacy: á iadáią ich bez bráku/ y pośćie/ y w mięśnie dni. Lecz Boetius rozumie/ iákby początek miewáły z morzá/ y z drzew zgniłych: y powiáda: iż gdy wrzucą drew do támtych wod morskich/ po pewnym czáśie/ wychodźi z
Skrót tekstu: BotŁęczRel_II
Strona: 85
Tytuł:
Relacje powszechne, cz. II
Autor:
Giovanni Botero
Tłumacz:
Paweł Łęczycki
Drukarnia:
Mikołaj Lob
Miejsce wydania:
Kraków
Region:
Małopolska
Typ tekstu:
proza
Rodzaj:
literatura faktograficzna
Gatunek:
opisy geograficzne
Tematyka:
egzotyka, geografia
Poetyka żartu:
nie
Data wydania:
1609
Data wydania (nie wcześniej niż):
1609
Data wydania (nie później niż):
1609
